توهم کنترل

"مقاله ابتدا به سیر تحول «نقش پنداری» از انسان های مقابل رسانه ها پرداخته و تفاوت هر یک از آنها را نشان داده است تفاوتی که در منابع علوم ارتباطات، به ترتیب تاریخی، با اصطلاحاتی همچون مخاطب، گیرنده ، مصرف کننده و اخیراً، ارتباط گیر معرفی می شده است. و بر این نکته تاکید شده که تغییر تصور «انسان مقابل رسانه ها» از موجودی منفعل به موجودی فعال، حاصل تحولاتی است که جهانی شدن مهم ترین آنهاست. بارزترین خصلت ارتباط گیر، استقلال او در «انتخابِ مبتنی بر نیازهای ارتباطی» است و به موازات تحولات دهه های آینده در حوزه ICT، توان گزینشگری او به شدت افزایش خواهد یافت و او به «ارتباط گیر گزینشگر» تبدیل خواهد شد. به دلیل تاخیر کشورهای در حال توسعه در دستیابی به رسانه های جدید و در واقع، تاخیر در ورود به عصر کهکشان گوتنبرگ و کهکشان مارکنی نگاه فرستندگان پیام در کشورهای در حال توسعه به آن سوی رسانه ها، همچنان نگاه مخاطب محور است و در نتیجه، سیر تحول «نقش پنداری» از انسان های مقابل رسانه ها از «مخاطب» به «ارتباط گیر» طی نشده است. پدیده «مخاطب پنداری» در برخی کشورهای در حال توسعه، در آینده، به تامین نیازهای بومی رسانه ای ارتباط گیران آنان آسیب های جدی وارد خواهد کرد و باعث خواهد شد که زمینه برای رویکرد به تولیدات رسانه های بیگانه فراهم شود و در نتیجه، ویژگی های فرهنگی به گونه ای ناخواسته تغییر کند. "

تصمیم گیری، از مهم ترین کارکردهای کارآفرینان برای رسیدن به اهداف کسب وکار و رسیدگی به امور است. به دلیل برخی ویژگی های خاص شناختی از یک سو و نیز عواملی مانند پیچیدگی، سرریز اطلاعات، فشار زمانی و عدم قطعیت ازسوی دیگر، کارآفرینان در بسیاری از تصمیمات خود در برابر سوگیری های تصمیم گیری آسیب پذیرند. یکی از مهم ترین سوگیری های تصمیم گیری کارآفرینان، توهم کنترل است که اثرات زیادی بر کسب وکارهای کارآفرینانه دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهم ترین عوامل اثرگذار بر شکل گیری و نیز پیامدهای سوگیری توهم کنترل در تصمیمات کارآفرینان انجام شد. روش تحقیق پژوهش حاضر، کیفی اکتشافی است. براساس یافته های این پژوهش که داده هایش از راه مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارآفرینانِ تثبیت شدهِ دانش بنیانِ شهرِ تهران گردآوری و به روش تحلیل محتوای کیفی تجزیه وتحلیل شدند، سه عامل تجربه، خوش بینی زیاد و اعتمادبه نفس بیش ازاندازه از عوامل اثرگذار بر شکل گیری توهم کنترل و سه عامل دست کم گرفتن ریسک، عدم تحقیقات کافی و دست کم گرفتن رقبا از پیامدهای سوگیری توهم کنترل در تصمیمات کارآفرینان هستند.