فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۵۰۳ مورد.
منبع:
مدیریت تولید و عملیات سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۰)
137 - 158
حوزههای تخصصی:
در جامعۀ امروزی یکی از مسائل مهم، پایداری محیط زیست است. در این راستا، بازتولید محصولات بازگشتی و سبزسازی محصولات توسط تولیدکننده، باعث کاهش استفاده از مواد خام مصرفی و صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا شده است. در این مقاله، دربارۀ رقابت برای جمع آوری ضایعات الکترونیکی و الکتریکی بین تولیدکننده و خرده فروش برای بازیابی آ نها، با در نظر گرفتن بهبود کیفیت و سبزسازی محصولات جمع آوری شده، با هدف بالابردن سطح رضایت مشتری، افزایش سود و کاهش آثار خطرناک بر محیط زیست بحث شده است؛ علاوه بر این، تأثیر بهبود کیفیت و سبزسازی محصولات جمع آوری شده را بر سود مشارکتی خرده فروش و تولیدکننده بررسی می کند. به این منظور، یک زنجیرۀ تأمین دو حلقه بسته با سه مدل طراحی شده است. یک مدل متمرکز برای همکاری در کانال جمع آوری کل زنجیره با ادغام تولیدکننده و خرده فروش و دو مدل غیرمتمرکز برای رقابت در جمع آوری محصولات بازگشتی بین تولیدکننده و خرده فروش با لحاظ کردن دو سناریو در نظر گرفته شده است. به این ترتیب، تصمیمات بهبود کیفیت محصولات در یک محیط پویای ساده بررسی شده و ترجیحات مصرف کنندگان برای محصولات جدید و بازتولیدشده به عنوان عملکردی از کیفیت محصول جدید در نظر گرفته شده است.
مسئلۀ زمان بندی و تخصیص جریان کارگاهی در اورهال تجهیزات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله، یک مسئله زمان بندی جریان کارگاهی به منظور اورهال تجهیزات ارائه شده است. این مسئله شامل سه مرحله است که در مرحله اول، عملیات تفکیک اجزای یک تجهیز و در مرحله دوم، عملیات تعمیرات و اورهال بر قطعات تفکیک شده مرحله اول انجام می شود؛ سپس در مرحله سوم، قطعات اورهال شده مرحله قبل بر هم سوار می شوند. در مرحله سوم، کارگاه های موازی، عملیات را به صورت موازی انجام می دهند. تابع هدف مسئله، بیشینه زمان تکمیل کارهاست و توالی پردازش کارها باید به نحوی باشد که مقدار تابع هدف، کمینه شود. به منظور حل مسئله، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح آمیخته برای سایز کوچک ارائه شده است که براساس موقعیت هر کار، توالی پردازش کارها را مشخص می کند. برای حل مسئله در ابعاد بزرگ، الگوریتم ژنتیک به کار رفته است. با افزایش سایز مسئله و در سایزهای مختلف، نتایج بررسی و تجزیه و تحلیل شده است که این کارایی مدل و الگوریتم ارائه شده را نشان می دهد.
مدلسازی تأثیر استرس کووید19 و تاب آوری بر فرسودگی شغلی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی RBF، موردمطالعه شرکت های دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مدلسازی تأثیر استرس کووید19 و تاب آوری بر فرسودگی شغلی در شرکت های دانش بنیان انجام شد.. روش پژوهش، کمّی- مقطعی و هدف آن کاربردی بود. جامعۀ آماری، مدیران لایه های اول و دوم و کارکنان شرکت های دانش بنیان نوپا بودند که براساس فرمول حجم نمونۀ آماری از جامعۀ نامحدود، 384 نفر از آنها ارزیابی شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد مسلش و تاب آوری و پرسشنامۀ محقق ساختۀ کووید19 استفاده شد. براساس یافته ها، 65درصد از مدیران و کارکنان شرکت های دانش بنیان نوپا سطح تاب آوری متوسط و پایین تر و 61درصد از نمونۀ آماری، فرسودگی شغلی داشتند. همچنین، میزان استرس ناشی از کووید 19 در میان زنان متأهل بیش از دیگران بوده است. برای طراحی شبکۀ عصبی مصنوعی از روش توابع پایۀ شعاعی استفاده شد. بر این اساس، تعداد نورون ها در لایۀ ورودی برابر با 10، تعداد نورون ها در تنها لایۀ پنهان برابر با 35، تعداد نورون لایۀ خروجی برابر با 1 و سیگما برابر با 10 بود. 70% از داده ها برای آموزش و 30% برای تست به کار گرفته شد. در شبکۀ عصبی مصنوعی طراحی شده، همۀ داده های آزمون به جز یک نمونه و تمامی داده های آزمایش به استثنای دو نمونه، صحیح پیش بینی و خطای RMSE کمتر از 3/0 محاسبه شد. درنهایت، مدل ارائه شده مبتنی بر نتایج به دست آمده تأیید شد.
ارائه مدل اقدامات پارادایم ترکیبی ناب چابک و تأثیر آن بر عملکرد زنجیره تامین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به ضرورت اجرای همزمان پارادایم های ناب و چابک در زنجیره تامین، مدیران نمی دانند کدام یک از این پارادایم ها در اولویت هستند. بدون اطلاع از این موضوع، نه تنها در به کارگیری صحیح این پارادایم ها شکست خواهند خورد، بلکه منابع مالی قابل توجهی را نیز هدر خواهند داد. هدف این مقاله بررسی رابطه بین عملکرد پارادایم های ناب و چابک و تأثیرات آنها بر عملکرد زنجیره تأمین است. طراحی/ روش/ رویکرد- از آنجایی که محصولات دفاعی نقش کلیدی در ارتقای امنیت ملی دارند، این تحقیق در زنجیره تامین محصولات دفاعی انجام شده است. روش تحقیق از نوع اکتشافی، ترکیبی و توصیفی است.این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی کاربردی بوده که مبتنی بر شناسایی اقدامات و با استفاده از معادلات ساختاری تفسیری به انجام رسیده است. ابتدا، مهم ترین و قابل اجراترین اقدامات پارادایم های ناب و چابک در قالب ماتریس های تحلیل امکان سنجی اهمیت(IFA)، شناسایی گردید. سپس، با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری فازی(FISM)، مدلی برای نشان دادن روابط منطقی و سلسله مراتبی بین اقدامات پارادایم ها و تأثیر آنها بر عملکرد زنجیره تأمین ارائه شد. ابزار تحقیق در هر دو مرحله اصلی تحقیق، پرسشنامه تکمیل شده توسط کارشناسان صنعتی و دانشگاهی بود که انتخاب کارشناسان به صورت هدفمند انجام شد. یافته ها - نتایج نشان می دهد که از مجموع 100 اقدام معرفی شده برای زنجیره تامین ناب و چابک در تحقیقات پیشین، 21 اقدام در نابی و چابکی زنجیره تامین محصولات دفاعی مهم و قابل اجرا هستند. مدل نهایی این تحقیق روابط سلسله مراتبی بین 21 اقدام و تأثیر آن بر معیارهای کلیدی عملکرد زنجیره تأمین را نشان می دهد. این مدل نشان می دهد که پارادایم های ناب و چابک در هم تنیده شده اند و اجرای همزمان آنها منجر به بهبود عملکرد زنجیره تامین می شود. در این مدل، اقدامات مرتبط با تامین کننده، نقش محرک و اساسی را ایفا می کنند و به اولویت اصلی برای اجرا تبدیل شده اند. اصالت/ارزش – این تحقیق، اولین تحقیقی است که با رویکرد حاضر در خصوص زنجیره تامین ناب چابک، انجام شده است و سعی می کند این دو پارادایم را به طور همزمان بکارگرفته و شکاف بین تئوری و عمل را پر کند. خوشه بندی اقدامات ناب و چابک، بر اساس دو معیار اهمیت و امکان سنجی، و تعریف چهار راهبرد برای اجرای این اقدامات، رویکرد جدیدی برای تمرکز بر بکارگیری اقداماتی است که در حال حاضر امکان پذیرتر هستند. شناسایی تعداد قابل توجهی از اقدامات ناب و چابک(100 اقدام) و نشان دادن چگونگی تعاملات بین اقدامات مهم و امکان پذیر از دیگر نوآوری های این تحقیق است.
شناسایی و اولویتبندی شاخص های مدیریت زیست بوم با استفاده از رویکردهای دلفی فازی و دیمتل فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بررسی شرایط امروزی محیط زیست، نشان می دهد در دهه های اخیر، کره زمین به علت اقدامات مختلف بشر دچار زیان های جبرانی ناشدنی شده است. برای بیان اهداف مدیریت زیست بوم، لازم است شاخص های آن تعریف شود. هدف مدیریت زیست بوم، به عنوان یک پدیده چندبعدی، ادغام خرده سیستم های اقتصادی، محیط زیستی، اجتماعی و نهادی در یک کل، با مراقبت از تأثیر و تعامل متقابل آنهاست. بر این اساس، در این پژوهش، ابتدا با بررسی پیشینه تحقیق به منظور شناسایی شاخص های مؤثر بر هریک از ارکان مدیریت زیست بوم، فهرستی از شاخص های تأثیرگذار و پراهمیت در هریک از ارکان اقتصادی- اجتماعی، زیست محیطی و نهادی مدیریت زیست بوم تعیین می شود. پس از دسته بندی اولیه، دو پرسش نامه طراحی شده است: یک پرسش نامه طیفی برای ارزیابی شاخص های مؤثر بر مدیریت زیست بوم با روش دلفی فازی و یک پرسش نامه با استفاده از مقایسات زوجی میان چهار رکن اصلی مدیریت زیست بوم، با استفاده از تکنیک دیمتل فازی برای دستیابی به تحلیل دقیق تر در بررسی روابط علت و معلولی بین هریک از ارکان که خبرگان و متخصصان، آنها را تکمیل کرده اند. درنهایت، تحلیل ها نشان داد ارکان نهادی و اقتصادی به عنوان متغیرهای عامل و ارکان بسیار تأثیرگذار در نظر گرفته می شوند. همچنین، معلوم شد که ارکان محیطی و اجتماعی، یک اثر در نظر گرفته می شوند؛ درنتیجه، خبرگان شاخص علم و فناوری را در رکن اقتصادی، کیفیت هوا را در رکن زیست محیطی، فقر را در رکن اجتماعی و به اشتراک گذاری شفاف اطلاعات را در رکن نهادی، به عنوان تأثیرگذارترین شاخص های مدیریت زیست بوم رتبه بندی کردند.
ارائه یک مدل ریاضی کارآ برای مسئله طراحی چیدمان تسهیلات در فضای پیوسته در یک سیستم تولید سلولی (مطالعه موردی: شرکت BATA)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اساس کارکرد سیستم های تولید سلولی بر پایه تعریف و شناسایی نوعی شباهت در میان قطعاتی است که باید در یک دوره برنامه ریزی تولید شوند. تشکیل سلول و طراحی چیدمان از مراحل مهم اجرای این نوع از سیستم های تولیدی اند. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی ریاضی غیرخطی جدید برای مسئله تشکیل سلول ارائه شده است که در آن با بهره گیری از مفهوم فاصله متعامد، چیدمان ماشین آلات در یک فضای پیوسته تعیین می شود. در مدل ارائه شده، با استفاده از مزایای در نظر گرفتن جانمایی سلولی در تابع هدف، هزینه های جابه جایی درون و بین سلولی قطعات دقیق محاسبه می شود. با توجه به پیچیدگی های مسئله، مدل ریاضی ارائه شده ازنظر پیچپدگی در زمره مسائل سخت قرار می گیرد که برای حل آن از الگوریتم ژنتیک و ازدحام ذرات استفاده شده است. به منظور نشان دادن کارآیی مدل و الگوریتم های حل ارائه شده، از اطلاعات تولیدی یک مسئله واقعی استفاده شده و 30 نمونه مسئله دیگر در ابعاد مختلف ارائه شده است که نتایج حاصل بیانگر عملکرد بهتر الگوریتم ژنتیک در مقایسه با الگوریتم ازدحام ذرات در کیفیت جواب های حاصل شده است.
بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی مشتری با استفاده از رویکردهای دلفی فازی و پویایی شناسی سیستم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در اقتصاد نوین شرکت ها، سلول های حیاتی تبدیل منابع زمین به ثروت اند و اهمیت و جایگاه ویژه ای در ایجاد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دارند؛ بنابراین پایداری سیستم، سبک نوین مدیریت در جهت متوازن کردن جنبه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شناخته شده است. رویکرد جدید نسبت به مسئله پایداری می تواند توسط سازمان های خصوصی و دولتی به عنوان یک راه حل برای تصمیم گیری بهتر، برای بهبود کسب و کار، با توجه به افزایش انعطاف پذیری و سازگاری استفاده شود. در این میان با توجه به اینکه صنع ت گردش گری مناف ع فرهنگ ی و اقتص ادی و اجتماع ی چش مگیری دارد، می تواند ب ا توجه ویژه به پایداری سیستم، ب ه مزی ت رقابت ی، مدیریت هزین ه، عملک رد مال ی س ودآور و درنهایت رضایتمندی مشتری دس ت یابد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی سطح رضایتمندی مشتریان در گذر زمان در چارچوب پایداری سیستم در هتل های چهار و پنج ستاره استان یزد، با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم است. در این تحقیق ابتدا با روش دلفی فازی متغیرهای تأثیرگذار بر مدل تعیین شد و سپس با استفاده از پویایی شناسی سیستم و با بهره گیری از روابط علت و معلولی بین متغیرهای مسئله و حلقه های بازخور، نشان داده شد که متغیرهای مذکور بر رضایتمندی مشتریان و پایداری سیستم تأثیرگذارند ؛ همچنین سعی بر آن شده است تا مدل جامعی ارائه شود که بتواند دیدگاه های مختلف کیفیت خدمات، رضایتمندی و پایداری سیستم را هم زمان سنجش کند. نتایج بررسی سناریوهای ارائه شده نشان می دهد سیستم به تعداد برند حساس است و با افزایش تعداد برند، اگر هتل در راستای بهبود عملکردهای خود اقدام نکند، مشتریان خود را از دست خواهد داد و همچنین بهترین سرمایه گذاری در بحث نقدینگی، سرمایه گذاری در تبلیغات است؛ زیرا تبلیغات علاوه بر معرفی محصول، به طور غیرمستقیم بر شکل گیری انتظارات مشتریان تأثیرگذار است و به معرفی سازمان منجر می شود و همین امر تعداد مشتریان را افزایش می دهد.
به کارگیری تکنیک تاپسیس و مدل برنامه ریزی عدد صحیح چندهدفه برای انتخاب و تخصیص کارکنان ارشد به کارگاه های تولیدی براساس ترجیحات آنها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
منابع انسانی در سازمان ها و مؤسسات، یکی از مزایای رقابتی سازمان ها تلقی می شوند و هرچه کارکنان جایگاه اجرایی بالاتری در سازمان ها داشته باشند، به همان میزان اهمیت نسبی مزیت رقابتی افزایش می یابد؛ به طوری که مدیران اجرایی، سرپرستان و کارکنان ارشد به ویژه در خطوط تولید، اهمیت خاصی برای صاحبان شرکت دارند. انتخاب سرپرستان شایسته و متعهد و همچنین حفظ آنها براساس تأمین رضایت ایشان در سیستم، یکی از مؤلفه های کلیدی در موفقیت سازمان هاست؛ بنابراین در این پژوهش، انتخاب کارکنان ارشد برای مدیریت ایستگاه های اصلی تولیدی، براساس شایستگی ایشان و همچنین تخصیص آنها به ایستگاه ها بنابر ترجیحات خود کارکنان مطالعه شده است. به این منظور، تعدادی از کارکنان به عنوان گزینه های بالقوه برای سرپرستی کاندید شدند و ترجیحات ایشان برای مدیریت چند ایستگاه تولیدی با رویکرد تاپسیس [i] محاسبه شد، سپس یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح چندهدفه توسعه داده شد که علاوه بر انتخاب کارکنان از بین کاندیدها، با توجه به معیارهای شایستگی، منتخبان با توجه به ترجیحاتشان به ایستگاه ها تخصیص داده شوند. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گزینه های بالقوه جمع آوری شده است. نتایج حاصل از حل مدل پیشنهادی نسبت به نتایج سنتی کنونی، مبتنی بر نظر مدیران و کارشناسان برتری دارد. [i] Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)
مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه ای: تحلیل ساختار شبکه و کتاب سنجی تولیدات علمی در وبگاه علوم و اسکوپوس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مدیریت زنجیره تأمین چرخه ای یک موضوع تحقیقاتی در حال ظهور در اقتصاد چرخه ای است که در چند سال اخیر اهمیت پیدا کرده و هنوز هم برجسته است. ترکیب و یکپارچه سازی اقتصاد چرخه ای با مدیریت زنجیره تأمین، با عنوان مدیریت زنجیره تأمین چرخه ای است. این موضوع براساس طراحی و بازطراحی زنجیره تأمین، با تفکر چرخه ای و شامل چشم انداز اقتصاد بدون زباله و چرخه های احیاکننده است؛ با این حال، مطالعات کمی به طور جامع پژوهش های منتشرشده این حوزه را بررسی کرده اند. تا جایی که دانسته شد این تحقیق یکی از اولین تلاش ها برای تحلیل ساختار شبکه های اجتماعی در این حوزه با روش های کتاب سنجی و علم سنجی است. هدف، نقشه برداری کتاب سنجی برای تحلیل ساختار شبکه اجتماعی، هم رخدادی، هم نویسندگی و هم استنادی در این حوزه با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی است. این مطالعه یک تحلیل کتاب سنجی ارائه می کند تا تولیدات علمی را در این موضوع با استفاده از نرم افزارهای منبع باز آر بیبلیومتریکس و وسویور نشان دهد. برای خوشه بندی، شبکه های همکاری و هم رخدادی، با استفاده از وسویور برای تشکیل یک شبکه نمای کلی برای بررسی سیستماتیک پژوهش مربوطه ایجاد شدند. جامعه آماری شامل اسناد استخراج شده از اسکوپوس و پایگاه علوم از سال 2010 تا 2021 است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های علم سنجی و آمار توصیفی استفاده شده است. این مطالعه همچنین تحلیل هم رخدادی کلمات کلیدی، همکاری بین نویسندگان، کشورها، مؤسسات، استناد و تحلیل هم استنادی براساس داده های استخراج شده از اسکوپوس را ارائه می کند. در پایان پیشنهادهایی برای کاربرد و تحقیقات آینده ارائه می شود.
ارائه مدل مقدار سفارش اقتصادی برای کالاهای رشدکننده با کیفیت ناقص و دارای تقاضای تصادفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مدل مقدار سفارش اقتصادی کلاسیک، مفروضاتی دارد که در شرایط واقعی، همه سیستم های کنترل موجودی را پوشش نمی دهد. سیستم موجودی مقاله حاضر شامل محصولاتی است که در طول دوره تأمین مجدد موجودی، قادر به رشدیابی اند، مانند دام و احشام. به علاوه فرض شده است که محصولات این سیستم دارای تقاضای تصادفی اند و بخش خاصی از آنها کیفیت پایین تری از حد مطلوب دارند. همچنین اقلام تازه متولد شده زنده هم سفارش داده می شوند و تا زمان رسیدن به وزن مدنظر مشتری، تغذیه و پس از آن ذبح می شوند. قبل از اینکه همه اقلام ذبح شده به فروش برسند، به منظور تفکیک اقلام با کیفیت بالا از اقلام با کیفیت پایین تر، این محصولات غربال می شوند. در این مقاله برای تعیین سیاست بهینه موجودی، مدلی با هدف به حداکثر رساندن سود کل موردانتظار معرفی شده است؛ به این صورت که ابتدا متغیرهای پژوهش معرفی شده و پیشینه ای از پژوهش های انجام شده در این حوزه بررسی شده است، سپس مدل مفهومی، مفروضات، نمادها، هزینه های موجود در مدل و نیز تابع رشد خطی معرفی شده و بعد از حل مدل و به دست آوردن روابط، بهینه بودن مدل به اثبات رسیده و درنهایت مثال عددی برای نشان دادن روش حل ارائه شده است. بعد از نتیجه گیری و تحلیل حساسیت مشخص شد مقدار سفارش بهینه نسبت به وزن ذبح، بیشترین حساسیت و قیمت فروش اقلام با کیفیت خوب، بیشترین اثر را در سود کل در واحد زمان دارد.
طراحی مدل ارزیابی بلوغ نظام مدیریت بهره وری در سازمان های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نظام مدیریت بهره وری، به عنوان یکی از کلیدی ترین خرده نظام های سازمانی و مدیریتی، از تأثیر حیاتی در حرکت پایدار مجموعه سازمان به سمت اهداف ارتقای بهره وری برخوردار است. با وجود اهمیت کم نظیری که برای مفهوم بهره وری، در مبانی نظری و محافل عملی مدیریت و اقتصاد قائل شده اند، تاکنون مدلی جامع برای راهنمایی بنگاه ها در زمینه استقرار نظام مدیریت بهره وری با تمام عناصر و ارتباطات ضروری اش، طراحی نشده است. مطالعه کیفی و توصیفی حاضر که با هدف توسعه ای-کاربردی طراحی شده است، بر آن است تا با بهره گیری از دانش ذخیره شده در سوابق پژوهشی و نظرهای خبرگی بومی، چنین مدلی را توسعه دهد و الگویی را از منطق ارزیابی برای سنجش بلوغ این پدیده در سازمان های ایرانی، ارائه کند. در بخش نخست مطالعه و با بهره گیری از راهبرد تحلیل محتوا و کدگذاری، مجموعه عناصر مفهومی تشکیل دهنده خرده نظام مدیریت بهره وری، از اسناد علمی مرتبط و مصاحبه با مطلعان استخراج و در ادامه با تشکیل جلسات نشست خبرگی، نحوه تعامل میان این اجزا نیز در قالب مدلی یکپارچه تعیین شده است. اجرای موفقیت آمیز فرایند دو مرحله ای اعتبارسنجی این مدل (که با عنوان i-MAPS نام گذاری شده است)، تناسب آن با مقتضیات سازمان های ایرانی معاصر را اثبات می کند. بر اساس این مدل، به مسئولان بهره وری در بنگاه های تولیدی و خدماتی بخش های عمومی و خصوصی کشور توصیه می شود که برای تحقق اهداف غایی خود، به استقرار نظام مدیریت بهره وری با عناصر و مشخصات تبیین شده در مدل حاضر اقدام کنند.
اولویت بندی حوزه های کاربردی به منظور جاری سازی فناوری هوش مصنوعی با روش تحلیل مضمون و کپراس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه فناوری های نوظهور، یکی از دغدغه های اصلی جامعه شده است. حکومت ها و جوامع به خوبی دریافته اند که آینده اقتصادی شان و البته بقا در دنیای پر از تغییر امروزی، با فناوری های نوین به ویژه فناوری هوش مصنوعی گره خورده است. فناوری هوش مصنوعی که به دنبال بهره برداری از هوش انسانی برای تجزیه و تحلیل مسائل مختلف و تقلید از مغز انسان و تصمیم گیری همانند انسان در شرایط و موقعیت های مختلف است، در زمره مقولاتی قرار گرفته است که به شدت مطمح نظر مدیران، کارورزان و سیاست گذاران است. هدف از این مقاله نیز کمک به افراد مذکور در جهت اولویت بندی پیاده سازی فناوری هوش مصنوعی در حوزه های کاربردی، مانند حمل ونقل، بهداشت و سلامت، امنیت، آموزش و پژوهش است. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان، استادان و مدیران مدیریت صنعتی، فناوری اطلاعات و نیز متخصصان عرصه سیاست گذاری در حوزه فناوری های نوظهورند. در این پژوهش، پس از تتبع نسبتاً کامل در پژوهش های حوزه هوش مصنوعی، معیارهای اولویت بندی فناوری های نوظهور به روش فریدمن احصا و وزن دهی شد؛ پس از آن نیز حوزه های کاربردی به روش تحلیل مضمون شناسایی و در فرجام به کمک تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره COPRAS حوزه های کاربردی هوش مصنوعی رتبه بندی شد. با توجه به رتبه بندی صورت گرفته، سه حوزه اقتصاد، حمل ونقل و حکمرانی به ترتیب، اولویت بالاتری را برای کاربست فناوری هوش مصنوعی به خود اختصاص دادند؛ بنابراین نوآوری اصلی این مقاله، ارائه یک اولویت بندی اتکاشدنی از حوزه های کاربردی، با استفاده از معیارهای علمی و مناسب است.
ارائه یک مدل تلفیقی جهت انتخاب متدولوژی های توسعۀ سیستم های اطلاعاتی کسب و کار با رویکرد فرهنگ سازمانی (مطالعۀ موردی در صنعت فولاد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت تولید و عملیات سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۱)
111 - 131
حوزههای تخصصی:
انتخاب متدولوژی مناسب توسعه سیستم های اطلاعاتی، یک مسئله جدال برانگیز در میان بسیاری از سازمان هاست و فرهنگ سازمانی حاکم بر تیم های توسعه و مالکان فرآیند، نقش بسیار مهمی در استقرار موفق سیستم های اطلاعاتی دارند. در این تحقیق ضمن شناسایی عوامل و شاخص های فرهنگی تأثیرگذار جدید و بررسی آثار خرده فرهنگ های سازمانی بر انتخاب متدولوژی های توسعه، با ایجاد و ارائه مدل مفهومی و کاربردی، چارچوب و خطوط راهنمایی برای کمک به توسعه دهندگان سیستم در جهت انتخاب درست متدولوژی ها، با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی حاکم بر سازمان ارائه شده است. برای نیل به هدف، مدل تلفیقی با استفاده از مدل های دنیسون، کی، وی و نظر خبرگان ایجاد و سپس فرضیه های پژوهش با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری، بررسی شده و پس از اندازه گیری فرهنگ سازمانی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان، همبستگی بین زیرمعیارها، با استفاده از تکنیک دیمتل تعیین و با روش تحلیل شبکه ای از بین 14متدولوژی رایج، اقدام به انتخاب متدولوژی توسعه شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده تأثیر معنی دار و مثبت بیشتر عوامل فرهنگی بر انتخاب متدولوژی هاست و با تغییر و بهبود بعضی از زیرمعیارها ازجمله فرهنگ های ایجاد تغییر، تصمیم گیری گروهی، مشارکت و تیم سازی، بخش های سازمانی آمادگی و تمایل به استفاده از متدولوژی های انعطاف پذیر و جامع با رویکرد چابک را خواهند داشت و با کاهش آنها، متدولوژی های با ریسک پایین و به صورت آبشاری و برنامه محور، گزینه های مناسب تری دارند.
مدلی جهت بهینه سازی عملکرد پردازش اطلاعات در زنجیره تأمین مجازی، مبتنی بر اینترنت اشیا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه، صنعت تولید با گسترش محدودیت های فیزیکی تجارت در سطح جهان، فناوری های مدرن اطلاعاتی را به منظور بهینه سازی روند تجارت و دستیابی به ادغام با شرکای زنجیره تأمین در پیش گرفته است که ازنظر جغرافیایی پراکنده اند. مدل های سنتی زنجیره تأمین، توجه اصلی را به بهینه سازی جریان های فیزیکی می دهد؛ با وجود این، اطمینان از اینکه واحدهای فیزیکی قابلیت پردازش اطلاعات مناسب را دارد نیز به همان اندازه مهم است. به این منظور در این پژوهش، بهینه سازی عملکرد پردازش اطلاعات در زنجیره تأمین مجازی حلقه بسته، با هدف حداکثرسازی سود و سرعت پردازش اطلاعات، با در نظر گرفتن هزینه های مجازی، امنیت اطلاعات و مصرف انرژی بررسی شده است. مدل برنامه ریزی خطی نهایی با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری نسخه دوم الگوریتم ژنتیک، با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) و نسخه دوم، مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II) بهینه سازی شده است. نتایج حل مدل با استفاده از الگوریتم های NSGA-II و SPEA-II، سود زنجیره تأمین مجازی را به ترتیب 106×93/9 و 106×23/4 و سرعت پردازش اطلاعات را به ترتیب 48/337 و 07/94 واحد نشان داد. به این ترتیب، الگوریتم NSGA-II در سودسازی زنجیره تأمین عملکرد بهتری دارد.
طراحی مدل برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در بخش انرژی برق با استفاده از رویکرد تلفی قی برنامه ریزی خطی و پویایی شناسی سیستمی (مطالعه موردی: نیروگاه های برق ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
صنعت برق در جهان با چالش های بی شماری، نظیر افزایش تقاضا، انتشار گازهای گلخانه ای، کاهش ذخایر سوخت های فسیلی، شرایط اقتصادی و افزایش هزینه مواجه شده است. این شرایط مدیران را به اتخاذ استراتژی هایی در تأمین انرژی، با جایگزینی سوخت فسیلی با منابع انرژی تجدیدپذیر واداشته است. پیشرفت های تکنولوژی و تجهیزات الکترونیکی در بخش مصرف، نیاز به انرژی برق را افزایش داده و تولید برق را با توجه به نوع نیروگاه از اهمیت بیشتری برخوردار کرده است. هدف عمده این پژوهش، اولویت بندی نحوه تولید برق و اختصاص به بخش مصرف، برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای است. این تحقیق با استفاده از تکنیک های تحقیق در عملیات، به ارائه مدل ریاضی برای مشخص کردن میزان تولید انرژی برق از نیروگاه های مختلف با شرایط اقتصادی، فنی و زیست محیطی پرداخته است. سپس با پویایی شناسی سیستمی، تخصیص انرژی برق به بخش های مختلف شامل خانگی، تجاری، حمل ونقل، صنایع و کشاورزی به عنوان مصرف کننده بررسی می شود. برای شبیه سازی و ارائه مدل برنامه ریزی خطی، از 10نوع نیروگاه کشور و داده های ترازنامه انرژی سال 1396 استفاده شده است. در مدل ریاضی با در نظر گرفتن سه متغیر تصمیم گیری، ضمن رعایت محدودیت ها و الزامات نیروگاه، محاسبات برای میزان تولید برق انجام گرفته است. سپس با استفاده از دیاگرام های علی و معلولی در رویکرد پویایی شناسی سیستمی، سیستم انرژی در بخش مصرف شبیه سازی شده است. نتایج پژوهش، برنامه ریزی و تخصیص مناسب را به منظور اختصاص انرژی در بخش مصرف، برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ارائه می دهد.
شکاف های پژوهشی بارانداز عبوری و افق های پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یک بارانداز عبوری، در راستای دستیابی به اهداف مدیریت زنجیره تأمین ناب، ایجاد و توسعه یافته است. بارانداز عبوری یکی از راهبردهای مشهور توزیع است که در آن اقلام و محموله ها از کامیون های ورودی به کامیون های خروجی، بدون نیاز به استقرار آ نها در انبار، انتقال می یابند. بارانداز عبوری با حذف فعالیت های انبارش و آماده سازی سفارش ها، می تواند در مقایسه با انبار سنتی کاراتر عمل کند. این مزیت ها سبب شده است که بارانداز عبوری به یک سیستم لجستیک جذاب تبدیل شود. معرفی مشخصه های بارانداز عبوری و نیز انواع مسائل موجود در این حوزه، ازجمله اهداف اولیه این مقاله است. هدف اصلی مقاله نیز شناسایی و دسته بندی شکاف های پژوهشی بارانداز عبوری، به منظور تبیین و معرفی مدل ها و افق های پژوهشی نزدیک به مفروضات دنیای واقع است. برای دستیابی به این اهداف با استفاده از روش «فرامرور»، مقالات مروری بارانداز عبوری انگلیسی زبان، بین سال های 2010 تا 2020 به طور نظام مند مطالعه و برای ارزیابی کیفیت مقالات از «برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی» (CASP) استفاده شد. براساس مقالات تأییدشده ازلحاظ کیفیت، شکاف های پژوهشی شناسایی و در دو بخش مجزا تفکیک و معرفی شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد دو شکاف پژوهشی لحاظ کردن مهلت زمانی برای زمان بندی کامیون ها و بررسی مسائل بارانداز عبوری در شرایط عدم اطمینان، بیشترین تکرار را از دیدگاه نویسندگان مختلف مقالات مروری داشته اند.
ارائه رویکردی برای انتخاب راهبردهای برون سپاری در زنجیره تامین خدمات دوسویه – دوسطحی با مطالعه موردی در خدمات سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این مقاله ارائه رویکردی برای انتخاب راهبردهای برون سپاری در زنجیره تامین خدمات دو سویه - دو سطحی است. طراحی/روش شناسی/رویکرد - فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب دو عامل با بیشترین تاثیر بر تصمیمات برون سپاری خدمات مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور انتخاب راهبردهای برون سپاری، عوامل منتخب در یک تحلیل دو بعدی قرار گرفته اند. دو پرسشنامه برای تعیین اهمیت و همبستگی اهداف برون سپاری و انتخاب عوامل اثرگذار بر تصمیمات برون سپاری خدمات توسعه یافته و در زنجیره تامین خدمات منتخب یک بیمارستان در اصفهان مورد استفاده قرار گرفته اند. پرسشنامه ها به وسیله مدیران ارشد و سرپرستان بیمارستان تکمیل شده اند. یافته ها - یافته ها نشان دهنده آن است که تماس مشتری و قابلیت نسبی در فرایند بیشترین تاثیر را بر تصمیمات برون سپاری خدمات در زنجیره تامین خدمات منتخب داشته اند. زمانی که قابلیت نسبی در فرآیند بالاست بهتر است تصمیم گیرندگان با سایر سازمانها تعامل داشته باشند تا از این طریق امکان تشخیص نقاط ضعف سازمان بیشتر فراهم شود. محدودیت ها/ توصیه ها - مطالعه موردی تنها محدود به یک نوع از زنجیره خدمات یعنی زنجیره تامین خدمات دوسویه - دوسطحی بود. پیشنهادات کاربردی - مدیران بخش های مختلف صنعتی و خدماتی با استفاده از الگوی پیشنهادی این پژوهش می توانند برروی متغیرهایی متمرکز شوند که تاثیر بیشتری برروی برون سپاری فرایندهای هدف دارد. به این ترتیب آنها می توانند راهبردهای تامین مناسب را برای فرآیندها در شرایط مختلف انتخاب نمایند. تأثیرگذاری بر جامعه - در این مقاله، تماس مشتری و قابلیت نسبی فرایند به عنوان دو عامل با بیشترین تاثیر بر برون سپاری فرایند پاتولوژی تعیین و برای تحلیل دو بعدی ومشخص نمودن راهبردهای برون سپاری انتخاب گردیدند. اصالت/ارزش - موضوع این مقاله از این جهت منحصر به فرد است که پژوهش مشابهی در زمینه بررسی ارتباط بین گونه های مختلف زنجیره تامین خدمات و برون سپاری در پیشینه یافت نشد.
بهبود مدل تخصیص سفارش موجودی مدیریت شده توسط تأمین کننده مبتنی بر فناوری بلاک چین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت تولید و عملیات سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۴)
91 - 115
حوزههای تخصصی:
موجودی مدیریت شده توسط تأمین کننده، یک توانمند ساز برای هماهنگی زنجیره تأمین در نظر گرفته می شود که در آن تأمین کننده، موجودی مشتری را برای بهینه سازی زنجیره تأمین در اختیار می گیرد. با این حال، اجرای موفقیت آمیز موجودی مدیریت شده توسط تأمین کننده بر سطح اعتماد بالا، انتقال دقیق داده ها و تعامل کارآمد بین طرفین متمرکز است. این امر مستلزم به اشتراک گذاری اطلاعات ازطریق ذی نفعان زنجیره تأمین است که به دلیل ترس از افشای این اطلاعات به رقبای خود و شفافیت داده ها، با مقاومت و چالش روبه رویند. این مقاله کاربرد فناوری بلاک چین و پتانسیل آن را برای اجرای موفق موجودی مدیریت شده توسط تأمین کننده بررسی و یک چارچوب بلاک چین را برای هماهنگی تأمین کنندگان و مشتریان پیشنهاد کرده است. این چارچوب شامل یک مدل ریاضی است که در نرم افزار متلب و الگوریتم متاهیورستیک، برای انجام چندین سفارش مشتری و تأمین کننده به صورت متمرکز و غیرمتمرکز حل و در چارچوب بلاک چین تعبیه شده است. این مقاله مطالعات موردی را برای ارزیابی عملکرد مدل پیشنهادی با مشخصه هایی نشان داده است که درباره جزئیات چارچوب بلاک چین آن بحث می کند، همچنین سیستم های متمرکز و غیرمتمرکز را در قالب فناوری بلاک چین با یکدیگر مقایسه کرده است.
اندازه گیری اینرسی نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی مبتنی بر داده های وصفی هم بسته(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت تولید و عملیات سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۱)
133 - 145
حوزههای تخصصی:
نمودارهای کنترل میانگین متحرک موزون نمایی، به دلیل ترکیب اطلاعات نمونه در طول زمان، توانایی مناسبی در تشخیص تغییرات کوچک در فرآیند یا میانگین محصول دارند. با این حال، در برخی از انواع تغییرات خاص در پارامترهای فرآیند، نمودارهای کنترل تمایل دارند در محدوده کنترل باقی بمانند که این خاصیت «اینرسی» نامیده می شود و برای اندازه گیری آن از شاخصی با عنوان شاخص پایداری در مقابل هشدار استفاده می شود؛ بنابراین شاخص اینرسی به عنوان اندازه مقاومت یا پایداری یک نمودار برای کشف عدم انطباق یا نشان دادن یک تغییر خاص در فرآیند، تعریف شده است. وجود خصوصیت های مناسب اینرسی برای نمودارها، به این معناست که نمودارها در مقابل تغییرات ناگهانی بتوانند از خود عملکرد مثبت نشان دهند، بررسی و تحلیل این خاصیت می تواند اثر مثبتی در افزایش بهره وری و عملکرد مناسب واحدهای تولیدی داشته باشد. در این مقاله تأثیر اینرسی بر عملکرد نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی، مبتنی بر توزیع پواسون و نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی اصلاح شده برای مشاهدات ناشی از فرآیندهای همبسته، بر پایه توزیع پواسون بررسی و نتایج در دو حالت فوق مقایسه شده اند. به منظور ارزیابی نمودارهای فوق، از نرم افزار متلب استفاده شده است. نتایج نشان می دهد نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی اصلاح شده مبتنی بر توزیع پواسون، نسبتاً عملکرد بهتری نسبت به نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی بر پایه توزیع پواسون در بدترین حالت پایداری در مقابل هشدار را دارد.
بهینه سازی چیدمان تسهیلات در یک سیستم تولید سلولی پویا، بر اساس میزان مصرف انرژی و ایمنی محیط کار و با در نظر گرفتن تخصیص اپراتور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت تولید و عملیات سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۴)
117 - 156
حوزههای تخصصی:
سیستم تولید سلولی پویا، یکی از سیستم های تولیدی شناخته شده است که امکان افزایش میزان واکنش پذیری، انعطاف پذیری و چابکی را در تولید ، به منظور رقابت در بازار فراهم می کند؛ ولی با رشد توسعه صنعتی و توجه روزافزون جوامع به میزان مصرف انرژی و شرایط کارکنان در تولید، با چالش جدیدی مواجه شده است؛ به نحوی که باید مباحث پایداری را از همان ابتدا و در طراحی چیدمان تسهیلات بگنجاند. این مقاله یک مسئله بهینه سازی چندهدفه را در یک سیستم تولید سلولی پویا، با در نظر گرفتن میزان مصرف انرژی (الکتریکی) و توجه به ایمنی محیط کار کارکنان بررسی می کند. برای این امر یک مدل جدید، توسعه یافته است که حداقل سازی هزینه های جابه جایی و بازآرایی تسهیلات، حداقل سازی خطرات محیط کار (خطر بالقوه قرارگیری ماشین آلات در مکان خاص) و مصرف انرژی الکتریکی در عملیات تولید محصول را دنبال می کند. به منظور نزدیک شدن مدل به شرایط واقعی، دیگر موضوعات مربوط به محیط واقعی تولید، مانند استخدام و اخراج اپراتورها در هر دوره، آموزش، دستمزد و تخصیص نیز در مدل گنجانده شده است. مدل پیشنهادی با طراحی نمونه هایی در ابعاد مختلف و با استفاده از روش اپسیلون، محدودیت و الگوریتم فرا ابتکاری NSGA-II و MOPSO حل و با استفاده از شاخص های عملکردی (میانگین فاصله از ایده آل، پراکندگی، یکنواختی و زمان پردازش) مقایسه و با استفاده از آزمون T تحلیل شده است. نتایج نشان داد کیفیت جواب های حاصل از الگوریتم NSGA-II نسبت به دیگر روش ها بهتر بوده و از نظر زمان حل، حداقل 2 برابر زودتر از روش اپسیلون محدودیت به جواب رسیده است.