درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی دین

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۴۱ تا ۵۶۰ مورد از کل ۱٬۰۶۶ مورد.
۵۴۱.

ارزیابی تجربی نظریة محرومیت در تبیین دین داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال ششم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: دین داری نظریه محرومیت پایگاه اقتصادی- اجتماعی محرومیت عینی محرومیت ذهنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۳۹
از آغاز تاکنون، «نظریة محرومیت» متداول ترین و مسلط ترین نظریه در میان دانشمندان علوم اجتماعی برای تبیین سطوح مختلف دین داری مردم بوده است. با وجود این، نتایج متعارض تحقیقات تجربی ، از یک سو، اعتبار این نظریهرا به مقوله ای جدلی تبدیل کرده است و از سویی دیگر، این پژوهش ها صرفاً در درون سنت های دینی غیراسلامی انجام گرفته اند. از این رو، مقالة پژوهشی حاضر تلاشی است برای ارزیابی تجربی ادعاهای عام نظریة محرومیت در میان جمعیت مسلمان ایرانی.ابتدا، مدعاهای نظری نظریة محرومیت به صورت فرضیاتی مبنی بر ارتباط مثبت محرومیت عینی و محرومیت ذهنی با دین داری فرموله گردید. سپس، جهت وارسی اعتبار تجربی این نظریه، فرضیه های مذکور با داده های پیمایشی مربوط به بیش از چهار هزار نفر مسلمان ایرانی مقابله شد تا میزان انطباق و تناظر پیش بینی های نظری رویکرد محرومیت با شواهد تجربی مورد ارزیابی قرار گیرد. در مجموع، یافته های این تحقیق نتوانست حمایت جدی و قابل اعتمادی برای نظریة محرومیت در تبیین سطوح تدیّن اسلامی ایرانیان فراهم آورد.
۵۴۲.

واقعیت اجتماعی «نمازخوانی» در ایران: بازخوانی «مطالعات نماز» و «نمازپژوهی ها»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی سال اول بهار ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: نمازپژوهی اجتماعی دین پژوهی اجتماعی مسأله اجتماعی نمازخوانی واقعیت اجتماعی نمازخوانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی تطبیقی
تعداد بازدید : ۲۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۲۲۵
۵۴۳.

پدیدارشناسی تجربی زیارت امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۱۹ و ۲۰)

کلیدواژه‌ها: زیارت جذبه پدیدارشناسی تجربی تجربه زیارت آداب مندی خارق العادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۷۶
زیارت دیدار خودخواستة اماکن مقدس است که ابعاد عینی و ذهنی دارد؛ بعد عینی زیارت متضمن نهادمندی و توجیه مندی است. در حالی که نهادمندی زیارت حاصل انجام مکرر عمل زیارت در چارچوب آداب و احکام معین مذهبی است، توجیه مندی زیارت عمدتاً شامل مجموعه احادیث و روایاتی است که در فضیلت و ثواب زیارت نقل شده و از طریق فرآیندهای پرورش و یادگیری اجتماعی زیارت را توجیه پذیر می کند. بعد ذهنی زیارت متضمن درونی سازی معنای زیارت است که به آگاهی زائر از خارق العاده بودن زیارت شونده و خضوع در برابر او می انجامد. تحلیل پدیدارشناختی تجارب زیارتی شش زائر در مشهد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند نشان داد که اولاً مناسک زیارت، عقیده به تقدس، عقیده به شفاعت، دلدادگی، خضوع، توسل جویی، مناجات و آرامش از موضوعات مرکزی معنای زیارت است که برحسب اشتراک معنا به سه مقوله کلی تر شامل آداب مندی زیارت، عقیده به خارق العادگی زیارت شونده و جذبه قابل تقسیم است. ثانیاً هرسه مقوله معنایی مذکور در همه تجارب زیارتی مشارکت کنندگان وجود دارد و این اشتراک نشان دهنده پدیدار اجتماعی زیارت است. در مقابل، وجه تفریدی زیارت عمدتاً مربوط به میزان رعایت آداب زیارت، ادراک خارق العادگی زیارت شونده و میزان جذبه و پیوستگی به اوست.
۵۴۴.

جایگاه دین روستایی در جامعه شناسی روستا: علل بی توجهی و پیامدهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: دین جامعه شناسی روستایی دین روستایی فراتحلیل مطالعات روستایی فرهنگ روستایی روستای ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی
تعداد بازدید : ۲۳۰۹ تعداد دانلود : ۹۸۳
جامعه شناسی روستایی در ایران سابقه ای نزدیک به نیم قرن دارد. مطالعات روستایی در ایران و بالاخص جامعه شناسی روستایی بعد از اصلاحات ارضی به طور خاصی بر موضوع روستا به مثابه پدیده اقتصادی ـ سیاسی و در راستای اهداف اقتصادی ملی و بین المللی متمرکز شد. در نتیجه این روند، بیشترین موضوعاتی که در این مطالعات مورد توجه قرار گرفتند سیستم تولید و نظام قدرت سنتی در روستا بود. از جمله موضوعاتی که در این گفتمان علمی توجهی به آن نشد مقوله مذهب و امر دینی در روستا است. مذهب به مثابه هسته نظام فرهنگی و زمینه بازتولید انسجام اجتماعی نقشی کلیدی در جامعه روستایی ایران دارد، که از یک سو حافظ سنت است و از سوی دیگر می تواند عامل تغییر و عنصر مشروعیت بخش تغییرات باشد. در این مقاله از طریق فراتحلیل مطالعات روستایی در علوم اجتماعی، به بررسی علل درونی و بیرونی بی توجهی به مقوله مذهب در گفتمان جامعه شناسی روستایی ایران از دهه 40 تا 80 شمسی (علی رغم رخداد انقلاب اسلامی در این دروان) پرداخته شده است. علل بیرونی از جمله اقتصاد سرمایه داری و مسائل شهری سبب شد روستا به مثابه عنصری اقتصادی و جمعیت شناختی شده اهمیت یابد و علل درونی مانند تأثیر سنت مارکسیستی و پوزیتیوسیتی بر گفتمان جامعه شناسی روستایی و فقدان مفهوم بندی دقیق در باب دین و دین داری روستایی و در نهایت مقتضیات گفتمان روشنفکری دانشگاهی سبب شد به دین روستایی بی توجهی شود. در نتیجه، جامعه شناسی روستایی نتوانسته جریان اصلی فرهنگ و جامعه روستایی را، با توجه به هسته این نظام فرهنگی یعنی دین، به درستی تبیین کند، لذا مسائل فرهنگی و اجتماعی روستا، از دهه 40 تا آغاز دهه 90، همچنان تداوم داشته و دارد. در نهایت باید گفت که جامعه شناسی روستایی برای فهم زندگی فرهنگی و اجتماعی روستا و برای برنامه ریزی دقیق تر و کارآمدتر در حیطه توسعه روستایی، نیازمند تمرکز هرچه بیشتر بر مقوله دین و فرهنگ روستایی ایرانی است.
۵۴۵.

روندهای شکل گیریِ دینداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جامعه پذیری دینی منبعِ دین درگیرشدن دینی عرضة دین تقاضای دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۶ تعداد دانلود : ۹۴۰
بحث «روندهای شکل گیریِ دینداری»، موضوع نسبتاً بدیع و کمتر کار شده ایست که جای آن در کنار بحث های «ریشة دین خواهی» و «منشأ دین» خالی است. مقاله پس از تشریح محتوا، کاربرد و ضرورت های این موضوع، به بازشناسی و تفکیک الگوهای دیندارشدن می پردازد. تفکیک و جداسازی میان الگوهای دیندارشدن، با استفاده از سه معیار «عرضه یا تقاضایِ» دین، «قصدی یا غیرقصدی» بودنِ دینداری و «تقدم نظری یا عملی» داشتنِ این روند انجام شده است. «کشش های فطری» و «آمادگی های روانی» از الگوهایی هستند که ذیل تقاضا برای دین مطرح می شوند. «اکتساب» اما، شاخص ترین الگوی عرضه محور است. آنچه اما واقعی تر است و از رواج بیشتری هم برخوردار است، الگوی «توأمانیِ» فطرت- اکتساب است. دیندارشدنِ ناشی از «محرومیت»، یا مواجهه با یک «اتفاق باشکوه» یا متأثر از «شخصیت های دینی»، به مسیرهای غیرقصدیْ تعلق دارند. مسیرهای «منطقی- عُقلایی» و «انتخابگری» را هم باید در زمرة الگوهای قصدی محسوب کرد که تنها دربارة انسان های به لحاظ عقلی، رشید و بالغ امکان پذیر است. دستِ آخر به «دیندارشدنِ عملی» می رسیم که رایج ترین الگو در میان دینداران، خصوصاً کودکان و نوجوان است. «الگوی شامل» اما واقع نگرانه ترین مسیر دیندارشدن را عرضه می نماید.
۵۴۷.

حرکت و کار در اندیشه و آیین های ایرانی و یونانی (بستگی های کار و نظام اجتماعی در فلسفه و ادیان ""ایرانی اسلامی"" و یونانی و یهودی مسیحیایی) دکتر مرتضی فرهادی*(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۰ شماره ۵۵
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۷۶۰ تعداد دانلود : ۹۴۸
در این نوشتار به کار و حرکت از دیدگاه عام و فلسفی و رشته های گوناگون علوم اجتماعی پرداخته شده است و سپس از دیدگاه زیست شناسی و علم اقتصاد کار از غیر کار تفکیک شده و پس از این تعاریف و طبقه بندی ها مؤلف کوشیده، از یک سو فرهنگ تولیدی و فرهنگ کار امروز ایران را با دیروز آن در ارزش گذاری ها و حرمت کار و وجدان کاری و مسائل پیوسته با فرهنگ کار و تولید مقایسه کرده و از سوی دیگر فرهنگ ایرانی – اسلامی را با یک فرهنگ تاریخی موازی و تقریباً هموزن و شاخص که در عین آمیختگی ها در طول هزاره ها با یکدیگر، به دلایل ارتباطات، مبادلات معرفتی، یادگیری، آموزش رسمی و غیررسمی، تجارت، جنگ و مهاجرت ها، در تعارض آشکار بوده است مقایسه کند. این مقایسه از اندیشه های فلسفه ایران و غرب و در آیین ها و ادیان آنها صورت پذیرفته است و سرانجام پس از آن مقایسه ها، مقاله با طرح یک پرسش بنیادی که چرا با وجود نگاه ویژه به کار در فرهنگ، تمدن و اندیشه های فلسفی و ادیان شرقی، ما مسلمانان و به ویژه ما ایرانیان امروزه از کار و کوشش بازمانده ایم و کشورهای غربی با وجود نفرت ها و دیدگاه های تاریخی خوارکننده کار و نظام های برده داری – استعماری شان، امروز به نسبت ما، چنین اهل کار و کوشش شده اند؟
۵۴۸.

بررسی نقش عوامل فرهنگی در رضایتمندی از مهاجرت مطالعه موردی شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: ایلام مهاجرت رضایتمندی فرهنگ پذیری شبکه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد توسعه اقتصادی منابع انسانی،توسعه انسانی،توزیع درآمد،مهاجرت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۵۷۵ تعداد دانلود : ۱۲۴۲
هدف اصلی این مقاله، بررسی نقش عوامل فرهنگی در رضایت مندی از مهاجرت در شهر ایلام می باشد. مطالعات نشان داده اند هنگامی که افراد با یک محیط فرهنگی جدید روبرو می شوند که با فرهنگ بومی آنان تفاوت های اساسی دارد با مشکلات زیادی در سازگاری با آن محیط مواجه می شوند، تا جایی که فشار ناشی از این مساله آنان را دچار نارضایتی های زیادی می کند. داده های این مقاله بر گرفته از جامعه آماری 1100 نفری از طریق پرسش نامه ساختار یافته و مصاحبه با 300 نفر به صورت نمونه تصادفی بوده است. برای بررسی پایایی ابزار از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، و رگرسیون استفاده شد. در این مقاله از میان عوامل فرهنگی به تاثیر فرهنگ پذیری، شبکه های اجتماعی و گرایش های دینی پرداخته شده است. براساس یافته های تحقیق رابطه معنی داری بین رضایت مندی مهاجران و متغیرهای فرهنگ پذیری در مقصد، گرایش های مذهبی، وجود شبکه های اجتماعی در مقصد، مدت اقامت، امکانات آموزشی، امکانات بهداشتی، فاصله بین مبدا و مقصد، رفتار مردم در مقصد رابطه معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان می دهد که متغیر وابسته مستقیما تحت تاثیر متغیرهای فرهنگ پذیری در مقصد، گرایش های مذهبی، شبکه های اجتماعی، تحصیلات، امکانات آموزشی، امکانات بهداشتی، رفتار مردم در مقصد، مدت اقامت و جنسیت قرارگرفته است و در مجموع این متغیرها توانسته اند مقدار 65% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.
۵۴۹.

بررسی جامعه شناختی میزان دینداری دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) با استفاده از یک مدل بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: دینداری مدل سنجش دینداری گلاک و استارک مدل سنجش دینداری شجاعی زند مدل مناسب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۵ تعداد دانلود : ۷۴۴
دین شاخص اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی است و دینداری ویژگی ضروری کارگزاران این نظام است. نیروهای مسلح به عنوان بازوان توانمند ولایت و حافظان مرزهای جغرافیایی نظام، باید افسرانی متدیّن و دیندار باشند و دانشگاه افسری امام علی(ع) رسالت تربیت افسران ارتش جمهوری اسلامی ایران را به عهده دارد. درصد میزان دینداری دانشجویان این دانشگاه، تکلیفی ضروری بوده که برعهده متولیان ارتش است. بنابراین انجام این وظیفه، ما را برآن داشت که این تحقیق را انجام دهیم. در ادامه با تکیه بر دو اصل جامع بودن و مانع بودن تعریف، بین دو مدل دینداری گلاک و استارک به عنوان یک مدل غربی و مدل شجاعی­زند به عنوان یک مدل بومی و داخلی، مقایسه هایی انجام داده­ایم که با توجه به استدلال های منطقی، مدل شجاعی­زند را مدلی مناسب ­تر از مدل گلاک و استارک، جهت سنجش میزان دینداری در جامعه ایران یافتیم؛ پس از آن، با استفاده از روش پیمایش و بهره گیری از ابزار پرسشنامه، به سنجش میزان دینداری پرداختیم. جمعیت تحقیق حاضر، دانشجویان دانشگاه افسری امام علی (ع) را شامل می شود، که از میان آنها تعداد 150 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی به عنوان نمونة آماری تحقیق انتخاب شدند. در تجزیه و تحلیل داده­ها از آمار توصیفی (همچون میانگین و جداول توزیع فراوانی و تکنیک تحلیلی آزمون تی) استفاده شد. یافته­های تحقیق باور دینی دانشجویان (میانگین 96/2 از 3) را قوی نشان می­دهد. پایبندی دانشجویان به اخلاقیات (میانگین 41/2 از 3) در مقایسه با دیگر ابعاد کمتر است. میانگین نمره پایبندی به اعمال عبادی (مسائل عبادی) و امور شرعی دانشجویان به ترتیب برابر 62/2 و 81/2 از 3 است. به طور خلاصه بیشتر دانشجویان دانشگاه افسری به طور کلی از دینداری قوی برخوردارند، ( 3/81 درصد) و دینداری سطح ضعیف در بین دانشجویان دیده نمی­شود.
۵۵۰.

تحلیل محتوای مداحیهای مذهبی مردم پسند (مقایسه مداحیهای سنتی و مدرن)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا مداحی سنتی و مدرن آئین عزاداری دین مردم پسند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۵۰
این پژوهش با هدف مقایسه، شناخت و تحلیل جامعه شناختی مداحی های سنتی و مدرن در یک دهه اخیر از نظر محتوا، ادبیات، سبک اجرا تدوین یافته است. چارچوب نظری، ترکیبی از نظریه های جامعه شناسی مناسک دینی دورکیم، گیرتز و برگر می باشد. روش تحقیق اسنادی، تکنیک تحلیل محتوا و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه معکوس است. براساس یافته ها، مداحی های مدرن دارای درون مایه احساسی و عاطفی، ادبیات عامیانه، عاشقانه، تحقیرآمیز و محتوایی با مضمون عشق زمینی و اظهار ارادت به مولا و مراد، سبک شور، هیجان آفرینی بسیار زیاد، سیستم نورپردازی و صوتی حرفه ای و مدیریت صحنه حرفه ای مداح می باشند. در حالی که، مداحان سنتی بیشتر بر توصیف مظلومیت اهل بیت(ع) تأکید دارند و اغلب از ادبیات رسمی، درون مایه احساسی و اخلاقی، سبک واحد و زمینه استفاده می کنند. در مجموع، هر دو نوع مداحی عاری از غنای محتوایی هستند و در مقابل صورت گرا، هیجان آفرین و نمایش محور هستند.
۵۵۱.

ارزیابی تجربی نظریه اینگلهارت در ایران: ارتباط توسعه با دینداری دکتر محمدرضا طالبان* مهدی رفیعی بهابادی**(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۰ شماره ۵۵

کلیدواژه‌ها: دینداری نابرابری اقتصادی سکولاریزاسیون توسعه اقتصادی- اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
تعداد بازدید : ۱۷۷۲ تعداد دانلود : ۸۰۵
سؤال اصلی این مقاله این است که آیا نظریة اینگلهارت که بین سطح توسعه یافتگی و میزان دینداری ارتباط برقرار می کند، قابلیت تبیین تغییرات دینداری در ایران را دارد یا خیر؟ از این رو، نظریة اینگلهارت چارچوب نظری این مطالعه قرار گرفت و دو فرضیة زیر از آن استخراج گردید: 1) بین سطح توسعة اقتصادی- اجتماعی و میزان دینداری رابطه معکوس وجود دارد. 2) بین میزان نابرابری اقتصادی و میزان دینداری رابطه مستقیم وجود دارد. این فرضیات بر اساس تحلیل ثانویة داده های موجود و با استفاده از تکنیک همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد آزمون تجربی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که ارتباط مستحکمی میان سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی و نابرابری اقتصادی با میزان دینداری وجود ندارد. این نتیجه را می توان چالشی برای نظریات یاد شده دست کم در سطح یک کشور به حساب آورد.
۵۵۴.

تبیین جامعه شناختی تأثیر دینداری بر سرمایه اجتماعی درون گروهی (مطالعه موردی شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان دوره ۲۲ سال ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مشارکت آگاهی دینداری سرمایه اجتماعی اعتماد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۶۳۸
هدف از نگارش مقاله حاضر تبیین نظری و تجربی مدل تحلیلی است که در آن دینداری و ابعاد آن در نقش متغیر بیرونی و سطح سرمایه اجتماعی در نقش متغیر درونی تعریف شده­اند. تعریف هر یک از پارامترهای تدوین شده در مدل پژوهش دارای مبنایی نظری است. چهارچوب نظری پژوهش با استفاده از نظریات اندیشمندان مختلف چون دورکیم، وبر، برگر، مالینوفسکی، آسلینر، فوکویاما، کلمن، پاتنام تدارک دیده شده است. ترکیب وزنی متغیرهای آشکار به منظور تعریف سازه های پنهان با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها ، پرسشنامه دارای اعتبار و قابلیت اعتماد است. جامعه آماری تحقیق جمعیت 15 سال به بالای شهر اصفهان، تعداد نمونه 384 نفر و روش نمونه­گیری سهمیه­ای براساس متغیرهای گروه سنی، جنس و منطقه محل زندگی بوده است. نتیجه مطالعه نشان داد که اکثر افراد نمونه به لحاظ سطح دینداری و سرمایه اجتماعی در سطح متوسط و بالا و تنها درصد کمی از آنها در سطح ضعیف قرار داشته­اند. آزمون فرضیه­ها نشان داد که دینداری به میزان 14/0 بر سرمایه اجتماعی تاثیر دارد و این تاثیر در سطح کمتر از 05/0 و معنادار بوده است. از بین ابعاد دینداری ، بعد اعتقادی با میزان 09/0 بیشترین تاثیر را بر سرمایه اجتماعی داشته است و بعد از آن به ترتیب بعد مناسکی با 08/0 ، بعد پیامدی با 06/0 و بعد عاطفی با 05/0 بیشترین تاثیر را در سطح معناداری کمتر از 05/0 بر سرمایه اجتماعی داشته­اند.
۵۵۵.

مقایسه تجربی معیارهای دین داری از نظر روحانیان و دانشگاهیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: دین دانشگاهیان عرفی شدن روح‍ان‍ی‍ان معیار دین داری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۱ تعداد دانلود : ۸۷۰
در این مقاله معیارهای دین داری از نظر روحانیان و دانشگاهیان مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه می شود. منظور از معیارهای دین داری، مبنایی است که بر اساس آن درباره دین داری خود یا دیگران داوری می شود. با استفاده از نظر وبر در مورد رابطه شرایط اجتماعی با تفاسیر و تعابیر دینی و نیز نظریه های عرفی شدن و با توجه به ویژگی های اجتماعی دو گروه مورد مطالعه، از جمله ارتباط بیشتر دانشگاهیان با نهادهای علمی و ارزش های مدرن، این فرضیه مطرح شد که روحانیان و دانشگاهیان معیارهای متفاوتی برای داوری درباره دین داری دارند و دانشگاهیان تأکید بیشتری بر جنبه های عام اخلاقی و تأکید کمتری بر جنبه های مناسکی، جمعی و اخلاق شرعی یا فقهی دارند. با استفاده از پرسشنامه ای که بر اساس یک مدل دین داری چندبعدی طراحی شد، نظر پاسخگویان دربارة میزان اهمیت معرِّف های مختلف ابعاد دین داری برای داوری درباره دین داری افراد پرسیده شد. یافته های پژوهش نشان داد که دانشگاهیان و روحانیان در معیارهای دین داری مورد نظر خود، تأکید متفاوتی بر ابعاد مختلف دین داری دارند. در حالی که از نظر روحانیان، تمامی ابعاد دین داری دارای اهمیت زیاد و تقریباً یکسانی بودند، دانشگاهیان تأکید ویژه ای بر جنبه های عام اخلاقی داشتند.
۵۵۶.

بررسی تطبیقی کارکرد اجتماعی دین در قرآن و عهد جدید(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پنجم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: قرآن بررسی تطبیقی کارکرد دین کتاب عهد جدید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۱ تعداد دانلود : ۵۴۴
میل فطری و غریزی به شناختن حقایق و اطلاع از واقعیت ها که فطرت حقیقت جویی یا حس کنجکاوی نامیده می شود، و از آغاز کودکی در هر انسانی شروع می شود و تا پایان عمر ادامه دارد، نخستین عاملی است که انسان را برای بررسی همه مسایل واز جمله مسایل دینی وشناختن دین حق بر می انگیزاند. این مقاله با هدف استخراج نگاه دینی به مقولة کارکرد اجتماعی دین تدوین شده و در آن کارکرد اجتماعی دین در قرآن و عهد جدید و مقایسه آنها به دور از هر گونه پیش داوری و تعصب و به روش توصیفی – استنادی از نوع دین شناسی تطبیقی بررسی شده است. کارکرد اجتماعی در دین اسلام بسی گسترده تر و کامل تر؛ هم در زمینه ایجاد امنیت اجتماعی و هم در برقراری عدالت اجتماعی، بیان شده است.
۵۵۷.

دین داری و رفتار انتخاباتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی مشارکت در انتخابات گرایش رأی دهی میزان و نوع دینداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۷ تعداد دانلود : ۷۸۶
بررسی رابطه دین داری و رفتار انتخاباتی به عنوان سوال اصلی این تحقیق پس از مشاهده نتایج متناقض برخی تحقیقات در این باره مطرح شد. در این تحقیق اثر میزان و نوع دین داری بر رفتار انتخاباتی در دو سطح گرایش و مشارکت مورد تحلیل واقع شده است. بر اساس مروری بر ادبیات نظری و تجربی تحقیق چهار فرضیه مطرح شد که خلاصه آن ها بدین شرح بود که میزان دین داری بیش تر و دین داری انجمنی منجر به مشارکت بیشتر و رأی دادن به اصول گرایان می شود و میزان دین داری کمتر و دین داری جماعتی منجر به مشارکت کمتر و رأی دادن به اصلاح طلبان می گردد. روش انجام تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد. جمعیت تحقیق حاضر، دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس بود، که از میان آن ها تعداد 376 نفر به روش نمونه گیری تعمدی به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی همچون میانگین و جداول توزیع فراوانی و همچنین تکنیک های تحلیلی همچون آزمون تی، تحلیل رگرسیون خطی و لجستیک استفاده شد. نتایج تحقیق هر چهار فرضیه تحقیق را تأیید نمود. میزان و نوع دین داری اثر معنی داری را بر رفتار انتخاباتی (گرایش رأی-دهی و میزان مشارکت افراد در انتخابات) دارد.
۵۵۸.

ساخت و اعتباریابی پرسش نامه های باور به جهان آخرت و باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: باور به دنیای عادلانه اخلاق کاری اسلامی باور به جهان آخرت باور به جهان آخرت عادلانه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای اخلاق تجارت [معیشت یا اخلاق اقتصادی]
تعداد بازدید : ۱۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۹۴
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقدماتی پرسش نامه های باور به جهان آخرت و باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی اجرا شد. جامعة آماری شامل دانشجویان رشتة روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان (اصفهان) بودند که از بین آنها 267 نفر با روش نمونه گیری دسترس پذیر انتخاب شدند و به پرسش نامه های باور به جهان آخرت اسلامی، باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی، باور به دنیای عادلانه برای دیگران و اخلاق کاری اسلامی پاسخ دادند. نتایج تحلیل هم بستگی نشان داد باور به جهان آخرت اسلامی و باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی، با باور به دنیای عادلانه برای دیگران دارای رابطه معناداری نیست (05/0P>)؛ اما با اخلاق کاری اسلامی در تمامی ابعاد دارای رابطة معناداری هستند (01/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از بین باور به جهان آخرت اسلامی و باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی، باور به جهان آخرت عادلانة اسلامی دارای توان پیش بین معنادار برای باور به دنیای عادلانه برای دیگران و ابعاد اخلاق کاری اسلامی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان