تأثیرات جامعه شناختی هیئت های مذهبی بر مؤلفه های مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های سیاست اسلامی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱
85 - 112
حوزه‌های تخصصی:
در ایران معاصر، مطالعه جامعه شناختی پدیده های سیاسی، عمر درازی ندارد (تاریخچه). چنین مطالعاتی در ایران پس از انقلاب اسلامی نیز، بسی نوپاتر است (پیشینه). ازاین رو، همه زوایای تأثیرات جامعه شناختی گروه های اجتماعی چون هیئت های مذهبی در مقایس ملی، استانی و شهری بر مؤلفه های مشارکت سیاسی جمهوری اسلامی بررسی نشده و هم چنان تصور کلی آن است که نهادهای حکومتی نه گروه های اجتماعی، فعال مایشا هستند (مسئله). فقدان تنویر اثر بخشی های پیش گفته، این پرسش که «نوع، میزان و سهم اثرگذاری های اجتماعی هیئت های مذهبی بر مشارکت سیاسی جمهوری اسلامی چیست؟» را پیش پای ما می گذارد (سؤال). هیئت های مذهبی، به مثابه نهاد اجتماعی غیردولتی، از وجاهت و مقبولیت عمیق در ذهن و دل مردم و درنتیجه، از کارکردهای مؤثری چون مشروعیت زایی دزدایی برخوردارند (فرضیه). نویسندگان این مقاله کوشده اند با بررسی نقش عناصر جامعه شناختی سیاسی چون سن، جنس، قومیت و گروه های مراجع در هیئت های مذهبی، میزان تأثیر آن را بر مؤلفه هایی چون انتخابات، راه پیمایی ها و سخنرانی های سیاسی، به مصداق بارز مشارکت سیاسی مردم، نشان دهند (روش) و صورت بندی جدیدی از کارکردهای پنهان و آشکار هیئت ها، با تعمیم نتایج بررسی هیئت های شهریار، ارائه دهد (هدف). این بررسی نشان می دهد: عناصر جامعه شناختی هیئت های مذهبی بر افزایش و کاهش مشروعیت سیاسی نظام جمهوری اسلامی نقش رو به رشدی دارند (یافته).