امید قادرزاده

امید قادرزاده

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه کردستان و پژوهشگر پژوهشکده کردستان شناسی(نویسنده مسئول)
پست الکترونیکی: o.ghaderzadeh@uok.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۴ مورد.
۱.

فعالیت در سازمان های مردم نهاد ؛ برساخت شبکه ارتباطی جدید به مثابه جایگزین محدودیت های ساختاری: ارائه نظریه زمینه ای

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 203-232
تعداد بازدید : ۰ تعداد دانلود : ۲۱
با نظر به اهمیت نهادهای مدنی به­ عنوان اصلی­ترین شاخص توسعه اجتماعی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به مطالعه­ زمینه­ ها و دلایل رشد سازمان ­های مردم نهاد در شهر سنندج و تجربه و درک فعالیت مدنی در نزد نمونه ای از شهروندان کُرد سنندجی بپردازد. روش­شناسی پژوهش، کیفی است و داده­های کیفی در این مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شدند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش نظریه زمینه­ای استفاده شده است. بر اساس روش­ های نمونه­ گیری هدفمند و حداکثر تنوع و لحاظ معیار اشباع نظری 27 نفر از شهروندان کُرد سنندجی در این مطالعه شرکت کردند و درک و تفسیر آن­ها نسبت به دلایل و زمینه­ های فعالیت در سازمان­های مردم نهاد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زمینه‌هایی چون ناکارآمدی دولت و نظام تدبیر در منطقه، و نابرابری اجتماعی (احساس تبعیض و عینی شدن فشار ساختاری) در حضور و مشارکت در سازمان­ های مردم نهاد نقش دارند. در این میان، بهره ­مندی از مجاری سازمانی و رهایی از روزمرگی و معنابخشی به زندگی به ‏مثابه زمینه­ تسهیل‌‏گر و مسئولیت‌پذیری اجتماعی و کسب اعتبار اجتماعی به ‏منزله شرایط مداخله‏ گر عمل کرده ‏اند. بازسازی معنایی تجربه و درک فعالان مدنی، از حضور و مشارکت در سمن­‌ها بر سمن‌­ها به مثابه مجرایی برای مشارکت و همبستگی اجتماعی، تغییر فرهنگی و اجتماعی و پل ارتباطی ذی­نفعان و دستگاه‌­های اجرایی دلالت دارد. مقوله­ی هسته نیز بر سازمان‌های مردم‌نهاد؛ برساخت شبکه ارتباطی جدید به مثابه جایگزین محدودیت­‌های ساختاری» دلالت دارد.
۲.

مدارای اجتماعی در جوامع چندفرهنگی: مطالعه پیمایشی اقوام شهر میاندوآب

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 89-133
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۷۳
مدارا، عنصر ضروری برای فرهنگ دموکراتیک و شهروندی و مفهومی کلیدی در سیاست اجتماعی به شمار می رود که بدون آن، زندگی جمعی در جوامع چندفرهنگی دشوار و پرهزینه خواهد بود. با نظر به بافت چندفرهنگی شهر میاندوآب (به عنوان میدان موردمطالعه) و سابقه مسئله دارشدن روابط بین فرهنگی در این شهر، در پژوهش حاضر، با الهام از سنخ شناسی مدارای اجتماعی پیترسون کینگ به بررسی وضعیت مدارای اجتماعی پرداخته شده است. این پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه، روی 313 نفر از شهروندان میاندوآب در بازه سنی 18 تا 50 سال با نمونه گیری به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. برمبنای یافته های توصیفی، مدارای اجتماعی دربین پاسخ گویان در سطح متوسط ارزیابی شد. درمیان ابعاد مدارا، بیشترین میانگین به مدارای هویتی اختصاص داشت. برمبنای نتایج تبیینی، شکل های سرمایه (اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) با مدارای اجتماعی در ابعاد چهارگانه آن رابطه مستقیم داشتند. همچنین، با شدت یافتن جهت گیری قومی و دینی پاسخ گویان، مدارای اجتماعی کاهش یافت. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که متغیرهای شکل های سرمایه و جهت گیری های قومی و مذهبی 3/52 درصد از تغییرات مدارای اجتماعی را تبیین کردند.
۳.

زمینه ها و دلالت های نظم اجتماعی؛ مطالعه کیفی کارکنان ناجا

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 61 - 84
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۴
هدف پژوهش حاضر واکاوی، شناسایی معانی، زمینه ها و راهبردهای برساخت نظم اجتماعی به میانجی تجربه زیسته نمونه ای از کارکنان ناجا است. رویکرد مدنظر ما از نوع کیفی بوده و با روش نظریه زمینه ای با انتخاب میان نمونه ای از کارکنان ناجا در شاهین دژ انجام شده است. همچنین، برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند با بیشترین تنوع و برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شده است و در نمونه پژوهش، 32 نفر از افسران ناجا مشارکت داشته اند. برای کارکنان ناجا نظم اجتماعی چارچوب مدار و قانون مدار است و در تقابل با ناامنی تعریف می شود؛ چنانکه متضمن مشارکت اجتماعی و نهادی است. ازنظر کارکنان ناجا نظم اجتماعی به کمک فرهنگ سازی در بر داشتن قواعد، تعمیق شهروندی، وجدان کاریِ کارگزاران نظم اجتماعی و اقدامات و رویکردهای بسترمند و اقتضایی بر ساخته می شود. آنها پی ریزی و قوام بخشی نظم اجتماعی را به استفاده از راهبردهایی چون اعتمادسازی اجتماعی- نهادی، عدالت رویه ای، انعطاف پذیری در روش، و ارتقا- کارآمدی سازمانی وابسته می دانند. بازسازی معنایی بر درک و تفسیر کارکنان ناجا از جهان اجتماعی و اعیان اجتماعی و بازسازی فرهنگی بر «سازش ناپذیری با مخلان نظم عمومی و افراد فرصت طلب»، «پذیرش اعتراض و مطالبه محوری»، «ضرورت مدیریت فضای مجازی» و «بازگشت به هویت اسلامی» دلالت دارد. مقوله هسته نیز ناظر بر «مسئله ساز شدن نظم اجتماعی؛ نظم اجتماعی در میانه نظم انتظامی و نظم انسجامی» است که بر اختلاطی شدن نظم اجتماعی و وجود هم زمان وجوه آمرانه و اجتماعی (برگرفته از جامعه و مشارکت اجتماعی) دلالت دارد.
۴.

مطالعه ی تجربه ی زیسته و درک زنان از مشارکت در نهادهای مدنی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره ششم پاییز و زسمتان ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 63 - 96
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱۴
انجمن های مدنی به مثابه بنیان نظم اجتماعی دموکراتیک در واسازی رده بندی های اجتماعی نقش قابل توجهی ایفا می نماید. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک زنان از مشارکت در انجمن های مدنی، به روش نظریه زمینه ای با ۲۰ نمونه زن دارای تجربه فعالیت انجمنی مصاحبه ی نیمه ساخت یافته به عمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که حضور و مشارکت زنان در انجمن های مدنی تابع منابع در دسترس زنان و تجربه ی زیسته ی فعالیت اجتماعی است و زمینه ی مذکور به مثابه شرایط علّی، کمّ و کیف مشارکت زنان را رقم می زند. در این میان، بازتعریف و بازسازی خود، تکوین اخلاق مدنی، بسط تعلقات و مسئولیت پذیری اجتماعی به مثابه زمینه ی تسهیل گر، و ازجاکندگی اجتماعی و مکان زدایی و بسترزدایی از زنانگی و تقویت ساخت فرصت های اجتماعی به عنوان شرایط مداخله گر عمل نموده اند. بازسازی معنایی تجربه و درک زنان از کنش مدنی  بر سیاست حضور و تقدیس کنش ورزی زنانه، کارآمدی، ندای درون، برون رفت از ملال زندگی، و بسترزدایی فرهنگی از زنانگی دلالت دارد.  بر اساس کنش های زنان، انجمن های مدنی پیامدهای فردی، اجتماعی و فرهنگی وسیعی برای زنان در بر داشته است که در ذیل  مقوله هسته توانمندساز- ساختاربخش متمرکز است.
۵.

مطالعه پیمایشی هویت طلبی قومی و سیاسی شدن قومیت کُردهای ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 19-42
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۷۲
در دنیای معاصر، مسائل قومی از بغرنج ترین و همچنین، تأثیرگذارترین مسائل اجتماعی و سیاسی محسوب می شوند. در چند دهه اخیر شناسه های هویتی در مناطق کُردنشین برجسته شده و رنگ سیاسی به خود گرفته است. جغرافیای سیاسی منطقه نیز این مسئله را پیچیده و به تبع آن، مدیریت مسالمت آمیز منازعات اجتماعی را دشوار کرده است. با در نظر گرفتن نوع زندگی چندقومی جامعه ایران و تحولات جهانی بررسی تعلقات و ترجیحات هویتی به طور فزاینده ای اهمیت پیدا کرده است. این پژوهش به روش پیمایش انجام شده و در آن با 1103 نفر از کُردهای ساکن مناطق کُردنشین مصاحبه شده است. مطابق نتایج توصیفی در میان افراد نمونه، هویت طلبی قومی در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی اجتماعی شدت یافته است. همچنین، بر مبنای نتایج تبیینی در این مناطق، متغیرهایی مانند میزان توسعه مناطق کردنشین، همبستگی قومی، میزان الگوپذیری از نخبگان قومی، میزان ارتباطات درون قومی و بین قومی، میزان استفاده از رسانه های ارتباطی، میزان احساس محرومیت و تبعیض و نیز هم جواری جغرافیایی با عامل هویت طلبی قومی به طور مثبت و معناداری رابطه دارند و درمجموع، این موضوع 67درصد از تغییرات هویت طلبی قومی را تبیین کرده است.
۶.

مصرف و هویت: مطالعه مردم شناختی جوانان بازاری شهر بانه

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال یازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۱ 45-74
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۵۰
تجارت مرزی در مناطق کُردنشین به واسطه موقعیت مرزی و گسترش بازار های جهانی رشد قابل توجهی پیدا کرده است. به دلیل رشد چشمگیر و فزاینده فضا های تجاری در میدان مورد مطالعه، در بیست سال اخیر، شهر مرزی بانه به شهر پاساژ ها معروف شده و گردشگری خرید جایگاه درخور توجهی پیدا کرده است. مقاله حاضر در چارچوب روش مردم نگاری به دنبال واکاوی هویت مردم محلی به واسطه فرهنگ مصرف کالا های جهانی است. در این راستا در کنار مشاهده مشارکتی، با 19 نفر از جوانان فعال در فضای بازار مصاحبه به عمل آمده است. بر مبنای روایت مصاحبه شوندگان، بازار به روح حاکم بر فرهنگ کنونی شهر تبدیل و موتور محرکه و انگیزه اصلی عامه را برای کار و فعالیت شکل داده است. بر مبنای یافته های پژوهش، استقرار بازار با خود جریاناتی از قبیل فردگرایی ضد اجتماعی، انسان تک ساحتی، مناسکی شدن عرف عامه، ظهور هویتِ بخشی شده، تعدیل عدالت، استحاله ارزش ها، سرمایه داری عامیانه، مدیریت واکنشی و ذهنیت ابهام فردا را در پی داشته است.
۷.

جایگاه زن در جامعه ازمنظر اعضای جماعت دعوت و اصلاح کردستان: ارائه سنخ شناسی

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ «ویژه کردستان» 102 - 124
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۷۲
عدالت، آزادی، برابری و رهایی از تبعیض و نابرابری درمیان انسان ها، به ویژه میان زنان و مردان، از پیام های اصلی ادیان آسمانی و به خصوص دین اسلام است. هدف این پژوهش، بررسی رویکرد یکی از جریان های مذهبی فعال اهل سنت در کردستان، یعنی جماعت دعوت و اصلاح،  به زنان است. روش مطالعه حاضر کیفی است و برای انجام عملیات میدانی از روش مردم نگاری و برای تحلیل داده ها از نظریه مبنایی استفاده شده است. با استناد به مصاحبه نیمه ساخت یافته با 30 عضو فعال جماعت دعوت و اصلاح ساکن شهر سنندج، اعضای جماعت با اتخاذ رویکرد نو به مسئله زنان و با اعطای مسئولیت به آنان، رویکردی جدا از سنت گرایی ملی و دینی درقبال زنان اختیار کرده اند. جریان مذهبی مزبور، با تفسیر جدید از فقه و متون دینی، به دفاع از حقوق زنان و انتقاد از وضع موجود در کردستان درباب زنان پرداخته و رویکرد اسلامی را بهترین مدافع و حافظ حقوق زنان معرفی می کند. رویکرد جماعت دعوت و اصلاح درباب زنان و جایگاه آنها در جامعه، بازاندیشانه، اصلاحی و در پیِ حمایت از حضور و فعالیت زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی در جامعه است. رویکرد اعضای جماعت به زنان ذیلِ سه سنخ تناسب گرایی، سنت گرایی، و اخلاق گرایی اسلامی تقسیم پذیر است.
۸.

بررسی رابطه رسانه های ارتباط جمعی بر توسعه اجتماعی (مطالعه موردی: جوانان شهر اسلام آبادغرب)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 57-96
تعداد بازدید : ۲۳۹
توسعه اجتماعی یکی از مؤلفه های اصلی توسعه بشمار می رود که دست یافتن به فضای مفهومی آن از طریق شاخص های آن امکان پذیر است دست یابی به این شاخص ها زمانی محقق می شود که تمامی دانش و فن آوری های بالقوه جامعه بطور مؤثری در میان آحاد جامعه اشاعه یابد رسانه های ارتباط جمعی نقش مهمی در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی، تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی و توسعه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی ایفا می کند. هدف تحقیق حاضر نیز، بررسی تاثیر رسانه های ارتباط جمعی بر توسعه اجتماعی شهر اسلام آباد غرب است به همین جهت با بهره گیری از نظریه های لرنر، دی کراکر و جان تامپسون به بررسی تجربی فرضیه های پژوهش پرداخته شده است. روش پژوهش کمی و با استفاده از روش پیمایش صورت گرفته است و از تکنیک پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است.جامعه آماری جوانان 18 تا 35 ساله شهر اسلام آبادغرب هستند که روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده نمونه گیری شده اند. بر مبنای نتایج تحقیق عامل مصرف رسانه های ارتباط جمعی با توسعه اجتماعی در دو بعد آن یعنی؛ کیفیت زندگی، اخلاقیات توسعه اجتماعی همبستگی مثبت وجود دارد. در بخش پایانی مقاله، با نظر به تاثیر رسانه های ارتباط جمعی بر توسعه اجتماعی، راهکارهای عملیاتی در جهت ارتقای توسعه اجتماعی ارایه شده است.
۹.

وضعیت شهروندی در شهر سنندج و عوامل مؤثر بر آن

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 201-239
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۴
مقوله شهروندی پیوند ذاتی با سیاست دموکراتیک دارد و از شاخص های بنیادین ادغام اجتماعی در جوامع چند فرهنگی به شمار می رود. بررسی حاضر با هدف واکاوی وضعیت شهروندی و گونه های شهروندی آن با تأکید بر حقوق و تکالیف شهروندی در بین شهروندان سنندجی به انجام رسیده است. این پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه در مورد 400 نفر از شهروندان سنندجی دربازه سنی 18 تا 54 سال به انجام رسیده است. یافته ها نشان می دهد که میانگین وضعیت شهروندی (برخورداری از حقوق شهروندی و عمل به تکالیف شهروندی) در نزد پاسخ گویان معادل 6/62 درصد بود که بر مبنای یک مقیاس صفر تا 100 متوسط ارزیابی می شود. در میان گونه های شهروندی نوع غالب فعال (37 درصد) بوده و جهت گیری شهروندی حقوق محور (15 درصد) در پایین ترین سطح قرار داشته است. تحلیل رگرسیونی چندمتغیره نشان می دهد که وضعیت شهروندی به ترتیب شدت رابطه با منابع در دسترس شهروندان، هویت اجتماعی در ابعاد ملی و قومی، سرمایه اجتماعی و بهره گیری از وسایل ارتباط جمعی مربوط است. متغیرهای مذکور در مجموع 4/65 درصد تغییرات شهروندی را تبیین می کنند.
۱۰.

مدرنیته و مواجهه روشنفکران کٌرد در روزنامه کردستان (1902-1898)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره اول پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 29 - 50
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۴
مدرنیزاسیون تدافعی امپراتوری عثمانی از منظر سیاسی و نظامی، افول تکثر فرهنگی و پیدایش تمرکزگرایی سیاسی را رقم زد. از منظر اجتماعی و فرهنگی، اصلاح ساختار آموزشی و بروکراسی را به دنبال داشت که منجر به شکل گیری اقشار اجتماعی مدرن و پیدایش روشنفکرانی شد که بعدها بانی ایده های ناسیونالیسم، لیبرالیسم و روشنگری شدند. پژوهش حاضر  با تکیه بر مفاهیم نظری ای همچون مدرنیته استعماری، مسئله روشنفکران و ایده ملت و استفاده از روش شناسی تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف به بررسی متون روزنامه ی کٌردستان (۱۹۰۲-۱۸۹۸) به مثابه یکی از تجلی های ایده های مدرن روشنفکری اواخر امپراتوری عثمانی می پردازد. نتایج تحلیل ها نشان می دهد روزنامه کٌردستان مدرنیته و مواجهه آغازین با آن را به مثابه روشنگری و درک عقب ماندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کٌردها توصیف می کند. با توجه به بافت موقعیتی و بینامتنیت این روزنامه می توان از گفتمان های رقیبی همچون گفتمان اصلاحات عثمانی و ملی گرایی کٌردی درون آن نام برد. همچنین این گفتمان های متناقض برآمده از توسعه ناموزون امپراتوری و شکل گیری یک ملی گرایی نابهنگام است که چندان پایه های مادی اش در آن دوران فراهم نبود. خلاصه اینکه، آنچه  نسل اول روشنفکری کٌرد از مفهوم مدرنیته برساخت، مفهومی روشنگرانه نسبت به درک عقب ماندگی جامعه کٌردی بود که علم، معرفت و یادگیری فنون را راه پیشرفت جامعه کٌردی و اتحاد و فهم تاریخ گذشتگان را مسیر توسعه سیاسی قلمداد می کرد. این درک از مدرنیته درواقع بنیان گذار دو مسئله اساسی در گفتمان سیاسی-روشنفکری کٌردها بود که عبارتند از: علم و آگاهی به مثابه راه برون رفت از عقب ماندگی جامعه و ایده ملت همچون راه نجات و توسعه سیاسی جامعه کٌرد.
۱۱.

جوانان و روابط پیش از ازدواج؛ مطالعه کیفی زمینه ها، تعاملات و پیامد های آن

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلید واژه ها: روابط پیش از ازدواج بی وفایی زندگی متأهلی تنوع طلبی جنسی روابط ضدعاشقانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۸۷
تحقیق حاضر در نظر دارد تا به میانجی رویکرد برساختی تفسیری به کشف و بررسی زمینه ها و دلالت های معنایی روابط پیش از ازدواج جوانان و پیامد های آن بر زندگی متأهلی در شهر سنندج بپردازد. داده های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شده و از روش نظریه زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. با کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 21 نفر از مشارکت کنندگان مصاحبه گردید و نهایتاً داده های گردآوری شده در قالب 18 مقوله محوری و یک مقوله هسته، کدگذاری و تحلیل گردید. نتایج پژوهش بیانگر آن است که جوانان پیش از ازدواج، به دلایل مشکلات عاطفی، شدت یافتن امیال جنسی و عضویت و تسهیل پذیرش در گروه دوستان به رابطه با جنس مخالف روی آورده اند. در این میان محرکات جنس مخالف به مثابه زمینه تسهیل گر و فنّاوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی به منزله شرایط مداخله گر عمل کرده اند. جوانانِ مورد مصاحبه با میانجی دو راهبرد «روابط عاشقانه» و «روابط مبتنی بر فریب» به رابطه با جنس مخالف تداوم بخشیده اند. بر اساس مطالعه حاضر، تجربه رابطه پیش از ازدواج، با تقویت حس نوستالژیک، پیامدهایی چون احساس تأسف، مقایسه و تنوع طلبی جنسی، اختلافات خانوادگی، بی وفایی و عدم پایبندی در زندگی متأهلی را در پی داشته است. مقوله هسته «سیالیت پیوند زناشویی» ناظر بر پیامد های رابطه پیش از ازدواج جوانان بر زندگی متأهلی می باشد.
۱۲.

بازنمایی فرهنگ سیاسی در شعر کردی: تحلیل محتوای اشعار هژار و هیمن

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی تغییرات اجتماعی - سیاسی عدالت اجتماعی تحلیل محتوا فرهنگ سیاسی نگرش به فرد نگرش به جنسیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی ادبیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی قوم شناختی قومیت ها
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
این مقاله با هدف نحوه بازنمایی فرهنگ سیاسی در اشعار کردی، اشعار عبدالرحمن شرفکندی (متخلص به هژار) و سید محمدامین شیخ الاسلامی موکری (متخلص به هیمن) را بررسی می کند. معیارهای اصلی انتخاب شاعران، مقبولیت اجتماعی و فرهنگی و جایگاه نخبگی بوده است. دوران حیات دو شاعر (1369-1300) دوره تجربه ظهور و توسعه مدرنیزاسیون و  ناسیونالیسم در کردستان است و ادبیات این دوره مجرایی برای شناسایی تغییرات به وجودآمده در مناسبات فرهنگی و سیاسی اجتماع کردی است. در این پژوهش، از تحلیل محتوای آثار این دو شاعر بهره گرفته شده است که در فواصل زمانی 1320- 1369 سروده شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد ابعاد و مؤلفه های فرهنگ سیاسی سنت گرا، بازتابی بسیار اندک در اشعار مورد بررسی داشته است و چرخشی به سوی فرهنگ سیاسی تجددگرا دیده می شود. غلبه نگاه عاملیت گرایانه و بازاندیشانه به ساختار اجتماعی و فرهنگی مناطق کردنشین که بخشی از جامعه ایران است، تأکید بر ضرورت وجود مجاری نهادمند تغییرات مسالمت آمیز و خشونت زدایی از زندگی سیاسی از مشخصه های اصلی این اشعار محسوب می شود. در میان ابعاد و مؤلفه های فرهنگ سیاسی، بیشترین مشابهت به بعد نگرش به آزادی های فردی معطوف است. ابعاد عدالت اجتماعی و مشارکت سیاسی در اشعار هژار و ابعاد نگرش به جنسیت و نگرش به تغییرات اجتماعی و سیاسی در اشعار هیمن بیشتر بازنمایی شده است.
۱۳.

کنشگری سیاسی اسلام گرایان در کردستان (مطالعه کیفی جماعت دعوت و اصلاح )

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال هجدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 143 - 166
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۰۴
جماعت دعوت و اصلاح، یکی از جریان های مذهبی فعال در کردستان به شمار می رود. این جماعت، جزو معدود جریان های مذهبی فعال در کردستان است که در کنار فعالیت های دینی، فرهنگی و تربیتی، قائل به کنش ورزی سیاسی درچارچوب نظام سیاسی حاکم بر ایران است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک اعضای جماعت دعوت و اصلاح  از کنش ورزی سیاسی، به روش نظریه زمینه ای با 30 نفر از اعضای فعال و با سابقه حداقل7 سال عضویت در این جریان مذهبی  مصاحبه نیمه ساخت یافته به عمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اعضای جماعت، در مواجهه با زمینه هایی چون هویت خواهی قومیِ احزاب ناسیونالیست کُرد، ضعف جایگاه دین در کردستان، تضاد فرهنگی در کردستان، قدرت نازل اهل سنت در ایران به کنش ورزی سیاسی روی می آورند. در این میان، مدرنیته  و چارچوب های قانونی نظام جمهوری اسلامی به مثابه زمینه تسهیل گر، و موفقیت اسلام گرایان درکشورهای اسلامی،و فعالیت جریان های اسلامی در کردستان به عنوان شرایط مداخله گر عمل نموده اند. اعضای جماعت دعوت و اصلاح در مواجهه با زمینه های مذکور به راهبردهایی چون همگرایی و کنش در چارچوب قانون اساسی، تمایزبخشی از دیگر گروه ها و جریان های اسلامی، و مواجهه با ایدئولوژی های سیاسی غربی(از تقابل تا تعامل) متوسل شده اند. یافته های میدانی مؤید آن است که کنش ورزی سیاسی در میان  اعضای جماعت دعوت و اصلاح نمودهای متنوعی به خود گرفته است که در ذیل سه سنخ  «سنت گرایی جدید»، «تجددگرایی میانه رو» و «تجددگرایی» قابل دسته بندی است.
۱۴.

مطالعه پیمایشی جهت گیری های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: معلمان فرهنگ سیاسی تکثرگرایی سیاسی جهت گیری های قومی و مذهبی درگیری عملی در سیاست

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۱۴
فرهنگ سیاسی در جوامع معاصر و به ویژه در جامعه درحال گذار ایران، نقشی محوری در توسعه و مشارکت سیاسی و مدنی دارد. در این میان، نخبگان و طبقة متوسط، در تکوین و تحکیم فرهنگ سیاسی دموکراتیک، بسیار اثرگذارند. پژوهش حاضر، در چارچوب دستگاه مفهومی تسلر، به مطالعة جهت گیری های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن می پردازد. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، درمورد 310 نفر از معلمان شهر بوکان انجام گرفته است که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شده اند. با توجه به ابعاد شناختی و هنجاری فرهنگ سیاسی، میانگین جهت گیری فرهنگ سیاسی معلمان در حد متوسط است. نیمی از معلمان مورد بررسی، در گونه فرهنگ سیاسی دموکراتیک قرار دارند و پس از آن، اکثریت با گونه بی اعتنا، به نوعی بازنمای وضعیت فرهنگ سیاسی جامعه ایران است. یافته ها نشان می دهد نوعی ناهمسویی و رشد نامتوازن، در ابعاد شناختی و کنشی فرهنگ سیاسی معلمان دیده می شود. برمبنای یافته های تبیینی، فرهنگ سیاسی معلمان، با متغیرهای سن، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، تجارب مشارکت سیاسی و جهت گیری های قومی و مذهبی رابطه مثبت و معنادار دارد. متغیرهای یادشده، 52 درصد از تغییرات جهت گیری های فرهنگ سیاسی معلمان را تبیین می کند.
۱۵.

شبکه اجتماعی فیس بوک و سرمایه اجتماعی؛ مطالعه پیمایشی کاربران جوانان پیرانشهر

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: جوانان سرمایه اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد اجتماعی فیس بوک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی موبایل محور
تعداد بازدید : ۷۶۱ تعداد دانلود : ۳۰۲
پژوهش حاضر با لحاظ نمودن سهم و جایگاه بالای رسانه های اجتماعی مجازی در مصرف فراغتی و فرهنگی جوانان، و ابتنای رسانه های مذکور بر ارتباطات افقی، چندلایه ای و شبکه ای، به بررسی اثرات و پیامدهای شبکه اجتماعی فیس بوک بر سرمایه اجتماعی جوانان پرداخته است. همچنین، این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه و در مورد 300 نفر از جوانان شهر پیرانشهر انجام گرفته است. بر مبنای یافته های توصیفی، میانگین عضویت در شبکه اجتماعی فیس بوک، چهار سال بوده و جوانان به طور متوسط بیش از 3 ساعت از وقت خود را در شبانه روز در فیس بوک سپری می کنند. بیشترین انگیزه حضور جوانان در فیس بوک، ماهیت فراغتی و هویت بخشی آن است، و میل به کنش متقابل و آگاهی بخشی در مراتب بعدی قرارگرفته اند. یافته های تبیینی بر تأثیرپذیری مستقیم سرمایه اجتماعی کاربران از شبکه اجتماعی فیس بوک دلالت دارد. با این وصف، شدت و نوع اثرگذاری آن بر سطوح و ابعاد سرمایه اجتماعی یکسان نیست. علاوه بر این، با افزایش زمان استفاده جوانان از فیس بوک، گستره تعاملات کاهش می یابد. این مسئله مؤید ماهیت پیچیده این شبکه اجتماعی بوده که نمی توان ابعاد، آثار و پیامدهای آن را یکسان در نظر گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که سرمایه اجتماعی جوانان به ترتیب شدت رابطه با متغیرهای سن، انگیزه استفاده، منزلت اقتصادی اجتماعی، مدت زمان عضویت و میزان استفاده از فیس بوک مرتبط است. متغیرها،50 درصد از تغییرات سرمایه اجتماعی جوانان را تبیین می کنند.
۱۶.

مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای بیماری روانی

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: بیماری روانی داغ ننگ افتخاری نمادهای داغ ننگ کتمان بیماری طرد اجتماعی خودخواسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
با گذار از رویکرد مکانیکی و روان تنی به رویکرد روان تنی اجتماعی، بیماری روانی به منزله پدیده ای چند وجهی و امری فرهنگی اجتماعی درکانون توجه قرار گرفته است. این پژوهش درصدد است، با اتخاذ رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، به کشف و بررسی دلالت های ذهنی و معنایی تجربه و درک همراهان بیمار روانی بپردازد. داده های این مطالعه کیفی ازطریق مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و از روش نظریه زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. به کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 19 نفر از اعضای خانواده بیماران روانی مصاحبه شد و در نهایت داده های گردآوری شده در قالب 18مقوله محوری و یک مقوله هسته کدگذاری و تحلیل شد. برمبنای نتایج پژوهش، مصاحبه شوندگان بیماری روانی را حاصل زمینه هایی چون سابقه بیماری روانی، گسیختگی خانواده، تجارب دردناک، نابسامانی اقتصادی، رفتارهای نامتعارف و زوال شبکه های حمایتی می دانند. همراهان در مواجهه با حضور بیمار روانی در خانواده به کنش های متفاوتی براساس پذیرش یا عدم پذیرش بیماری روانی دست می زنند که دامنه آن از کتمان و انکار تا ترحم و پذیرش و درمان بیماری در نوسان است. بازسازی معنایی تجربه و درک همراهان بر غیرعادی بودن بیماری روانی، دوری گزینی، شدت و چندوجهی بودن اختلال روانی دلالت دارد. براساس مطالعه حاضر، وجود بیمار روانی پیامدهایی چون داغ ننگ افتخاری، تمسخر، طرد اجتماعی خودخواسته، فشار مالی مضاعف و گسیختگی مضاعف خانواده را برای اطرافیان بیمار درپی داشته است.
۱۷.

تحلیل چندسطحی خشونت ورزی: مطالعه پیمایشی خشونت ورزی دانش آموزان دبیرستان های شهر سقز

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: کنترل اجتماعی نظارت والدین شاهد خشونت بودن خشونت ورزی قربانی خشونت توانایی حل تضاد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۲۸۰
پدیده خشونت و روند افزایشی آن در میان دانش آموزان یکی از مسائلی است که امروزه سبب نگرانی خانواده ها و متولیان امر تعلیم و تربیت شده است. عوامل مختلف در سطوح فردی، رابطه ای (خانواده و دوستان)، اجتماع محور و جامعه ای در تکوین و تداوم خشونت ورزی مؤثر است. در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر این عوامل بر خشونت ورزی دانش آموزان، از مدل های اکولوژیکی استفاده شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در طی آن با 400 نفر از دانش آموزان دبیرستان های دخترانه و پسرانه شهر سقز مصاحبه شده است. یافته ها نشان می دهد که میانگین خشونت ورزی دانش آموزان معادل 39 درصد بود که بر مبنای یک مقیاس از صفر تا 100 پایین ارزیابی می شود. در میان ابعاد خشونت، نوع غالب خشونت کلامی بوده و خشونت فیزیکی شدید در پایین ترین سطح قرار داشته است. تحلیل رگرسیونی چند متغیره نشان می دهد که خشونت ورزی با متغیرهای قربانی خشونت شدن، شاهد خشونت بودن، بی عدالتی در مدرسه، توانایی حل مسالمت آمیز تضادها، میزان جرم در محله، نظارت والدین، پایبندی به دستورات اخلاقی، تنبیه در مدرسه، کنترل اجتماعی مرتبط است. متغیرهای مذکور در مجموع 40 درصد تغییرات خشونت ورزی در بُعد کلامی و بیش از 70 درصد از تغییرات خشونت ورزی دانش آموزان را در ابعاد فیزکی ملایم و شدید تبیین می کنند. در بخش پایانی مطالعه، دلالت های یافته ها و نتایج تحقیق در زمینه سیاست گذاری اجتماعی و فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است.
۱۸.

زمینه ها و گونه های ناسیونالیسم قومی در ایران: مطالعه موردی مناطق کردنشین

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۵ شماره ۷۴ 36 - 69
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۸۴
پژوهش موجود با لحاظ نمودن قدمت سیاسی شدن نشانگرهای فرهنگی و هویتی در مناطق کردنشین و تبلور آن به مطالبات قومی با درون مایه ی ملی گرایانه، به بررسی گونه ها و زمینه های تکوین ناسیونالیسم قومی در مناطق کُردنشین می پردازد. بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی دیدگاه ها و مرور منابع تجربی چارچوب مفهومی تنظیم و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح شده است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه و در مورد 1603 نفر نمونه از کُردهای ساکن در استان های کُردنشین(کُردستان،آذربایجان غربی،کرمانشاه،و ایلام) صورت گر فته است. نتایج توصیفی نشان از وجود ناسیونالیسم قومی در گونه های خودمختار و تجزیه طلب در مناطق کردنشین دارد. به لحاظ جغرافیایی، بالاترین و پایین ترین میزان ناسیونالیسم قومی به ترتیب مربوط به استان آذربایجان غربی و ایلام بوده است.بر مبنای نتایج تبیینی، متغیرهای میزان ارتباطات درون قومی و بین قومی، میزان استفاده از رسانه ها (داخلی/قومی)، میزان احساس محرومیت و تبعیض رابطه مثبت و معناداری با ناسیونالیسم قومی در مناطق کردنشین داشته و در مجموع 57درصد تغییرات ناسیونالیسم قومی کُردها را تبیین نموده اند. تعدیل نقاط افتراق، تضاد و تعارض در حوزه های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی در مناطق کردنشین در جهت مدیریت مسالمت آمیزمنازعات قومی ضروری به نظر می رسد واژه های کلیدی: ناسیونالیسم قومی،ناسیونالیسم تجزیه طلب، احساس تبعیض، سطح توسعه مناطق قومی،مناطق کردنشین
۱۹.

درک و تجربه اعضای هیأت علمی از فرایند آشناسازی بدواستخدام و روزهای اول کار

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت منابع انسانی سال هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلید واژه ها: آشناسازی روزهای اول کار توجیه مقدماتی آموزش های بدو خدمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف پژوهش حاضر توصیف درک و تجربه ی اعضای هیئت علمی از فرایندهای بدو استخدام و روزهای اول کار در دانشگاه بود. روش مطالعه ی حاضر آمیخته اکتشافی بوده است. در بخش کیفی پژوهش از روش پدیدارشناسی توصیفی و برای تحلیل داده های آن از روش کلایزی استفاده گردید. در بخش کمی روش توصیفی پیمایشی به اجرا درآمد. جامعه ی مورد مطالعه، تمامی اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه کردستان بودند. تعداد افراد مشارکت کننده در بخش کیفی 27 نفر که به صورت نمونه گیری هدفمند و با حداکثر تنوع انتخاب شدند و در بخش کمّی نیز با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای 140 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی، با استفاده از پروتکل مصاحبه ی نیمه ساخت یافته صورت گرفت و در بخش کمّی از یک پرسش نامه ی محقق ساخته که از نتایج بخش کیفی استخراج شده بود استفاده گردید. یافته های برآمده از بخش کیفی در هشت مضمون: تجارب خوش آیند، تجارب ناخوش آیند، تنش و اضطراب، حمایت و پشتیبانی عاطفی، توجیه مقدماتی، آشناسازی، ادغام درون سازمانی و آموزش مهارت های حرفه ای دسته بندی شد. نتایج بخش کمّی نیز نشان داد که مهم ترین دغدغه های اعضای هیئت علمی در اوایل کار، عدم پذیرش توسط همکاران و دلهره آوربودن و دشواری تدریس است. همچنین درباره ی برنامه های آشناسازی، مهم ترین اولویت اعضای هیئت علمی مربوط به آشنایی با تسهیلات معیشتی دانشگاه و مقررات مالی است.
۲۰.

بازسازی معنایی زمینه ها، دلالت ها و پیامدهای بهره گیری جوانان از برنامه های تلویزیونی ماهواره

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۴ شماره ۶۸

کلید واژه ها: جوانان سردشت نظریه مبنایی برنامه های تلویزیونی ماهواره ای یکنواختی شبکه های تلویزیونی داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۲۸۸
نوشتار حاضر با لحاظ نمودن سهم بالای رسانه های نوین ارتباطی و اطلاعاتی به ویژه اینترنت و ماهواره در مصرف فرهنگی و فراغتی جوانان، به بازسازی معنایی زمینه ها، دلالت ها و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی ماهواره در نزد جوانان شهر سردشت پرداخته است. عملیات میدانی تحقیق در چارچوب روش شناسی کیفی به انجام رسیده و جهت گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته و برای تحلیل داده ها از نظریه مبنایی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از مصاحبه با 26 نفر از جوانان سردشتی نشان می دهد که در سطح زمینه ای مقوله های مشکلات اکولوژیکی، غیبت سنُن و فرهنگ قومی در شبکه های داخلی، محدودیت مجراهای ارتباطی و یکنواختی شبکه های داخلی در ورود و پذیرش برنامه های تلویزیونی ماهواره ای در این منطقه دخیل بوده است. در سطح تعاملی نیز مصاحبه شوندگان قسمت اعظم کنش های خود را بر محوریت پذیرش/ مقاومت دربرابر ماهواره و شیوه های تعدیل شده راه های نوین ارتباطی ترسیم کرده اند. بر اساس کنش های جوانان می توان گفت که برنامه های تلویزیونی ماهواره پیامدهای فرهنگی و اجتماعی گسترده و بعضاً متناقضی برای جوانان درپی داشته است که در ذیل مقوله هسته ساختاربخش- ساختارشکن متمرکزاند. به عبارت دیگر، تغییر و تحولاتی که در حوزه ارتباطی جوانان رخ داده است بسیاری از ابعاد و شیوه های زندگی آن ها را در فضایی متراکم از انگاره های سنتی و مدرن باز صورت بندی کرده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان