زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)

در جامعه ایران نیز همسو با جهان، توجه به ابعاد سلامت، همچون سلامت اجتماعی، اهمیت روزافزونی دارد. در دهه های اخیر، با ورود گسترده زنان به دانشگاه ، عرصه های اجتماعی و تقاضای مضاعف آنان برای ورود به بازار کار مواجه هستیم. از آنجا که شغل به منزله مقوله ای محوری در دنیای جدید و یکی از تعیین کننده های اجتماعی مؤثر بر کلیت سلامت مطرح است و سلامت زنان در ابعاد مختلف، سلامت خانواده و نهایتاً سلامت جامعه را به دنبال دارد، این مهم ما را بر آن داشت تا بررسی تأثیر شغل بر سلامت اجتماعی زنان را به منزله هدف اصلی تحقیق برگزینیم. جامعه آماری تحقیق، زنان (دانشجو) شاغل دانشگاه الزهرا(س) هستند. نمونه گیری به روش خوشه ای احتمالی انجام شد و نمونه ای به حجم 111 نفر از دانشجویان در حال تحصیل انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایش مقطعی بود و اطلاعات با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و مقیاس استاندارد سلامت اجتماعی کییز، جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. مطلوبیت شرایط شغلی (حقوق و مزایا، امنیت شغلی، حمایت سازمانی و...) بیشترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی زنان داشته است. یافته ها مؤید تأثیر مکانیزم های علّی استقلال مالی، روابط اجتماعی، حمایت اجتماعی، عزت نفس و منزلت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان شاغل است. در میان متغیرهای زمینه ای، سن، وضعیت تأهل و نوع منزل مسکونی (سطح رفاه) با سلامت اجتماعی رابطه معناداری داشته اند. نتیجه نهایی اینکه، صرف داشتن شغل تغییری در میزان سلامت اجتماعی زنان ایجاد نمی کند. آنچه مهم است مؤلفه های ماهوی شغلی، شامل نوع شغل، مطلوبیت شرایط شغلی و توانمندی های اجتماعی و روانی (پیامدهای شغلی) است که بر سلامت اجتماعی آنان تأثیرگذار است. زنان شاغل برخوردار از استقلال مالی، روابط اجتماعی قوی و حمایت اجتماعی بالا، سلامت اجتماعی بیشتری دارند.

بی شک، بقای هر سازمان در گرو تلاش برای بهبود عملکرد خ ود در حوزه های مختلف است. ب ه ای ن منظ ور، س ازمان ه ا از س ازوکارهای متعددی بهره می گیرند تا بتوانند عملکرد خ ود را بهب ود بخش ند. یک ی از عوام ل تأثیرگ ذار ب ر عملکرد سازمان ها، بازاریابی داخلی است. بنابراین، هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر عملکرد سازمانی استادان دانشگاه علمی کاربردی و آزمون اثر تعدیل گری متغیر جنسیت در رابطه میان این دو متغیر است. این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده و جامعه آماری تحقیق شامل همه استادان در دانشگاه های علمی کاربردی در سطح شهر تهران بودند که تعداد 384 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد استفاده شد. روایی محتوایی پرسش نامه با نظر کارشناسان و متخصصان تأیید شد. همچنین، به منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار تحقیق پیش آزمون انجام شد که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مقیاس های اصلی پرسش نامه در حد مناسب بود. داده های گردآوری شده با استفاده از تکنیک چند متغیره مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد بازاریابی داخلی بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت و معنا داری دارد. همچنین، متغیر جنسیت در رابطه بین بازاریابی داخلی و عملکرد سازمانی اثر تعدیل گری دارد؛ به نحوی که این رابطه برای استادان مرد غیر معنادار، ولی برای استادان زن مثبت و معنادار بود.

حرکت به سوی مدرنیته در کنار بروز تحولاتی همچون جهانی شدن فرهنگ و رشد فرهنگ مصرفی، گرایش به مد و نظارت مستمر بر ویژگی های ظاهری و مرئی بدن را به پدیده مسری و همه گیر جوامع معاصر مبدل کرده است. افراد مدرن امروزی با استفاده خاص از برخی اقلام مد روز و با توجه افراطی به لباس و قیافه، تصویرهایی شخصی از خویش برمی سازند و هم زمان پیام هایی درباره کیستی و هویت خود به دیگران ارسال می کنند. تحقیق حاضر با تکیه بر الگوی پوشش و بررسی نگرش زنان راجع به مد می کوشد شرح و تفسیری از زمینه ها و انگیزه ها و دلایل گرایش زنان به استفاده از لباس های مد به دست دهد و به شناسایی تیپولوژی آنان بپردازد. تحقیق با روش کیفی و استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام شده است. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها بازگوی تیپ های سه گانه ای است که هر یک با داشتن ویژگی های متفاوت از یکدیگر تفکیک می شوند؛ گرچه در مواردی با یکدیگر همپوشی نیز دارند. نتایج نشان می دهد که گرایش فزاینده زنان به استفاده از پوشاک و البسه مد روز بیش از هر چیز با لحاظ کردن رابطه دیالکتیکی میان عاملیت و ساختار و در چرخه عوامل ذهنی و عینی قابل فهم است.

جامعه شناسی سیاسی سنتی به طرزی جزمی، زنان را به لحاظ نگرش سیاسی محافظه کارتر از مردان می پندارد، اما الگوی تجدیدنظرطلبانه شکاف های جنسیتی اینگلهارت نشان می دهد که از دهه 1990 به این سو زنان از برنامه ها و اهداف احزاب چپ جدید که عمدتاً مبتنی بر ارزش های فرهنگی فرامادی گرایی است، بیشتر حمایت می کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، پژوهشی است در زمینه مقایسه نگرش های سیاسی زنان و مردان که روی 596 نفر از دانشجویان دانشگاه های سراسری شهر اصفهان در سال 1395 انجام گرفته است. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می دهد اول اینکه بین زنان و مردان در میزان گرایش به دموکراسی تفاوتی وجود ندارد و هر دو گروه به یک میزان از نگرش های دموکراتیک حمایت می کنند و بدین ترتیب صحت مفروضات الگوهای کلاسیک در مورد گرایش زنان به سوی محافظه کاری در حوزه های سیاسی رد می شود. ثانیاً، یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان گرایش به ارزش های فرامادی گرایانه، که بر اساس نظریه های اینگلهارت بنیان احزاب چپ جدید را تشکیل می دهند، بین زنان به شکل معناداری بیشتر از مردان است و این امر نشان می دهد که نه تنها زنان از نگرش های راست گرایانه در حوزه های سیاسی فاصله گرفته اند، بلکه بر اساس الگوهای تجدیدنظرطلبانه حتی تمایل بیشتری به برنامه های چپ جدید پیدا کرده اند.

هدف کلی این تحقیق، بررسی ابعاد مختلف و موانع خوداشتغالی در میان دانشجویان دختر دانشکده کشاورزی است. این پژوهش توصیفی همبستگی به روش پیمایشی انجام شد. جامعه مطالعه شده دانشجویان دختر سال آخر مقطع کارشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1394 1395 بودند (135N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد (63=N). نمونه ها با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسش نامه محقق ساخته ابزار جمع آوری داده ها بود که روایی آن از طریق آرای اعضای هیئت علمی دانشگاه زنجان و پایایی آن از طریق پایلوت تست و اندازه گیری ضریب آلفای کرونباخ، به میزان 71 / 0- 89 / 0 برآورد شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد اولویت های مهم اشتغال به ترتیب کار تعاونی، خوداشتغالی و استخدام است. از انگیزه های مهم خوداشتغالی دستیابی به رفاه بیشتر، آزادی و انعطاف پذیری در کار و استفاده از همه دانش، مهارت و ایده های خود بود . دانشجویان تمایل بیشتری به اشتغال در بخش خدمات رسانی کشاورزی داشتند و مهم ترین ملزومات خوداشتغالی از نظر آن ها به ترتیب سرمایه مالی ، برخورداری از آموزش تخصصی جهت راه اندازی کسب وکار و تجربه های کاری در زمینه مربوطه بیان شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل حمایتی، قانونی و موانع جنسیتی، خطر پذیری کشاورزی و ضعف مهارت های ارتباطی، ضعف مادی و دانشی، نگرشی و امنیتی، گرایش به راحت طلبی و عدم ریسک پذیری در اشتغال، ضعف مهارت مدیریتی و فنی و کمبود تسهیلات توانستند 34 / 74 درصد از کل واریانس موانع خوداشتغالی دانشجویان دختر در بخش کشاورزی را تبیین کنند.

شواهد نشان دهنده تغییر فرهنگی در ایران و ترجیح بدن لاغر در بین زنان است. توجه فراوان به زیبایی و تناسب اندام از پیامدهای جامعه مصرفی است و زنان برای دستیابی به اندازه بدنی دلخواه به روش های متعددی، همچون رژیم های زیبایی و لاغری اندام، روی آورده اند. بنابراین، مطالعه حاضر به منظور سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایده آل های زیبایی اندام در بین زنان شهر تبریز به مرحله اجرا درآمده است. چارچوب نظری تحقیق با نظریه های بوردیو، گیدنز، گافمن و فمنیسم شکل گرفته است. جامعه آماری تحقیق متشکل از کلیه بانوان مراجعه کننده به باشگاه های ورزش بدن سازی (تناسب اندام) دایر در شهر تبریزند. با استفاده از روش پیمایش و شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 55 باشگاه انتخاب شده و تعداد 385 نفر از بانوان مراجعه کننده به این باشگاه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز با به کارگیری پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری Spss صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که میانگین گرایش به ایده آل های زیبایی اندام در زنان مطالعه شده، 12 / 111 است. براساس نتایج به دست آمده از تحلیل های دومتغیره و چند متغیره، متغیرهای نگرش فمنیستی، سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه، وضعیت تأهل و سن، با گرایش به ایده آل های زیبایی اندام رابطه آماری معنا داری نشان داده اند. همچنین، نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه و سن از طریق تحت تأثیر قرار دادن متغیر نگرش فمنیستی بر میزان گرایش به ایده آل های زیبایی اندام تأثیرگذار است. براساس نتایج رگرسیون چند متغیره، این متغیرها توانایی پیش بینی 37 درصد از تغییرات میزان گرایش به ایده آل های زیبایی اندام را دارند.

در خانواده، زنان با استفاده از جدیدترین اطلاعات و دانش در رابطه با موضوعات مختلف زندگى و آموزش به دیگر اعضاى خانواده و همچنین دقت و نظارت در انجام دادن صحیح آن ها مى توانند روش هاى نوین و بهینه را جانشین باورهاى غلط و غیراقتصادى اعضاى خانواده کنند و سطح فرهنگى و اجتماعى خانواده را بیش از پیش افزایش دهند. در این پژوهش، بهره وری اقتصادی خانواده از جمله مشارکت زنان در هزینه کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوه مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان از جنس تقسیم کار و ایفای نقش و... در خانواده مد نظر است. برای شناسایی مؤلفه های ذکر شده از نظریه های منابع، قدرت، نظریه سیستمی و توانمندسازی استفاده شده است. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها پیمایشی بود که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای بر 200 زن متأهل شهرستان اهواز انجام شد. تکنیک نمونه گیری استفاده شده نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای است. یافته ها نشان می دهند که متغیرهای مشارکت زنان در هزینه کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوه مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان با متغیر وابسته بهره وری اقتصادی خانواده رابطه مثبت دارد. براساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیری، مشارکت زنان در هزینه کرد درآمد خانواده و تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی از تبیین کننده های مهم بهره وری اقتصادی خانواده معرفی شد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نزدیک به 39 / 0 درصد از واریانس بهره وری اقتصادی خانواده از سوی متغیرهای تحقیق تبیین می شود.