استراتژی فناوری

هدف این مطالعه شفاف سازی فضای همکاری های علمی-فنی شرکت های نانو در ایران از طریق بررسی کمی روابط شرکت ها و مراکز علمی و تحقیقاتی و تحلیل وضعیت فعلی آنها است. در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، اطلاعات و آمار محدودی از وضعیت شرکت های فناوری پیشرفته در دسترس است. از این رو انجام چنین مطالعاتی برای تصمیم گیری و سیاست گذاری بهینه توسعه فناوری ضروری است. این مطالعه شبکه همکاری تحقیق و توسعه شرکتهای نانو ایران را با استفاده از تئوری شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه با مدیران بیست و چهار شرکت نانو انجام شده تا ارتباطات و همکاری های تحقیق و توسعه آنها با دیگران استخراج گردد. سپس نقشه شبکه استخراج و بازیگران اصلی شناسایی شده اند. نتایج مطالعه نشان می دهد که 95% همکاری ها از نوع ارایه خدمات بوده تا همکاری راهبردی. همچنین مشخص شد که شرکت های نانویی ارتباطات کمی با گروه های صنعتی دارند و معمولا ترجیح میدهند محصولات خود را به مصرف کننده نهایی ارایه دهند تا در زنجیره تامین صنایع دیگر قرار گیرند. این مطالعه تصویر مناسبی از شبکه همکاری های تحقیق و توسعه شرکت ها برای سیاست گذاران و فعالان کسب و کار فراهم کرده و تقویت شبکه و توسعه همکاری های راهبردی را به منظور افزایش کارایی کلی شبکه توصیه می کند

در دو دهه اخیر، تبیین استراتژی فناوری بعنوان یکی از حیاتی ترین نیازهای بنگاه های مختلف مورد توجه ویژه قرار گرفته و بسیاری از صاحب نظران این حوزه، به لحاظ تأثیرگذاری عمیق آن بر سایر استراتژی های عملیاتی بنگاه، آن را در سطحی بالاتر از سایر استراتژی های عملیاتی طبقه بندی نموده اند. هدف از تدوین استراتژی فناوری در یک سازمان، روش کسب موقعیت برتر رقابتی و چگونگی تحقق اهداف فناورانه و بلندمدت آن است. در این پژوهش جهت تدوین استراتژی فناوری در صنایع فولاد بعد از بررسی های انجام شده مدلی بر پایه نقشه استراتژی و شناسایی فرآیندهای کلیدی ارائه گردید. ابتدا فرآیندهای کلیدی بر اساس اهداف استراتژیک شرکت شناسایی شدند. بعد به شناسایی فناوری های فرآیندهای کلیدی با رویکرد فرآیندی از طریق مصاحبه با مدیران ارشد و مطالعه منابع الکترونیکی پرداخته شد. در مرحله آخر جهت ارزیابی فناوری های شناسایی شده از ماتریس امکان پذیری / جذابیت فناوری استفاده گردید. با قرار دادن فناوری ها در ماتریس، 7 فناوری در ناحیه ی امکان پذیری و جذابیت بالا، 1 فناوری در ناحیه ی امکان پذیری و جذابیت کم، 4 فناوری در ناحیه ی امکان پذیری و جذابیت متوسط و 2 فناوری در ناحیه ی امکان پذیری بالا و جذابیت متوسط قرار گرفتند که برای هر ناحیه استراتژی مناسب پیشنهاد گردید.

شرایط ویژه حوزه بالادستی صنعت نفت ایران مانند نوع مخازن ایران (که اغلب از جنس کربناته شکافدار هستند) و ورود مخازن به نیمه دوم عمر خود، همچنین سایه افکندن مسائل خاص بین الملل مانند تحریم صنعت نفت و گاز ایران، پرداختن به مسائل فناورانه صنعت و تلاش جدی تر در جهت رفع نیازهای این صنعت را ضروری ساخته است. تبیین و تدوین استراتژی کلان در زمینه توسعه فناوری می تواند به سایر برنامه های بلندمدت و کوتاه مدت کشور در زمینه توسعه دانش و فناوری جهت داده و با تعیین اولویت ها، روند رشد و توسعه فناوری را بیش از پیش تسهیل سازد. در این راستا توجه به محیط رقبا به ویژه آن دسته که تلاش ویژه ای در جهت فراملی نشان دادن خود دارند، اهمیت ویژه ای می یابد. مطالعه روند توسعه و استراتژی پیشرفت و چالش های استخراج شده در حوزه فناوری این شرکت ها می تواند مسیر آینده جهان و نیازمندی های آن را روشن تر سازد و صنعت نفت کشور را در برنامه ریزی و تدوین استراتژی های مؤثر و کارآمدتر یاری رساند. در این مقاله خلاصه ای از پژوهش صورت گرفته در پژوهشگاه صنعت نفت درباره استراتژی فناوری نمونه های برتر جهانی (عربستان و ژاپن) که به نوعی رقیب جدی صنعت نفت ایران نیز تلقی می شوند، ارائه می شود.

شرکت های نوپای فناوری بنیان و از جمله نانو فناوری در ایجاد فرصت های شغلی، توسعه اقتصادی منطقه و تجاری سازی فناوری ها اهمیت به سزایی دارند. در این تحقیق عوامل لازم برای شکل گیری این شرکت ها شناسایی و اولویت بندی شده است. بدین منظور ابتدا تحقیقات انجام شده بین المللی و داخلی بررسی شده است. بر اساس نتایج محققان قبلی، عوامل لازم در 9 مؤلفه و 83 شاخص در قالب یک پرسشنامه طبقه بندی شدند. سپس پرسشنامه در میان 200 نفر از اعضاء جامعه آماری از جمله مدیران و خبرگان این شرکت ها، اساتید دانشگاه و خبرگان انجمن های حوزه فناوری توزیع شد. در مرحله بعد نقش هر یک از مؤلفه ها و شاخص ها با استفاده از ضرایب بدست آمده از تحلیل عاملی تأییدی و وزن دهی بررسی شد. از آنجا که هدف این تحقیق، مشخص کردن عوامل مؤثر بر شکل گیری شرکت های نوفناوری بنیان نانو و اولویت بندی آنها در کشور است، تحقیقی کاربردی به شمار می رود. نتایج نشان می دهد 59 شاخص از میان 83 مورد، موثر بوده و 10 شاخص تیم مدیریت، هشت شاخص کارکنان، دو شاخص راهبرد کسب و کار و یک شاخص راهبرد فناوری کم اثر بوده اند. طبق نتایج بدست آمده از روش ضریب عاملی و همچنین روش وزن دهی عوامل، مؤثرترین مؤلفه های مورد نیاز به ترتیب: نهادهای حمایتی، محیط سازمانی، سیاست های حمایتی دولت، کارکنان شرکت، شبکه سازی، تأمین مالی، راهبرد کسب و کار، تیم مدیریت و راهبرد فناوری بودند.

در حال حاضر علیرغم آن که توجه و اهمیت به موضوع استراتژی تکنولوژی روز به روز رو به افزایش است، لیکن به قاعده مند سازی و فرموله کردن آن بیش از موضوعات مرتبط با اجرا و پیاده سازی آن توجه می شود. هدف از ارائه این مقاله توجه به مشکلات اجرایی استراتژی تکنولوژی و توجه به این امر خطیر است که چگونه می توان از موانع و مشکلات پیاده سازی آن اجتناب نموده و یا آنها را کاهش داد. در طی سده اخیر نگرش های متعدد و چندگانه ای در مورد روش های تدوین استراژی تکنولوژی و مدل های فرموله سازی آن وجود داشته و به طور سنتی نیز تمرکز ویژه ای بر چگونگی قاعده مندسازی آن گردیده است. بعدها چنین تشخیص داده شد که موضوع اجرا و پیاده سازی استراتژی تکنولوژی و رفع مشکلات ناشی از آن، نیازمند توجه بیشتری نسبت به بحث فرموله کردن استراتژی تکنولوژی می باشد. این امر متضمن این واقعیت بود که برای داشتن تاثیری مثبت بر عملکرد هر شرکت، علاوه بر لزوم قاعده مندسازی استراتژی، پیاده سازی و اجرای درست استراتژی تدوین شده نیز ضروری است. بنابراین با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع، در این مقاله به تعیین و شناسایی موانع موجود در زمینه پیاده سازی استراتژی تکنولوژی و نیز یافتن راه حل های ممکن برای رفع این مشکلات مبادرت گردیده است. در این مقاله نخست، مشکلات پیاده سازی استراتژی تکنولوژی، از منظر موانع عمومی و کلی پیاده سازی استراتژی، صرف نظر از اندازه بنگاه ، حوزه کسب و کار و ساختار سازمانی آن مورد بررسی قرار می گیرد. پس از آن مشکلات پیاده سازی که صرفا خاص استراتژی تکنولوژی می باشند، معرفی گردیده و در نهایت نیز روش ها و ساختارهای سازمانی که به دوری جستن و احتراز از موانع بهره برداری و اجرای استراتژی تکنولوژی کمک می نماید، بیان می گردند.

رشد روز افزون نیاز به انرژی و پایان پذیری سوخت های فسیلی از یک سو و افزایش آلودگی های زیست محیطی از سوی دیگر، محرکی شده است که محققان و سرمایه گذاران در بخش انرژی، به سمت مهار و تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر جذب شوند. با توجه به پتانسیل بالای تابش در مناطق وسیعی از کشور ایران اسلامی، از میان این منابع، انرژی خورشیدی دارای جذابیت بیشتری است. در یک طبقه بندی ساده، فناوری های تولید الکتریسیته از خورشید به سه دسته فتوولتائیک، متمرکزکننده گرمایش خورشیدی و فناوری های نوظهور، شامل حوضچه ها و تنوره خورشیدی تقسیم می شوند. در میان این سه دسته، فناوری فتوولتائیک که بر اساس تبدیل نور خورشید به الکتریسیته عمل می کند، بیشترین رشد را داشته و امروز کشورهای زیادی از آن در قالب متصل به شبکه و مستقل از شبکه استفاده می کنند. در میان دو دسته دیگر نیز فناوری گرمایش خورشیدی، به ویژه روش سهموی خطی گسترش بیشتری یافته است. همچنین، تحلیل آماری بزرگ ترین نیروگاه های احداث شده با فناوری های فتوولتائیک و گرمایشی نشان از برتری چشم گیر فناوری فتوولتائیک از بُعد هزینه احداث و سطح زمین اشغال شده، و نیز انعطاف پذیری نصب و راه اندازی در میان انواع فناوری های خورشیدی دارد.

مفاهیم؛ معرف شخصیت، افکار، ایده ها و نظریه پردازی های یک محقق در زمینه ای خاص با کاربری خاص است که باید برای همگان گویا، قابل فهم و دور از هرگونه گزافه گویی و هرج ومرج در افکار نویسنده باشد. این مفاهیم، چون ابزار ویژه ای برای پاسخ گویی به سؤالات یک حوزه هستند، بنابراین از نظر محققین و شخصیت های متفاوت، هرچند در بیان گزاره ها، تفاوت هایی دارند اما ریشه و عمق معنایی مشابهی خواهند داشت. طی سال های اخیر نیز محققین زیادی به مفهوم قابلیت های پویا پرداخته و آن را ارتقا داده اند. مهمترین نویسنده ای که به بررسی این موضوع پرداخته، تیس و همکارانش بوده اند که در واقع آن را به عنوان یک تئوری جدید در شاخه های مختلف مدیریتی مطرح نمودند. این مقاله نیز با بهره گیری از نظرات نویسندگان مختلف در ابتدا قابلیت پویا را به عنوان یک تئوری مطرح می کند و ساختار فرضی و عملی این تئوری را بررسی نموده و بیان می دارد که این تئوری چه سؤالاتی را در حوزه مدیریت پاسخ خواهد داد و مزیت آن برای افرادی است که تازه با این مفهوم آشنا شده و یا هیچ گونه بینش و درکی نسبت به این مفهوم ندارند