سید هاشم موسوی

سید هاشم موسوی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

صنعت عروسی در شهر همدان و تعامل و تقابل جریان های فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 213 - 255

کلیدواژه‌ها: ازدواج صنعت عروسی جشن تجاری شدن بازسازی فرهنگی ناسازه های فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۷۷
جشن عروسی در ایران، هر روز بیش از گذشته درحال تجاری شدن است. در مناطق مختلف، ورود عناصر فرهنگی جدید، مراسم فعلی جشن را دستخوش تغییرات جدی کرده است. در جامعه ایران، تلاقی عناصر فرهنگی قدیم و جدید، باعث شکل گیری جریان های فرهنگی جدیدی شده است. این پژوهش، به بررسی شهر همدان، یکی از شهرهای ایران، پرداخته است. صنعت عروسی نوظهور در همدان که ماهیت مصرف گرایی و تجاری آن قوی است، همراه با چالش هایی بوده است. هدف این پژوهش، علاوه بر بررسی این چالش ها، مطالعه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی گسترش صنعت عروسی در همدان است. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته است و طی آن با 16نفر از افراد شاغل در صنعت عروسی در شهر همدان مصاحبه شده است. مضامین محوری پژوهش با روش تحلیل مضمون استخراج شده اند. یافته های این پژوهش، شامل دو مضمون محوری «بازسازی فرهنگی» و «ناسازه های فرهنگی» است که هر یک مضامین فرعی مهمی را شامل می شود. نتایج نهایی بیانگر آن است که صنعت عروسی در شهر همدان، با تغییرات اجتماعی و جریان های فرهنگی چندسویه و پیچیده ای همراه بوده است. از یک سو تعاملات و تقابلات فرهنگی در عرصه برگزاری مراسم عروسی و ازسوی دیگر، درهم آمیختگی و تلفیق سنت ها، موجب تضاد ارزش ها و آشفتگی هنجارها گشته است. پیرو این جریان ها، رسوم محلی عروسی در همدان به تدریج تضعیف شده و عناصر فرهنگ مصرفی نظام سرمایه داری بر این رسوم چیرگی می یابد.
۲.

تجربه طرد اجتماعی ساکنان روستایی ( مورد مطالعه: شهرستان شفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 103 - 126

کلیدواژه‌ها: طرد اجتماعی نظریه زمینه ای ش‍ف‍ت مهاجرت روستا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۳
اهداف: طرد اجتماعی به عنوان یک پدیده مدرن می تواند بخشی از جامعه را از حقوق و فرصت ها محروم نماید. سیاستگذاران برای جلوگیری از تولید نارضایتی ها توجه بیشتری در دو دهه اخیر به این مسأله نشان داده اند. در دنیای مدرن به دلیل توجه به شهرنشینی، روستاییان در معرض طرد اجتماعی قرار دارند. مطالعه حاضر با توجه به حساسیت نظری این مفهوم به تجربه طرد اجتماعی روستاییان شهرستان شفت استان گیلان پرداخته است. روش مطالعه: این پژوهش با روش کیفی و استراتژی نظریه داده بنیاد در پی فهم تجربه طرد اجتماعی روستائیان بوده و میدان مطالعه روستاهای راسته کنار و چماچای شهرستان شفت است. مشارکت کنندگان شامل ۲۲ نفر از روستائیان بودند که به صورت هدفمند و با معیار اشباع نظری انتخاب شدند. اعتبار داده های حاصل از مصاحبه ها پس از تحلیل، با روش بازبینی توسط محققین در حوزه علوم اجتماعی تعیین شد. یافته ها: مقوله ی هسته ی پژوهش «تجربه های طرد از مقاومت تا مهاجرت» است؛ مفاهیم به دست آمده 78 مورد بوده و مقولات اصلی عبارت اند از سنت، سیاست های تبعیض آمیز، ساختارهای ناکارآمد، بازتولید نارضایتی و استراتژی مواجهه به صورت فعالانه و منفعلانه است. همچنین تعداد مقولات فرعی 16 مورد است که مهم ترین آنها شامل فرهنگ روستایی، ارث، ناکارآمدی مسؤولان، حاکمیت دلالی، مشکلات اقتصادی، احساس محرومیت و تغییر بافت فرهنگی روستا است. نتیجه گیری: طبق یافته ها دو نوع تجربه طرد رخ می دهد، برخی ها روستاها را ترک می کنند و تاب تحمل گرفتاری های روستا را ندارند و در عوض پشیمانی و مشکلات شهری در انتظارشان است و برخی دیگر به ترک روستا راضی نمی شوند و در برابر سختی ها مقاومت می کنند. مهم ترین عامل برای کنترل طرد اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه افزایش امکانات و زیرساخت ها و کاهش احساس محرومیت است.
۳.

مواجهات آفاقیان شیعی و دکنی ها و تأثیر سیاسی و اجتماعی آن در دولت عادل شاهیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۹ ۱۶۴-۱۳۱

کلیدواژه‌ها: آفاقیان دکنی ها ایرانیان شیعی ساماندهی سیاسی و اجتماعی تثبیت حاکمیت شیعی عادل شاهیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۲۴
آفاقیان گروهی از نیروهای خارجی به ویژه نیروهای شیعه مهاجرایرانی و فارسی زبان در جنوب هند (دکن) بودند. این نیروهای مهاجر - به عنوان قدرتمندترین گروه در برابر نیروهای بومی دکن - به ویژه در دوره حاکمیت عادل شاهیان (1097 – 895 ق/ 1686 – 1489 م) دارای موقعیت سیاسی و اجتماعی تاثیرگذاری بودند. مقاله حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و برپایه مطالعات منابع کتابخانه ای درجه اول تاریخی درصدد پاسخگویی به این سؤال است که رویارویی گروه های آفاقی در مواجهه با گروه های دکنی چه تأثیری در اوضاع سیاسی و اجتماعی مناطق تحت حاکمیت دولت عادل شاهیان داشته است؟ هم چنین دلایل حمایت حکام عادل شاهی از آفاقیان چه بوده است؟ دست آورد پژوهش حاکی از آن است که در دوران عادل شاهیان تقابل بر سر قدرت بین آفاقیان شیعه و دکنی ها به ویژه در دوران حکام سنی مذهب عادل شاهی وجود داشته است. دکنی ها در دوران سلطنت حکام شیعه از درگیری شدید با آفاقیان که مورد توجه این حکام بودند خودداری کردند؛ اما با آغاز سلطنت حکام سنی مذهب؛ دکنی ها با جلب نظر آنان فشار بر آفاقیان را افزایش داده؛ به گونه ای که آفاقیان گاهی در برابر گروه های دکنی تاب مقاومت نیاورده و مهاجرت به دربار دیگر دولت های شیعه دکن را برمی گزیدند.
۴.

جشن عروسی، به مثابه صنعتی نوظهور (مطالعه ای در شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۴۰۱ شماره ۹۹ 133 - 174

کلیدواژه‌ها: جشن عروسی تجاریشدن مصرفگرایی کالاییشدن تغییرات فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۶۵
این روزها برخلاف گذشته، برگزاری جشن عروسی در شهرهای بزرگ، کمتر شکلی مشارکتی دارد و مراحل مختلف آن، غالباً، از آغاز تا پایان، به مؤسسات تجاری سپرده می شود. این شرایط بیانگر آن است که در جامعه امروزی، صنعتی به نام صنعت عروسی در حال شکل گرفتن است و عروسی ها رو به سوی تجاری شدن دارند. هدف این مقاله شناخت ویژگی های این صنعت نوپدید در شهر همدان و مطالعه جنبه های مختلف آن است. در خصوص صنعت جشن ازدواج نظریه ها، تحقیقات و دیدگاه های متنوعی وجود دارد که به طورکلی بر کنشگری زنان، مصرف گرایی و تجلی کالایی شدن نظام سرمایه داری تأکید دارند. این دیدگاه ها در مقاله مرور شده اند. روش تحقیق این مقاله، روش کیفی است و داده های آن از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با 16 نفر از شاغلین صنعت عروسی شهر همدان جمع آوری شده است. مفاهیم بنیادین مصاحبه ها سپس با تکنیک تحلیل مضمون استخراج شده و درنهایت تحلیل ها بر پایه نُه مضمون محوری ساخت یافته اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که گسترش صنعت جشن عروسی که «تجاری شدن» ویژگی برجسته آن است «سوبژکتیویته زنانه» و تقویت فرهنگ «فردگرایی» و «کالا شدگی» را در بردارد و به تضعیف مراسم عروسی محلی می انجامد.
۵.

بررسی تطبیقی اندیشۀ سلفی گری در شبه جزیرۀ عربستان و شبه قاره هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 89 - 104
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۴۹
واژه سلف در معنای لغوی نخستین بار در آثار مؤلفان قرن دوم و سوم هجری ذکر شده است، اما به کاربردن واژه سلفی گری تحت عنوان یک مکتب مستقل، برای نخستین بار در قرن هشتم هجری و تحت تأثیر افکار ابن تیمیه شکل گرفت و طرفداران این تفکر سلفیه نام گرفتند. این پدیده پس از ابن تیمیه به صورت نه چندان فراگیر ادامه یافت تا اینکه در قرن دوازدهم یک بار دیگر تحت تأثیر افکار افرادی همچون محمدبن عبدالوهاب و شاه ولی الله شدت گرفت. در این مقاله برآنیم پیشینه و ارتباط سلفی های شبه جزیره عربستان و شبه قاره هند و نیز اشتراکات و تمایزات این دو جریان را از دیدگاه محمدبن عبدالوهاب و شاه ولی الله درزمینه مبانی فکری ازجمله درباره چگونگی ارتباط با شیعیان و صوفیان و نظراتشان درباره اجتهاد و شرک را موردبررسی و ارزیابی قراردهیم. سؤال اصلی پژوهش، تطبیق و مقایسه مبانی فکری و رویکرد محمد و شاه ولی الله در برخورد با مخالفان است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رویکرد این دو شخصیت در برخورد با مقوله هایی نظیر تصوف، اجتهاد، شرک و شیعیان متفاوت بوده است و حتی باوجود مخالفت آنان با تشیع، شاه ولی الله از بی احترامی به امامان شیعه خودداری می کند؛ حال آنکه در اندیشه محمدبن عبدالوهاب تخطئه کامل امامان شیعه امری عادی بوده است. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.
۶.

نگرشی بر تعامل / تقارب تشیع و تصوف در ایران قرن هشتم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 472 - 504

کلیدواژه‌ها: شیعه تشیع تصوف گفتمان شیعی - صوفی حکومت مغولان جنبش های شیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تشکیل حکومت صفویه در ایران؛ برقراری ارتباط نزدیک شیعیان با صوفیان در قرن هشتم هجری است. پس از حمله مغول به ایران بسیاری از مردم برای در امان ماندن از کشتار آنان به دیرها و خانقاه هایی که صوفیان در حاشیه شهرها ساخته بودند پناه بردند. به همین سبب اندیشه صوفیه به لحاظ کمی در بین مردم گسترش یافت و مردم تصوف را التیام دهنده ی رنج ها و تنها سرپناه خود یافتند. در این دوره شیعیان امامی به دنبال نزدیکی تشیع و تصوف از طریق مؤلفه های مذهبی و فکری برآمدند و تلاش بسیاری از بزرگان شیعه معطوف به این امر گردید. این مقاله به دنبال پاسخگویی بدین پرسش است که نزدیکی تشیع و تصوف در قرن هشتم هجری و بهره مندی از ظرفیت آنان و نیز تأثیرشخصیت های شیعی و صوفی بر این جریان چگونه بوده است؟ فرضیه این است که حاکمیت مغول و ایجاد فضای باز مذهبی موجب نزدیکی تشیع و تصوف و به تبع آن شکل گیری گفتمان شیعی – صوفی و در نتیجه گسترش مذهب تشیع گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علما و بزرگان شیعه با شناسایی ظرفیت های موجود در بطن جامعه تصوف قرن هشتم هجری و هم چنین اقبال اکثریت مردم از این فرقه؛ در نزدیکی دیدگاه های مذهبی تشیع و تصوف به موفقیت هایی نائل آمدند و با ایجاد گفتمان شیعی – صوفی زمینه های گسترش مذهب تشیع در بین آحاد مردم و در نتیجه شکل گیری حکومت های شیعی را فراهم نمودند. نظر به اهمیت موضوع این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای انجام گرفته است.
۷.

انرژی، شکوفایی و بهزیستی ذهنی: یک مدل میانجی گر تعدیل شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دست آوردهای روان شناختی سال ۲۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 21 - 44

کلیدواژه‌ها: انرژی شکوفای بهزیستی ‏ذهنی انگیزه اجتماع یار مدل میانجی گر تعدیل شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۷
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه انرژی کارکنان و بهزیستی ذهنی در قالب یک مدل میانجی گر تعدیل شده بود که در آن شکوفایی به عنوان میانجی گر و انگیزه اجتماع یار به عنوان تعدیل گر مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش شامل 193 نفر از پرستاران بیمارستان بقایی 2 شهر اهواز بود که به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از: مقیاس انرژی آتواتر و کارملی، مقیاس شکوفایی داینر و همکاران، مقیاس بهزیستی ذهنی داینر و همکاران، و مقیاس انگیزه اجتماع یار گرنت و سامانث. ارزیابی الگوی نظری پژوهش و اثرات غیرمستقیم، از طریق مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) و با استفاده از نرم افزار Smart-PLS3 انجام شد. همچنین، بررسی اثرات تعدیلی با استفاده از افزونه PROCESS v3.5 در نرم افزار SPSS-24 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که انرژی کارکنان در کار با شکوفایی (0001/0p< ،61/0β=) و بهزیستی ذهنی (030/0p< ،14/0β=) رابطه مثبت و مستقیمی دارد. همچنین، نقش میانجی گر شکوفایی در رابطه بین انرژی و بهزیستی ذهنی تأیید شد (0001/0p< ،40/0β=). در نهایت، نتایج نشان داد که تعامل انگیزه اجتماع یار و انرژی بر شکوفایی و بهزیستی ذهنی کارکنان اثر منفی و معنی داری دارد. براساس نتایج این پژوهش، بهزیستی ذهنی کارکنان که از شاخص های سلامت روانی است، تحت تأثیر متغیرهای فردی همچون انرژی، شکوفایی و انگیزه اجتماع یار است.
۸.

تأثیر شیعیان مهاجر ایرانی در گسترش مطالعات تفسیری قرآن کریم در دوران حاکمیت دولت های شیعه دکن (1098 – 895 ه ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول بهار ۱۴۰۰شماره ۳ 6 - 29

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم تفسیر شیعیان مهاجر ایرانی دولت های شیعه دکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
مسلمانان هندوستان در سال های آغازین ورود اسلام به سرزمین خود به قرآن کریم به عنوان مهم ترین اصل و الگوی اسلامی توجه کردند. در این میان، مهاجرت مفسران شیعه ایرانی تأثیر مطلوب و بنیادینی در گسترش علمی جریان مطالعات تفسیری بر جای نهاد و  نخستین تلاش آنان در جهت پویایی و شناخت ساکنان این سرزمین با آموزه های قرآنی و تفسیر آیات الهی صورت پذیرفت. اوج فعالیت شیعیان در این زمینه مربوط به دوران تشکیل دولت های شیعه دکن (1098 895 ق.) است، که ایرانیان با گذر از مرحله تکوین (6 1 ه ق.) وارد مرحله توسعه تفسیر (12 7 ه ق.) شدند. در این دوران، حضور پرتعداد شیعیان ایرانی و حمایت حکام شیعه دکن از آنان، موجب گسترش هرچه بیشتر فعالیت شیعیان در امور مذهبی مرتبط با آموزه های تفسیری قرآن کریم گردید. مقاله حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و برپایه مطالعات کتابخانه ای درجه اول تاریخی، به این مسأله پاسخ می دهد که مهاجرت شیعیان ایرانی به منطقه دکن چگونه گسترش مطالعات تفسیری قرآن کریم در این مناطق را به همراه آورد؟ فرضیه این است که شیعیان مهاجر ایرانی با تشکیل کلاس های تفسیر و تألیف کتاب های مرتبط با این موضوع، تأثیر به سزایی در گسترش آشنایی ساکنان این مناطق با آموزه های تفسیری قرآن کریم بر جای نهاد. دستاورد پژوهش نشان می دهد که شیعیان مهاجر ایرانی با توجه به آشنایی ساکنان نواحی دکن با زبان فارسی و نیز حمایت حکام شیعه دکن از آنان با تشکیل کلاس های تفسیری، موجبات آشنایی بیشتر ساکنان این نواحی با موضوعات مرتبط با قرآن کریم را فراهم آوردند. هم چنین ایرانیان با تألیف کتب تفسیری و دسترسی ساکنان ناحیه دکن به این کتاب ها، به تقویت فهم موضوعات قرآنی توسط آنان کمک کردند.
۹.

سلبریتی های مجازی؛ غریبه های آشنا در عصر رسانه های اجتماعی گونه شناسی زنان مشهور ایرانی در رسانه اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۹ 45 - 74

کلیدواژه‌ها: سلبریتی رسانه های اجتماعی خرده سلبریتی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۱ تعداد دانلود : ۷۹۰
شهرت مجازی در دسترس مردم معمولی ای قرار گرفته است که به انتشار تصاویر شخصی، متون دوستانه و ویدئوهای سرگرم کننده می پردازند و «توجه» سایر کاربران را به خود جلب می کنند. پژوهشگران فرهنگ سلبریتی، چهره های مشهور مبتنی بر رسانه های اجتماعی را با اسامی مختلفی توصیف کرده اند که از میان آنها واژه «خرده سلبریتی» بیشتر از سایرین مورد استناد قرار گرفته است. با ظهور و گسترش رسانه های اجتماعی و عضویت میلیون ها کاربر ایرانی در آنها، «مورد توجه قرار گرفتن» به کالایی دلچسب و خواستنی تبدیل شده است؛ به گونه ای که افراد از هر گروه و از هر سنی متقاضی آن هستند. برخی از این افراد معمولی هم اکنون سلبریتی های رسانه های اجتماعی هستند. ولی محققان ایرانی کمتر به دلایل شهرت آنان توجه نشان داده اند. در این مطالعه، بر پایه رویکرد قوم نگاری به فضای مجازی، ما زنان ایرانی را که به دلایل مختلف در سال های اخیر در اینستاگرام شهرت به دست آورده اند شناسایی کردیم و وجوه تشابه و تفاوت بین آنها را یافتیم. تقسیم بندی میکروسلبریتی های ایرانی به هفت مقوله و توصیف ویژگی های هر مقوله از مهم ترین اقدامات و یافته های این پژوهش است.
۱۰.

نقش عالمان شیعه مهاجر ایرانی در گسترش معارف شیعی دکن (مطالعه موردی دوره عادل شاهیان و نظام شاهیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 271-304

کلیدواژه‌ها: عادل شاهیان تاریخ اسلام نظام شاهیان دانشمندان شیعه مهاجران ایرانی معارف شیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۴۸۱
دولت های شیعه عادل شاهیان (895 – 1097 ه ق) و نظام شاهیان (895 – 1046 ه ق) مصادف با حاکمیت صفویان در ایران و به سبب ارتباط نزدیک با آنان، از دانشمندان شیعه مهاجر ایرانی برای گسترش معارف شیعی در مناطق تحت حاکمیت خود بهره بردند و با تلاش این دانشمندان هویت شیعی در بین ساکنان این مناطق نهادینه شد؛ به گونه ای که این هویت پس از قرن ها هنوز عامل تعیین کننده ای در اندیشه های مذهبی ساکنان منطقه دکن است. سؤال اصلی پژوهش این است که دانشمندان شیعه مهاجر ایرانی چه نقشی در گسترش معارف شیعی در بین ساکنان قلمرو دولت های عادل شاهیان و نظام -شاهیان داشته اند؟ فرضیه این است که دانشمندان شیعه مهاجر ایرانی با به کارگیری توان علمی و مذهبی خود ازجمله تربیت شیعی حکام، تشکیل کلاس های درس، برگزاری جلسات مناظره، تألیف کتب شیعی و برگزاری مراسم مذهبی در نهادینه شدن مذهب تشیع در بین ساکنان مناطق تحت حاکمیت دولت های عادل شاهی و نظام شاهی مؤثر بوده اند. دست آوردهای پژوهش حاکی از آن است که دانشمندان شیعه با فعالیت در زمینه های ذکرشده در مناطقی که پیش ازاین کمترین شناخت نسبت به تشیع وجود داشت، توانستند بیشترین اثرگذاری در بین ساکنان این مناطق جهت آشنایی با آموزه های مذهب تشیع را بر جای گذارند؛ به گونه ای که هرساله بر سیل جمعیت مشتاقان به فراگیری علوم شیعی و حضور در محافل علمی و مذهبی که توسط آنان تأسیس شده بود افزوده می شد. نظر به اهمیت موضوع این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.
۱۱.

الگوی رابطه دین و دولت در ایران عهد آل بویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 122 - 145

کلیدواژه‌ها: آل بویه تشیع دولت دین سکولاریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۵۸
دولت آل بویه به دلیل تقید به آیین تشیع و نگاه مداراگرایانه نسبت به دیگر ادیان جامعه از جایگاه ویژه در تاریخ اجتماعی ایران برخوردار است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که «الگوی تاریخی رابطه دین و دولت در ایران عهد آل بویه از چه منطق نظری پیروی می کند؟». در راستای این هدف، از روش مطالعه موردی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی برای تطبیق الگوی مبتنی بر تجربه تاریخی با الگوهایی نظری طراحی شده ای استفاده می شود که شامل شش وجه قیصرپاپیسم، پاپ قیصریسم، دولت سالاری، روحانی سالاری، سکولاریسم و لائیسیسم است. با نمایش مصادیق واقعی هر یک از الگوهای نظری در دوره فرمان روایی حکم رانان آل بویه، سه دوره تهاجم، توازن و تدافع استنتاج شد که طی آن در دوره تهاجم شاهد تأسیس الگوی دولت سالاری، دوره توازن شاهد تثبیت الگوی دولت سالاری و دوره تدافع شاهد گذار از الگوی دولت سالاری به الگوی روحانی سالاری هستیم.
۱۲.

تأملی در «نظریه استبدادمداری خلقیات ایرانیان» بر اساس متون ادبیات عامیانه؛ نگاهی بر فتوت نامه ها و کسب نامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸۵ 1 - 33

کلیدواژه‌ها: منش ملی خلقیات ایرانیان استبداد ادبیات عامیانه فتوت نامهها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۴۶۷
با توجه به اهمیت متون و ادبیات و فرهنگ عامیانه و بازتاب خلقیات و ارزش های اجتماعی ایرانیان در آن، رجوع به بخشی از مهم ترین اسناد و منشورها و آیین نامه های صنفی یا همان فتوت نامه ها به عنوان گوشه ای از ادبیات عامیانه ایرانیان می تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و جامعه ایرانی یاری کند. چراکه بخشی از فرهنگ و آداب ایرانیان در این اسناد تاریخی و ادبی بازتاب پیدا می کند. آیا ما در خلقیات در طول تاریخ ضعف داشته ایم؟ آیا ریشه بسیاری از مشکلات امروز را باید در ریشه های تاریخی و خلقیات ایرانیان در گذشته جست؟ پاسخ به این سؤالات و سؤالاتی از این دست جز با رجوع به تاریخ و منابع مردم شناسی به دست نمی آید. این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که با استفاده از روش مطالعه اسنادی و رجوع به اسناد (دسته اول) و متون ادبیات عامیانه، دیدگاه رایج در حوزه متون مربوط به خلقیات ایرانیان را به نقد بکشد. بر پایه یافته های تحقیق ویژگی های دیگر خواهان های همان سخاوت، مسئولیت پذیری، مشارکت و روحیه جمعی و رفق و مدارا در متون ادبیات عامیانه ایرانیان انعکاس و بازتاب یافته است. لذا مدعای رایج مطالعات حوزه خلقیات ایرانیان مورد تردید قرار می گیرد.
۱۴.

بررسی نگرش های زبانی در گویش تالشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: جنسیت رسانه نگرش زبانی جامعه شناسی زبان تالشی محل زندگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۳۶۴ تعداد دانلود : ۹۷۶
نگرش های زبانی، دلایل انتخاب یک زبان در یک موقعیّت یا وضعیّت را نشان می دهد. مطالعه نگرش های زبانی، در حفظ، مرمّت و بازسازی تخریب های زبانی و اجرای موفق توسعة برنامه ها و سیاست های گویش تالشی نقش و اهمیت اساسی دارد. به منظورِ مطالعه نگرش های زبانی، از هریک از دبیرستان های پسرانه و دخترانه منتخب در شهرهای ماسال و تالش و روستا های خاله سرا و کشلی، 30 دانش آموز به صورتِ تصادفی انتخاب شد و از آنها در قالب پرسش نامه نظرسنجی به عمل آمد. نگرش مثبت پاسخ دهنده ها در مورد فرهنگ و گویش تالشی، 70 درصد و درباره سایر گویشوران تالشی ، 42 درصد بوده است. درمورد برنامه های سواد تالشی، 36 درصد نگرش کاملاً مثبت و 34 درصد نگرش نسبتاً مثبت داشتند. نسبت به رسانه های توسعه دهندة زبان تالشی، 63 درصد از پاسخ گویان نگرش مثبت داشتند و تلویزیون و رادیو و روزنامه، به ترتیب، در ردیف اول و دوم و سوم اولویت آنها قرار داشت. در هریک از نگرش های زبانی، اختلاف معنی دار آماری در بین شهر و روستا وجود دارد ولی در بین پسر و دختر وجود ندارد.
۱۵.

ماکیان داری و ارتباط آن با نهادهای اجتماعی در جامعه روستایی گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: رفتاری گیلان مادی ماکیان داری سنت های گفتاری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر
تعداد بازدید : ۷۵۸ تعداد دانلود : ۴۰۱
مقاله حاضر گزارشی از پژوهشی میدانی در جامعه روستایی گیلان است  که به توصیف فرهنگ ماکیان داری می پردازد و نشان می دهد که ماکیان داری با نهادهای اجتماعی (خانواده و ازدواج، مذهب، حقوق و اقتصاد) ارتباط دارد و در آیینه فولکلور و سنت های شفاهی بازتاب وسیعی داشته است. حجم وسیع اطلاعات بازیافته از سنت های شفاهی روستاییان گیلانی، که شامل سنت های گفتاری، سنت های مادی و سنت های رفتاری است، اهمیت این سنت ها را در اندیشه و پیشه و فرهنگ مردم این منطقه نماین می کند؛ تاآنجاکه می توانیم حوزه فرهنگی گیلان زمین را ""حوزه تمدن مرغ و تخم مرغ"" بنامیم. این پژوهش از روش های انسان شناختی (مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه، مطالعه اسنادی و...) سود جسته است.
۱۶.

بازتاب نمایش قدرت سیاسی متأثر از اندیشه سیاسی ایرانشهری در اشعار خاقانی شروانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: تحلیل متن خاقانی شروانی رویکرد مردم شناختی شروان شاهان نمایش قدرت سیاسی اندیشه سیاسی ایرانشهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۷۰۹
در پسِ روساخت زیبایی شناختی آثار ادبی، فرآیند پویایی فرهنگی در جریان است. بخش اعظمی از نظام های فکری و سنت های فرهنگی دیرین، در طی این فرآیند، حفظ، ارزش گذاری و منتقل می گردند. مطالعات میان رشته ای، از جمله رویکردهای مردم شناختی به ادبیات، امکان شناخت بهتر و عمیق تر این نظام ها را فراهم می آورد. به همین منظور، مقاله حاضر، جلوه های نمایش قدرت سیاسی و اهداف آن و همچنین نظام اندیشه سیاسی ایرانشهری را در اشعار خاقانی شروانی، شاعر بزرگ دربار شروان شاهان در قرن ششم مورد بررسی قرارمی دهد. پرسش اساسی این پژوهش درک موارد یادشده از خلال تصاویر و توصیفات شعری و درجه انطباق آنها با یکدیگر است. هدف آن است تا با تحلیل متن ادبی منتخب، در ضمن نشان دادن ظرفیت آن در به تصویرکشیدن مفاهیم مردم شناختی و فرهنگی، شناخت و تحلیلی از زیرساختارهای قدرت و فضای تفکر سیاسی جامعه دوران شاعر بر مبنای داده ها و تصاویر شعری ارائه شود.
۱۷.

دیدگاه اعضای هیات علمی درباره ارزشیابی استادان توسط دانشجویان

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره چهارم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: دانشجو کیفیت تدریس استاد کیفیت علمی اخلاق مدرسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۸۲
اهداف: ارزشیابی استادان از نظر کیفیت آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به تناقضات فراوان در خصوص عوامل عمده ارزشیابی، هدف پژوهش حاضر، شناسایی وجوه مختلف نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان در مورد صلاحیت دانشجویان برای ارزشیابی استادان و نحوه اجرای ارزشیابی بود. روش ها: این مطالعه با روش پیمایشی و روش نمونه گیری تصادفی منظم در سال تحصیلی 88-1387 در اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان انجام شد. با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت، داده های لازم جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار SPSS 16 و روش های آمار توصیفی و آزمون غیرپارامتری مجذور کای استفاده شد. یافته ها: 69 نفر (14/82%) از نمونه های مورد بررسی با کلیت ارزیابی کیفیت تدریس استاد توسط دانشجو موافق بودند. 48 نفر (14/57%)، با ارزشیابی توسط تمام دانشجویان و 70 نفر (33/83%) با ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان در آخرین جلسه کلاسی موافق بودند . 53 نفر (09/63%)، بهترین فاصله زمانی ارزشیابی را هر دو نیمسال یک بار دانستند و 26 نفر (95/30%)، موافق اولویت بندی ضرایب محورهای ارزشیابی به صورت «کیفیت علمی، کیفیت تدریس و اخلاق مدرسی» بودند. نتیجه گیری: ارزشیابی استادان باید به کمک دانشجویان صورت گیرد، اما باید برگه های ارزشیابی به همه دانشجویان داده شود، نه نمونه ای از آنان و برای این که دانشجو صرفاً تحت تاثیر مسایل شخصیتی استاد اقدام به ارزشیابی نکند، باید بیشترین امتیاز به کیفیت علمی، بعد به کیفیت تدریس و در قدم آخر به اخلاق مدرسی اختصاص داده شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان