ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۶۱ تا ۱٬۲۸۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.
۱۲۶۱.

روابط بینامتنی خطبة فدک با قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن متن حاضر متن غایب روابط بینامتنی خطبة فدک اقناع مخاطب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : ۱۳۹۰ تعداد دانلود : ۷۸۹
«بینامتنی» نظریّه ای است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط و تعامل آنها را مورد کنکاش قرار می دهد و موجب آفرینش متن جدید می شود. بر اساس این نظریّه، هر متنی یک بافت جدید از نقل قول های متحوّل شده است. روابط بینامتنی ابزار مفیدی برای مخاطب در خوانش متن محسوب می شود. بر اساس این نظریّه، اتّصال خطبة فدک حضرت زهرا(س) (به عنوان قرآن ناطق) و قرآن صامت در دو سطح روساخت و زیرساخت قابل پژوهش است. به نظر می رسد که تعامل آگاهانة حضرت زهرا(س) با قرآن زمینة سازش و هماهنگی میان متن پنهان و متن حاضر را فراهم کرده است. از این رو، در موارد زیادی، درک عمیق خطبة فدک حضرت جز در پرتو شناخت رابطة کیفی آن با قرآن امکان پذیر نیست. این پژوهش به روابط بینامتنی خطبه های آن حضرت با قرآن کریم می پردازد تا افق معنایی جدیدی از این خطبه را ارائه دهد. روش مورد استفاده در این جستار، از نوع تحلیلی اسنادی است. نتایج به دست آمده از تحقیق، گویای آن است که پُربسامدترین روابط بینامتنی خطبة فدک با قرآن، از نوع ساختاری است و به شکل نفی متوازی است که در آن، حضرت توانسته نوعی سازش استوار میان کلام خویش و متن غایب ایجاد کند و تعاملی آگاهانه با آن خَلق نماید.
۱۲۶۲.

بررسی تطبیقی تفاسیر المنار و الفرقان در حوزه جایگاه احادیث در تبیین مبهمات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روایات تفسیری المنار اسرائیلیات الفرقان مبهمات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مأخذشناسی تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات منابع و نسخ حدیثی
تعداد بازدید : ۱۱۳۲ تعداد دانلود : ۷۲۶
یکی از انواع علوم قرآنی، تعیین مبهمات آن است. منظور از مبهمات قرآن ، افراد، مکانها، زمانها، اقوام و اشیایی است که در آیات قرآن به شکل مبهم از آنها سخن به میان آمده است و مصداق آنها به روشنی معیّن نیست. همچنین برخی جزئیات قصص قرآن و امور غیبی مانند حقیقت فرشتگان، ابلیس، جن و بهشت نیز از جمله مبهمات محسوب می شود. برخی مفسران برای تبیین آنها، به آنچه از متن قرآن فهمیده می شود، اکتفا می کنند، گروهی دیگر به روایات متوسل شده و تا جایی پیش می روند که از هر روایت اسرائیلی نیز روی گردان نیستند و با اشتیاق فراوان به نقل آنها می پردازند، البته یکی از بسترهای نقل روایات اسرائیلی نیز مبهمات است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی تطبیقی دو تفسیر المنار و الفرقان درباره جایگاه و نقش روایات در تبیین مبهمات قرآن سامان یافته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که این تفاسیر جزء گروه اول بوده و به شدت از روایات و به خصوص اسرائیلیات در تبیین مبهمات پرهیز نموده ، و به آنچه از قرآن فهمیده می شود، بسنده کرده اند. برخی از مهم ترین دلایل روی گردانی آنان از روایات در تبیین مبهمات، عبارتند از: سکوت خداوند در بیان جزئیات بیشتر در این آیات، ضعف در روایات تفسیری، وجود اسرائیلیات در روایات و مشکل نقل به معنا در روایات.
۱۲۶۴.

زهد و وارستگى دوستان خدا و بى اعتنایى آنان به دنیا (3)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زهد دنیا وابستگى دلبستگى به دنیا رحمت الهى

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۴۶۳
این مقال، شرحى است بر مناجات زاهدین امام سجاد علیه السلام. ما باید روح توحید در گستره اعمال، رفتار وگفتارمان تجلى یابد و باور کنیم که بدون خواست خداى متعال، کارى صورت نمى گیرد. البته خداىمتعال از طریق اسباب و عوامل موجود ما را یارى مى رساند. ما نیز باید به کمک اسباب مادى موجودتلاش کرده، از خداى متعال استعانت بجوییم. باید توجه داشت که انسان با سروکار با اسباب مادى این دنیایى، لذت هایى از آن عایدش مى شود وحکمت وجود این لذت ها، تأمین نیازهاى مادى دنیایى است. با این حال، باید به اندازه نیاز به لذایذدنیایى اکتفا کرد و دلبسته و فریفته آن نشد. از جمله راه هاى کاستن از دلبستگى دنیایى عبارتند از: توجهبه کاستى ها و عیوب دنیا، توجه به اینکه دنیا سرایى سرشار از درد و رنج است، زهد و وابستگى از دنیازیبنده اولیاى الهى است، ضرورت بهره گیرى از رحمت الهى و درک لذت محبت و انس با خدا.
۱۲۶۵.

کاربرد «حدیث» و «روایت» در فهرست و رجال پیشینیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حدیث روایت فهرست رجال قدما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۰
«حدیث» در لغت به هر چیز جدید گفته شده است؛ اما معمولاً این واژه در سخن و گفتار به کار می رود. «روایت» نیز در لغت به معنای جریان و نقل است؛ اما بیشتر در معنای گزارش کاربرد یافته است. این پژوهش با تکیه بر کاربردهای «حدیث» و «روایت» در نزد فهرست نگاران و قدمای رجالیان، تلاش نموده است فهمی بهتر از مقصود ایشان در گزارش شرح حال محدثان و ارزیابی آنها به دست دهد. تأکید این نوشتار بیشتر بر تبیین کاربردهای «روایت» است؛ زیرا گستردگی کاربرد روایت در باره منابع مکتوب، محور بودن آنها در روایت احادیث نمایان می سازد. بررسی استعمالات نشان می دهد که «حدیث» در معنای لغوی، درج اقوال ائمه:، گزینش آنها از دیگر آثار و در احادیث منقول از یک مؤلف در آثار دیگر به کار رفته است. «روایت» نیز علاوه بر معنای لغوی، در گزارش شفاهی احادیث، گزارش کتب دیگران و گزارش نسخه ای از یک کتاب، کاربرد یافته است.
۱۲۶۶.

روش شناسی، سنجش و نقد نسخه خطی «خلق الکافر» شیخ حر عاملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی فقه الحدیث نسخه خطی خلق الکافر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۰۶ تعداد دانلود : ۴۶۶
شیخ حر عاملی (1104- 1033ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه ای خطی تحت عنوان «خلق الکافر و الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده، اختصاصاً به موضوع خلقت کافر پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مؤمنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند طینت خاص، قضا و قدر، مشیت و اراده ی الهی نیز به موضوع دامن زده و اعتقاد به جبر را تقویت می کند.راه کار اصلی شیخ در این رساله، مسلط کردن معیار و ادلّه عقلی بر حل مسئله است. وی ابتدا مبانی اعتقادی را بر عقل عرضه کرده و سپس نتایج عقلی را همراه با شواهد قرآنی و حدیثی مؤید بیان می کند. از آنجا که مؤلف در نسخه خطی حاضر، از روایات بسیار استفاده نموده است، در این مقاله ابتدا به این پرسش پاسخ داده می شود که کیفیت روش مؤلف و «نظام فقه الحدیث» وی در استفاده از روایات اعتقادی چگونه است؟ برای رسیدن به سؤال مطرح شده، بر اساس مبانی فقه الحدیث، روش شیخ در دو مرحله: «فهم متن» و «فهم مقصود» مورد بررسی قرار گرفته است. سپس از آنجا که شیخ به دنبال ارائه پاسخی اقناعی و کاربردی است، به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که پاسخ های مؤلف به چه صورت ارائه شده و پاسخ ها تا چه اندازه کاربردی می باشند؟ و به این منظور، بر اساس توجه به نظام فکری و رده بندی، مطالب مورد سنجش و نقد قرار گرفته است.
۱۲۶۷.

روایت عمر بن حنظله، مقبوله یا صحیحه؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعتبار وثاقت مقبوله صحیحه عمر بن حنظله

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
تعداد بازدید : ۲۳۶۱ تعداد دانلود : ۶۸۹
از روایات مهمی که در مباحث کلیدی فقه و اصول مانند تعادل و ترجیح، شهرت فتوائیه، اجتهاد و تقلید، . ولایت فقیه و... مورد استفاده قرار گرفته، روایتی است از عمر بن حنظله به نقل از امام صادق تعبیر کرده اند و این نشان می دهد سند « مقبوله » شمار فراوانی از عالمان فقه و اصول ازاین روایت، به « موثقه » یا دست کم « صحیحه » آن از نگاه ایشان فاقد اعتبار است، به گونه ای که نمی توان آن را دانست و حال آنکه شواهد و قراین گوناگون، دلیل یا تأییدکننده صحیحه یا موثقه بودن آن است و در این صورت، می توان با اطمینان خاطر و بدون دغدغه، در مباحث فوق از آن بهره جست.
۱۲۶۸.

پایه نظری موعظه پذیری (اتّعاذ) براساس قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن حدیث موعظه موعظه پذیری اتعاذ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۱۳۶۶ تعداد دانلود : ۸۱۶
هدف این پژوهش، بررسی چارچوب نظری موعظه پذیری براساس قرآن و احادیث می باشد. این پژوهشِ کتابخانه ای - توصیفی با روش تحلیل محتوا به کشف و بررسی عناصر مؤثر در پذیرش موعظه پرداخته و سپس مناسبات میان آنها را بررسی کرده و نظام حاکم بر آنها را مشخص ساخته است. یافته های این پژوهش آن است که ایمان، تقوا، عقل، زهد، واعظ درونی، قلب نرم و منعطف و هوشیاری، از عناصر مؤثر در پذیرش موعظه هستند که در سه گروه عناصرِ شناختی، عاطفی و عملکردی طبقه بندی می شوند. بر این اساس، چارچوب نظری موعظه پذیری، مبتنی بر خودِ عقلانی، خودِ عاطفی، خودِ مهارگر و خودِ موعظه گر است. از سویی باید پیش از موعظه، این چهار «خود» را در افراد به وجود آورد و تقویت نمود که این وظیفة دستگاه های تبلیغی، آموزشی و پرورشی است. از سوی دیگر می توان با طراحی ابزار سنجش آن، به بازشناسیِ افراد موعظه پذیر از انسان های موعظه ناپذیر اقدام نمود.
۱۲۶۹.

واکاوی عبارت «لیس منا» در احادیث از نظر محدثان فریقین(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: لیس منا شیعیان حقیقی کنایه در حدیث مبالغه در حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۰۷
در مصادر اصلی حدیث فریقین روایاتی وجود دارد که معصومان(ع) در آنها از عبارت «لیس منا» (از ما نیست) استفاده کرده اند. محدثان فریقین در تفسیر مقصود معصومان(ع) از این تعبیر اختلافاتی دارند. در واقع، معنای این عبارت «لیس من شیعتنا» می باشد که از سیاق روایات و آیات فهمیده می شود. در پاره ای از روایات دیگر مصداق تعبیر «منا» شیعیان راستین است. در برخی دیگر از روایات این عبارت به معنای خروج از اسلام آمده است که اسلام در این روایات به معنای تسلیم شدن و پیروی کردن است نه اسلام به معنای اصطلاحی آن. در همه این موارد مقصود اصلی معصومان(ع) از این عبارت «ولایتمداری و پیروی کردن از معصومان(ع)» است و تفسیر برخی از محدثان اهل سنت از این عبارت مبنی بر «لیس من اخلاقنا و طریقتنا» صحیح نیست.
۱۲۷۰.

معنا شناسی تطبیقی حدیث ضرب القرآن بالقرآن و ارتباط آن با تفسیر به رأی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: قرآن تفسیر به رأی ضرب القرآن تحلیل محتوایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۶۴
ضرب القرآن و تفسیر به رأی دو اصطلاحی است که در احادیث شیعه و سنی با عبارات مختلف به کار رفته است. دقت در مضمون این احادیث خبر از ارتباط این دو مفهوم با یکدیگر دارد. از دیدگاه دانشمندان فریقین، تفسیر به رأی و ضرب القرآن بالقرآن در هدف و ریشه ها با هم مشترک اند، اما از لحاظ ماهیت، ضرب القرآن نوعی روش تفسیری است که در مقابل تصدیق القرآن بالقرآن و روش صحیح تفسیر قرآن به قرآن قرار دارد؛ از این رو، رابطه این نوع از روش تفسیری با روش تفسیر به رأی رابطه عام و خاص مطلق است. در واقع، یکی از روش های تفسیری غلط که به تفسیر به رأی منجر می شود و زیرمجموعه تفسیر به رأی قرار می گیرد، روش ضرب القرآن بالقرآن است. احادیث ضرب القرآن، هم در میان کتب شیعه و هم اهل سنت، دارای اسنادی قوی و ضعیف می باشد که به دلیل تعدد روایات صحیحه می توان از لحاظ سندی نیز در هر دو فرقه برای آن اعتبار قائل گردید. مفهوم ضرب القرآن در منابع اهل سنت کمتر مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و عمدتا به نقل آن اکتفا شده است، اما در منابع شیعی علاوه بر نقل، تحلیل محتوای آن نیز مورد توجه خاص قرار گرفته است.
۱۲۷۱.

جایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر سید حیدر آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حدیث تفسیر عرفانی سید حیدر آملی تفسیر المحیط الاعظم

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : ۱۶۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۳۶
حیدر بن علی بن حیدر معروف به سید حیدر آملی، فیلسوف و عارف قرن هشتم هجری و صاحب تفسیر المحیط الاعظم است. ایشان این تفسیر را در اواخر عمر خویش نگاشته و در آن، فراوان از بهره بردند. حدیث در المحیط الاعظم با صورت ها و سیرت های مختلفی آمده  روایات معصومان است. اکثراً با تقطیع و نقل معنا ذکر شده و گاه در قالب اشعار می آید. غالباً در تأیید اقوال مؤلف به کار برده شده و گاه در تفسیر آیات بیان می شود. همچنین بیشتر بدون ذکر سند نقل می شود. عارف آملی به شرح روایات نیز پرداختند. نگرش ایشان در شرح احادیث، صبغه عرفانی دارد. سید آملی در شرح روایات، شیوه های متعددی دارد؛ ازجمله شرح مفردات حدیث، توجه به قواعد صرف و نحو و استفاده از آیات و روایات. ایشان در نقل روایت از مصادر حدیثی شیعه و اهل سنت استفاده کرده اند. در این مقاله، پس از تبیین زندگی نامه و معرفی تفسیر المحیط الاعظم، به تفصیل به بررسی و تحلیل احادیث به کاررفته در المحیط الاعظم پرداختیم.
۱۲۷۲.

آسیب شناسی کرامت انسان از منظر نهج البلاغه (عوامل و زمینه سازهای معرفتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انسان نهج البلاغه جهان هستی باور و شناخت نادرست کرامت انسانی و آسیب شناسی آن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۶۵۴ تعداد دانلود : ۸۳۸
این تحقیق به بیان ارتباط بین باورها و شناخت های نادرست انسان از انسان و جهان هستی و کرامت انسانی، و اثرگذاری این باورها و شناخت های نادرست بر آسیب پذیری کرامت انسانی از منظر نهج البلاغه پرداخته است. جهل و ناآگاهی انسان از جایگاه خود در نظام آفرینش و پیامدهای سوء آن از قبیل گرایش به لذت های دنیوی و مشغول شدن به خوشی های آن و فراموش کردن و غفلت از هدف متعالی انسانی و پرداختن به یک زندگی شبه حیوانی و اثرگذاری آن در سقوط انسان از مقام والای کرامت انسانی، در این مقاله مورد پژوهش واقع شده است. همچنین رابطه بین باور و شناخت نادرست انسان از جهان هستی - مانند تصور حیات طبیعی محض یا نگاه استقلالی به آن و نیز نگاه بدبینانه به آن - و آسیب پذیری کرامت انسانی، مورد بررسی واقع شده است.
۱۲۷۳.

بررسی سخن «الجنه تحت اقدام الامهات»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جعل حدیث نقل به معنا بررسی سندی بررسی متنی الجنه تحت اقدام الامهات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
تعداد بازدید : ۱۹۷۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
افزون بر آیات قرآن، روایات بسیاری در منابع شیعه و سنی درباره مادر و جایگاه ارزنده اش بازگو شده است. یکی از فراگیرترین سخنانی که به عنوان سخنی از حضرت رسول2 گزارش شده، فراز «الجنه تحت أقدام الامهات» است. نوشتار پیش رو نگاهی است به سند و متن این فراز. شگفت است سخنی به این اندازه پرآوازه، جایگاهی در منابع ارزشمند شیعه و سنی ندارد. پس از بررسی های انجام گرفته در سند و متن این فراز، روشن شد که این فراز را دو عامل جعل حدیث و نقل به معنا در منابع سنی سامان داده اند و سند و متنی ساخته و پرداخته شده که سازندگانش به ویژگی های کذاب و مجهول بودن نامبردارند.
۱۲۷۵.

قناعت به سود معقول در احادیث و سیره رضوی

کلیدواژه‌ها: قناعت امام رضا علیه السلام سود معقول آسیب شناسی قناعت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۱۵۹۷ تعداد دانلود : ۸۵۱
یکی از آموزه های مهم دین اسلام، توجه به اصل قناعت است. قناعت نوعی نگرش خاص درباره دنیاست که نشانه ای از عزت نفس و شخصیت یک انسان مسلمان در مقابل دارایی های خود و دیگران است. دنیازدگی و تنوع طلبی های افراطی و تجمل خواهی های غافلانه که ازجمله بحران های اخلاقی عصر کنونی به شمار می آید، از پیامدها و نتایج نبود موضوع قناعت است. از دیگر آثار سوء نبود چنین خصیصه ای می توان به خودخواهی، تکاثر، افزون طلبی و سستی روابط انسانی، احساس تنهایی، اضطراب و افسردگی و ... اشاره کرد. آنچه نویسندگان در پی آنند، بررسی مفهوم قناعت و وجوه ابعاد آن ازدیدگاه امام رضا علیه السلام و نیز نوع نگرش ایشان به موضوعات اقتصادی و خصوصاً قناعت و آثار آن است. در این مقاله سعی شده با مراجعه به منابع دست اول و حتی جدید به تبیین بحث قناعت به سود معقول در انواع معاملات بپردازد و نظر امام رضا علیه السلام در این بحث را استخراج نماید.
۱۲۷۶.

تعامل و نقش زن در خانواده به مثابه همسر و مادر در پرتو آموزه های رضوی

کلیدواژه‌ها: زن مادری وفاداری قناعت امام رضا (ع) همسری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۴۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۸۸
هدف از این پژوهش، بررسی تعامل و نقش همسری و مادری زن در آموزه های رضوی است، تا از این رهگذر بتوان به نحوه نگرش امام رضا علیه السلام نسبت به جایگاه و کارکرد زن در نظام خانواده دست یافت. یافته-های به دست آمده از پژوهش، گویای آن است که امام رضا علیه السلام دستیابی مرد به همسر شایسته را مایه ظفر و سعادت مرد دانسته اند و زنانی که به شوهران شان اظهار عشق می نمایند را بهترین غنیمت برای شوهرشان می داند. امام رضا علیه السلام در روایات متعددی توصیه به قناعت پیشگی نموده اند که موجب تعالی روحی فرد خواهد شد. از نظر ایشان، همسر شایسته کسی است که نسبت به شوهر خویش وفادار باشد به این معنا که در غیاب شوهر حافظ عفت خویش و اموال وی باشد. نقش مادری در سیره رضوی فراتر از مسأله زایش و به دنیا آوردن کودک است؛ زیرا امام رضا علیه السلام در شیر دادن به کودک توصیه می کنند زنان رنجور و معیوب برای شیر دادن به فرزند انتخاب نشوند چرا که شیر تأثیر سوء خود را بر جای می گذارد. آموزه های رضوی در تربیت اخلاقی کودک به توانایی و وسع کودک توجّه داشته و تشویق فرزندان براساس لیاقت ها و شایستگی های وجودی شان و نیز صدقه دادن برای سلامتی فرزندان را در تربیت اخلاقی توصیه می-نماید. تربیت دینی فرزند در کلام امام رضا علیه السلام نه تنها از آغاز تولّد، بلکه قبل از تولّد و در مرحله انتخاب همسر شروع می شود، این گونه تربیت دینی بازتابی از معنویت را در کانون خانواده در پی دارد. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی داده های خود را از احادیث و قرآن کریم گردآوری کرده است.
۱۲۷۷.

ارزیابى راه کار هاى حل تعارض در گزارش هاى جرح و تعدیل یونس بن عبدالرحمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جرح و تعدیل اختلاف دیدگاه های کلامی اصحاب امامیه یونس بن عبدالرحمان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
تعداد بازدید : ۱۰۷۳ تعداد دانلود : ۵۸۲
یونس بن عبدالرحمان از برجستگان اصحاب امامان و مشایخ حدیث امامیه است. در منابع، علاوه بر گزارش های فراوان مدح یونس، گزارش های جرح نیز درباره او نقل شده است. در حل تعارض این دو دسته از گزارش ها، رویکردهایی چون مردود دانستن گزارش های جرح به دلیل ضعف سند، توجیه آن ها با حمل بر تقیه و جرح مصلحتی و یا جعلی دانستن برخی از آن ها از سوی برخی از رجالیون ارائه شده است. مقاله حاضر به بررسی علت های گوناگون اختلاف نظر درباره یونس بن عبدالرحمان می پردازد و هدف آن شناسایی و سامان دهی شاخص هایی علاوه بر وثاقت، عدالت و مقام علمی، به منظور افزایش امکان فهم جایگاه مشایخی چون یونس است؛ از جمله شاخص هایی مانند: فضای دینی، فرهنگی و علمی که مطالب در آن ارائه و عرضه شده، اوضاع اجتماعی و سیاسی و نسبت آن به طور خاص با یک راوی، انگیزه های شخصی و فرقه ای برای قدح و ایجاد بدبینی درباره ی یک راوی.
۱۲۷۹.

شیخ صدوق و قاعده رخصت: مفهوم، کارکرد، اعتبار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلاف احادیث روش های حل تعارض اخبار تعادل و تراجیح اصل رخصت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات منابع و نسخ حدیثی
تعداد بازدید : ۱۲۶۰ تعداد دانلود : ۸۳۴
شیخ صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه، مجموعه احادیثی را نقل کرده که مفاد مشترک آن ها جواز و اباحه عمل است. وی با پذیرش این گروه از احادیث، بنیاد قاعده ای را بنا نهاده و براساس آن، فتوا نام دارد، یکی از روش هایی است که « رخصت » ، صادر کرده است. این قاعده که در ادبیات شیخ صدوق وی در حل تعارض اخبار به کار گرفته است. لکن این قاعده نسبت به دیگر روش های حلّ اختلاف اخبار، دامنه ای فراگیر ندارد و به دلیل فقدان ضابطه ای مشخص در کاربست، از اعتبار لازم برخوردار نیست و به نظر می رسد که از آن، به عنوان قاعده ای عمومی نتوان یاد کرد. مفهوم شناسی قاعد ه رخصت، تبیین کارکرد آن از منظر شیخ صدوق و اعتبارسنجی قاعده رخصت، ازجمله محورهایی است که در این پژوهش، تحلیل و ارزیابی شده است.
۱۲۸۰.

بررسی روایات تعیین روز ظهور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قیام فقه الحدیث ظهور جمعه شنبه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی مهدویت
تعداد بازدید : ۱۷۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۰۱
تصریح برخی از روایات مشهور میان عرف خاص و عام آن است که امام زمان می کند؛ اما روایاتی دیگری نیز هست که صراحت در ظهور آن حضرت در روز شنبه دارد. پرسش این است که کدام یک از این دو دسته از روایات معتبر است؟ بررسی های انجام شده در این مقاله نشان می دهد که علی رغم شهرت روز جمعه، براساس اسناد، امکان تحقق ظهور در روز شنبه بیشتر است، در عین حال که می توان میان این دو دسته از روایات را به نوعی جمع کرد . ای ن مقاله با روش تحلیلی توصیفی و تتبع در همه روایات بیانگر روز ظهور و اعتبارسنجی سندی و متنی آن ها توانسته میان این دو دسته از روایات را جمع کند، به گونه ای که می توان ادعا کرد روز جمعه روز ظهور برای خواص و روز شنبه روز ظهور برای عموم مردم است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان