اصحاب امامیه

یونس بن عبدالرحمان از برجستگان اصحاب امامان و مشایخ حدیث امامیه است. در منابع، علاوه بر گزارش های فراوان مدح یونس، گزارش های جرح نیز درباره او نقل شده است. در حل تعارض این دو دسته از گزارش ها، رویکردهایی چون مردود دانستن گزارش های جرح به دلیل ضعف سند، توجیه آن ها با حمل بر تقیه و جرح مصلحتی و یا جعلی دانستن برخی از آن ها از سوی برخی از رجالیون ارائه شده است. مقاله حاضر به بررسی علت های گوناگون اختلاف نظر درباره یونس بن عبدالرحمان می پردازد و هدف آن شناسایی و سامان دهی شاخص هایی علاوه بر وثاقت، عدالت و مقام علمی، به منظور افزایش امکان فهم جایگاه مشایخی چون یونس است؛ از جمله شاخص هایی مانند: فضای دینی، فرهنگی و علمی که مطالب در آن ارائه و عرضه شده، اوضاع اجتماعی و سیاسی و نسبت آن به طور خاص با یک راوی، انگیزه های شخصی و فرقه ای برای قدح و ایجاد بدبینی درباره ی یک راوی.

«حج»، به منزله یکی از مهم ترین ارکان مذهب امامیه، در همه ادوار مورد عنایت ائمه(علیهم السلام) و شیعیان ایشان بوده است. میراث مکتوب شیعه در دوران حضور اهل بیت(علیهم السلام) و بعد از آن شاهدی مهم و متقن بر جایگاه والا و پراهمیت این فریضه در جامعه شیعه است. تأثیر مدیریت فرهنگی اهل بیت(علیهم السلام) باعث شد تا اهتمام ویژه ای در خصوص به جای آوردن مناسک حج توسط شیعیان و همچنین میراث مکتوب عظیمی حول مسئله حج پدیدار گردد. تحقیق پیش رو با رویکردی تاریخی، به روش کتابخانه ای با تکیه بر کتاب «فهرست اسماء مصنفی الشیعه» معروف به «رجال نجاشی» معروف ترین کتاب فهرست و رجالی شیعه تألیف «احمد بن علی نجاشی»  (از علمای امامی مذهب قرن چهارم و اوایل قرن پنجم) در صدد نشان دادن اهتمام اصحاب امامیه بر به جای آوردن مناسک حج و وسعت نگارش تألیفات حول موضوع مناسک حج در میان اصحاب اهل بیت(علیهم السلام) است.