تعلیم و تربیت اسلامی

نمایش ۴۲۱ تا ۴۴۰ مورد از کل ۴٬۴۱۴ مورد.

۴۲۱.

آداب شاگردی و استادی در بازخوانی آیات مرتبط با موسی(ع) و خضر(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا شاهرودی مرضیه نورانی نگار

منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال چهل و هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: آموزش آداب موسی (ع) خضر (ع) استادی شاگردی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۸۳

نهاد تعلیم و تربیت یکی از نهادهای گسترده و مهم اجتماعی و برجسته ترین هدف تشکیل آن، پرورش و آماده سازی نسل جوان برای ورود به اجتماع و پذیرش نقش های گوناگون است؛ از این رو شناخت روابط درست میان عناصر اصلی این نهاد، یعنی شاگرد و استاد می تواند یاری گر آن در رسیدن به اهداف خود باشد. خداوند متعال در آیاتی از سوره مبارکه کهف، داستان «جست وجوی مراد» توسط حضرت موسی(ع) (پیامبر اولوالعزم الهی) و یافتن استاد و همراهی با وی را به طور موجز بیان کرده است. در این پژوهش برآنیم تا با بررسی دیدگاه های مفسران از وجوه مختلف عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... پیرامون این آیات و بهره گیری از روایت های تفسیری ذیل آن به برترین آداب شاگردی و استادی دست یابیم و منشور اخلاقی والایی برای فضاهای آموزشی در این رابطه ارائه کنیم. اشتیاق موسی(ع) در یافتن فردی آگاه تر از خود، علی رغم نیل او به مقام نبوت و کلیم اللهی، کوشش و پشتکار و تحمل مشقت های بسیار این راه، نشان از اهمیت بالای فراگیری دانش و توجه به آداب آن در هر مقطعی از زندگی به ویژه بایستگی جست وجوی استادی شایسته دارد. برپایه آموزه های آیات یادشده، مهم ترین آداب شاگردی عبارتند از اظهار تواضع، کسب اجازه از استاد، اطاعت از استاد و رعایت ادب پرسش و در مقابل، احساس تکلیف استاد در مقابل افراد جویای علم، احترام به ارزش های ذاتی شاگرد، آگاه ساختن دانشجو نسبت به دشواری های پیش رو و اتخاذ روش آموزشی درست و متناسب با ظرفیت دانشجو نیز گوشه ای از آداب استادی برگرفته از این آیات است.

۴۲۲.

بررسی فلسفه شخصی اساتید در زمینه تربیت دینی از منظر اساتید دانشگاه کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شادی محمدی کیوان بلندهمتان خلیل غلامی

منبع: تربیت اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی تربیت اشباع نظری فلسفه شخصی نمونه گیری گلوله برفی نمودنگاری (پدیدارنگاری) نمودنگاری تکاملی (بالنده)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۵ تعداد دانلود : ۹۹۳

این پژوهش به هدف بررسی فلسفه شخصی اساتید در زمینه تربیت دینی، با رویکرد کیفی و نمودنگارانه انجام شد. شرکت کنندگان در تحقیق 11 نفر از اساتید دانشگاه کردستان بودند که با نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی تا اشباع نظریِ داده ها انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه پیمایشی با روش هدایت کلیات، و جهت تحلیل داده ها از روش نمودنگاری تکاملی استفاده شد. یافته ها در سه دسته پیش فرض ها و اصول و روش ها طبقه بندی گردید. به باور استادان، تربیت دینی در شرایط فعلی از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. از این رو، به اساتیدی نیاز دارد که در آنها تربیت و تربیت دینی نهادینه شده باشد و با گفتار و عمل خود، آشکارا و نهان برای کمال دانشجویان تلاش کنند. آنان با اهمیت دادن به زیرساخت های اخلاقی و دینی و با توجه به اصل آزادی فکر و عمل و در کنار آن با الگومحوری خود، باید چهره ای از دین را برای دانشجو به تصویر بکشند که دغدغه اوست. برای این، استاد لازم است دانشجو و زمینه های خانوادگی و فرهنگی او را شناخته، وی را به سوی کردار راستین دینی به دور از ریا کشانده و خود در این کار پیشگام باشد ولی هر گاه لازم شد، دوستانه و مشاوره گونه دانشجو را راهنمایی کند.

۴۲۳.

مفاهیم اخلاقى در آیینه داستان هاى ترجمه شده براى کودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدى محمدى فریده سیفى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامى ادبیات کودکان و نوجوانان داستان هاى ترجمه شده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۷ تعداد دانلود : ۴۴۰

به منظور بررسى مفاهیم اخلاقى در داستان هاى ترجمه اى منتشره شده بین سال هاى 1385 1389، در یک پژوهش پیمایشى تعداد 254 عنوان از کتاب هاى منتخب شوراى کتاب کودک مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که 7/71 درصد کتاب ها توسط زنان و 2/27 درصد توسط مردان ترجمه شده اند. در 3/16 درصد از آثار على رغم آنکه آثار تصویرى بودند، نام تصویرگر قید نشده بود. بررسى موضوعى آثار نشان داد که بیش از نیمى از آنها بیان مفاهیم اخلاق فردى همچون مهربانى با حیوانات، راست گویى، امانت دارى، و... براى کودکان و نوجوانان بیان کرده بودند. در بین موضوعات مرتبط با اخلاق فردى، مهربانى با حیوانات، در بین مباحث اخلاق خانوادگى کمک به پدر و مادر و در حوزه اخلاق اجتماعى، کمک به دیگران بالاترین فراوانى را به خود اختصاص داده بودند.

۴۲۴.

اخلاق دانشجویی در اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مریم اللهیاری نژاد

منبع: معرفت اخلاقی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: اخلاق دانشجو استاد آموزه های دینی اخلاق دانشجویی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۶۹۵ تعداد دانلود : ۲۷۰۰

بنا بر آیة دوم سورة جمعه علم آموزی یکی از اهداف بعثت پیامبر اکرم صله الله علیه و آله وسلم است. ضرورت یادگیری علم، ضرورتی مطلق، فرازمانی و فرامکانی است. اخلاق و علم از نگاه اسلامی، رابطه ای عمیق و ناگسستنی با هم دارند. ضرورت اخلاق دانشجویی آنجایی است که اخلاق گریزی، تأثیر ژرف بر تخریب مبانی اخلاقی جامعه و دور شدن جامعه از مسیر دینی خود دارد. اسلامی شدن دانشگاه ها، نیز در گرو اخلاقی بودن آنهاست. در آموزه های دینی نیز برای دانشجوی مسلمان در حوزه های حرفه ای و عمومی، اخلاقیات ویژه ای مانند بزرگداشت مقام استاد و رعایت ادب، آداب پرسش، مطالعة پیگیر، انجام مذاکرات علمی و عمل به علم و... مطرح شده است؛ تهاجم فرهنگی و توجه یک جانبه به آموزش و کم صبری دانشجو از جمله موانع رشد اخلاق دانشجویی در دانشگاه ها هستند. رعایت اصول اخلاقی دانشجویی، نقش مهمی در انسجام و اتحاد جامعة بشری، امنیت اجتماعی، گسترش دین الهی و تولید دانش و تحقیقات علمی ایفا می کند. در این مقاله از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

۴۲۵.

آگاهى و عملکرد دانشجویان در زمینه مهارت هاى زندگى با رویکرد تربیتى مطالعه موردى: دانشگاه هاى دولتى استان قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یاسین سعیدى وحید اسمعیلى حدیثه سیفى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اسفند ۱۳۹۴ شماره ۲۱۹ «ویژه جامعه شناسی»

کلیدواژه‌ها: حوزه و دانشگاه مهارت هاى زندگى دانشگاه هاى دولتى استان قم رویکرد تربیتى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۵۰۵

هدف این تحقیق، بررسى نظرات متخصصان و استادان حوزه و دانشگاه در خصوص آگاهى و عملکرد دانشجویان در زمینه مهارت هاى زندگى با رویکرد تربیتى است. این تحقیق در چارچوب رویکرد کیفى و با استفاده از تحلیل محتوا صورت گرفت. جامعه پژوهش را 10 نفر از متخصصان و استادان حوزه، 10 نفر از متخصصان و استادان دانشگاه و 30 نفر از دانشجویان دانشگاه هاى دولتى استان قم در سه مقطع تحصیلى کارشناسى، کارشناسى ارشد و دکترى، در سه رشته تحصیلى علوم انسانى، علوم پایه و فنى و مهندسى تشکیل دادند. براى شناسایى مهم ترین و مرتبط ترین مهارت هاى زندگى دانشجویان، از مصاحبه هاى نیمه ساختاریافته استفاده شد. با استفاده از مصاحبه ها، 4 مهارت خودآگاهى، تصمیم گیرى، برقرارى ارتباط مؤثر و تفکر انتقادى به عنوان مهم ترین و مرتبط ترین مهارت هاى زندگى دانشجویان انتخاب شدند. نتایج یافته ها نشان داد که یکى از نگرانى هاى اصلى حوزه و دانشگاه، عدم آگاهى اغلب دانشجویان در زمینه مهارت هاى زندگى است و در این زمینه، حوزه و دانشگاه نقش هریک را مهم دانسته و به طور مشترک از صداوسیما براى اشاعه این موضوع یاد کردند.

۴۲۶.

آسیب هاى اخلاقى رابطه پسر و دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: على احمدپور

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: دختر پسر روابط پنهانى آسیب هاى اخلاقى

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان

تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۹۰۳

یکى از روابط آسیب زا و مخربى که جامعه ما را تهدید مى کند، رابطه پنهانى و ناسالم بین دو جنس مخالف است. از دیدگاه دین مقدس اسلام، زنان و مردان در جامعه مى توانند با رعایت حدود شرعى با یکدیگر برخورد و تعامل داشته باشند و در عین حال، حریم یکدیگر، حیا و عفت خود را نیز حفظ کنند و از روابط پنهانى خوددارى کنند. هدف پژوهش حاضر که به روش توصیفى تحلیلى صورت گرفته، بیان آسیب هاى اخلاقى روابط پنهانى بین پسر و دختر و دلایل مخالفت دین مقدس اسلام با این گونه دوستى هاست و راه کارهاى پیش گیرى و برون رفت از این معضل اجتماعى را مطرح مى کند. یافته هاى تحقیق نشان مى دهد که افزایش بى اعتمادى و سوءظن، فروپاشى خانواده، احساس گناه، تأخیر در ازدواج، بى عفتى و آبروریزى، سلب کرامت انسانى و تسلط شیطان، از مهم ترین آسیب هاى روابط پنهانى دختر و پسر مى باشد.

۴۲۷.

ماهیت خلاقیت در دیدگاه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: جواد مداحی محمد داوودی سید علی حسینی زاده

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: دیدگاه اسلامی خلیفة الله ماهیت خلاقیت نظریه های خلاقیت تعلیم و تربیت خلاق

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۶

از مهم ترین فعالیت های «فلسفة تعلیم و تربیت»، تحلیل مفاهیم و مسائل تربیتی است و «خلاقیت»، یکی از مهم ترین مفاهیم مطرح در این رشتة علمی به شمار می آید. هدف نوشتار حاضر آن است که با بررسی منابع اسلامی، تحلیلی از ماهیت خلاقیت ارائه دهد. بدین منظور، از روش «تحلیل مفهومی» استفاده شده است تا عناصر معنایی مرتبط با مفهوم «خلاقیت» در متون اسلامی بر حسب شبکة معنایی و تحلیل بافت یا سیاق متن، بررسی گردد. از دیدگاه اسلامی، خلاقیت انسان، به عنوان خلیفة الله، در ظل خلاقیت خداوند مطرح می شود و انسان به عنوان جانشین خداوند برای انجام وظایف جانشینی خود، دارای این استعداد و توانایی بوده و مظهر اسم «خلاق» است. با تحلیل واژگان ناظر بر خلاقیت در متون اسلامی، این تحقیق نشان می دهد مفهوم «خلاقیت» در قالب دو واژة «خلق» و «ابداع» بیان شده و هر دو ناظر بر پیدایش امری نو هستند، با این تفاوت که نوع «خلق» مسبوق به ماده و مدت است و نوع «ابداع» مسبوق به ماده و مدت نیست. همچنین از منظر متون اسلامی، خلاقیت با عناصر «علم و تجربه»، « نیروی ادراک و تفکر»، «انگیزه تأمین نیاز»، «اراده و اختیار»، «تمرکز و توجه ذهنی»، «مهارت های عملی» ، «الگوگیری» و «رابطة تسخیری» یک شبکه معنایی به هم تنیده ای تشکیل می دهد که مبتنی بر آن، تعریفی از «خلاقیت» ارائه می شود.

۴۲۸.

بررسى زمینه هاى فرهنگى اثرگذار بر استقبال و عدم استقبال جوانان از مساجد از نظر دانشجویان دانشگاه پیامنور الیگودرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین اسماعیلى سید محمدرضا موسوى نسب

منبع: معرفت سال بیست و چهارم فروردین ۱۳۹۴ شماره ۲۰۸

کلیدواژه‌ها: جوانان مساجد نماز جماعت جایگاه مسجد

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۸ تعداد دانلود : ۹۹۲۸

این تحقیق به منظور بررسى زمینه هاى فرهنگى اثرگذار بر استقبال و عدم استقبال جوانان از مسجد با هدفشناسایى عوامل و راه کارهاى اثرگذار بر جذب جوانان به مساجد و شرکت در فعالیت هاى آن طراحى شدهاست. این پژوهش، از نوع پژوهش هاى زمینه اى است که به روش توصیفى انجام شده است. گردآورىاطلاعات با استفاده از پرسشنامه 30 گویه اى محقق ساخته صورت گرفت. جامعه آمارى پژوهش کلیهدانشجویان دانشگاه پیام نور الیگودرز مى باشند که تعداد 200 نفر آنان به صورت تصادفى در نمونه آمارىاین پژوهش قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب (بى اطلاعى و ناآشنایى نسبت به اهمیت مسجدو نماز جماعت، نامناسب بودن برنامه هاى مسجد، نامناسب بودن برخورد با نمازگزاران و بى توجهى نسبتبه تمیزى و نظافت مسجد) به طور معنادارى در استقبال و عدم استقبال از مسجد اثر گذارند.

۴۲۹.

واکاوی «تفکر» از منظر قرآن کریم و تبیین جایگاه آن درتر بیت اسلامی

نویسنده: سیده فاطمه طباطبایی

منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: قرآن هستی تفکر تربیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۵۳۹

انسان مفطور به فطرت خاصی است که او را به سوی اکمال هدایت می نماید، اما درگذر ایام عواملی چون غفلت، معصیت، اخلاق ذمیمه و اعتقادات باطله زنگاری بر آن می نشاند که به سبب آن غرق در حضیض دنیا شده و از هدف غائی اش بازمی ماند؛ بنابراین ارائه راهکار اساسی زنگار زدایی فطرت پاک الهی برای رسیدن به سعادت که غایت تربیت اسلامی است، امری ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی و با بهره گیری از قرآن کریم، به واکاوی «تفکر» پرداخته شده و نتایج حاصل مشعر بر این است که انسان در قرآن علاوه بر تعداد آیه های آن،471 مرتبه نیز با کلمات «تفکر»، «تدبر»، «تعقل»، «تذکر»، «نظر» و «بصیرت» و مشتقات آن فراخوان تفکر صورت پذیرفته است و نیز «تفکر در قرآن و هستی» به عنوان اولین و اساسی ترین راهکار تربیتی در زنگار زدایی فطرت پاک الهی ارائه گردیده است؛ چراکه فطرت آدمی بر وجوب تعظیم عظیم، احترام حاضر، شکر منعم، تحمید صاحب کمال و جمال، مفطور است ولی زنگار فطرت این امور را کم رنگ و گاه انسان را در انتخاب مصداق آن به خطا می کشاند؛ اما انسان می تواند با تفکر در عالم هستی زنگار فطرت را بزداید و مصداق واقعی این امور را دریابد و از اعماق قلب متذکر شود که تعظیم خالق عظیم، شکر خداوند منعم، احترام پروردگار حاضر و تسبیح معبود صاحب صفات جمال و کمال، واجب است و این باعث ظهور خودجوش ایمان پایدار، عمل صالح، صفات حمیده و اعتقادات صحیح خواهد شد که هدف و غایت تربیتی اسلامی است.

۴۳۰.

اهداف واسطی ""تربیت"" در دوران کودکی بر اساس رویکرد اسلامی عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس سجادیه محمدرضا مدنی فر خسرو باقری

منبع: تربیت اسلامی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: اهداف تربیت کودکی نظریه اسلامی عمل تمهید

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۹۵ تعداد دانلود : ۱۳۳۵

پژوهش حاضر بر آن است تا با مفروض انگاشتن نظریه اسلامی عمل و چارچوب انسان شناختی آن، تصویری از دوران کودکی و اهداف فعالیت های تمهیدی در آن فراهم آورد. روش مورد استفاده، روش بسط مفهومی است. در این راستا، ابتدا در تحلیلی استعلایی، شرط های ضروری اهداف واسطی تربیت،استنباط شده و تلاش شده تا از میان آن ها، آن دسته از شرط هایی که در دوران کودکی امکان تحقق دارند، در مقام اهداف تمهید در دوران کودکی تبیین شوند. برخی از این اهداف از این قرارند: سلامت، پاکی و قوت جسم، آشنایی اولیه با آموزه های دینی شامل پیام های انسانی، مفاهیم، مناسک و مظاهر دین، افزایش قابلیت انتخاب و دست ورزی با امیال درونی و افزایش گرایش معطوف به مصادیق خیر.

۴۳۱.

«حلقه کندوکاو اخلاقی»، رویکردی نوین در تربیت اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: روح الله کریمی

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی حلقه کندوکاو اخلاقی نظریه تبیین ارزش ها نظریه رشد قوه قضاوت اخلاقی پیاژه-کلبرگ نظریه مراقبتی گیلیگان رویکرد سنتی ارسطویی نظریه رفتارگرایی اسکینر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۹۴

هدف اصلی این پژوهش مقایسه رویکرد فلسفه برای کودکان با سایر رویکردهای مهم در موضوع تربیت اخلاقی است. بدین منظور با طبقه بندی رویکردهای تربیت اخلاقی بر اساس ابعاد وجود آدمی (باور، عاطفه، اراده و رفتار) به رویکردهای باورمحور، عاطفه محور، اراده محور و رفتارمحور، مهم ترین نظریه ها ذیل هر یک از این رویکردها به طور مختصر تبیین شده است. در رویکرد باورمحور، نظریه تبیین ارزش ها و نظریه رشد قوه قضاوت اخلاقی پیاژه-کلبرگ، در رویکرد عاطفه محور، نظریه مراقبتیِ گیلیگان، در رویکرد اراده محور، نظریه سنتی-ارسطویی و در رویکرد رفتارمحور، نظریه رفتارگرایی اسکینر به اختصار تبیین شده اند و سپس مزایا و معایب هر یک به ویژه انتقادات وارد بر آن ها از منظر برنامه فلسفه برای کودکان مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه تلاش شده است ضمن یک مقایسه تطبیقی نشان داده شود چه اشتراک ها و افتراق هایی میان رویکرد برنامه فلسفه برای کودکان در تربیت اخلاقی که آن را به طور مختصر «حلقه کندوکاو اخلاقی» می نامیم، با هر یک از نظریه های رقیب وجود دارد. نتیجه نهایی این است که «حلقه کندوکاو اخلاقی» از تمام رویکردها و نظریه های دیگر در تربیت اخلاقی متمایز است و بنیان گذاران این برنامه به صورت آگاهانه تلاش کرده اند نظریه ای در تربیت اخلاقی ارائه دهند که ضمن پوششِ تمام ابعاد وجود آدمی، جامع مزایای نظریه های رقیب و مانع نواقص آن ها باشد.

۴۳۲.

روابط مطلوب آدمی در آموزه های تربیتی معصومان(علیهم السّلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علینقی فقیهی

منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: مناسبات مطلوب آدمی روابط چهارگانه آموزه های تربیتی معصومان (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۴۸۸

نقش مناسبات انسانی در نظام تربیتی اسلام بسیار برجسته است. هدف این پژوهش بررسی آموزه های تربیتی معصومان(ع) در زمینة روابط مطلوب و سعادتمندانة آدمی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده های پژوهش، متون حدیثی مرتبط با موضوع پژوهش، با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوة کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که دامنة روابط مطلوب آدمی در آموزه های معصومان(ع) شامل ارتباط انسان با خدا، خویشتن، انسان های دیگر، و جهان هستی می باشد.

۴۳۳.

اجرای چندرسانه ای فلسفه برای کودک (P4C) و بررسی تأثیر آن بر خردورزی دانش آموزان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: تیمور اسماعیل زاده آزاد الله کرمی

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: خردورزی چندرسانه ای فلسفه برای کودک

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۳۲

این پژوهش به منظور اجرای چندرسانه ای فلسفه برای کودک و بررسی تاثیر آن بر خردورزی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان جوانرود انجام گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و شاهد بود. جامعه آماری، شامل تمامی دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی شهرستان جوانرود در سال 94-1393 می باشد. به منظور انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. بدین ترتیب، یکی از مدارس که مجهز به امکانات لازم جهت اجرای آموزش با چندرسانه ای بود انتخاب و از میان کلاس های پایه ششم، به صورت تصادفی دو کلاس به عنوان گروه های آزمایش و شاهد انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط متخصصان تأیید و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمد. ابتدا از گروه های آزمایش و کنترل پیش آزمون گرفته شد و پس از پایان دوره آموزشی از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از تحلیل کوواریانس و آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که اجرای چندرسانه ای فلسفه برای کودک بر بهبود خردورزی و مؤلفه های آن (حل مسئله، تفکر انتقادی و تفکر خلاق) موثر است.

۴۳۴.

بررسی میزان توجه به مؤلفه های تفکر فلسفی در سند برنامه درسی ملی آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور خوشخویی عطا ازنب

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تفکر فلسفی سند برنامه درسی ملی مؤلفه های تفکر فلسفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۰۷۲

هدف کلی پژوهش حاضر ، تعیین میزان توجه سند برنامه درسی ملی به مؤلفه های تفکر فلسفی است. تحقیق، ازنظر هدف،کاربردی و ازلحاظ روش مبتنی بر روش تحلیل محتوا است . به دلیل محدودیت ، نمونه آماری همان جامعه آماری یعنی سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران است .روایی ابزار، از طریق روایی محتوایی و پایایی آن با ضریب توافق ویلیام اسکات ، بیش از %86 تعیین گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و برای کسب اطمینان بیش تر نتایج ، از شیوه آنتروپی شانون ، بهره گرفته شد. نتایج حاکی از توجه نسبی سند اما نامتوازن و ناهماهنگ به مؤلفه های تفکر فلسفی است. مؤلفه «کنجکاوی» با 69 واحد ثبت معادل %26 و ضریب اهمیت 244/0 ، با بیشترین فراوانی و اهمیت موردتوجه و مؤلفه «وحدت شخصیت» با 9 واحد معادل %3 و ضریب اهمیت 024/0 ، مورد کم توجهی واقع شده است. مؤلفه های دیگر به ترتیب فراوانی و اهمیت، عبارت اند از: « علاقه به ارزش های انسانی» 52 واحد معادل %19 و ضریب اهمیت202/0، « جامعیت» 41 واحد یعنی %15 و ضریب اهمیت157/0، « تعمق» 38 واحد معادل %14 ضریب اهمیت 156/0، « استقلال رأی» 31 واحد معادل %11 و ضریب اهمیت 079/0، « نوجویی» 18 واحد یعنی %7 و ضریب اهمیت 072/0 و « انعطاف پذیری» 13 واحد معادل%5 و ضریب اهمیت 024/0بوده است.

۴۳۵.

طراحی الگوی تصمیم گیری اسلامی بر اساس نقش عقل، وحی و شهود بر مبنای نظام ارزشی اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: لطف الله فروزنده دهکرد مریم شهابی

منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: شهود عقل تصمیم گیری وحی حس منابع شناخت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۸ تعداد دانلود : ۷۲۲

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش عقل، شهود و وحی در نظام تصمیم گیری با توجه به تفاوت منابع شناخت در نظام ارزشی غرب و اسلام و همچنین طراحی الگوی تصمیم گیری با توجه به نظام ارزشی اسلامی است. بدین منظور، پس از ارائة تعریفی از «تصمیم گیری»، نظام ارزشی غرب و اسلام و ابزارهای (منابع) شناخت آنها بررسی شده است. سپس با توجه به بررسی مبانی نظام ارزشی اسلام و ابزاهای (منابع) شناخت شامل عقل، وحی، حس و شهود، الگوی تصمیم گیری اسلامی طراحی شد. الگوی پژوهش پس از اخذ نظرات خبرگان و انجام اصلاحات، به تأیید 20 تن از خبرگان رسید. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در نظام ارزشی اسلام، اولین و مهم ترین منبع شناخت، «وحی » است. پس از آن «شهود» و «عقل» و در پایان نیز «تجربه». در نظام ارزشی اسلام، همه این منابع شناخت به رسمیت شناخته می شوند و محققان و علمای اسلامی از مشاهده محسوسات و تجربه و استدلال و برهان و سرانجام، تعقل و ذوق و شهود عرفانی استفاده کرده و از هر طریقی به صورتی، پیوستگی مراتب وجود را به یکدیگر نمایان ساخته اند.

۴۳۶.

مقایسه ی میزان گرایش دانش آموزان به تفکر انتقادی و خلاقیت و نوآوری بر اساس "" جو اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صادق ملکی آوارسین سید محمد سیدکلان لیلا عیاری غفار کریمیان پور

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی خلاقیت دانش آموزان نوآوری دختر جو اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۲۶ تعداد دانلود : ۳۶۳۳

گرایش به تفکر انتقادی، خلاّقیت و نوآوری یکی از چالش های مهم مدارس هزاره ی سوم هستند که زمینه رشد و ارتقای دانش آموزان در موفقیت های تحصیلی و شغلی را فراهم می نماید. پژوهش حاضر به منظور مقایسه ی میزان گرایش دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه شهر تبریز در گرایش به تفکر انتقادی، خلاقیت و نوآوری بر اساس جو اجتماعی باز و بسته مدارس انجام شده است. روش تحقیق از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی سوم دوره ی دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 93-1392 که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 365 نفر انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های جو اجتماعی هالپین و کرافت، تفکر انتقادی ریکتس، خلاقیت عابدی و نوآوری کولز و واندن بروک استفاده شد که اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرانباخ مناسب گزارش شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره(MANOVA) استفاده شد. نتایج حاصل نیز، نشان داد که میزان گرایش دانش آموزان دختر به تفکر انتقادی، خلاقیت و نوآوری براساس جو اجتماعی باز و بسته متفاوت است که از میان متغیرهای فوق، جو اجتماعی باز مدارس بیشترین تأثیر را بر گرایش به خلاقیت دانش آموزان دختر داشته است.

۴۳۷.

تجربه زیسته متخصصین تعلیم و تربیت از راهکارهای گسترش رفتار اخلاقی زمینه ساز ظهور در برنامه های درسی دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی سبحانی نژاد علینقی فقیهی حسن نجفی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و سوم دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: زمینه سازی ظهور برنامه های درسی دانشگاهی آموزه های مذهبی در برنامه های درسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۸ تعداد دانلود : ۶۲۰

هدف این مطالعه، بررسی تجربه زیسته متخصصان تعلیم و تربیت از راهکارهای گسترش ابعاد و عوامل رفتار اخلاقی زمینه ساز ظهور در برنامه های درسی دانشگاهی است. روش پژوهش، کیفی است و جامعه آماری آن متخصصان حوزه های برنامه درسی و فلسفه تعلیم و تربیت هستند که به کمک روش نمونه گیری هدفمند (غیر تصادفی) پانزده نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شده اند. دیدگاه های افراد از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش کدگذاری اسمیت استفاده شده است. ع م ده ت ری ن ی اف ت ه ه ای پ ژوه ش بیانگر این است که از دیدگاه متخصصان ملاحظات عملی و راهکارهای پیشنهادی گسترش و نفوذ ابعاد و عوامل رفتار اخلاقی زمینه ساز ظهور در برنامه های درسی دانشگاهی را می توان در قالب چهار عنصر اصلی (اهداف، محتوا، روشهای یاددهی یادگیری و ارزشیابی) و 47 مضمون فرعی استخراج و تدوین کرد و در صورت توجه همه جانبه به راهکارهای پیشنهادی متخصصان، تربیت اخلاقی مبتنی بر آموزه مهدویت نظام مطلوبی می یابد و دانشجویان را به کمال شایسته خویش رهنمون می سازد تا از سبک زندگی مهدوی مطلوبی با همنوعان خود برخوردار شوند و رابطه خود را با هستی واقع بینانه کنند و در راستای تحقق اهداف آفرینش و رسیدن به قرب الهی از مواهب پروردگار بهره مند گردند.

۴۳۸.

سبک برخورد اهل بیت: با اندیشه ها و رفتارهای مخالف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا کریمی والا

منبع: تربیت اسلامی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: جامعه اسلامی اهل بیت (ع) همگرایی اجتماعی سبک تکثرگرایی حق ناب

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۵۳۱

با توجه به اینکه یکی از شاخص های مهم در سیره اهل بیت (ع) ستیز با آشفتگی های تفرقه و فراگیر ساختن روح همدلی در عرصه های مختلف فکری و سلوک اجتماعی و سیاسی است، تا از اندیشه ها و رفتارهای متفاوت، برآیندی مثبت در مسیر تکامل جامعه پدید آید، هدف این مقاله، پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا مقتضای چنین سیره ای، با در نظر گرفتن اندیشه ها و آرای متغایرِ افراد که بستر تنوع و حتی اختلافِ توقع ها، سلیقه ها و مواضع می شود و می تواند منشأ از هم پاشیدگی انسجام جامعه اسلامی گردد، در پی ریزی همدلی اجتماعی چیست؟ این تحقیق، با روش اسنادی تحلیلی و در راستای ترسیم مختصات جامعه سازوار و متکامل، به این نتیجه رسید که سبک زندگی معصومین(ع)، در قبال آرا و رفتارهای مخالف، بر مبنای تنوع گرایی همراه با انسداد بی راهه های گمراهی و انحراف فکری و نمایاندن حق ناب از طریق تضارب اندیشه ها و دیدگاه های متقن و انتظام یافته بر پایه اصول عقلانی و حریم اراده الهی است.

۴۳۹.

نقش قصه در آموزش مفاهیم دینى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: الیاس بیگدلى طاهره الهى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: کودکان و نوجوانان آموزش قصه مفاهیم دینى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۷۱۱

بشر امروزى که گرفتار تجدد و نوگرایى شده است، رویکرد نوینى به معنویت، اخلاق، دین و ارزش هاى دینى پیدا کرده و دریافته است که هدایت انسان به سوى تعالى تنها در پرتو آموزه ها و مفاهیم دینى امکان پذیر خواهد بود. در نگاهى کلان، دین معیار هدایت، عامل معنادهى و هویت بخشى به انسان و نسخه رستگارى بشر است که باید براى آموزش مفاهیم پویا و ماندگار آن و تربیت دینى و التزام درونى افراد، روش ها و سازوکارهاى مناسب فراهم آید. یکى از بهترین و زیباترین و اثربخش ترین سازوکارها براى آموزش مفاهیم دینى زبان قصه است. این مقاله به روش توصیفى تحلیلى و با هدف بررسى نقش و اهمیت قصه در آموزش مفاهیم دینى، میزان هماهنگى اصول آموزشى حاکم بر قصه و مفاهیم دینى و شناسایى مفاهیم که از طریق زبان قصه قابل آموزش است انجام شد. همچنین اصول حاکم بر قصه و مطابقت آنها با اصول حاکم بر آموزش مفاهیم دینى مورد بررسى قرار گرفت. در نهایت، آموزه ها و مفاهیمى که با زبان قصه مى توان به بهترین وجه آموزش داد با ذکر نمونه هاى قرآنى و به مدد آیات و روایات، واکاوى و مشخص گردید. با اطمینان مى توان گفت که قصه گویاترین زبان آموزشى مفاهیم و آموزه هاى دینى و قرآنى است که باید در امر تعلیم و تربیت دینى بیش از پیش مورد توجه اولیا، مربیان، معلمان، استادان و صاحب نظران قرار گیرد.

۴۴۰.

تحلیلی بر مؤلفه های تربیت اخلاقی از منظر مقام معظم رهبری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سیاووش میرزایی رضاعلی نوروزی

منبع: معرفت اخلاقی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت تربیت اخلاقی فضایل اخلاقی بصیرت مقام معظم رهبری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۶۹۷

تربیت امری پیچیده، پردامنه و وقتگیر است. آگاهی از روش ها و اهداف تعلیم و تربیت به ویژه تربیت اخلاقی، مستلزم شناخت آرای مربیان بزرگ، خصوصاً صاحب نظران اسلامی است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های تربیت اخلاقی از دیدگاه مقام معظم رهبری است. روش مورد استفاده تحلیل محتوای کیفی است. الگوی تربیتی این پژوهش، قرار گرفتن تربیت اخلاقی در کنار تعلیم است. منابع تحقیق شامل کتاب ها، مجلات، مقالات و سخنرانی هاست. اصلی ترین هدف تربیت انسان های متفکر، محقق، پیشرو، عالم، متدین، متخلق و آراسته به فضایل اخلاقی برای رسیدن به بصیرت، سعادت و جامعة صالح در شئون فردی و اجتماعی است که دستیابی به غایت اصیل زندگی انسانی یعنی قرب الی الله و تخلق به اخلاق الله را دربر خواهد داشت.

درخت حوزه‌های تخصصی