مهدی نخعی نژاد

هدف: هدف این پژوهش بررسی آثار ناشی از بازنشستگی و ارائه راهکارهایی به منظور سازگاری کارکنان با شرایط جدید است. برای این منظور، پژوهشی به صورت میدانی در شرکت توزیع برق استان یزد صورت گرفته است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: در این پژوهش، ابتدا آثار و مشکلاتی که به عدم تمایل افراد به بازنشستگی منجر می شود، استخراج شده است. سپس متناسب با آثار استخراج شده، راهکارهای سازگاری با بازنشستگی ارائه شده است. آثار ناشی از بازنشستگی و راهکارهای سازگاری با آن بر اساس نمونه کارهای مشابه و برگزاری جلسات متعدد با کارکنان شرکت توزیع برق استان یزد استخراج شده است. در ادامه، به کمک تحلیل های آماری، هر کدام از ابعاد و زیرابعاد مربوط به آثار و راهکارهای سازگاری با بازنشستگی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته ها: ارائه و مقایسه دیدگاه های کارکنان با جنسیت های متفاوت، سِمت های سازمانی مختلف و سوابق خدمتی متنوع از جمله یافته های این پژوهش است. علاوه بر این، رتبه بندی آثار بازنشستگی و ارائه راهکارهای سازگاری با آن، با توجه به میانگین نظرات پاسخ دهندگان، از دیگر نتایج پژوهش حاضر است. ارزش/ اصالت پژوهش: استخراج عوامل در دو دسته آثار و راهکارها از جمله سهم های این پژوهش است. علاوه بر این، بررسی تفاوت دیدگاه های کارکنان با موقعیت های مختلف از طریق تجزیه وتحلیل های آماری از دیگر نقاط متمایز پژوهش حاضر است. پیشنهادهای اجرایی/ پژوهشی: رتبه بندی آثار و راهکارهای سازگاری با بازنشستگی این امکان را برای شرکت توزیع برق استان یزد فراهم می کند که برای تخصیص زمان و هزینه برای اجرایی شدن راهکارها تا حد امکان اولویت بندی صورت گیرد. علاوه بر این، سایر سازمان ها نیز می توانند با الگو گرفتن از این پژوهش، گامی موثر در جهت کاهش چالش های بازنشستگان بردارند.

صنعت برق در جهان با چالش های بی شماری، نظیر افزایش تقاضا، انتشار گازهای گلخانه ای، کاهش ذخایر سوخت های فسیلی، شرایط اقتصادی و افزایش هزینه مواجه شده است. این شرایط مدیران را به اتخاذ استراتژی هایی در تأمین انرژی، با جایگزینی سوخت فسیلی با منابع انرژی تجدیدپذیر واداشته است. پیشرفت های تکنولوژی و تجهیزات الکترونیکی در بخش مصرف، نیاز به انرژی برق را افزایش داده و تولید برق را با توجه به نوع نیروگاه از اهمیت بیشتری برخوردار کرده است. هدف عمده این پژوهش، اولویت بندی نحوه تولید برق و اختصاص به بخش مصرف، برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای است. این تحقیق با استفاده از تکنیک های تحقیق در عملیات، به ارائه مدل ریاضی برای مشخص کردن میزان تولید انرژی برق از نیروگاه های مختلف با شرایط اقتصادی، فنی و زیست محیطی پرداخته است. سپس با پویایی شناسی سیستمی، تخصیص انرژی برق به بخش های مختلف شامل خانگی، تجاری، حمل ونقل، صنایع و کشاورزی به عنوان مصرف کننده بررسی می شود. برای شبیه سازی و ارائه مدل برنامه ریزی خطی، از 10نوع نیروگاه کشور و داده های ترازنامه انرژی سال 1396 استفاده شده است. در مدل ریاضی با در نظر گرفتن سه متغیر تصمیم گیری، ضمن رعایت محدودیت ها و الزامات نیروگاه، محاسبات برای میزان تولید برق انجام گرفته است. سپس با استفاده از دیاگرام های علی و معلولی در رویکرد پویایی شناسی سیستمی، سیستم انرژی در بخش مصرف شبیه سازی شده است. نتایج پژوهش، برنامه ریزی و تخصیص مناسب را به منظور اختصاص انرژی در بخش مصرف، برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ارائه می دهد.

مسئله پورتفولیوی پروژه به انتخاب زیرمجموعهای از پروژههای پیشنهادی در سازمان توجه میکند. یکی از اهداف مدیریت پورتفولیوی پروژه، کاهش ریسکهای موجود در فرایند انتخاب پورتفولیو است. در دنیای واقعی، ریسکهای پروژه بهندرت، مستقل هستند و معمولاً درجهای از روابط متقابل دارند که با لحاظکردن این تعاملها، ارزیابی صحیحتری درباره مهمترین ریسکهای تأثیرگذار در موفقیت پروژه به دست میآید. در این پژوهش، براساس طبقهبندی «هزینه- زمان- کیفیت»، 11 نوع ریسک با جنبه منفی، شناسایی شدند تا تقابل پروژهها بهازای ریسکهای تأثیرگذار بررسی شود. با توجه به روابط متقابل ریسکهای پروژه، این پژوهش برای اولینبار، روابط متقابل سهگانه این ریسکها را برای کشف دقیقتر تأثیر عوامل بر یکدیگر شناسایی کرده است. در این مقاله با بررسی ریسک تکپروژه، از رقابت تکپروژههایی که میزان ریسک آنها بیشتر از حد مجاز است، در پورتفولیو جلوگیری شد؛ اما آثار متقابل جفتی و سه گانه پروژه ها براساس معیارهای اثرگذار ریسک سبب شد علاوه بر میزان ریسک، از کنار هم قرارگرفتن پروژههایی که موجب همافزایی ریسک در پورتفولیو شدند نیز جلوگیری شود. درنهایت، برای ارزیابی اعتبار پژوهش، الگو بهصورت دقیق با برنامهریزی خطی عدد صحیح با دو هدف «بیشینهسازی نرخ بازگشت سرمایه» و «بیشینهسازی تعداد پروژههای پورتفولیو» و محدودیت بودجه بررسی شد. نتایج نشان دادند در نظر گرفتن اثر متقابل جفتی و سهگانه به جای در نظر گرفتن اثر متقابل جفتی بهصورت مجرد، پاسخهای متفاوت و بهتری ارائه میدهد.

از مهم ترین ریسک های هر سازمان، خطرهای تکنولوژی است. در شرکت های گاز به علت گسترش فعالیت ها، افزایش تعداد مشترکین و افزایش سهم گاز در سبد انرژی، تکنولوژی، نقش مهمی در عرضه خدمات مطلوب دارد. هدف از انجام این پژوهش، معرفی چارچوب مناسبی برای شناسایی ریسک های تکنولوژی شرکت های گاز و اولویت بندی آنها با استفاده از تکنیک تلفیقی FMEA-TOPSIS است. ازجمله تفاوت های این پژوهش با سایر پژوهش ها، تمرکز بر ریسک های تکنولوژی شرکت گاز است. نوآوری دیگر این پژوهش، روش به کاررفته در آن، مخصوصاً ترکیب دو تکنیک FMEA و TOPSIS است. در این مقاله، شاخص های شناسایی شده در قالب کاربرگ FMEA قرار داده شد و به 33 نفر از خبرگان و پیمانکاران صنعت گاز ارسال شد. پس از امتیازدهی به ریسک ها در قالب کاربرگ FMEA، به جای محاسبه عدد RPN، تکنیک TOPSIS برای رتبه بندی ریسک ها استفاده شده است. یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد مهم ترین ریسک های تکنولوژی در توزیع انرژی گاز به ترتیب، تغییرات شاخص اقتصاد کلان (نرخ ارز و تورم) در کشور، ناتوانی در دستیابی به تجهیزات و ماشین آلات لازم، ناتوانی در دستیابی به تکنولوژی های ساخت و تولید و تأمین مالی محدود برای توسعه تکنولوژی است. رتبه بندی سایر ریسک های تکنولوژی توزیع انرژی گاز در جدول 6 آورده شده است. نتایج به دست آمده با توجه به رویکرد جدید و منطقی و همچنین تأیید کارشناسان این صنعت، از اعتبار کافی برخوردار است و قابلیت به کارگیری در این صنعت را دارد.