درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه پیشرفت فناوری، فضای سازمان ها ازجمله کارکرد مدیران منابع انسانی را متأثر کرده است. نمونه ای از حضور فناوری در فضای منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی الکترونیک است؛ پدیده ای که با پیشرفت اینترنت در کشورهای توسعه یافته به شدت مورد استفاده قرار گرفته و اخیراً در مباحث دانشگاهی و سازمانی ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است، لیکن در سازمان های ایران کاربرد این موضوع با دو مسئله روبه روست؛ هم کمبود قابل توجهی در تحقیقات مدیریت منابع انسانی الکترونیک وجود دارد^{<strong>^[1]</strong>} و هم بی توجهی به بومی سازی این نظام جدید که باعث شده استقبالی از این نظام جدید نشود و استقرار آن را با مشکلاتی مواجه نموده است. لذا مقاله حاضر با کثرت گرایی روش گردآوری اطلاعات^{<strong>^[2]</strong>} (مصاحبه، پرسشنامه و کیو) اقدام به شناسایی موانع و عوامل استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک نموده و درنهایت یک مدل مناسب با رویکرد بومی سازی جهت استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک در ایران طراحی شده است. مدل با درنظرگرفتن نقاط مرجع راهبردی به عنوان ورودی و لحاظ نمودن نگرش به نظام جدید ارائه شده است. 

هوش سازمانی، مفهومی چند بعدی است که از دیدگاه معرفت شناختی قابل بررسی با رویکردهای شناختی، رفتاری و عاطفی/ اجتماعی می-باشد. با عنایت به تمرکز عمده تحقیقات حوزه هوش بر بعد شناختی (در سطح فردی و سازمانی) کمبود تحقیقات جهت بررسی ابعاد رفتاری و عاطفی/اجتماعی هوش مشهود است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی مولفه های هوش سازمانی در ابعاد رفتاری و عاطفی/اجتماعی و سپس رتبه بندی آنها می باشد. بدین منظور درگام اول براساس نتایج مصاحبه نیم ساختاریافته با ده خبره و بکارگیری تحلیل تم، مدل مفهومی با چهارده مولفه در دو بعد مذکور شناسایی شد. در گام بعدی رتبه بندی مولفه های احصا شده، براساس نظرات پانزده نفر از خبرگان و نتایج حاصل از پرسشنامه مدلسازی ساختاری تفسیری در نه سطح صورت گرفت. جهت افزایش هوش سازمانی در بانکها، براساس نظرات جامعه آماری، اکثر مولفه های بعد عاطفی دارای اهمیت بیشتری نسبت به مولفه های بعد رفتاری رتبه بندی شدند.

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل رهبری در سازمان های دانش بنیان ایران است. پژوهش ها تأیید کرده اند که ویژگی های رفتاری دانشکاران با دیگر کارکنان متفاوت است و باعث تفاوت در انگیزش و نفوذ و درنتیجه، رهبری ایشان می شود. این پژوهش از جمله مطالعات کیفی است و با روش تئوری زمینه ای طراحی شده است. بدین منظور نخست، پیشینه پژوهش و نظریه های مختلف در حوزه رهبری دانشکاران بررسی شده و در مرحله بعد، پژوهشگران با استفاده از نمونه گیری نظری به انتخاب اعضای نمونه آماری و انجام مصاحبه های اکتشافی و عمیق پرداخته اند. جمعاً تعداد 15 مصاحبه مفید با مدیران عامل و معاونین منابع انسانی شرکت های دانش بنیان و اساتید دانشگاهی مرتبط با این شرکت ها انجام شد و مصاحبه ها به صورت کتبی و صوتی ثبت شد. تحلیل داده ها پس از هر مصاحبه انجام شد و مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی از روی فایل های صوتی و نوشتاری ازطریق خواندن و بازخوانی مکرر پیش رفت و 16 کد محوری به دست آمد که مدل رهبری دانشکاران با استفاده از این کدها استخراج شد. مقوله محوری مدل سبک رهبری مبتنی بر اعتماد متقابل است. همچنین راهبردهای ایجاد انگیزه برای رهبری دانشکاران عبارتند از: انگیزش ازطریق شغل، ازطریق شرایط کاری، ازطریق اعتماد و ازطریق جبران خدمات. نتایج این پژوهش برای مدیران شرکت های دانش بنیان و نهادهای حمایتی و تصمیم گیرنده مرتبط با آنها مفید است.

تغییر سازمانی مستلزم حرکت از شناخته ها بسوی ناشناخته هاست. از آنجایی که آینده نامطمئن است و ممکن است بطور مخالف بر قابلیت ها، ارزشها و توانایی های افراد تاثیر گذار باشد،‌ اعضای یک سازمان عموما از انجام تغییر حمایت نمی کند مگر اینکه دلایل قانع کننده ای برای مجاب کردن آنها بر اقدام مورد نظر وجود داشته باشد.

مقاله پیش رو درباره یکی از عرصه های مهم مدیریت و فرهنگ آن، یعنی مدیریت در حقوق خانواده، است. چون ما در زندگی دو مملکت یا دو خانواده داریم؛ یکی بزرگ و یکی کوچک. و چه بسا این خانواده اصل و پایه آن خانواده است. پیامبر(ص) فرموده اند: «هیچ بنیادی نزد خداوند پسندیده تر از ازدواج و تشکیل خانواده نیست.» قانون اساسی نیز خانواده را واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان معرفی می کند. همان طور که کشور نیاز به مدیر و رئیس دارد، حفظ و قوام خانواده نیز نیازمند تصمیم گیر نهایی و محافظ و مدیر و حمایتگر است. مقاله پیش رو به مبانی عقلی و ادله فقهی و قانونی ریاست شوهر می پردازد. نقش پدری بماند برای مجالی دیگر به امید حق.

یکی از چالش های شرکت های دولتی در ایران، بروز و شیوع رفتارهای غیراخلاقی است. اخیراً نوع جدیدی از این رفتارها تحت عنوان رفتار غیراخلاقی سازمان یار مطرح شده است که با هدف انتفاع سازمان و کارکنان آن انجام می شود. پیرامون رفتارهای غیراخلاقی، نظریات و مدل های گوناگونی وجود دارد، اما این گونه به نظر می رسد از پیشران ها، مؤلفه ها و راهکارهای مقابله با رفتار غیراخلاقی سازمان یار در شرکت های دولتی کم تر بحث شده است. هدف غایی پژوهش، ارائه مدل تبیین رفتار غیراخلاقی سازمان یار در شرکت های دولتی می باشد. پژوهش صبغه کیفی دارد. با بهره گیری از روش تحلیل مضمون کدها شناسایی و متعاقب آن، مضامین پایه و سازنده مفهوم پژوهش دسته بندی شد. پرسش شوندگان از میان مدیران شرکت های دولتی و متخصصان آکادمیک رفتار سازمانی می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند قضاوتی و گلوله برفی و ابزار مصاحبه داده های پژوهش جمع آوری شد. به این منظور، 15 مصاحبه انجام شد و اشباع نظری از مصاحبه چهازدهم بود. یافته های پژوهش حاکی از شناسایی 1259 کد اولیه ، 124 مضمون پایه و 32 مضمون سازنده و 6 مضمون فراگیر بود. نتایج تحقیق نشان داد رفتار غیراخلاقی سازمان یار از 3 مؤلفه شامل سوءاستفاده جانی، سوءاستفاده مالی و سوءاستفاده اطلاعاتی تشکیل شده و عوامل کلیدی تأثیرگذار درقالب سه دسته عوامل تأثیرگذار مستقیم، میانجی و تعدیل گر می باشند. همچنین پیامدهای ناشی از بروز این رفتار شناسایی و راهبرهای مقابله با آن نیز ارائه شد که درقالب مدل تبیین رفتار غیراخلاقی سازمان یار در شرکت های دولتی ارائه شد.

یکی از ارکان اساسی مدیریت درامد، در هر بنگاه قیمت فروش است که با مدیریت مؤثر آن، می توان حصول سود مورد انتظار بنگاه را تضمین کرد. در بازارهای رقابتیِ مربوط به کالاهای فاسد شدنی، قیمت گذاری با توجه به دوره عمر محصول به صورت پویا انجام می پذیرد. به این ترتیب تسریع در فروش کالاهای فاسد شدنی نزدیک به انقضا از راه ارائه انواع تخفیف و تعیین قیمت بالاتر برای محصولات تازه، امری ضروری است. در این راستا پژوهش حاضر به ارائه یک مدل بهینه سازی قیمت گذاری پویا با هدف حداکثرسازی درامد و کاهش هزینه ها پرداخته است. در این مدل با در نظر گرفتن شاخص تازگی محصول و اثر آن بر تقاضا، سیاست قیمت گذاری پویا اعم از ارائه تخفیف یا افزایش قیمت فروش در طول افق زمانی فروش شامل چندین دوره برابر با عمر محصول اتخاذ می شود. علاوه بر این باتوجه به هزینه های سفارش دوباره و هزینه های نگهداری سیاست تجدید موجودی و قیمت گذاری در هر دوره مورد نظر قرار گرفته است. مدل پیشنهادی در شرکت فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش به کارگرفته و نتایج منجربه راهبرد قیمت گذاری مناسب (کاهش قیمت اولیه) در راستای حداکثرسازی درامد برای محصولات پروتئینی و سبزیجات آن مجموعه بوده است.

حرفه ای گرایی مفهومی کلیدی در جامعه شناسی کار، جامعه شناسی پیشه ها، جامعه شناسی حرفه ها، جامعه شناسی سازمان ها، جامعه شناسی نهادها، مدیریت، مدیریت دولتی، رفتار سازمانی و به طور کلی در مطالعه ی سازمان ها و جوامع در مقیاسی بزرگ است. شواهد پژوهشی نشان می دهدکه مدیران اجرایی و مدیران ارشد نگرش محدود و تنگ نظرانه ای نسبت به کارکرد منابع انسانی، دست اندرکاران منابع انسانی و متخصصین منابع انسانی و مدیران منابع انسانی دارند ولی امروزه واقعیت های جدید سازمان ها در مقیاس جهانی، تقویت جایگاه حرفه ای منابع انسانی در سراسر جهان را در کانون توجه قرار داده است. بنابراین هدف اساسی این پژوهش شناسایی عوامل تأثیرگذار بر حرفه ای گرایی منابع انسانی و ابعاد و شاخص های حرفه ای گرایی منابع انسانی در سازمان ها است. در راستای این هدف، این پژوهش با استفاده از روش کیفی فراترکیب انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات در پژوهش حاضر، اسناد و مدارک گذشته در این زمینه است که به طور کلی شامل 36 مقاله می شود. شیوه ی تحلیل داده ها براساس کدگذاری باز است. نتایج بیانگر این است که عوامل تأثیرگذار بر حرفه ای گرایی منابع انسانی را می توان بر اساس سه مقوله ی کلی (محیطی، سازمانی و فردی) و ابعاد شناسایی شده را می توان براساس نه بعد (مجمع ناظر، کد اخلاقی، استقلال و خودگرانی، صدور گواهینامه، جایگاه قانونی، کمک به جامعه، پیکره ی دانش، پایگاه پژوهشی، شناسایی) تحلیل کرد. در پایان براساس یافته های پژوهش پیشنهادهای لازم ارائه شده است.

یکی از فرایندهای مهم و اصلی مدیریت منابع انسانی، توسعه منابع انسانی در سازمان است. فعالیت های توسعه منابع انسانی در سازمان ها در سه دسته مبادله ای، سنتی و تحول گرایانه قرار می گیرد. رویکرد تحول گرایانه به استراتژی نتیجه گرا و مبتنی بر عملکرد تمرکز دارد و به سازمان در دستیابی به اهداف و استراتژی های کسب وکار کمک می کند. درحالیکه در رویکرد مبادله ای و سنتی به فرایندهای ابتدایی آموزش و یادگیری کارکنان پرداخته می شود. با توجه به اهمیت اقدامات توسعه منابع انسانی در رویکرد تحول گرایانه این پژوهش به دنبال پاسخ به یک سوال اصلی، ارائه مدل توسعه منابع انسانی مبتنی بر رویکرد تحول گرایانه و چهار سوال مهم و وابسته به یکدیگر درباره چیستی، چرایی و چگونگی توسعه منابع انسانی مبتنی بر رویکرد تحول گرایانه و همچنین ورودی های مورد نیاز برای پیاده سازی این رویکرد در سازمان می باشد. روش مرور نظام مند در جمع آوری ادبیات و فراترکیب تفسیری کیفی در ترکیب و تفسیر مورد استفاده قرار گرفته است.در این پژوهش 31 مقاله، کتاب و پایان نامه اصلی در طی فرایند جستجو، ترکیب و تفسیر مورد تحلیل قرار گرفتند که در نهایت به پاسخ به سه سوال فرعی مهم تحقیق منجر شد. از طرفی با رجوع و کاوش در ادبیات مربوطه به این رویکرد و پس از پاسخ به سوالات سعی شد تا مدلی برای توسعه منابع انسانی مبتنی بر رویکرد تحول گرایانه ارائه شود که این مدل مبتنی بر ورودی، فرایند و خروجی می باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های آموزش بر اساس تفکر ناب در سازمان تأمین اجتماعی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها توصیفی - پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، معاونین، روسا و کارشناسان آموزش در واحدهای ستادی و اجرایی و سوپروایزرین آموزشی بیمارستان های تابعه سازمان تأمین اجتماعی (420 نفر) بوده است. حجم نمونه آماری مطابق فرمول کوکران 200 نفر برآورد و از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته، شامل 17 مولفه و 126 گویه استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه از طریق اجرای آزمایشی، روایی محتوایی از طریق مرور جامع ادبیات و قضاوت خبرگان و روایی سازه توسط تحلیل عاملی مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 97/0 برآورد شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (جداول فراوانی، میانگین، واریانس، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنف و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها در سطح 0.01، 17 بعد و 117 مولفه را بعنوان ابعاد و مولفه های آموزش ناب در سازمان تأمین اجتماعی نشان داد که میزان اثرات کلی این ابعاد برابر 73/63 درصد بوده و بعد جریان ارزش (شناسایی اتلاف ها و فعالیت های ارزش آفرین) بالاترین سهم (52/84) و بعد مدیریت منابع انسانی کم ترین سهم (48/0) را داشت. بنابر این برای ناب سازی آموزش در سازمان تأمین اجتماعی نیاز جدی به شناسایی اتلاف ها و ایجاد فعالیت های ارزش آفرین می باشد.