علیرضا محمدرضایی

علیرضا محمدرضایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
۱.

بررسی تطبیقی اشعار بدر شاکر و نیما یوشیج (عنوان عربی: دراسة مقارنة بین أشعار بدر شاکر السیاب و نیما یوشیج)

کلیدواژه‌ها: نوگرایی طبیعت موسیقی شعر زبان شعر تصویر و خیال رمز و نماد الحداثة لغة الشعر الصورة والخیال الطبیعة موسیقی الشعر الرمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲۹ تعداد دانلود : ۱۵۸۲
نیما یوشیج و بدر شاکرالسیاب، دو شاعر نوگرا و متجددند که در عین بعد مکانی و زمانی، روحیات مشابه و زبان شعری یکسان دارند؛ هر دو در روستا و دامان طبیعت بزرگ شده اند و برای ادامه تحصیل، وطن و دیار خود را ترک کرده اند. بیان تنهایی و غربت و طبیعت گرایی مشخصه بارز در اشعارشان است. همچنین نوعی رمزگرایی اجتماعی در اشعارشان به چشم می خورد، چنان که با الفاظی نمادگونه، دردهای اجتماعی و سکوت و خفقان دوران استبداد را بیان کرده اند.مقاله حاضر به دنبال پاسخی برای سوال های زیر است:1. زبان شعر دو شاعر چه تفاوت ها و شباهت هایی با هم دارد؟2. دلیل روی آوردن دو شاعر به شعر نو چه بوده و از چه زمانی آغاز شده است؟3. آیا تجدد و نوگرایی بدرشاکرالسیاب و نیما فقط در شکستن وزن و قالب است؟4. بارزترین تصویرپردازی ها در اشعار دو شاعر کدام اند؟چکیده عربی:یعتبر نیما یوشیج و بدر شاکر السیاب، شاعرین متجددین اللذین یتمیزان بخصائص مشترکة ولغة شعریة واحدة بالرغم من البعد الزمانی والمکانی بینهما؛ فکلاهما ترعرعا فی الریف وفی أحضان الطبیعة ثم غادرا موطنهما لمواصلة الدراسة. والسمات البارزة فی شعرهما هی التعبیر عن الوحدة والغربة والمیل إلی الطبیعة. کما یجد المتتبع لشعرهما نوعا من الرمزیة الاجتماعیة فی شعرهما بحیث عبّرا عن آلام المجتمع والصمت السائد فی فترة الاستبداد بألفاظ رمزیة.یحاول هذا المقال أن یجد جوابا للأسئلة التالیة:1. ما هی وجوه الاختلاف والاشتراک بین لغة الشاعرین الشعریة؟2. لماذا أقبل الشاعران علی الشعر الحر ولأیة دوافع؟3. هل ینحصر التجدد عند الشاعرین فی التغییر فی الأوزان والأشکال الشعریة؟ 4. ما هو أبرز الصور الشعریة فی شعر الشاعرین؟
۳.

گفتمان سوره مریم، زن در تعامل با عرف و عفاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن عفاف عرف تحلیل گفتمان مریم (س)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۹ تعداد دانلود : ۷۳۳
گفتمان آیات قرآن کریم با چینش دقیق دال ها، تألیف بی نظیر عبارت ها و درنتیجه، عمق مدلول ها سبب شده مفسران گوناگون بنا به توان علمی و رویکرد عقیدتی خود، تفسیرهای گوناگونی از آیات ارائه دهند که البته فقط خوانش درستی (تفسیری) پذیرفتنی است که مطابق با روح هدایتگر قرآن صورت گیرد. این نوشتار در نظر دارد با روش توصیفی– تحلیلی، به تحلیل گفتمان آیات نخست (16-32) سوره مریم بپردازد که به شخصیت حضرت مریم (س) در تعامل با عرف و عفاف توجه دارد. این مقاله صورت های زبانی و سطوح گوناگون معانی، بافت موقعیتی و سیاق آیات را بررسی می کند و ضمن تأکید بر پیوند تنگاتنگ آیات از لحاظ ساختار متنی می کوشد با بهره از الگوهای تحلیل گفتمان، با استناد به خود آیات و گفتمان مطرح در آنها، به بازکاوی مفاهیم قرآنی بپردازد. این بررسی روشن می سازد سازواره های زبانی این دسته از آیات در عین انسجام ساختاری وموضوعی، براساس فراکارکرد اندیشگانی و بینافردی پایه ریزی شده اند.گفتمان مریم (س) جهت تحقق کنش ایمانی وی در تعامل با عرف و تأکید بر اهمیت حفظ عفاف شکل گرفته است. در گفتمان این بانوی نمونه، عفت و تعامل با عرف محور انسجام بخش عام و سازنده صورت های زبانی و جهت دهنده کنش های گفتاری آیات محسوب می شوند.
۴.

مقاله به زبان عربی: تحلیل سبکی و معناشناختی سوره نوح (سورة ""نوح""؛ دراسة أسلوبیة دلالیة فی مستوى الصوت والصرف)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی معناشناختی سطح آوایی سوره نوح آواهای زبانی سطح صرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۱ تعداد دانلود : ۸۹۷
سبک شناسی یکی از روش­های مهم نقدی است که بسیاری از پژوهش­های زبان شناسی در مورد قرآن کریم بر اساس آن انجام می­شود. در این روش فقط تأکید بر شکل الفاظ نیست بلکه در کنار آن، دلالت­های عمیق و پنهان متن نیز، از ورای سطوح زبانی بررسی می شود. جستار حاضر می­کوشد با به کارگیری روش سبک شناسی آماری، به کشف دلالت­های زبانی سوره ""نوح"" از طریق بررسی سطوح زبانی آن، بپردازد. با توجه به ویژگی­های زبانی این سوره، دو سطح آوایی و صرفی از میان سطوح زبانی دیگر بررسی شدند. در سطح آوایی، دلالت انواع آواها و تکرار آنها و دلالت بخش­های زبانی, و در سطح صرفی دلالت اسم­های معرفه و نکره، دلالت برخی از صیغه­های صرفی و دلالت فعل­های ماضی، مضارع و امر مورد تحلیل قرار گرفت. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که استفاده زیاد از آواهای بم و شدید و تکرار برخی آواها مثل «راء» با سیاق کلی سوره هماهنگ هستند. مقاطع آوایی کوتاه در سوره, دلالت بر سرعت وقایع و مقاطع بلند دلالت بر انذار و تهدید دارد. در سطح صرفی، ضمایر به صورتی به کار رفته­اند که در آغاز سوره, دلالت بر تلاش نوح A برای نزدیک کردن خود به قومش و برانگیختن عواطف آنان دارد در حالی که در پایان سوره دلالت بر تلاش نوح A برای دور کردن خود از قومش به خاطر رد کردن دعوتش دارد.
۵.

طبع وصنعت ‘لفظ ومعنا به عنوان دو قضیه مهم نقد ادبی در کتاب الصناعتین ابوهلال عسکری

کلیدواژه‌ها: لفظ صنعت نقد معنی طبع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۹ تعداد دانلود : ۷۹۰
ابوهلال عسکری در میان علمای نقد و بلاغت قبل و هم عصر خود‘اولین کسی است که مباحث نقد و بلاغت را در کتاب الصناعتین درهم آمیخته ‘ویژگی بلاغت و پیام رسانی هر سخن را مورد نقد قرار داده‘معتقد است که متکلم برای الهام بخشی وتآثیر بر روح و روان مخاطب ‘ علاوه بر نیاز به ابزار فنی‘ نیازمند آن است که خداوند موهبتی طبیعی وفطری در او به ودیعه نهاده باشد‘ وگرنه سخنش به تکلف و تصنع متصف می گردد. به همین جهت برای تلائم میان لفظ و معنای ذاتی وتجربه شعوری وبار احساسی که بایستی مورد تعبیر قرار گیرد‘می گوید: لفظ نباید متکلفانه بر زبان جاری شود ‘ بلکه بایستی از اعماق جان نشأت گرفته‘ بطور طبیعی بر زبان جاری شده ‘ و متکلم در ارائه آن دچار مشقت و خستگی نگردد؛ در غیر این صورت نه خیری بر الفاظ مترتب است و نه لطفی بر معانی. لذا سعی ما در این نوشته این است که به بیان ویژگیهای سخن مطبوع ومتکلف از دیدگاه ابوهلال بپردازیم و بیان داریم که الفاظ ومعانی برای الهام بخشی از چه شرایطی بایستی برخوردار باشند.
۶.

التقابل فی الصحیفه السجادیه وأثره فی الانسجام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الانسجام الصحیفه السجادیه المطابقه والمقابله الوحده الموضوعیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی روش های بررسی سبک شناختی متون نقش گرا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نثر
تعداد بازدید : ۱۵۱۱ تعداد دانلود : ۶۵۶
نتیجهً لتطوّر العلوم فی جمیع المجالات وبخاصه الأدب ظهرت نظریات جدیده تحاول تحلیل النصوص وتفسیرها من منظار یختلف عمّا تعوّدنا علیه فی القدیم. فتغیّرت أغراض أدوات البیان ووسائله عمّا کان فی العلوم القدیمه فی ضوء هذه النظریات. ومن أکثر هذه النظریات انتشاراً وشیوعاً هی ما یتّصل بلسانیّات النص التی تعتبر النص کلاماً متّصلاً ذا وحده جلیّه تنطوی علی بدایه ونهایه ویتّسم بالانسجام والتماسک. یعدّ الانسجامُ من أبرز خصائص النصّ الذی تحدّث عنه اللغویون، ومنهم: هالیدای ورقیه حسن اللذین ألفّا کتاباً یحمل نفس العنوان وذکرا عوامل مختلفه تربط بین أجزاء النص، منها التقابل الذی هو نوع من التضام الذی یندرج فی المصاحبه اللغویه التی تلعب دوراً بارزاً بأنواعها المختلفه فی انسجام النص واستمراریته. إنّ هذا التقابل یُعدّ من أکثر علاقات المعنی شیوعاً وانتشاراً فی الصحیفه السجادیه، ویشکّل ظاهره لغویه أسلوبیه ممیزه فیها. یهدف هذا البحث إلی دراسه دور هذا العنصر البدیعی کعاملٍ من عوامل الانسجام فی الصحیفه السجادیه متّبعاً فیه الأسلوب الوصفی - التحلیلی. وتدلّ النتائج علی أنّ أسلوب التقابل فی الصحیفه یؤدّی إلى تحسین النص کمحسّنٍ بدیعیٍ معنویٍ فی ضوء البلاغه القدیمه ویعدّ وسیله من أبرز وسائل الانسجام بین الجمل فی ضوء اللسانیات الحدیثه، بحیث یتجاوز هذا الانسجام دائره جمله واحده أو عدّه جمل ویربط کلّ الأدعیه کنصّ واحد یتمحور حول محور التقابل بین موقفَی الحق والباطل اللذین یتمثّلان فی الکلمات البیضاء والسوداء.
۷.

شرح حال ابن هانیء شاعر شیعی اندلسی (362-320 ه.ق )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شرح شیعی شاعر ابن هانیء اندلسی حال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۷ تعداد دانلود : ۷۳۳
ابن هانیء (320-363 ه.ق ) یکی از بزرگترین شاعران شیعی و متبحرترین شاعر اندلسی است. کسانی که درکتب مختلف ادبی‘مختصری از ابن هانیء نگاشته اند ‘ وی را به سبب افراط در مدح متهم به کفر وارتداد نموده ‘ و بی بند وبار شمرده ومعتقدند که دست به کارهای حرام می زده است . و عده ای بیان می دارند او تا زمانی که در اندلس می زیسته هیچ اعتقادی به مذهب شیعه اسماعیلی نداشته است ‘ و مرگ اورا ناشی از میگساری و اعمال ناشی از آن شمرده اند . این مقاله برآن است تا به ابهامها و اتهامها وسؤالهای برآمده از آنها پاسخ گوید.
۸.

موسیقی الفاظ و عبارات و جایگاه آن در تأثیر بر روح وروان مخاطب از دیدگاه ابوهلال عسگری (310- 395)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاثیر الفاظ روح وروان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی موسیقی شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۱۳۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۶
اگر بطور حاشیه ای به برخی قوانین و قواعد زبان عربی ‘ همچون عدم جواز ابتدا به ساکن ‘ اعلال ‘ادغام و ابدال بنگریم . این نکته به ذهن خطور می کند که عربها- همانند سایر نژاده - از موسیقی الفاظ و آهنگ ها و زیبایی لفظ لذت می برده وسعی فراوان داشته اند. که لفظ را از وحدتی منسجم برخوردار نمایند‘ تا لفظ به آسانی بر زبان جاری و آهنگش گوش نواز و دلنشین گردد. از این روی ابوهلال - بعنوان یک ناقد بلاغی -بطور مفصل از ارزشهای موسیقی درونی و برونی الفاظ و از تأثیرهای هر یک سخن گفته و در کتاب الصناعتین عمدتا به شعر پرداخته است ‘ زیرا معتقد است که شعر نسبت به نثر می تواند بار احساسی بیشتری رامنتقل نماید. این مقاله به تحلیل دیدگاههای ابوهلال در زمینه نغمه الفاظ و عبارتها و به بیان دلالتهای الهام بخش وکیفیت تاثیر آن بر مخاطب می پردازد و به عبارتی از یک سو به بیان دیدگاه وی در مورد موسیقی الفاظ‘ بعنوان یک قضیه نقدی ‘ و از دیگر سو به بیان قوانین آن ‘ که همان قواعد بلاغی است پرداخته است.
۱۱.

گستره معنایی ساختارهای صرفی قرآن کریم و چالش های ترجمه به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار های صرفی قرآن ریشه واژگانی گستره معنایی چالش های ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۱ تعداد دانلود : ۷۲۳
ساختار صرفی بسیاری از واژگان، در زبان عربی، به صورت عام و در قرآن کریم به طور خاص درگسترش دایره معنایی واژگان قرآنی سهیم است. می توان این موضوع را در موارد زیر مورد بررسی قرار داد: دلالت یک وزن صرفی بر چند ساختار صرفی متعدد با ریشه یکسان، چندمعنایی ساختارهای صرفی یا دلالت یک وزن صرفی بر گستره معنایی در نوع و عدد، دلالت یک وزن بر گستره معنایی واژگان در شرایط چند اعرابی، که به گستره معنایی ساختار های صرفی از یک ریشه می انجامد. اما اگر بخواهیم این گستره معنایی را از زبان عربی به فارسی ترجمه کنیم با چالش هایی روبه رو می شویم که این چالش ها از امکانات زبانی و بیانی برای معادل یابی واژگانی هر زبان به ویژه زبان فارسی نشأت می گیرد و این مقاله با استفاده از روش فنی به تحلیل و بیان این چالش ها به هنگام ترجمه به فارسی می پردازد. نتایج این پژوهش به ویژگی های زبان مبدأ (عربی) و زبان مقصد (فارسی) اشاره می کند، به عبارت دیگر امکانات زبانی و تعبیری در تمام زبان ها از سطح یکسانی برخوردار نیستند بلکه ویژگی ها و امکانات زبان عربی در زمینه مورد بحث کاملاً با زبان فارسی متفاوت است.
۱۲.

تاریخ البیهقی والتّغییر الصّوتی والدلالی لمفردات العربیة فیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم اللغة اللغة العربیة وآدابها المفردات العربیة الآداب العربیة الآداب المقارنة تاریخ البیهقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۴۴
لقد کانت دراسة العلاقات التّاریخیة والثقافیة للغة والآداب القومیة فی علاقاتها باللّغة والآداب عند الشعوب الأخری من القضایا المهمة والمنظورة منذ القدم. إنّ مجالات هذا التأثیر المتبادل یمکن أن تتناسب مع قضایا اجتماعیة وثقافیة ودینیة وأدبیة ولغویة مختلفة. تتناول هذه المقالة المجال اللغوی ولاسیما مجال التعامل بین اللغتین العربیة والفارسیة. إن اللغة العربیة باعتبارها لغة المبدأ (الأصل) جعلت أسالیب اللغة المقصودة أی اللغة الفارسیة ولاسیما فی مجال المفردات تواجه تحولات وأزمات، کما تتناول هذه الدراسة بأسلوب وصفی- تحلیلی وتاریخی التغییرات الصوتیة والدلالیة للمفردات العربیة فی تاریخ البیهقی، وهذا الموضوع یمکن أن یکون مفیداً ونافعاً لبحوث علم اللغة ومقارنتها.
۱۳.

القرائن: قیمتها البلاغیة الإبلاغیة فی سورة الواقعة(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الائتلافیة الاستبدالیة الأغراض البلاغیة الصور البلاغیة سورة الواقعة

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۴۷
القرائن ما یتمسک به فی کل سیاق لاستنباط معان ودلالات دون أخری، أی تمنع القرائن من الخروج عن دائرة المعنی السلیم والمطلوب والمراد. تتجسد القرائن بنوعیها اللفظیة والمعنویة: کقرینة الترتیب، قرینة الأداة، قرینة الصیغة، قرینة الربط، قرینة التنغیم، قرینة الصنف، قرینة المطابقة، بترکیب العناصر اللغویة، أی بالعلاقات الائتلافیة وبالسیاقات وبالأحوال والمقامات؛ فکل مفردة تکتسب قیمتها المتطوّرة أوّلاً من خلال الترکیب أی بالائتلافیة التی تحکمها الثقافة التعبیریة، ثانیاً من خلال الوظیفة التی یحملها المبدع. فالوظیفة البلاغیة لا تحصل إلّا بالتراکیب التی تظهر فی کل حال ومقام والتی یریدها المتکلّم أو المبدع أو الکاتب علی ما تقتضیه الأحوال والمقامات أو ما یحدّده هو بنفسه مِن المقتضی. فهذه المقالة بالمنهج الوصفی والتحلیلی تجعل الثلاثة الأولی من القرائن، المذکورة آنفاً، محوراً للدراسة، علی أساس العناوین التی أوردها یونس علی فی کتابه ""المعنی وظلال المعنی""، لتجسید القیمة البلاغیة الإبلاغیة لتراکیب هذه السورة ولتجسید الأبعاد التعبیریة الدلالیة التی اکتسبتها التراکیب بائتلاف کلّ مفردة بأخری. تدلّ مجموعة النتائج علی أنّ نوعاً من التقابل یحدث بین الله وعباده. وأنّ کل أسلوب من الأسالیب البلاغیة یقوم بتمثیل أدوار متمایزة بمساعدة قرائن السیاق والأحوال.
۱۴.

الحقول الدلالیة فی نهج الفصاحة (النجم والأرض والکنوز والرغام ثمحقل الإیمان والنفع والعطاء أنموذجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: النبی (ص) الحقول الدلالیة التقابلات نهج الفصاحة

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات منابع و نسخ حدیثی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۴۵۵
تعدُّ نظریة الحقول الدلالیة من أخصب أبواب علم الدلالة فی الدراسات اللغویة الحدیثة. إنّ الحقل الدلالی یعنی المجموعة المتکاملة من الکلمات التی ترتبط دلالتها بمجال یعبّر مجموعها عنه وتوضع تحت لفظ عام یجمعها. فبالتالی یتوقف الفهم الدقیق لمعنی الکلمة على فهم مجموعة الکلمات المتصلة بها دلالیاً. انطلاقاً من الترکیز على المعنى قام البحث بدراسة حقول النجوم والأرض والکنوز والرغام ثمحقل الإیمان والنفع والعطاء فی توظیفه (ص) تلک الحقول للمعنى المطلوب والمفاهیم الإسلامیة والإنسانیة وتبیین مدی جمال الأحادیث وفاعلیته فی الترشید والهدایة فی نهج الفصاحة، مبیناً العلاقات الدلالیة التی تندرج تحته من تقابل وتضاد وترادف مع دراسة الحقول السنتجماتیة والترکیز علی الثنائیات بین وحداتها فی کشفه عن الکوامن الدلالیة مستخدماً المنهج الوصفی التحلیلی للکشف عن العلاقات بین بنیات النصّ فی کلام أفصح العرب (ص) ملقیاً الضوء علی جانب من حدیثه البلیغ مع تعریج علی دراسة المفردات التی طرأعلیها تغییر وانتقلت من معناها الأصلی إلی معنی آخر أو خصّصت بعد تعمیم داخل المنظومة القیمیة الإسلامیة. عالج البحث بعض الأحادیث التی رآها خصبة وغنیة لتوظیف أهدافه من تراصف وترادف وتطور وتوسع دلالی فی الأحادیث وتقابل وثنائیات فی أدعیة نهج الفصاحة وتوصل إلى أنّ الکلمات التی لها دلالات دینیة وإسلامیة کیف تطوّرت وتوسّعت فی مفهومها أو تخصّصت بعد تعمیم وإنّ التقابل والثنائیات فی الأحادیث لاینم عن مبحث جمالی فقط بل یوظّف النبی (ص) بها المفاهیم المحسوسة خدمة لمفاهیم المجردة والمعنویة.
۱۵.

اعجاز معنایی قرآن کریم با تاکید بر سوره بقره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترکیب های اضافی روابط همنشینی و جانشینی سطوح سبک شناسی مکمل های شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۲ تعداد دانلود : ۳۸۶
بررسی اعجاز معنایی قرآن کریم به بررسی یک زنجیره از حروف و حرکات تا ترکیب ها نیاز دارد. معناشناسی، کلام را مجموعه ای منسجم و به هم پیوسته از معنا می داند که برای شناخت و درک صحیح این معانی، باید متن را تقطیع کرد و قطعات برش داده شده را که از نظر معنایی تحلیل و بررسی شده اند، در کنار هم قرار داد. در پژوهش حاضر در صدد بوده ایم که به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی ارزش های ترکیبی و بُعد تعبیری ترکیب های اضافی سوره بقره بپردازیم. بر اساس روابط همنشینی، تناسب این ترکیب ها با سیاق آیه و بافت سوره بررسی می شوند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ترکیب های اضافی موجود در سوره بقره، مستقیم در راستای القای معانی آیات به مخاطبان قرار گرفته اند، به گونه ای که هر ترکیب چه در حروف و چه در نوع واژگان آن، در تطابق کامل با معنای آیه قرار دارند و علاوه بر آن در برخی موارد، ترکیب های یاد شده سبب ایجاد معانی ثانویه در آیات شده اند که صورت های مجازی، کنایی و استعاری یا واژه های خاص که دارای معانی مختلف هستند، چنین نقشی را ایفا می کنند.
۱۶.

مطالعه نشانه شناسانه اشعار وطنی شوقیات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی احمد شوقی اشعار وطنی لایه های معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۳۵۰
چشم انداز گسترده و گوناگون شعر احمد شوقی، نشان از قدرت تخیّل و میزان پویایی آن دارد. نشانه های خودنما، آرزوهای قلبی شاعر را به نمایش می گذارد و عاطفه ی خواننده را بر می انگیزد. این نشانه ها همراه با تصویرهایی آکنده از دل تنگی، برای القای پیام وطن دوستی و ملی گرایی و در بیان تأثرات ذهنی شوقی به مخاطبان پویانمایی می کنند. پژوهش حاضر می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی، جلوه هایی از حس ملی گرایی شاعر را در چهار محور نشانه های زیبایی شناختی کلام، نشانه های زمانی و مکانی، نشانه های مربوط به هنجار گریزی نحوی و تحلیل متن به اعتبار محور افقی و عمودی بررسی کند. این نشانه ها نه تنها به قصد هنرنمایی ادبی و آفرینش تصاویر شعری، بلکه در جهت تولید معنا، برجسته سازی افکار و تجارب روحی و عاطفی شاعر به کار گرفته شده اند. این نشانه های معنایی باعث افزایش عاطفه در کلام، تصویر آفرینی، جلوه گری کلام و برانگیختن حس نوستالژی، و درنتیجه باعث ایجاد خوانش های متعدد در ذهن مخاطب خواهد شد.
۱۷.

سیمیائیّه الرموز فی أشعار بدوی جبل الوطنیّه (الرموز الجمالیه والزمکانیه والنفسیه الشخصیه نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: السیمیائیه الرموز الأشعار الوطنیّه بدوی الجبل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۱۸
السیمیولوجیا علم یدرس نظام العلامات داخل الحیاه الاجتماعیه والذی تکمن مهمته فی البحث عن الدلالات الخفیّه لکلّ نظام علاماتی سواء کانت لغویّه أو غیر لغویّه. یحاول هذا البحث من خلال المنهج الوصفی– التحلیلی وعلى ضوء التحلیل السیمیائی أن یقوم بدراسه أهم الرموز الجمالیه کالاستعاره والتشبیه والکنایه والإغراق والرموز الزمانیه والمکانیه والنفسیه الشخصیه والقرآنیهفی أشعار بدوی جبل الوطنیّه، لما فیها من أبعاد دلالیه تفید فی دراسه النص الشعری والتعرّف علی أفکاره وآرائه. استطاع بدوی أن یجعل نصّه مؤثّراً باستخدام الرموز السیمیائیّه التی تمنح شعره جمالیّه خاصّه. إنّ توارد الدلالات الرامزه فی نصّ بدوی لیس اعتباطیاً بل هو صادر عن موقفه الفکری من الحیاه والکون، وقد ولّد فی الرموز اللغویه سلسله من الإیحاءات التی تعمّق إحساس المتلقی بالرموز. والملاحظ أنّ هذه الدراسه تکون وجیزه انتقائیه لأنّ کثره الأمثله لا تسمح بدراسه استقصائیه. من أهم نتائج البحث هو أنّ الشاعر من خلال استخدامه لهذه الرموز أراد أن یصوّر مفاهیم کحبّ الوطن والفخر بتراثه الماضوی، وآلام الأمّه العربیّه، والعوده إلى البلد ومآسی عصره إلى جانب بیان عواطفه وتجاربه الروحیّه. ومن خلال خلقه الصّور الأدبیّه قد أضفی حیویّه على شعره وأخرجها من الدلالات الصریحه إلی الرمزیه.
۱۸.

الجمالیات البنیویه والدلالیه فی القرآن الکریم وتحدیات الترجمه إلی الفارسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۶
إذا أراد الباحث اللغوی أن یتحدث عن الجمالیات البنیویه والدلالیه فی القرآن الکریم فلا بدّ له أن ینتبه للقوه أو الطاقه التعبیریه الکامنه فی کلّ کلمه بنیت علی صیاغات صرفیه ثمّ ظهرت حسب الأحوال والمقامات فی تراکیب عبارات وجمل ونصوص أخرجت الصیاغات إلی حیویه إبلاغیه موحیه مؤثره فی المتلقی ومتجلّیه لمن یقوم بالقیاس والمقارنه عامه ومتحدیه للناقل أو المترجم خاصه. هذا المقال یسلک طریقه وصفیه تحلیلیه یبحث فی ضوء علم اللغه البنیوی عن الإمکانیات الکامنه فی کل لفظ إنصبّ فی قوالب معجمیه وقواعدیه بنوعیها: مورفیه ونحویه. بعباره أخری یتحدث هذا المقال عن اقتصاد العلامات اللغویه التی تتیح للمحل أن یستخرج المکنونات التعبیریه خاصه عندما یرید ذلک المحلّل أن یقوم بدور المترجم.کما یتحدث المقال عن تحدیات ترجمه القرآن الکریم إلی اللغه الفارسیه بمعالجه المستویات التالیه: الصوتی والصّرفی والنحوی فی ضوء آراء العلامیین أو السیمیائیین الذین ینظرون إلی اللغه کنظام من الأنظمه العلامیه.کما یتحدث المقال عمّا یعتری الصیغ واللواصق والحروف النافیه. فمن خلال هذه الدراسه یمکن أن نستنتج: أنّ علی المترجم أن ینتبه لطاقات کلّ لغه وقواعدها التی تسیّرها وللثقافات التی تحکمها کی ینجح فی نقل تلک الثقافات إلی اللغه المقصوده. وإذا کانت المتشابهات الإئتلافیه دالّه علی أنّ العناصر تجدِّد قواها الدلالیه بالترکیب الذی تتلقاه فعلی المترجم أن یحاول نقل الکوامن الدلالیه.
۱۹.

احساس حقارت و سبک زندگی درکتاب الایام طه حسین (بررسی روان شناسانه بر اساس نظریه ی آلفرد آدلر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طه حسین الأیام آلفرد آدلر احساس حقارت سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۶۳
از آنجا که سال های اولیه زندگی و دوران کودکی و نوجوانی، نقش اساسی و مهمی را در شکل گیری صفات مختلف داشته و ساختمان شخصیتی هر فرد را که تابع وراثت، محیط، سبک زندگی و نحوه ی تعلیم و تربیتش می باشد را شکل می دهد، از این رو بررسی خاطرات یک فرد به خصوص در روان شناسی فردی آلفرد آدلر، دارای اهمیت بسیاری است؛ چرا که به انسانِ آگاه این قدرت و امکان را می دهد که با ارزیابی و بررسی زیرسازهای عاطفی آن، تا حد زیادی به زوایای پنهان بسیاری از رفتارهای شخص پی برده و چرایی آن ها را دریابد. مقاله ی پیش رو نیز با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی به بررسی کتاب ارزشمند «الایام» از این منظر پرداخته و دو اصل از اصول نظریه ی آلفرد آدلر یعنی «احساس حقارت» و «سبک زندگی» را با توجه به اهمیت آن ها در زندگی طه حسین، اساس کار خود قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که احساس ناخوشایند حقارت همیشه همراه طه حسین بوده و پیوسته او را رنجانده است. احساسی که سبب شد تا وی هنر نویسندگی خود را اینبار در الایامی به نمایش گذارد که بتواند به وسیله ی آن از بار برخی غم ها رهایی یابد؛ اما روحیه ی مبارزه طلبی و مقاومتی که طه با آن زاده شد، هرگز این اجازه را به وی نداد که قربانی نقص خویش شده و دنباله رو جهل و نادانی مردمی باشد که او را به سبب آفتی که داشت ناتوان از هر کاری می پنداشتند.
۲۰.

السیمیائیه النفسیه فی البلاغه العربیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۹۹
إذا کانت اللغه أداه توصیلیه تعبّر عن أغراض النفس حسب الأحوال والمقامات والمقتضیات فمن الطبیعی أن تظهر نفسیه المتکلم أو الکاتب أو الشاعر أو المبدع فیما ینتجه وأن تمهِّد العلامات بتداولها أرضیه کشف الستار عن القوه أو الطاقه التعبیریه التی تکمن فی کلّ کلمه ظهرت فی عبارات وجمل ونصوص أخرجت الصیاغات إلی حیویه إبلاغیه موحیه مؤثّره فی المتلقی. هذا المقال یبحث فی ضوء علم اللغه، التی ترتبط بکثیر من الحقول الدراسیه، منها علم النفس، عن الإمکانیات الکامنه فی کل لفظ انصبّ فی قوالب معجمیه وقواعدیه تستشهد به کشاهد من الشواهد البلاغیه التی نری فیها ملامح "الذکاء العاطفی" بأبعاده ومهاراته التی تمکننا من إداره الذات والآخر؛ إذ تتجلّی البلاغه من خلال الأنماط الترکیبیه والتشکلات النصّیه. فیقوم المقال علی أساس المنهج الوصفی – التحلیلی بتحلیل الشواهد البلاغیه مستندا إلی المهارات والأبعاد التی تنطوی تحت "الذکاء العاطفی" الذی یعدّ من مباحث علم النفس کما ورد أخیرا فی الدراسات الإداریه، ومستنداً إلی "قیاده المقتضیات أو الطوارئ" ومتحرکاتها. وفی الأخیر استنتجت المقاله أنّ معظم الصور البلاغیه یصوّر العاطفه الإنسانیه الخالده کما یمکن أن تصوّر الأمثله الصراع النفسی المریر.کما أنّ الصور البلاغیه الوارده تدلّ علی قدره الإنسان علی إدراک الذات وعلی إدراک الأحوال وما له الأولویه والأهمیه وعلی إداره المتکلم ذاته وعلی التنظیم الذاتی وعلی قدره الانطباق والانعطاف وعلی الابتکار علی البواعث وعلی التفاؤل.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان