دانش حسابرسی

دانش حسابرسی

دانش حسابرسی سال 21 زمستان 1400 شماره 85 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی، شاخص های حکمرانی خوب و سطح ارتکاب جرایم: شواهدی تجربی از 30 کشور جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استانداردهای بین المللی حکمرانی خوب بخش عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 256 تعداد دانلود : 416
هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین بکارگیری استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی، وضعیت حکمرانی خوب و سطح ارتکاب جرایم می باشد. برای بررسی این موضوع، داده های مربوط به وضعیت نظام گزارشگری مالی بخش عمومی، شاخص های حکمرانی خوب و همچنین شاخص ارتکاب جرایم 30 کشور از 5 قاره جهان در بازه زمانی سال های 2015 تا 2019 جمع آوری گردید و با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق، نشان دهنده اثر مثبت و معنی دار بکارگیری استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی بر حکمرانی خوب می باشد. بعلاوه، یافته ها نشان می دهد ارتباط منفی و معنی داری بین حکمرانی خوب و سطح ارتکاب جرایم برقرار می باشد. افزون بر این، یافته های تکمیلی، حاکی از آن است که بین استفاده از مبنای تعهدی و کیفیت حکمرانی خوب رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. همچنین، ارزیابی نقش تعدیلگر وضعیت توسعه یافتگی کشورها نشان می دهد که رابطه مثبت بین بکارگیری استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی با حکمرانی خوب و نیز رابطه منفی بین حکمرانی خوب و شاخص ارتکاب جرایم، در کشورهای در حال توسعه قوی تر است. در مجموع، بر اساس شواهد این پژوهش، پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی تاثیر مطلوبی بر کیفیت حکمرانی و بهبود شاخص های اجتماعی از جمله نرخ ارتکاب جرایم خواهد داشت.
۲.

یک قرن حسابرسی داخلی- با بهره گیری از مرور ادبیات محاسبه محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حسابرسی داخلی کتاب سنجی مرور ادبیات محاسبه محور (CLR) تحلیل اثر تحلیل ساختار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 629 تعداد دانلود : 703
مروری بر ادبیات حسابرسی داخلی طی قرن گذشته حاکی از تنوع موضوعی قابل توجهی است طوری که مرور سیستماتیک مطالعات مذکور را با هدف شناخت عمیق تر تحقیقات حسابرسی داخلی ضروری می سازد. این تحقیق با هدف شناسایی موثرترین مقالات، مجلات، نویسندگان، مراکز تحقیقاتی و کشورها؛ ساختار همکاری بین نویسندگان، مراکز تحقیقاتی و کشورها؛ و موضوعات با الگوهای پرتکرار در حوزه حسابرسی داخلی طی دوره صد ساله اخیر صورت گرفته است. با استفاده از رویکرد مرور ادبیات محاسبه محور (CLR)، مجموعه مقالات استخراج شده از پایگاه داده WoS طی یک دوره صد ساله از 1920به دو روش تحلیل اثرات و ساختار مورد بررسی قرار می گیرند و از نرم افزار VOSviewerدر ساخت و تصویر سازی کتاب سنجی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد دیوید وود به عنوان نویسنده برتر، مجله Auditing-A Journal of Practice &Theory به عنوان موثرترین مجله؛و مقاله «حق الزحمه حسابرسی: فراتحلیل تأثیر ویژگی های عرضه و تقاضا» و یکی از نویسندگان آن یعنی رابرت کِنِکِل به ترتیب عنوان پر استنادترین مقاله و دارای بیشترین شبکه همکاری محققین حوزه شناسایی شدند. «مدیریت» و «حاکمیت شرکتی» پر کاربردترین کلمات بوده و دانشگاه آمریکایی «بیرمنگام یانگ» بیشترین ارتباط را با سایر دانشگاهها داشته است. مقاله آدری گِرَملینگ «نقش حسابرسی داخلی در حاکمیت شرکتی» در سال 2004 بیشترین هم استنادی را در زمینه انتشارات داراست و مجله «Accounting Review» از قدیمی ترین و با بالاترین شاخصH و ضریب تاثیر در حوزه حسابداری و حسابرسی محسوب می شود.
۳.

نقش میانجی عجین شدگی شغلی بر رابطه بین هویت حرفه ای و سازمانی و کیفیت حسابرسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت حسابرسی هویت حرفه ای هویت سازمانی عجین شدگی شغلی آزمون سوبل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 84 تعداد دانلود : 953
هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش میانجی عجین شدگی شغلی بر رابطه بین هویت حرفه ای و هویت سازمانی و کیفیت حسابرسی است. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی-پیمایشی می باشد و جامعه آماری آن حسابرسان شاغل در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران بوده است. گروه نمونه شامل تعداد 135 نفر بود. جهت جمع اوری داده های مطالعه حاضر از ابزار پرسشنامه استفاده شد. در این راستا تعداد 10 فرضیه تدوین و آزمون فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره و آزمون سوبل صورت گرفت. نتایج مطالعه حاضر حاکی از تأثیر مثبت و معنادار عجین شدگی شغلی بر رابطه بین هویت حرفه ای و سازمانی و کیفیت حسابرسی بود. دیگر نتایج حاکی از تأیید نقش میانجی عجین شدن فیزیکی، شناختی و عاطفی بر رابطه بین هویت حرفه ای و کیفیت حسابرسی بود، اما هویت سازمانی تنها از طریق عجین شدگی عاطفی بر کیفیت حسابرسی اثر گذار بود. نتایج حاصله می تواند پیامدهای قابل توجهی را برای مؤسسات حسابرسی در جهت ایجاد توجه بیشتر به عوامل سازمانی و ایجاد بستر مناسب در این زمینه داشته باشد.
۴.

تدوین مدل عوامل اثرگذار بر ارزیابی ریسک تقلب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقلب ارزیابی ریسک تقلب عوامل اثرگذار بر ارزیابی ریسک تقلب تحلیل تم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 866
یکی از بنیان های سازوکار بازارها، وجود اطمینان بین معامله گران است و تقلب سبب آسیب به اطمینان موجود می شود؛ بنابراین، اثر زیان بار تقلب بر جامعه و شرکت ها بر کسی پوشیده نیست. هرگاه تقلب رخ می دهد، جامعه از حسابرسان انتظار دارد که تقلب رخ داده را کشف و گزارش نماید. به همین جهت نقش حسابرسان برای مقابله با تقلب اهمیتی دوچندان یافته است. حسابرسان جهت کشف تقلب، نیازمند آن هستند که وظیفه ارزیابی ریسک تقلب را باکیفیت بالا انجام داده تا حوزه های پر ریسک را مشخص و منابع حسابرسی را به حوزه های یادشده اختصاص دهند. در همین راستا، به علت کمبود پژوهش های انجام شده در این حوزه محققان را بر آن داشت تا در این پژوهش دست به شناسایی عوامل اثرگذار بر ارزیابی ریسک تقلب با استفاده از روش تحلیل تم بزنند. در پژوهش حاضر، تعداد 16 نفر از خبرگان حرفه حسابرسی از طریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در اردیبهشت و خرداد ماه سال 1398 انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های حاصل از مصاحبه ها به صورت کد استخراج گردید و الگویی متناسب با شرایط ایران در جهت انجام ارزیابی اثربخش تر ریسک تقلب ارائه شد. در این مدل، مجموع عوامل اثرگذار بر وظیفه مذکور در سه دسته کلی عوامل فردی، عوامل ناشی از محیط کلان و عوامل ناشی از محیط خرد دسته بندی شدند. هر یک از این دسته ها شامل عوامل جزئی تری بوده و ارتباط و اثرگذاری متقابل هر یک از دسته های استخراج شده به تصویر کشیده شده است. در انتها هر یک از ارکان موثر در وظیفه ارزیابی ریسک تقلب از جمله جامعه حسابداران رسمی، موسسه حسابرسی، شرکت تحت حسابرسی، حسابرسان، دولت و ... می توانند از طریق پیشنهادهای ارائه شده توسط خبرگان گام موثرتری در ارزیابی ریسک تقلب بردارند.
۵.

شناسایی عناصر بنیانی حسابرسی عملکرد بخش عمومی ایران (مبتنی بر مدل های فرآیند و قابلیت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حسابرسی عملکرد روش دلفی بخش عمومی عوامل و ابعاد کلیدی حسابرسی عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 318 تعداد دانلود : 251
مرور ادبیات حسابرسی عملکرد و تجربیات محققان نشان می دهد ارائه ﭼﺎرﭼﻮب جامعی از عناصر بنیانی حسابرسی عملکرد بخش عمومی ایران نادیده گرفته شده است. بنابراین هدف تحقیق شناسایی عناصر بنیانی حسابرسی عملکرد بخش عمومی ایران (مبتنی بر مدل های فرآیند و قابلیت حسابرسی عملکرد) است. این تحقیق با رویکرد آمیخته اکتشافی و از نظر ماهیت و محتوائی مبتنی بر روش تحقیق دلفی انجام شده است. در این تحقیق 100 نفر از ﺧﺒﺮﮔ ﺎن حوزه سیاست گزاری و مدیریت حسابرسی های عملکرد و عملیاتی (ارشد ، میانی و عملیاتی) از دیوان محاسبات کشور، سازمان حسابرسی، موسسه حسابرسی مفید راهبر، موسسات عضو جامعه حسابداران رسمی و اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی و غیردولتی استان تهران به عنوان نمونه تحقیق در نظر گرفته شدند. از روش نمونه برداری زنجیره ای (گلوله برفی) جهت شناسایی و انتخاب خبرگان استفاده گردید. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مطالعات اسنادی (کتابخانه ای) استفاده گردید. با نگاه ﻓﺮایﻨﺪی و ﻣﺤﺘﻮایﯽ ﻋﻨﺎﺻ ﺮ بنیانی حسابرسی عملکرد در دو ﺳﻄﺢ ﻋﻮاﻣ ﻞ و ابعادکﻠی ﺪی شناسایی و ﻃﺒﻘ ﻪﺑﻨ ﺪی ﺷ ﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤیﻨﺎن از ﺗﺄییﺪ عناصر بنیانی شناسایی شده از روش تحقیق دﻟﻔی ﺑﻬﺮه ﺑﺮده ﺷﺪ. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه مبتنی بر اهداف تحقیق استفاده شد. از نرم افزارهای اکسل و SPSS 24 جهت کدگذاری و تحلیل داده های گردآوری شده استفاده گردید. ﻧﺘﺎیﺞ ﺗﺤﻘیﻖ ﺑﻪ ارائه فهرستی از 7 عاملکﻠیﺪی شامل برنامه ریزی سالانه حسابرسی عملکرد، برنامه ریزی رسیدگی حسابرسی عملکرد، اجرای حسابرسی عملکرد (آزمون)، گزارشگری حسابرسی عملکرد، پیگیری اجرای توصیه های حسابرسی عملکرد، بهبود و تضمین کیفیت حسابرسی عملکرد، و حل و فصل اختلاف نظرها در حسابرسی عملکرد اﻧﺠﺎﻣی ﺪ. همچنین 127 بُعد شامل 15 بُعد ذیل عامل اول، 44 بُعد ذیل عامل دوم، 23 بُعد ذیل عامل سوم، 24 بُعد ذیل عامل چهارم، 5 بُعد ذیل عامل پنجم، 9 بُعد ذیل عامل ششم و 7 بُعد ذیل عامل هفتم شناسایی گردید. ایﻦ ﭼ ﺎرﭼﻮب ﻣ ی ﺗﻮاﻧ ﺪ در جهت ارائه مدل جدید فرآیند حسابرسی عملکرد و مدل قابلیت حسابرسی عملکرد برای بخش عمومی ایران و همچنین ﺗﻌﺮی ﻒ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎییکﻪ در ﺗﺤﻘیﻘﺎت آتی در زمینه حسابرسی عملکرد اﻧﺠﺎم می ﺷﻮﻧﺪ،کﻤﻚکﻨﺪ.
۶.

ارائه مدل مثبت نگری در حسابرسی مبتنی بر نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مثبت نگری تردیدگرایی حسابرسی رویکرد کیفی روش داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 466
هدف این پژوهش ارائه الگویی برای مثبت نگری در حسابرسی با استفاده از رویکر کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان حسابرسی و نمونه آماری شامل 14 نفر است که با استفاده از روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساخت یافته و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، تحلیل محتوا با استفاده از سه مرحله کدگذاری و بهره گیری از نرم افزار Maxqda انجام گرفت. در این راستا، مقوله های کلان، مقوله های اصلی و فرعی از داده های پژوهش (مصاحبه ها) استخراج شد. با توجه به مفهوم مثبت نگری از نگاه مشارکت کنندگان، مدل مثبت نگری در قالب مدل پارادایمی که دربرگیرنده، شرایط علی، محوری، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها است، ارائه گردید. شرایط علی دارای سه مقوله اصلی و هشت مقوله فرعی، پدیده محوری که مثبت نگری و مثبت گرایی می باشد دارای دو مقوله اصلی و پنج مقوله فرعی، شرایط مداخله گر دارای دو مقوله اصلی و پنج مقوله فرعی، شرایط زمینه ای دارای سه مقوله اصلی و شش مقوله فرعی، راهبردها دارای سه مقوله اصلی و شش مقوله فرعی و در نهایت پیامدها دارای چهار مقوله اصلی به دست آمدند. نتایج بیانگر این است که مثبت نگری مبتنی بر کشف واقعیات و مکملی برای تردیدگرایی در جهت بهبود قضاوت حسابرسان می باشد.
۷.

آثار و پیامدهای اعتماد بین فردی حسابرس و صاحبکار با ارائه راه کارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد بین فردی دعاوی حقوقی حرفه حسابرسی ریسک حسابرسی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 509 تعداد دانلود : 386
هدف این پژوهش، تبیین مدل اعتماد بین فردی حسابرس و صاحبکار با تأکید بر آسیب شناسی و ارائه راهکار با استفاده از روش پژوهش کیفی و رویکرد نظریه پردازی زمینه بنیان است. این پژوهش در سال 1398 با انجام 12 مصاحبه عمیق با شرکای مؤسسه های حسابرسیِ عضو جامعه حسابداران رسمی کشور و سازمان حسابرسی و مدیریت صاحبکار شرکت ها به روش نمونه گیری گلوله برفی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که مهمترین پیامد اعتماد بین فردی حسابرس و صاحبکار، افزایش ریسک حسابرسی، افزایش دعاوی حقوقی، کاهش کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری، آسیب به حرفه حسابرسی و در نهایت کاهش اعتماد اجتماعی است. همچنین بر اساس نظر خبرگان پژوهش، مهمترین راهکارهای رفع مشکلات اشاره شده، شفاف سازی قوانین و استانداردها، نظارت و حمایت مراجع ذیصلاح بر روابط حسابرس و صاحبکار، تمرکز بازار حسابرسی، کنترل کیفیت، تغییر ساختار مؤسسات حسابرسی، بهبود شرایط فرهنگی، اثربخشی کمیته های حسابرسی است.
۸.

تبیین و طراحی الگوی مفهومی عوامل مهم و مؤثر اعمال تردید حرفه ای حسابرسان: با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تردید حرفه ای رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد پژوهش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 352 تعداد دانلود : 642
استفاده مناسب از تردید حرفه ای به کیفیت بالا در فرآیند تصمیم گیری و قضاوت و اظهار نظر صحیح در گزارشگری منجر می شود. ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، تبیین و ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﮕﻮی مفهومی عوامل مهم و مؤثر در اعمال تردید حرفه ای حسابرسان است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی و رویﮑﺮد آن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﻈﺮیﻪ داده ﺑﻨﯿﺎد اﺳﺖ. جامعه آماری شامل افراد متخصص و صاحبنظر در زمینه حسابرسی است،که تعداد 16 نفر به عنوان مشارکت کننده در پژوهش با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند، ﺑﺎ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮﻓﯽ انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه با روش هدایت کلیات و به صورت نیمه ساخت یافته گردآوری و برای به دست آوردن اعتبار و پایایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و همچنین مرور خبرگان غیرشرکت کننده در پژوهش استفاده شده است. همچنین از طریق کدگذاری و دسته بندی در قالب مفاهیم و مقوله ها ( ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮا )، تمام زیر مجموعه به یکدیگر ربط داده شد و در نهایت عوامل مهم و مؤثر در اعمال تردید حرفه ای حسابرسان در چهار محور، معیار های شناخت از واحد مورد رسیدگی، ویژگی های فردی و توانمندی های حرفه ای حسابرسان، محرک های اثر بخش و منابع فشار، تبیین، سپس راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی آن ﺗﺤﻠﯿﻞ و مدل مفهومی آن طراحی گردیده است. انتظار می رود که مدل ارائه شده در این پژوهش بتواند به عنوان مبنایی برای تردید حرفه ای حسابرسان ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.
۹.

بررسی تاثیر خوانایی صورت های مالی بر هزینه های نمایندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خوانایی صورت های مالی هزینه نمایندگی کیفیت حسابرسی و کیفیت کنترل های داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 253 تعداد دانلود : 319
ابهام در خوانایی صورت های مالی منجر به کاهش توانایی سرمایه گذاران در تحلیل و درک اطلاعات مالی شده و می تواند عاملی در جهت تعدیل هزینه های نمایندگی باشد. در این مقاله، هدف بررسی نقش کیفیت حسابرسی و کیفیت کنترل های داخلی در تعدیل ارتباط بین خوانایی صورت های مالی و هزینه های نمایندگی است. به منظور بررسی موضوع مورد مطالعه، از الگوی رگرسیونی داده های ترکیبی در دوره زمانی 1388 تا 1396 استفاده شده و داده های 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری و برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. نتایج فرضیه اول تحقیق مبنی بر اثر معنی دار خوانایی صورت های مالی بر هزینه های نمایندگی شرکت تایید شده است. فرضیه دوم پژوهش بیانگر این است که کیفیت حسابرسی اثر معناداری بر تعامل مشترک خوانایی صورت های مالی و هزینه های نمایندگی دارد. در نهایت نتایج مشخص می کند که کیفیت کنترل های داخلی اثر معناداری بر تعامل مشترک خوانایی صورت های مالی و هزینه های نمایندگی شرکت ندارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که افزایش خوانایی صورت های مالی در واحدهای تجاری منجر به افزایش کیفیت اطلاعات ارائه شده به سهامداران اقلیت و تحلیل گران شده و عدم تقارن اطلاعاتی به واسطه شفافیت بیشتر، بین مدیران و ذینفعان کاهش می یابد. به عبارتی، افزایش خوانایی صورت های مالی با کنترل رفتارهای فرصت طلبانه مدیران منجر به کاهش هزینه های نمایندگی شده و کیفیت حسابرسی به علت بهبود کیفیت افشا، منجر به کاهش ابهام در اطلاعات و هزینه های نمایندگی می گردد.
۱۰.

بررسی تأثیر چسبندگی هزینه ها بر ارزش آفرینی شرکت با تأکید بر نقش تعدیل کنندگی قدرت مدیرعامل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش آفرینی شرکت چسبندگی هزینه ها و قدرت مدیرعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 375 تعداد دانلود : 229
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر چسبندگی هزینه ها بر ارزش آفرینی شرکت با تاکید بر نقش تعدیل کنندگی قدرت مدیرعامل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور چهار (4) فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و داده های مربوط به 108 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره ی زمانی بین سال های 1389 تا 1396 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. الگوی رگرسیون پژوهش با استفاده از روش داده های تابلویی با رویکرد اثرات ثابت و اثرات تصادفی، بررسی و آزمون شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که چسبندگی هزینه ها تاثیر منفی و معنی داری بر ارزش آفرینی شرکت دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که قدرت مدیرعامل تاثیر منفی و معنی داری بر چسبندگی هزینه ها و تاثیر مثبت و معنی داری بر ارزش آفرینی شرکت دار. علاوه بر این نتایج پژوهش نشان می دهد که قدرت مدیرعامل تأثیر مثبت و معناداری بر رابطه بین چسبندگی هزینه ها و ارزش آفرینی شرکت دارد.
۱۱.

تاثیر تخصص حسابرسان دیوان محاسبات بر پاسخگویی با نقش میانجی کیفیت حسابرسی عملکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخصص حسابرس کیفیت حسابرسی پاسخگویی دیوان محاسبات حسابرسی عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 53 تعداد دانلود : 614
حسابرسی به عنوان یکی از خرده سیستم هایی است که در فرآیند نظام پاسخگویی، با رسیدگی و اظهارنظر، مسئولیت پاسخگویی حاکم بر مصرف و به کارگیری منابع مالی عمومی را مورد ارزیابی قرار می دهد. این خرده سیستم، از زیر سیستم هایی نظیر حسابرسی مالی، حسابرسی رعایت و حسابرسی عملکرد تشکیل شده است که در تعامل با سایر خرده سیستم ها، به ایفا و ارزیابی فرآیند مسئولیت پاسخگویی در یک سازمان اجتماعی نظیر دولت کمک می کند. در عین حال با توجه به اینکه امروزه محدودیت در صورت های مالی و عدم پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی مدیریت، کاربرد حسابرسی عملکرد مدیریت برای ارزیابی اثربخشی، کارآیی و صرفه اقتصادی عملیات به نحو چشمگیری افزایش داده است، بر این اساس ضرورت دارد که تاثیر حسابرسی عملکرد بر پاسخ گویی را مورد بررسی قرار گیرد. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر تخصص حسابرسان دیوان محاسبات بر پاسخگویی و همچنین نقش میانجی کیفیت حسابرسی عملکرد می باشد. جامعه آماری پژوهش حسابرسان در رده ها و پست های مختلف از حسابرس تا حسابرس کل در دیوان محاسبات کشور در پاییز سال 1398 بودند و با توجه به فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه 269 نفر تعیین شد این تعداد 215 پرسشنامه قابل تجزیه و تحلیل آماری دریافت گردید. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. پس از اطمینان از برازش قابل قبول مدل های اندازه گیری و ساختاری پژوهش، یافته ها حاکی از آن است که تخصص حسابرسان دیوان محاسبات بر پاسخگویی تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچینن، تخصص حسابرسان دیوان محاسبات از طریق کیفیت حسابرسی آن ها بر پاسخگویی تاثیر مثبت دارد و به عبارتی کیفیت حسابرسی نقش میانجی در رابطه تخصص حسابرسان دیوان محاسبات و پاسخگویی دارد. نتیجه به دست آمده از پژوهش، گویای اهمیت تخصص و کیفیت حسابرسی حسابرسان دیوان محاسبات بر بهبود مشروعیت و پاسخگویی نسبت به حسابرسی دستگاه های اجرایی است.
۱۲.

پذیرش سیستم های اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر خود سنجی خردمندی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پذیرش سیستم های اطلاعاتی حسابداری مدل پذیرش و به کارگیری تکنولوژی تیپ های شخصیتی پنج عاملی خود سنجی خردمندی سیستم های اطلاعاتی حسابداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 647
هدف از این پژوهش بررسی اثر خودسنجی خردمندی مبتنی بر تیپ های شخصیتی در پذیرش سیستم های اطلاعاتی حسابداری است. برای دست یابی به این هدف از مدل پذیرش و به کارگیری تکنولوژی ونکتاش و همکاران(2000) با در نظر گرفتن تیب های شخصیتی بر اساس مدل پنج عاملی مک کری و کوستا (1992) و خود سنجی خردمندی وبستر (2007) استفاده شده است. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه توزیع شده میان حسابداران شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری و با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی در معادلات ساختاری تحلیل گردید. نتایح پژوهش نشان می دهد تمامی سازه های مدل پذیرش و به کارگیری تکنولوژی به غیر از "انتظار عملکرد" بر پذیرش سیستم های اطلاعاتی حسابداری اثر مستقیم و مثبت دارد. همچنین، خردمندی و تیپ های شخصیتی در پذیرش سیستم های اطلاعاتی حسابداری تاثیر مستقیم و مثبت دارند. علاوه بر این می توان گفت که ویژگی های شخصیت در خصوص سیستم های اطلاعاتی حسابداری بر ابعاد خردمندی حسابداران تاثیر مثبت دارد.
۱۳.

بررسی تأثیر ویژگی های صاحبکار بر نگرش حمایتی حسابرس در فرآیند قضاوت و تصمیم گیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهمیت صاحبکار تصویر صاحبکار نگرش حمایتی حسابرس قضاوت حسابرس مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 163 تعداد دانلود : 770
در سال های اخیر پژوهشگران عوامل تأثیرگذار بر نگرش حمایتی حسابرس را مورد توجه قرار داده اند. مرور ادبیات پژوهش حاکی از آن است که نگرش حسابرس نسبت به صاحبکار جزء عوامل تأثیرگذار بر قضاوت و تصمیم گیری حسابرس به شمار می رود. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر اهمیت و تصویر صاحبکار بر نگرش حمایتی حسابرس در فرآیند قضاوت و تصمیم گیری است. جامعه آماری پژوهش را حسابرسان حرفه ای شاغل در مؤسسات حسابرسی معتمد بورس در سال های 1397 و 1398 تشکیل می دهد که از بین آن ها تعداد 124 حسابرس با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه و جهت آزمون فرضیه ها نیز از مدل سازی معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزار AMOS استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که اهمیت و تصویر صاحبکار بر نگرش حمایتی حسابرس تأثیر مثبت و معناداری دارند. هم چنین، نگرش حمایتی حسابرس بر عینیت حسابرس تأثیر منفی دارد. از سوی دیگر، یافته های پژوهش حاکی از آن است که هویت حرفه ای حسابرس و هویت سازمانی حسابرس بر عینیت حسابرس تأثیر مثبت دارند. بر اساس نتایج پژوهش، برخی از ویژ گی های صاحبکار مانند اهمیت و تصویر صاحبکار می توانند از طریق نگرش حمایتی حسابرس عینیت در فرآیند قضاوت و تصمیم گیری حسابرس را از بین ببرند.
۱۴.

بررسی رابطه بین بیش اعتمادی مدیریت، اندازه موسسه حسابرسی، مدیریت سود واقعی و اظهارنظر حسابرس در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیش اعتمادی مدیریت اندازه موسسه حسابرسی مدیریت سود واقعی و اظهارنظر حسابرس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 742 تعداد دانلود : 353
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین بیش اعتمادی مدیران، اندازه موسسه حسابرسی، مدیریت سود واقعی و اظهارنظر حسابرس در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران بوده است، به نحوی که متغیر بیش اعتمادی مدیران متغیر مستقل، اندازه حسابرس متغیر تعدیل گر، مدیریت سود واقعی به عنوان متغیر میانجی و متغیر اظهار نظر حسابرس نقش متغیر وابسته را داشته است. نمونه آماری پژوهش شامل 120 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1397 می باشد. تجزیه و تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش های رگرسیون خطی چندگانه، رگرسیون لجستیک باینری و آزمون سوبل بیانگر این بود که بیش اعتمادی مدیران ارتباط مثبت و معناداری با مدیریت سود واقعی اما رابطه منفی و معناداری با اظهارنظر حسابرس داشته است همچنین اندازه موسسه حسابرسی به عنوان متغیر تعدیل گر بر رابطه بین بیش اعتمادی مدیریت و مدیریت سود واقعی تأثیر منفی و معنی داری داشته است اما مدیریت سود واقعی بر اظهارنظر حسابرس تأثیر معناداری نداشته است همچنین بر رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و اظهار نظر حسابرس تأثیر میانجی نداشته است.
۱۵.

رابطه جهت گیری هدف (تبحری، عملکرد گرا و عملکرد گریز) و قضاوت حسابرسی با نقش میانجی خودکارآمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهت گیری هدف قضاوت حسابرسی خودکارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 327
هدف این پژوهش بررسی رابطه جهت گیری هدف (تبحری، عملکرد گرا و عملکرد گریز) و قضاوت حسابرسی با نقش میانجی خودکارآمدی است. جهت گیری هدف یک ویژگی شخصیتی است که می تواند بر انجام وظایف مؤثر باشد. مطالعه پیش رو از نوع پیمایشی- کاربردی است. همچنین، بررسی موضوع به وسیله پرسشنامه و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده از 118 نفر از حسابرسان فعال در کشور صورت گرفت. برای تحلیل یافته ها در قالب 2 فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی، از روش معادلات ساختاری توسط نرم افزار Smart PLS، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین جهت گیری هدف تبحری و عملکرد گرا با قضاوت حسابرسی رابطه مثبت و معنادار و بین جهت گیری هدف عملکرد گریز و قضاوت حسابرسی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. افزون بر آن، خودکارآمدی به عنوان متغیر میانجی رابطه جهت گیری هدف و قضاوت حسابرسی را تقویت می کند. سایر یافته ها نیز نشان داد که بین جهت گیری هدف تبحری و عملکرد گرا با خودکارآمدی رابطه مثبت و معنادار و بین جهت گیری هدف عملکرد گریز و خودکارآمدی رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
۱۶.

قدرت مدیرعامل، کیفیت حسابرسی و معیارهای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قدرت مدیرعامل حق الزحمه حسابرسی ارزش افزوده بازار ارزش افزوده اقتصادی فرصت های رشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 857 تعداد دانلود : 292
هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین قدرت مدیرعامل، کیفیت حسابرسی و معیارهای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها است. جامعه آماری پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و بازه زمانی پژوهش سال های 1388 لغایت 1397 است. برای آزمون فرضیه های پژوهش 77 شرکت به روش حذف سیستماتیک انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش داده های ترکیبی و برای آزمون فرضیه ها از روش رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان می دهد بین قدرت مدیرعامل (حق الزحمه حسابرسی) با ارزش افزوده بازار و فرصت های رشد شرکت ها رابطه منفی (مثبت) و معناداری وجود دارد. اما بین قدرت مدیرعامل و حق الزحمه حسابرسی با ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، قدرت مدیرعامل بر رابطه بین حق الزحمه حسابرسی با ارزش افزوده بازار و فرصت های رشد شرکت ها اثر تعدیل کننده معناداری دارد؛ اما بر رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها اثر تعدیل کننده معناداری ندارد. نتایج الگوهای غیرخطی بیانگر این است که بین حق الزحمه حسابرسی و معیارهای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، بین قدرت مدیرعامل با ارزش افزوده بازار و نسبت کیوتوبین شرکت ها رابطه غیرخطی (U شکل) معناداری وجود دارد. قدرت مدیرعامل نیز بر رابطه بین حق الزحمه حسابرسی با ارزش افزوده بازار و نسبت کیوتوبین شرکت ها اثر غیرخطی (U معکوس) معناداری دارد. در مورد نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها نتایج مؤید الگوهای خطی است.
۱۷.

طراحی مدل مضامین گزاره ای حسابرسی سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حسابرسی سبز مکانیزم های مالی مکانیزم های توسعه ای مکانیزم های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 476 تعداد دانلود : 847
طی دهه های اخیر روند فزاینده پیشرفت صنعتی از یک سو و محدودیت منابع طبیعی و زیست محیطی از سوی دیگر توجه جامعه بشری را به مساله حفظ محیط زیست جلب نموده، همچنین تقاضای روز افزون ذینفعان از شرکت ها برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی، شرکت ها را به درگیر شدن در مسئولیت های زیست محیطی و اجتماعی تشویق می کند. هدف این پژوهش طراحی مدل مضامین گزاره ای حسابرسی سبز می باشد. در این پژوهش که مبتنی بر روش شناسی کیفی و کمی است، ابتدا ۱۲ نفر از خبرگان دانشگاه در حوزه حسابداری و مالی در بخش فراتحلیل و دلفی مشارکت داشتند تا مولفه ها و گزاره های حسابرسی زیست محیطی را از میان ۴۸ پژوهش مشابه شناسایی و سپس به منظور رسیدن به کفایت نظری مولفه و گزاره های شناسایی شده، از تحلیل دلفی استفاده شد. در بخش کمی با مشارکت ۲۰ نفر از شرکای حسابرسی که از طریق نمونه گیری همگن انتخاب شده بودند، با استفاده از پرسشنامه های ماتریسی تلاش شد تا گزاره های شناسایی شده در طیفی از تاثیرگذارترین تا کم اثرترین مضامین گزاره ای لایه بندی شوند. نتایج در بخش تحلیل کیفی از وجود ۳ مولفه اصلی در قالب ۱۵ مضمون گزاره ای نهایی مبتنی بر کفایت نظری حکایت دارد و در بخش کمی مشخص شد ارزیابی سطح ریسک های زیست محیطی شرکت ها برای ذینفعان «» در سطح هشتم و ارزیابی میزان خسارات زیست محیطی شرکت های مورد بررسی در سطح هفتم، تاثیرگذارترین کارکردهای حسابرسی زیست محیطی می باشند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۸