مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس اطلاعات تحصیلی مقطع متوسطه و نتایج کنکور سراسری بود. جامعه آماری شامل دانشجویان ورودی سال 1388 دانشگاه شهید بهشتی در مقطع کارشناسی در دو نوبت روزانه و شبانه بود که تا شهریور ماه سال 1393 فارغ التحصیل شده اند. اطلاعات مورد نیاز از سازمان سنجش آموزش کشور و دانشگاه شهید بهشتی گرد آوری شد. داده ها با استفاده از میانگین، واریانس، میانه، آزمون t-test، روش های رگرسیون چندگانه، رگرسیون لجستیک و تحلیل واریانس یک طرفه، با نرم افزار آماری SPSS22 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین معدل دیپلم، رشته تحصیلی دوره متوسطه، معدل پیش دانشگاهی و میانگین درس های تخصصی در آزمون سراسری فارغ التحصیلان با پیشرفت تحصیلی رابطه مستقیمی وجود دارد. بین نوع دوره (روزانه- شبانه)، معدل پیش دانشگاهی و سهمیه فارغ التحصیلان با معدل کارشناسی آنها رابطه معنی داری دیده نشد. بین جنسیت با معدل کارشناسی و بین معدل دیپلم با معدل کارشناسی فارغ التحصیلان رابطه معنی داری دیده شد. درمجموع با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان اظهار داشت عموماً دانش آموزان موفق در دبیرستان، در دوران دانشجویی نیز موفق خواهند بود.

عملکرد آزمودنی با کنترل آماری توانایی ایشان در گروه های مختلف جنسیتی ممکن است متفاوت باشد. در این صورت، وقوع کنش افتراقی سؤال (DIF) / آزمون (DTF) مرتبط با جنسیت و به دنبال آن سوگیری سؤال/آزمون محتمل است. هدف اصلی از اجرای این پژوهش، مطالعه DIF/DTF و سوگیری جنسیتی در آزمون های کنکور سراسری ایران است. آزمون های تخصصی یک دفترچه آزمون در پنج گروه آزمایشی شرکت کننده در کنکورهای سراسری سال های 1387 تا 1390 به صورت خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شدند. سپس برای مطالعه DIF از تحلیل رگرسیون لوجستیک و برای مطالعه DTF از رویکرد مبتنی بر IRT استفاده شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط، حدود 14 درصد از پرسش های آزمون های مورد مطالعه دارای DIF جنسیتی با اندازه اثر ناچیز (0001/0>EF) هستند و حداکثر 2 درصد آنها بر اساس نقطه نظرات گروه های خبرگان نسبت به جنس مؤنث یا مذکر سوگیری دارند. همچنین یافته های تحلیل DTF نشان داد که به جز آزمون  خلاقیت های نمایشی گروه هنر که نسبت به زنان دارای سوگیری کمی است، سایر آزمون ها فاقد DTF هستند.  

هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، بررسی میزان مشارکت دانشجویان در ارزشیابی کیفیت آموزشی و عوامل مرتبط با آن است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش، همه دانشجویان دانشگاه های منتخب (اصفهان، بوعلی سینا، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، تبریز و شهید باهنر کرمان) وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1392 به تعداد 152400 نفر بوده که از این تعداد، نمونه پژوهش به تعداد 1356 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. درمجموع، یافته های تحقیق نشان داد که در دانشگاه های منتخب، میانگین مشارکت دانشجویان در ارزشیابی کیفیت آموزشی در حد متوسط به بالا (24/59) بوده است. همچنین بر اساس نتایج تحلیل مسیر، به ترتیب اثرات کل متغیرهای انتظار فایده، توانمندسازی، سرمایه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و کیفیت آموزش دانشگاهی بر متغیر مشارکت در ارزشیابی کیفیت آموزشی معنی دار بوده و متغیرهای یاد شده توانسته اند، 60 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.

هدف از اجرای ژوهش حاضر، پیش بینی عملکرد ریاضی دانش آموزان از طریق مهارت های مطالعه ریاضی و خودکارآمدی ریاضی بود.روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان مقطع اول متوسطه شهر جغتای به تعداد 354 نفر (176 نفر دختر و 178 نفر پسر) تشکیل می دادند. روش نمونه گیری، روش سرشماری بود و به منظور گردآوری داده ها، از نمره های ریاضی نیمسال اول تحصیلی 94-1393 برای عملکرد ریاضی، پرسشنامه خودکارآمدی ریاضی میدلتون و میگلی (1997) و پرسشنامه مهارت های مطالعه ریاضی استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج نشان داد که خودکارآمدی ریاضی و مؤلفه های راهبرد یادگیری، مدیریت زمان و امتحان دادن با عملکرد ریاضی رابطه مثبت و معنی داری داشتند. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که عملکرد ریاضی از طریق خودکارآمدی ریاضی و راهبرد یادگیری قابل پیش بینی است. از سوی دیگر، به منظور بررسی اثر تعدیل کنندگی جنسیت، تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که جنسیت، تنها رابطه بین خودکارآمدی ریاضی و عملکرد ریاضی را تعدیل می کند.

اخیرا مفهوم «اعتبار علمی» اهمیت فزاینده ای در کسب مزیت های رقابتی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی یافته است. هدف ااز اجرای ین پژوهش، بررسی جهت و پایداری روابط میان بهبود خدمات، کیفیت ارتباط و تصویر ذهنی از اعتبار علمی در مؤسسات آموزش عالی است. روش اجرای پژوهش، توصیفی از نوع علّی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان خوابگاهی دانشگاه های دولتی شهر سمنان و سبزوار بوده است. برای سنجش متغیرهای پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته، طراحی و بین 364 نفر از دانشجویان توزیع شد که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شده بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بهبود خدمات، هم به طور مستقیم و هم غیر مستقیم به واسطه کیفیت ارتباط، نقش کلیدی در توسعه تصویر اعتبار علمی دارد. همچنین کیفیت ارتباط، تأثیر مثبت، مستقیم و معنی داری بر تصویر اعتبار علمی دانشگاه دارد. به علاوه، یافته ها نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر از نظر تصویر ذهنی از اعتبار علمی دانشگاه، تفاوت معنی داری وجود ندارد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی الزامات تأمین و تنوع بخشی منابع مالی دانشگاه های دولتی به روش توصیفی- پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش 157 نفر از صاحب نظران آموزش عالی و دست اندرکاران دانشگاه های دولتی بودند که 112 نفر از آنها به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 78 گویه بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط صاحب نظران و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی سنجیده شد. میزان پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ 97/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (t تک نمونه ای و آزمون فریدمن) استفاده شد. یافته ها نشان داد که از دیدگاه پاسخ دهندگان، برای تأمین و تنوع بخشی منابع مالی دانشگاه های دولتی، تمامی الزامات از اهمیت بالا برخوردارند. همچنین نتایج نشان داد در سطح کلان، الزامات سیاست گذاری- راهبردی دارای بیشترین اهمیت و الزامات مالی- اقتصادی دارای کمترین اهمیت هستند. در سطح خرد نیز الزامات انگیزشی و الزامات ساختاری به ترتیب از بیشترین و کمترین اهمیت برخوردارند. با عنایت به اینکه الزامات تدوین شده، از پیش بایست های تأمین و تنوع بخشی مالی دانشگاه ها است، مسئولان و دست اندرکاران دانشگاهی باید در برنامه ریزی های خود برای کسب درآمد، آنها را مطمح نظر قرار دهند.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه عوامل سه گانه؛ نمره دانشجویان، مرتبه علمی و وضعیت استخدامی استادان با نمره ارزشیابی استادان است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل همه استادان دانشگاه تربیت مدرس در سال های تحصیلی 92-91 و 93-92 به تعداد 670 نفر است که تعداد 336 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گرد آوری اطلاعات در بخش نمره های ارزشیابی استادان، گزارش تأیید شده دفتر امور هیئت علمی دانشگاه و در بخش نمره های اخذ شده دانشجویان در درس مربوطه، گزارش سامانه جامع گلستان بوده است که از روایی و پایایی لازم برخوردار است. برای پیش بینی نمره ارزشیابی از روی عوامل سه گانه از رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام استفاده شد. عمده نتایج بیانگر آن است که بین نمره ارزشیابی استادان و عوامل سه گانه در سطح (05/0 P≤) رابطه معنی دار و مثبتی وجود دارد و سه متغیر با هم حدود 6 درصد از واریانس نمره ارزشیابی استادان را تبیین می کنند. همچنین مقادیر F، ضرایب رگرسیونی استانداردشده (β) و مقدار T در معادله رگرسیونی در سطح (05/0 P≤) معنی دار بوده است.