درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه حضور گستردة رسانه های جمعی در جهت دهی به افکار عمومی جهان از واقعیت های انکارناپذیر بوده که دنیای معاصر را تحت تأثیر قرار داده است. این معنا تا بدانجا پیش رفته که عصر حاضر را عصر رسانه ها نامیده اند. در این میان پرداختن به فریضة امر به معروف و نهی از منکر با توجه به جایگاه ممتاز آن در دین مبین اسلام و همچنین در بین سایر فرایض دینی برای رسیدن به رسانه های مطلوب اسلامی حائز اهمیت است. بر این اساس می توان با تحلیل رسانه ای این فریضة الهی عناصر و کارکردهای آن را با توجه به اقتضاهای فرهنگی و اجتماعی معاصر مورد توجه قرار داد. در مدل رسانه ای یاکوبسن برای برقراری ارتباط، شش عنصر اساسی وجود دارد که هر یک از عناصر شش گانه، کارکردهای ارتباطی مشخصی را به خود اختصاص می دهند. گیرنده، کارکرد کوششی، فرستنده، کارکرد عاطفی، پیام، کارکرد زیبایی شناسانه، کد یا رمزگان، کارکرد فرازبانی، بافت، کارکرد ارجاعی و مجرای تماس، کارکرد کلامی. در دیدگاه یاکوبسن هر پیام مجموعه ای از کارکردها بوده که یک کارکرد حسب شرایط و بافت، وجه غالب می شود. امر به معروف و نهی از منکر در رسانه های مطلوب اسلامی نه تنها عناصر و کارکردهای فوق را نسبت به یکدیگر و در الگویی هم گرا و تعاملی نشان می دهد بلکه وجه غالب رسانه ای یعنی کارکرد انگیزشی مخاطب در مواجهه با پیام را متجلی می سازد.

مدیران همواره می پرسند: چگونه می توان پس از طراحی و ساخت تبلیغ که از سوی کارگزاران تبلیغات پایان می یابد، آن را ارزیابی کرد؟ علاقه مندی مدیران در آن است که بتوانند فهرست وار دلایلی را برشمارند تا کاستیهای تبلیغ را کارگزاران تبلیغات بپذیرند و درصدد رفع آن برآیند. متن حاضر، 10 معیار را فهرست بندی کرده به همراه توضیحات لازم تقدیم مدیرانی می کند که دوست دارند با دلایل و شواهد محکم، تبلیغی را بپذیرند یا آن را رد کنند.

سال جدید میلادی از راه می رسد. شرکتهای بزرگ با هوشمندی از این رویداد هر یک می کوشند تا ""سهم ذهنی"" بیشتری داشته باشند. کیت کت، ولوو، مرسدس بنز، مزدا، فولکس واگن، آدیداس، تاید، فدکس، ایکیا، بریتیش ایرویز از جمله شرکتهایی هستند که با اقدام ابتکاری در حرکتی زیبا، تعجب برانگیز، سمت وسوی نگاه مردم را به خود جلب کرده اند.

آگاهی خبرنگاران و دبیران خبر برای اینکه چگونه با دنیای اطلاعات در فضای مجازی، ماهواره ها و شبکه های اجتماعی روبه رو شوند، لازم و ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی سواد رسانه ای دبیران و خبرنگاران و نقش آن در ارتقای کیفی تولید خبر می پردازد. ارتقای سواد رسانه ای دبیران و خبرنگاران به عنوان بدنه اصلی تولید خبر نه تنها از منفعل بودن یا تدافعی عمل کردن آنان جلوگیری می کند، بلکه باعث می شود جریان خبری را هدایت کنند.

یکی از راه های درک ماهیت زبانی هر متن و نوشته بررسی ویژگی های زبان شناسی آن است. استفاده از زبان ساده در برقراری ارتباط با هر نوع مخاطب بسیار مهم است که زبان محاوره تا حد زیادی این مهم را برآورده می کند. بر این مبنا ارائه ی شیوه های مطلوب زبان محاوره در نمایش های رادیویی می تواند به شناخت چگونگی ایجاد ارتباط موثر و پویا با مخاطب کمک شایانی کند تا بتوان با بهره گیری از ظرفیت های زبانی موجود در زبان گفتار به خلق آثاری ماندگار و تأثیر گذار نایل آییم. این پژوهش به روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه ارتباطی زبان «رومن یاکوبسن» به الگویی برای ارائه شیوه های مطلوب و باز شناسی کارکرد های زبان محاوره در ادبیات نمایشی، به ویژه نمایش های رادیویی انجام شده است. بر همین اساس در مرحله تجزیه و تحلیل، چهار نمایش نامه رادیویی پخش شده از رادیو نمایش مشخص گردید که با توجه به مزایا و معایب این رسانه، شیوه های مطلوب زبان محاوره در نمایش نامه نویسی رادیویی، نه تنها کار ساده ای نیست بلکه حساس تر از دیالوگ نویسی در دیگر رسانه های دیداری- شنیداری است. در نهایت شیوه های مطلوب زبان محاوره در نمایشنامه نویسی رادیویی را می توان با توجه به بافت، موقعیت و نوع نمایشنامه در پنج مورد برشمرد. اول باید جملات ساده، بی تکلف و قابل فهم بوده. دوم جملات رسا و کوتاه باشند. سوم از واژه ها و کلمات روزمره استفاده شود. چهارم کلمات شکسته شود. پنجم در آن ارکان دستوری جابجا شود.

نظر به امکان ارسال پیامک های متنوعِ وابسته به ادبیات به وسیله تلفن همراه و به جهت وجود طیف گسترده آثار ادبی در انواع غنایی و تعلیمی، مقاله حاضر می کوشد با هدف بررسی چگونگی شکل گیری انواع مذکور در پیامک های ارسالی، با روش تحلیل محتوا، به این پرسش پاسخ گوید که کمّیت و کیفیت پیامک ها در انواع غنایی و تعلیمی چگونه است؟ جامعه آماری 16 هزار و 327 پیامک است که در آن، نوع غنایی به هفت زیرمقوله تقسیم شده، نوع عاشقانه به علت نمایش واکنش فرهنگی ادبی به نیازهای اجتماعی و برطرف کردن حس انزوای کاربران، بیشترین میزان توجه را دربرداشته؛ نوع تعلیمی به 10 زیرمقوله تقسیم شده کهپند و آموزش به اعتبار کتابت از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. با توجه به تعامل سنخی دو نوع مذکور، نوع ترکیبی غنایی تعلیمی نیز از میان پیامک ها استخراج شده است.

در این پژوهش که به روش مطالعه ای اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته ضمن بررسی ویژگی های جامعه مدنی از یک سو و مؤلفه های سواد رسانه ای از جانب دیگر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که ایا سواد رسانه ای می تواند در شکل گیری و رشد جامعه مدنی تأثیر گذار باشد.

احساس امنیت اجتماعی، از موقعیت و جایگاه برجسته ای در برنامه ریزی های کشوری برخوردار است که دستیابی و پایدارسازی آن نیازمند مقدمات و زمینه های پیچیده ای بوده و آسیب پذیری با زوال آن نیز، معلول زمینه ها و عوامل متفاوتی است.این پژوهش با هدف سنجش میزان احساس امنیت اجتماعی شهروندان تهرانی و عوامل موثر بر آن بر روی 384 نفر از شهروندان تهرانی (زن و مرد) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه انجام شده است. وجود رابطه بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی با احساس امنیت اجتماعی با ضریب همبستگی تایید گردید. همچنین وجود رابطه بین اعتماد اجتماعی و گرایش به مشارکت در تامین امنیت با ضریب همبستگی 0.311 تایید گردید.با توجه به نتایج به دست آمده بیشتر شهروندان میزان احساس امنیت اجتماعی خود را متوسط و پایین دانسته اند و از میان چهار شاخص در نظر گرفته شده برای احساس امنیت اجتماعی (جانی، مالی، فکری وجمعی) امنیت مالی وجانی، میانگینی به مراتب بیشتر از امنیت فکری و جمعی را دارا می باشند. مقدار در رابطه رگرسیونی 0.293 به دست آمد که نشان دهنده این است که متغیرهای وارد شده در مدل، فقط 29.3 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند و بیشترین میزان تاثیر بر متغیر احساس امنیت اجتماعی را نیز پایگاه اجتماعی- اقتصادی و اعتماد اجتماعی دارا می باشند.

شهر جایگاه ارزشها و نهادهای مدرن است. تقاضا برای دستیابی پردازش و به کارگیری اطلاع ات یک ارزش مدرن و شب که ی بین المللی اطلاعات یا اینترنت یک نهاد مدرن است. داده های تاریخی گواه آن است که شهرها عهده دار جایگاه نهادهای مدرن بوده اند. ایده های شهر الکترونیک، شهرداری الکترونیک، اقتصاد الکترونیک، دولت الکترونیک وغیره گویای نیاز جامعه به استفاده ی وسیع علمی از اینترنت است.اینترنت زندگی شهری را به طور قابل ملاحظه ای تحت تأثیر قرار داده و برخی از مشکلات اجتماعی جامعه ی شهری را کاهش داده، در عین حال زندگی شهری را به خود وابسته کرده است آنچنان که در شرائط کنونی قطع اینترنت بویژه در شهرها، زندگی اجتماعی را دچار اختلال می نماید. هم چنین نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که در جامعه ی آماری این مطالعه، فلش علیّت با حرکت از بعد ساختاری به بعد شناختی سرمایه ی اجتماعی در افزایش احساس شهروندی افراد نقش مؤثرتری ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با بهره مندی شهروندان از اینترنت در شهر یزد انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش را جمعیت ۵۴-۱۷ سال شهر یزد تشکیل داده است که بر اساس سرشم اری ۱۳۸۵، ۲۶۷۸۷۰ نفر بوده اند، مطابق فرمول کوکران ۳۸۴ نفر از آن ها به روش نمونه گی ری خوشه ای متناسب (pps) انتخاب شدند. تکنیک اصلی گرد آوری داده ها پرسشنامه بود که اعتبار آن به روش محتوایی سنجیده شد و برای سنجش پایائی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که برای مفاهیم اساسی پرسشنامه از مقادیر مناسب برخوردار بود، داده های گرد آوری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میزان بهره مندی شهروندان یزدی (۵۴-۱۷ سال) از اینترنت پایین است و این میزان با متغیر های میزان تحصیلات، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، نگرش به فناوری اطلاعات و ارتباطات، رضایتمندی از فناوری اطلاعات و ارتباطات و میزان نیاز به فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای رابطه ی معناداری است؛ اما با متغیر های سن، جنس و استفاده از وسایل ارتباط جمعی دارای رابطه ی معناداری نیست.نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای میزان تحصیلات و نگرش به فناوری اطلاعات و ارتباطات، در مجموع ۸/۲۱ درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی میزان بهره مندی از اینترنت را تبیین می کنند.

این پژوهش در پی کشف گفتمان و یا گفتمان های مسلط خبری سه سایت بی.بی.سی فارسی، پرس. تی .وی و صدای امریکا در خصوص پوشش خبری وقایع موسوم به جنبش اشغال وال استریت در بازه زمانی سه ماهه مهر، آبان و آذر (پاییز) سال 1390 و مقایسه آنها با یکدیگر است. همچنین، این پژوهش کوشیده است تا با اتکا بر محورهای گفتمانی کشف شده از سه سایت مورد بررسی، دیپلماسی رسانه ای دولت های حامی این سه منبع خبری را در قبال وقایع یادشده مورد بررسی و کندوکاو قراردهد. به همین منظور، از نظریه های انتقادی حوزه خبر همچون چارچوب سازی، نظریه گفتمان و نظریات مربوط به حوزه دیپلماسی استفاده شده است. همچنین، با به کارگیری «روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام)»، پوشش های خبری مزبور تحلیل گفتمانی شده اند. جامعه آماری این پژوهش، کلیه اخبار مربوط به جنبش اشغال وال استریت در سه سایت مذکور در بازه زمانی مورد نظر است که پس از بررسی جامعه آماری به روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 344 گزاره (بی. بی. سی فارسی: 101 گزاره)، (پرس. تی. وی: 116 گزاره)، (صدای امریکا: 127 گزاره) انتخاب و مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج تحقیق حاکی از این است که بی. بی. سی فارسی دیپلماسی رسانه ای «ابهام و تحریف»، صدای امریکا دیپلماسی رسانه ای «تقابل و تهاجم» و پرس. تی. وی دیپلماسی رسانه ای «بحران سازی» را در خصوص وقایع مورد بررسی درپیش گرفته اند.

موضوع این مطالعه، اسطوره شناسی عکس و سرخط اصلی روزنامه های سراسری کشور پس از اعلام نتیجه ی انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 است. رویکرد نظری پژوهش، نظریه ی نشانه- اسطوره شناختی دو مرحله ای بارت است. روش نمونه گیری، کل شماری تمام روزنامه های سراسری است که در روز اعلام نتیجه ی انتخابات انتشار یافته اند. حجم نمونه ، 39 عکس و تیتر روزنامه است. روش تحلیل اطلاعات در سطح نشانه شناسانه ی پنج رمزگان تحلیل نشانه شناختی بارت و در سطح اسطوره شناسانه ی بازتعریف این رمزگان ها در مطالعه ی موریارتی و دیگران است. تحلیل اسطوره شناختی تبیین می کندکه :1- ملت ایران، در فرهنگ زبانی دال حاضرند، اما همین ملت در دال های تصویری یا فرهنگ تصویری از اساس دال غایب هستند. 2- عکس روحانی نماد مردم یا همان ملت بزرگی است که دال اصلی زبانی در سرخط روزنامه های اصولگراست، اما در سازه های تصویری متناظر، این دال غایب است؛ روحانی خود دال جایگزین ملت است. 3- مدلول ملت ایران، دال تهی دارد: این دال، تصویر دیگری یا همان بزرگان است. 4- زنان ایرانی در تمام این تصویرها و متن ها دال غایب هستند. 5- دلالت اسطوره شناختی تبیین می کند که مردم یا ملت در زبان رسانه ای روزنامه های ایرانِ امروز، همان مردان هستند.

این پژوهش تاریخی تفسیری از طریق جمع آوری و طبقه بندی نمونه های تصویری مربوط به دهه های 60، 70 و 80 سعی دارد به این پرسش پژوهش پاسخ گوید که «آیا بین رسانه ها و الگوی فرهنگی پوشاک جامعه در هر مقطع زمانی ارتباط معناداری وجوددارد؟» اگر مد را به عنوان ابزاری قدرتمند برای انتشار فرهنگ به خصوص در بین جوانان قلمداد کنیم، در جامعه، بین مد و رسانه نوعی گفت وگوی فرهنگی بروز می کند. با افزایش تنوّع و تکثیر رسانه ها، انتخاب الگوی پوشاک افراد که نوعی رسانه هویتی آنان محسوب می شود تابع عوامل متنوّع تر و پیچیده تری می گردد، به طوری که دیگر کنترل آن توسط یک قدرت صاحب رسانه امکان پذیر نیست، بلکه برآیند جهت گیری رسانه ها با بی شمار اشکال گوناگون است که جهت گیری مد را رقم می زند. این پژوهش با بررسی روند تغییر رسانه ها، اهمیت امکان دخالت آگاهانه را در شکل دهی به جریان مد در جهت ارتقای فرهنگ عمومی نشان می دهد.

شرایط جدید جهانی، نقش رسانه ها را متفاوت از گذشته به پیش می برد. این شرایط، باعث پیدایش فرآیندهای جدیدی در نحوه عرضه دین و نوع دین داری از طریق رسانه ها شده و در نهایت منجر به پیدایش بازنمودی از دین با خصلت ها و ویژگی های رسانه ای گردیده است. این پدیده که از آن به رسانه ای شدن دین تعبیر می شود، فرآیندی پیچیده، تدریجی، غیراختیاری، غیرقابل پیش بینی و غیرقابل اندازه گیری است. با توجه به ویژگی های رسانه ای شدن، این فرآیند، تأثیرات عمیقی را در نوع تلقی از دین پدید آورده و در نهایت انگاره جدیدی از دین را پیش رو می گذارد. در این مقاله سعی بر این است تا ضمن بررسی و تبیین این فرآیند، تأثیرات ایجادشده بر دین را بر شمرده و در نهایت تأثیرات آن بر شکل دین داری عرضه شده از رسانه روشن شود؛ هرچند به نظر می رسد وضعیت دین اسلام تا حدودی متفاوت از سایر ادیان است.