درخت حوزه‌های تخصصی

دنیای امروز دنیای تغییر است و دانستن این که در آینده چه موقعیتی در انتظار ما است، تقاضای محصولات ما چه قدر است و یا آن ها را به چه قیمتی می توانیم به فروش برسانیم، عامل مهمی در حفظ حیات و بقای سازمان ها است. برای دسترسی به آینده باید بتوانیم پیش بینی کنیم. با پیشرفت روزافزون علم، استفاده از روش های جدید و به کارگیری تکنولوژی های هوشمند رونق بسیاری پیدا کرده است. در این تحقیق کاربرد علم پیش بینی در مدیریت مورد پژوهش قرار گرفته و سعی شده است که روش ها و الگوریتم های جدید مانند شبکه های عصبی و منطق فازی تشریح شده و کاربرد ترکیب این دو روش در پیش بینی بررسی شود. از همین رو نخست با استفاده از چندین روش مختلف مانند میانگین متحرک ساده، میانگین متحرک موزون، نمو هموار ساده، نمو هموار دوبل، روند خطی، روند تابع ترکیبی و روند نمایی پیش بینی مورد نظر انجام شد، سپس نتایج این روش ها هم با نتایج حاصل از روش شبکه های عصبی فازی با استفاده از شش معیار اندازه گیری خطای پیش بینی مقایسه گردید و این نتیجه به دست آمده که در همه معیارها، روش شبکه های عصبی فازی نسبت به سایر روش ها برتری دارد و میزان تطابق داده ها (ضریب2R) مربوط به شبکه های عصبی- فازی90 درصد است. داده های استفاده شده در این تحقیق مربوط به سال های 1970- 2005 میلادی کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) بوده است.

تحقیق حاضر دارای دو هدف عمده می باشد؛ هدف اول ارزیابی شاخص های نوآوری در منطقه آسیای جنوبی غربی و تعیین جایگاه ایران براساس این شاخص ها؛ و هدف دوم تبیین کاربرد روش پرومته می باشد. بدین منظور ابتدا شاخص های تبیین گر نوآوری استخراج و سپس وضعیت و روندهای این شاخص ها در کشورهای منطقه بررسی شده است. در مرحله بعد شاخص ها با استفاده از تکنیک آنتروپی وزن دهی و در نهایت با استفاده از تکنیک پرومته نوع 2 کشورها اولویت بندی و جایگاه ایران بر اساس شاخص ترکیبی نوآوری تعیین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد براساس شاخص ترکیبی نوآوری، لبنان، گرجستان، امارات متحده عربی در گروه «کشورهای با وضعیت نوآوری خوب»؛ ارمنستان، آذربایجان، ترکیه و قزاقستان در گروه «کشورهای با وضعیت نوآوری متوسط»؛ ایران، عربستان، اردن و قرقیزستان در گروه «کشورهای با وضعیت نوآوری نسبتا ضعیف»؛ و عمان، پاکستان و سوریه در گروه «کشورهای با وضعیت نوآوری ضعیف» قرار گرفتند. بدین ترتیب کشورهای لبنان، گرجستان، امارات متحده عربی، جمهوری ارمنستان، جمهوری آذربایجان، وترکیه رتبه های اول تا ششم را به خود اختصاص داده اند. بر اساس نتایج مطالعه، ایران در میان کشورهای مورد مطالعه در حد وسط و میانه قرار دارد که این جایگاه برای جمهوری اسلامی ایران، رتبه مناسبی نبوده و با اهداف ترسیم شده در برنامه ها و سیاست های کلان توسعه کشور، بویژه چشم انداز بیست ساله و اهداف نقشه جامع علمی، فاصله قابل توجهی دارد.

ارتباطات سازمانی، همواره از مباحث عمده و مورد توجه در سازمان ها بوده است. با ظهور فناوری های اطلاعات و ارتباطات، تغییرات شگرفی در این حوزه در سازمان ها به وجود آمد. این مقاله، مبتنی است بر یک تحقیق میدانی در زمینه بررسی تأثیر سیستم های اتوماسیون اداری بر برخی شاخص های بهره-وری سازمانی. به این منظور دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان واحد نمونه انتخاب شده، و جامعه آماری، متشکل از حدود 300 کارمند سازمان مرکزی این دانشگاه بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و نیز روش کوکران، حدود 60 کارمند به عنوان نمونه برگزیده شدند. در ادامه برای بررسی هدف مطالعه، پرسشنامه ای حاوی معیارهای مختلف بهره وری سازمان تهیه شد و پاسخ دهندگان، تأثیر اتوماسیون اداری را بر هر یک از معیارها ارزیابی نمودند، سپس با استفاده از نظرات اعضای نمونه و نیز با استفاده از روش آنتروپی، هر یک از معیارهای فوق براساس میزان تأثیرپذیری-شان از سیستم اتوماسیون اداری اولویت بندی شده اند. در مجموع از نتایج به دست آمده مشخص شد، به اعتقاد اعضای نمونه مطالعه حاضر، سیستم اتوماسیون بیشترین تأثیر را بر شاخص بهره وری توانایی سازمان در به روز نمودن روش های اجرایی و مدیریتی داشته و شاخص بهره وری بهبود دقت و نیز سهولت پیگیری نامه ها کمترین تأثیر را از این نوع سیستم می پذیرد. در پایان با توجه به اولویت های مشخص شده در مطالعه می توان برنامه ریزی های آتی در زمینه اجرای سیستم اتوماسیون و چگونگی تأثیر آن بر شاخص های بهره وری مطرح شده را به صورت کارا مدیریت نمود. از این رو مسئولین سازمان به منظور بهبود شاخص های بهره وری که در رتبه های پایین تر هستند، باید بر اجرای اقداماتی مقتضی متمرکز گشته و سعی در بهبود این شاخص ها و ارتقای آن ها به سطوح بالاتر نمایند.

مقاله حاضر، با نگاهی نظام مند به توسعه کارآفرینی در چارچوب فرصت های نوآورانه فناوری در صنعت، بر آن است تا با شناسایی و اولویت بندی مولفه های فناوری اثرگذار بر کیفیت رقابتی، فرصت های کارآفرینی فناورانه سازمانی را معرفی کند. مورد مطالعه در تحقیق حاضر شرکت فرآوردههای لبنی و پروتئینی سحر (روزانه) است. معرفی فرصت های تغییر فناوری در این شرکت بر اساس چارچوب ارائه شده در مدل ارزیابی نیازهای فناوری یونیدو با نام کپ تک صورت می پذیرد. در این مقاله با مشخص نمودن درجه اهمیت هر یک از مولفه های فناوری، شکاف های فناوری، شناسایی و اولویت بندی می شوند. هر یک از این شکاف های اولویت بندی شده، به عنوان فرصت های کارآفرینانه فناورانه سازمانی معرفی می شوند. نتایج نشان می دهد تمامی مولفه های فناوری ارائه شده در مدل کپ تک بر کیفیت رقابتی در جامعه مورد نظر مؤثر بوده و دارای اولویت های متفاوت هستند.

این مقاله، مدل استقرار تجارت الکترونیکی در صنایع کوچک و متوسط ایران را معرفی می کند. این مدل در بیش از 300 صنعت کوچک و متوسط در رشته های مختلف صنعتی در استان های کشور آزمون شده است. در گروه متغیرهای ادراکی، شش متغیر هنجارهای اجتماعی و بیرونی، بروندادهای اجتماعی، ادراک از فایده، ادراک از سهولت کاربرد، عواطف و احساسات و اعتماد لحاظ شده اند. در این مقاله 300 بنگاه از میان بنگاه های کوچک و متوسط صنعتی به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات لازم جمع آوری شده است. نتایج مؤید این است که متغیرهای ادراکی هنجارهای اجتماعی و بیرونی، بروندادهای اجتماعی و ادراک از فایده به ترتیب بیشترین تأثیر را بر استقرار تجارت الکترونیکی دارد.

هدف این پژوهش بررسی اثرگذاری فرایندهای مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی است، تا از این رهیافت جایگاه کارآفرینی در طراحی الگوی مدیریت دانش برای سازمان-هایی که قصد ورود به این حوزه را دارند، مشخص شود. برای این پژوهش، از پرسش نامهی طیف لیکرت استفاده شد، که پس از نمونه گیری تصادفی، تعداد 213 عنوان کسب وکار کوچک و متوسط شهرکهای صنعتی شرق مازندران بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS16 و LISREL8.5 انجام شده است. پایایی سازه با ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.939 و روایی آن به وسیله تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان میدهد که تسهیم دانش به صورت مستقیم (0.46) و غیرمستقیم (0.38) و بهکارگیری دانش به صورت مستقیم (0.59) بر روی فرایند کارآفرینی سازمانی اثرگذاری معناداری دارند. اما اثرگذاری مستقیم گردآوری دانش تأیید نشد. از سوی دیگر، اثرگذاری غبرمستقیم گردآوری دانش بر کارآفرینی سازمانی با تسهیم (0.15) و بهکارگیری دانش (0.12) تایید شد

تحقیق حاضر به بررسی ساختارهای مدیریتی مورد استفاده در 7 شبکه رسمی همکاری علم و فناوری ایجادشده در فاصله سال های 1375 تا 1385 در ایران پرداخته است. در این تحقیق با رویکردی کیفی و با استراتژی تحقیق موردی (به صورت چندموردی)، داده های مورد نیاز از منابع مختلف از جمله مصاحبه های نیمه ساختاریافته، مشاهده و مستندات بایگانی شده، گردآوری و از روش تحلیل محتوا برای تحلیل نتایج استفاده شده است. در این مقاله ضمن توصیف و دسته بندی ساختارهای مدیریتی مشاهده شده در شبکه ها و عوامل اصلی موجود در هریک از ساختارها، با استفاده از تحلیل بین موردی، مزایا و ضعف های هر ساختار تبیین گردیده است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که شبکه های رسمی همکاری علم و فناوری در ایران از الگوهای ساختاری متفاوتی که طیفی از ساختارهای مشارکتی (شورایی) تا ساختارهای سلسله مراتبی (ستادی) را تشکیل می دهند، استفاده کرده اند. ساختار شورایی باعث افزایش روحیه مشارکت جمعی در شبکه شده، ولی قدرت اجرایی مدیریت آن را کاهش می دهد، در حالی که ساختار ستادی نتیجه عکس آن را به همراه دارد. همچنین براساس تحقیق حاضر، عوامل متعددی نظیر نحوه تامین بودجه شبکه و جایگاه سازمان مؤسس شبکه نسبت به مراکز عضو، در انتخاب نوع ساختار مورد استفاده در شبکه های همکاری علم و فناوری در ایران تاثیرگذار بوده است.

به جدید بودن تکنولوژی اطلاعات و اینترنت در دنیا، و از طرفی به دلیل محدودیت های ذاتی سیستم های رسانه ای و خبری سنتی مانند: روزنامه و نشریات، رادیو و تلویزیون، به جهت تعاملی بودن آن، انتشار اخبار و اطلاعات در بستر اینترنت از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. اما ممکن است گاهی استفاده از اینترنت، دست اندرکاران رسانه ها را به اهداف پیش-بینی شده و مورد انتظار نرساند؛ زیرا هر رسانه، برای برآورده ساختن اهداف خاصی مناسب است. به طوری که گاهی استفاده از اینترنت و گاهی هم استفاده از رسانه های جمعی می تواند مفید باشد. در این مقاله سعی شده است با استفاده از فرآیندهای احتمالی و با انطباق دادن مدل شیوع با رفتار رسانه های جمعی و همچنین با ارایه روش ریاضی جدید برای تحلیل رفتار اینترنت درخصوص انتشار اخبار در بستر زمانی، رفتار رسانه ها تحلیل و بررسی شود. بدین منظور عواملی همچون: میانگین تعداد افرادی که پس از گذشت زمان t خبر را می شنوند، میانگین زمانی که طول می کشد تا n نفر خبر را بشنوند و سایر پارامترهای مهم در رسانه بررسی و مطالعه شده است. این پارامترهای مهم، ارزیابی و انتخاب رسانه ها را بسیار سهل و آسان می کند.

عدم توجه کافی به محصولات دارای عمر محدود به شکل گیری شاخه ای جدید از زنجیره تأمین به نام زنجیره سرد منجر شده است. مدیریت زنجیره سرد به اداره کردن فعالیت های مربوط به این محصولات فسادپذیر اطلاق می شود. در این پژوهش که از حیث هدف کاربردی و از جنبه ماهیت از نوع میدانی، پیمایشی است؛ به برررسی نقش فناوری اطلاعات در بهبود عملکرد منابع انسانی، بهبود برنامه ریزی و سیستم حمل و نقل و لجستیک سازمان های زنجیره سرد پرداخته شده است. بدین منظور پرسشنامه های مربوط به فرضیه های پژوهش، بین متخصصان، کارشناسان و مدیران سازمان های فعال در زنجیره سرد توزیع و نتایج آن با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه و با کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحلیل هر سه فرضیه پژوهش را مورد تأیید قرار داد. در پایان مقاله نتیجه گیری به همراه پیشنهاد برای پژوهش های آتی ارایه شده است.

با عنایت به نقش بی بدیل دانش درکسب مزیت رقابتی در اقتصاد جهانی امروز،کسب و کارها بیش از گذشته به دانش مشتری توجه می کنند. شناسایی و مدیریت انواع دانش مشتری از موضوعات چالشی پیش روی پژوهشگران و کارشناسان حوزه مدیریت دانش و مدیریت ارتباط با مشتریان است. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی مفهومی برای نوع شناسی دانش مشتری است. برای نیل به این هدف، استراتژی پژوهش سه مرحله ای شامل"طراحی چارچوب مفهومی پژوهش"،"اعتبارسنجی چارچوب مفهومی پژوهش" و "ارزیابی شرکت منتخب (همکاران سیستم) با استفاده از چارچوب طراحی شده" دنبال شد. درمرحله اول، با استفاده از بررسی و تحلیل ادبیات پژوهش، چارچوبی مفهومی (چارچوب خوشه انگور) مشتمل بر سی عنوان دانش مشتری در ذیل سه دسته عمده دانش "برای"، "از" و "درباره" مشتری طراحی شد. سپس اعتبار چارچوب پیشنهادی با استفاده از نظرسنجی خبرگان بررسی و تأیید شد. چارچوب خوشه انگور را می توان جامع ترین چارچوب در حوزه نوع شناسی دانش مشتری دانست. در پایان، میزان مدیریت انواع دانش مشتری در شرکت همکاران سیستم براساس چارچوب طراحی شده ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان می دهد، این شرکت تاکنون بیشتر به "دانش برای مشتری" اهمیت داده است.

توجه به دانش در عصر دانایی و اقتصاد دانش محور از اولویت های سازمان های امروزی است. یکی از منابع با ارزش برای سازمان دانش از مشتریان است. آن چه مدنظر مشتری است و در ذهن او نهفته است نوعی دانش پنهان تلقی می شود که اگر هر بنگاهی بخواهد از آنها استفاده کند باید سازوکار مناسب آن را تعبیه کند. بنگاه ها برای دستیابی به مزیت رقابتی و عملکرد برتر باید به دنبال منابع ارزشمند، کمیاب، دارای قابلیت تحرک اندک، غیرقابل تقلید و غیرقابل جایگزین باشند که دانش چنین منبعی است. ما به دنبال ارائه الگویی مفهومی هستیم که دانش مشتری را به عنوان بخشی از دانش بنگاه مدنظر داشته که از تعامل با مشتری حاصل می شود: هشت عامل اعتماد به فروشنده و اعتبار او، اعتبار بنگاه، پذیرش مشتری نسبت به فروشنده، بازخور مشتری، دانش از مشتری، آشکارسازی دانش مشتری، پردازش دانش و کاربردی نمودن دانش برای سنجش مدیریت دانش مشتری شناسایی و ارزیابی شدند. به جز فرضیه اثرگذاری اعتبار بنگاه بر پذیرش مشتری مابقی فرضیات تأیید شدند. این پژوهش با بررسی نقطه نظرات مشتریان، فروشندگان و مدیران بنگاه و با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل شده است. در این زمینه پیشنهاد گردید که بنگاه به وضعیت ظاهر فروشندگان خود توجه کند، به قول ها و وعده های داده شده به مشتریان به موقع عمل کند، فضای گفتگو فیمابین مشتریان و فروشندگان را در نمایندگی های فروش فراهم آورد. با برطرف کردن خواسته های مشتریان برای آنها ارزش و اهمیت قائل شود، به ویژگی های شخصیتی و رفتاری و تخصصی فروشندگان توجه کند و از افراد متخصص که توان بررسی و تفسیر نظرات مشتریان را داشته باشند، در محل نمایندگی های خود استفاده نماید.

جمهوری اسلامی ایران بر آن است که با اجرای برنامه های توسعه و رسیدن به اهداف چشم انداز بیست ساله تا سال 1404، جامعه ای مبتنی بر دانایی و کشوری توسعه یافته ایجاد کند. دستیابی به این امر مهم نیازمند مدیریت دانش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل بنیادی مدیریت دانش در محیط های دانشگاهی بود. یکی از دانشگاه های دولتی تهران با جامعة آماری 383 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه انتخاب شد که از این تعداد صد نفر در تحقیق مشارکت کردند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامة محقق ساخته، مشتمل بر 49 گویة بسته پاسخ و 3 گویة باز پاسخ بود. از تحلیل عاملی به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و شناسایی ابعاد مدیریت دانش استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، عوامل بنیادی مدیریت دانش در دانشگاه نمونه، اشاعه دانش (آموزش)، تولید دانش (پژوهش)، به کارگیری دانش (خدمات اجتماعی) و ذخیرة دانش بودند.

با توجه به شتاب تحولات، محیط رقابتی و عدم اطمینان محیطی در دنیای امروز، دانش، راهبردیترین منبع برای حفظ و تقویت مزیت رقابتی به شمار میرود و مدیریت اثربخش دانش یکی از جدیترین چالش های سازمان ها است. مدیریت دانش دارایی نهفته در ذهن افراد را به دارایی سازمانی تبدیل میکند، به طوری که مجموعهی وسیعی از افرادی که در تصمیم گیریها دخیل هستند، به این ثروت دسترسی داشته و بتوانند از آن استفاده کنند. این مقاله به دنبال بررسی شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب مدیریت دانش در صنعت خودروی کشور ایران است. بنابراین، پس از احصای مؤلفه های اصلی مدیریت دانش از طریق بررسی ادبیات موضوع، میزان توجه با این مؤلفه ها در دو وضعیت موجود و مطلوب صنعت خودرو و میزان شکاف بین آن ها مطالعه شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش 120 نفر از طبقات مختلف کارکنان و مدیران صنعت خودرو به صورت نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات بیانگر آن است که بیشترین شکاف بین وضعیت مطلوب و موجود در بین مؤلفه های مدیریت دانش به ترتیب مربوط به ایجاد و کاربرد دانش است. در پایان پیشنهادهایی برای مدیران و دست اندرکاران صنعت خودرو ارایه شده است.

دانشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی در سراسر جهان در زمرهی سازمان هایی هستند که از شبکه جهان گستر اینترنت بیشترین استفاده را میکنند و دانشگاهیان نیز با بهره گیری از امکانات فراگیر اینترنت برای توسعه دانایی و تکمیل معلومات خود اقدام میکنند. یکی از اقدامات مفیدی که این سازمان ها انجام داده اند، این است که وب سایت هایی تنظیم کرده و اطلاعات مربوط به خود را در اختیار علاقه مندان و مراجعه کنندگان قرار میدهند. وب سایت ها مجموعه ساختار یافته ای از داده ها هستند و در واقع همانند دریچه ای عمل میکنند که کاربران از طریق آن ها با سازمان ها مرتبط میشوند. مقالهی حاضر حاصل یک پژوهش توصیفی ـ پیمایشی دربارهی وب سایت های دانشگاهی است. در این پژوهش وضعیت وب سایت های پنج دانشگاه بزرگ دولتی ایران (دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی، صنعتی شریف، تربیت مدرس، و شهید بهشتی) بررسی شده و با توجه به استانداردهای جهانی، پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت وب سایت های دانشگاه های کشور مطرح شده است.