زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)

مطالعه حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده با تمرکز بر زنان متأهل شهر تبریز انجام گرفته است. برای این منظور، از رهیافت پول های خاص زلیزر به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق با تکنیک پیمایشی انجام گرفته و حجم نمونه شامل 400 نفر از زنان متأهل شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان داد که برای 8 / 61درصد از زنان مطالعه شده مفهوم پول خانواده محور، 5 / 31درصد خودمحور/خانواده محور و 7 / 6درصد خودمحور است. بین متغیرهای میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال، میزان درآمد، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و الگوهای تخصیص پول در خانواده با مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطه معناداری وجود دارد، اما بین متغیر سن و مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین متغیرهای وارد شده در رگرسیون چندمتغیره به ترتیب متغیرهای میزان درآمد زن، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و وضعیت اشتغال باقی ماندند که در مجموع 4 / 36درصد از تغییرات واریانس متغیر وابسته را تبیین کردند.

مقاله حاضر ضمن مرئی کردن زنان در دانش جرم شناسی بر آن است تا موضوعات کلیدی را در مورد زندان و آزادی پس از آن دریابد. زندگی در زندان تجربه زیسته متفاوتی است که با وجود تفاوت های فردی، خانوادگی، اجتماعی، و جرمی زندانیان، شرایط و ویژگی های مشترکی را برای آن ها به وجود می آورد. مطالعه حاضر با رویکردی کیفی انجام شده و یافته های تحقیق، که از طریق مصاحبه های عمیق با 20 زن پس از آزادی از زندان حاصل شده، نشان می دهد چگونه زندان، زنان را در یک موضع خاص قرار می دهد و برای آن ها پیامد های بسیار جدی را رقم می زند، که بخش عمده ای از آن توسط زنان منفی تلقی می شود و تبعاتی چون طرد خانوادگی و اجتماعی، دوری از فرزندان و تأثیرات حبس، آموزش و یادگیری بزهکاری در زندان، و... را برای آن ها به دنبال دارد. با این حال، زنان مصاحبه شونده معتقدند حبس تأثیرات مثبتی نظیر قطع شبکه های ارتباطی جرم زا و جدا شدن از سابقه جرمی، آموزش مهارت های فنی و حرفه ای در زندان و مواردی نظیر این را نیز به دنبال دارد. در مجموع، زنان فارغ از جرم ارتکابی، محیط زندان را فضایی مبتنی بر قدرت، خشونت، و درگیری می دانند که در آن فرد با جدا شدن از هر آنچه در جهان بیرون به آن متصل است، مجازات می بیند.

کارگران خدماتی غیرماهر، از جمله مستخدمان زن در هتل ها و مراکز اقامتی، به رغم سهم عمده ای که در کیفیت خدمات این مراکز دارند، معمولاً موقعیت شغلی نازل و کمتر شناخته شده ای دارند؛ در حالی که شناخت کافی از وضعیت ایشان و عوامل اثرگذار بر عملکرد شغلی آن ها می تواند، با کمترین هزینه ها، دستاوردهای درخور توجه در راستای بهبود وضعیت رفاهی ایشان و نیز ارتقای کیفیت خدمات وابسته به منابع انسانی در صنعت گردشگری از خود بر جای گذارد. تحقیق حاضر پیرامون چنین مسئله ای و با روش کیفی مبتنی بر رویکرد نظریه زمینه ای به مطالعه وضعیت شغلی خانه داران زن ده مرکز اقامتی در شهر مشهد پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان دهنده ضعف عملکرد شغلی و پایین بودن کیفیت زندگی جامعه مطالعه شده و درگیری ایشان با مجموعه ای از مسائل فرساینده و آسیب رسان به سلامت جسمی و روانی در محیط شغلی و زندگی فردی آن هاست. همچنین، بخشی دیگر از نتایج مؤید لزوم هم زمانی آموزش مهارت شغلی و آشنایی با مهارت های عمومی زندگی بوده است که اتخاذ راهبردهای کم هزینه از سوی افراد در زمینه انجام دادن فعالیت های یدی در محیط کار و در نتیجه حفظ سلامتی جسمانی و حصول رفاه مادی بیشتر در درازمدت را به دنبال داشته است.

هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین قصد کارآفرینانه و خودکارآمدی کارآفرینانه دانشجویان رشته های کشاورزی و آزمون اثر تعدیلگری متغیر جنسیت در این رابطه بود. جامعه آماری تحقیق شامل 469 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان بود که تعداد 285 تن از آن ها از طریق روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر کارشناسان و متخصصان تأیید شد. به منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار تحقیق پیش آزمون انجام شد که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مقیاس های اصلی پرسشنامه در حد مناسب (در دامنه بین 792 / 0 تا 887 / 0) بود. داده های گردآوری شده با نرم افزارهای SPSS win20 و AMOS 20 تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که خودکارآمدی کارآفرینانه اثر مثبت و معناداری بر قصد کارآفرینانه داشت و در حدود 40 درصد از واریانس آن را تبیین کرد. همچنین، بر اساس نتایج تحقیق مشخص شد که متغیر جنسیت از اثر تعدیلگری در رابطه بین قصد کارآفرینانه و خودکارآمدی کارآفرینانه برخوردار بود؛ به نحوی که این رابطه برای دانشجویان دختر غیرمعنادار، ولی برای دانشجویان پسر مثبت و معنادار بود.

این پژوهش درصدد است از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به کشف و بررسی دلالت های ذهنی و معنایی احساس ناامنی زنان در فضاهای عمومی شهر بپردازد. داده های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و از روش نظریه مبنایی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. به کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 27 نفر از زنان مصاحبه شد و درنهایت داده های گردآوری شده در قالب 10 مقوله محوری و یک مقوله هسته، کدگذاری و تحلیل شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است کهآزار جنسی، ترس از بدنامی، و جامعه پذیری جنسیتی به منزله شرایط علّی احساس ناامنی زنان را در فضاهای عمومی به دنبال دارد. در این میان، کدگذاری جنسیتی فضا به منزله زمینه و شیء وارگی بدن زنانه به منزله شرایط مداخله گر عمل کرده اند. بازسازی معنایی تجربه و درک زنان از احساس ناامنی در فضاهای عمومی بیانگر آن است که مشارکت کنندگان با قرارگرفتن در شرایط یاد شده به استراتژی های کتمان و گریز توسل می جویند. براساس مطالعه حاضر، تجربه ناامنی در فضاهای عمومی، بی اعتمادی، نهادینه شدن ترس، و انزوای اجتماعی را در پی داشته است.

زنان سرپرست خانوار، به منزله یکی از گروه های آسیب پذیر اجتماعی، با مشکلات متعددی در زندگی روبه رو هستند که در این میان، تعارض بین نقش های شغلی و خانوادگی به دلیل ایفای نقش دوگانه (پدر و مادر) یکی از مسائل مهمی است که این گروه از زنان با آن مواجه اند. به همین دلیل، پژوهش حاضر با استفاده از روش گراندد تئوری و مصاحبه عمیق و رودررو، که با 25 نفر از زنان سرپرست خانوار صورت گرفته است، به بررسی مشکلات عمده آنان در این زمینه می پردازد. نتایج به دست آمده بر اساس تحلیل داده ها و مدل پارادایمی حاکی از آن است که اجبار به ایفای هم زمان نقش شوهری (نان آوری) و زنی (مادری) شرایط علّیِ ایجاد تعارض را در زنان سرپرست خانوار فراهم می کند و از جهت دیگر، فقدان حمایت خانوادگی و اجتماعی به منزله شرایط مداخله گر، سهم زیادی در تشدید این تعارض برعهده دارند که در بستر مشکلاتی چون اضافه بار نقش خانوادگی و شغلی بروز می کند. راهبرد زنان سرپرست خانوار در این وضعیت برقراری توازن بین نقش های شغلی و خانوادگی است که به دلیل نبود حمایت های لازم در این زمینه، با تعارض بین نقش ها مواجه می شوند که برای آنان پیامدهای نامطلوبی چون کاهش کیفیت زندگی و تضعیف نقش های خانوادگی را به دنبال دارد.

هدف کلی این تحقیق، شناخت متغیرهای اجتماعی جمعیتی مؤثر بر افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه های تهران و مورد مطالعه، زنان دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه های تهران بوده است. با استفاده از روش پیمایشی و با تکنیک پرسشنامه، 387 زن ازدواج کرده شاغل به تحصیل در دانشگاه های تهران با روش نمونه گیری خوشه ای مورد سؤال قرار گرفتند. متغیرهای استفاده شده برای تبیین افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه های تهران عبارت اند از: مقطع تحصیلی، محل سکونت، درجه توسعه یافتگی زادگاه جغرافیایی، اختلاف نگرش با والدین در امر ازدواج، توقعات اجتماعی، توقعات اقتصادی، میزان دسترسی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی، موافقت با تسهیل روابط دختر و پسر، شیوه های انتخاب همسر و پایگاه اقتصادی اجتماعی والدین. تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد که متغیرهای جمعیتی اجتماعی بررسی شده در حدود 33 درصد از تغییرات افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه های تهران را تبیین می کند. نتایج تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر نشان داد در بین متغیرهای مورد بررسی، مهم ترین متغیر اثرگذار بر سن ازدواج دختران، متغیر دسترسی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی با ضریب بتای 435 / 0 بوده است و بعد از این متغیر، متغیرهای اختلاف نگرش دختران با والدین و نیز توقعات اجتماعی بیشترین سهم را در افزایش سن ازدواج دختران دارند. این در حالی است که متغیرهای توقعات اقتصادی و پایگاه اقتصادی اجتماعی والدین نقش بسیار ناچیزی در افزایش سن ازدواج دختران دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی انجام شد. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و برحسب روش و چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز، آمیخته اکتشافی با کمک راهبرد توصیفی پیمایشی است. برای بسط مدل نظری (مدل اسپریتزر) و همچنین پی بردن به عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی زنان کتابدار و اطلاع رسان، تعداد 9 مصاحبه با مدیران زن شاغل در کتابخانه های عمومی شهر تهران انجام گرفت. یافته های بخش کیفی نشان داد 8 مؤلفه بر توانمندسازی روان شناختی زنان تأثیرگذار است. مؤلفه های دانش و مهارت تخصصی، انگیزش، و الگوسازی به سایر عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی در مدل نظری اضافه شد، و درنهایت ترکیب یافته های بخش کیفی و مدل اسپریتزر مدل مفهومی پژوهش را به وجود آورد. جامعه آماری در بخش کمی، 137 نفر از زنان کتابخانه های عمومی شهر تهران بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خودساخته عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی استفاده شد. روایی پرسشنامه به وسیله روایی محتوا تأیید شد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 90درصد تعیین شد. برای تحلیل یافته ها در این پژوهش از نرم افزار PLS جهت تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد عوامل فردی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: انگیزش، الگوسازی، دانش و مهارت تخصصی، و عزت نفس. عوامل گروهی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: اهمیت گروهی، اعتماد بین گروهی، ادراک گروه از میزان تأثیرگذاری و تصمیم گیری گروهی. عوامل سازمانی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: وضوح نقش، حیطه کنترل، دسترسی به اطلاعات، فضای مشارکتی، دسترسی به منابع، و حمایت های سازمانی.