تعاون و کشاورزی (تعاون)

ازجمله نظریه های جدید، که در پاسخ به کاستی های نظریه سنتی و مدرن مدیریت و در پاسخگویی به نیازهای فزاینده و درحال تغییر سازمان ها و جامعه مطرح شده است، نظریه مدیریت تغییر فرانوگراست.  در این پژوهش، میزان کاربست مؤلفه های مدیریت تغییر فرانوگرا در مدیریت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دو وضعیت موجود و مطلوب مطالعه شده است.  در بسیاری از متون مربوط و بررسی ادبیات موضوعی مدیریت تغییر فرانوگرا، این مؤلفه ها در قالب عبارات "خلاقیت و ابتکار"، "ترغیب رهبری برمبنای تئوری های رهبر خدمتگزار"، "هم آفرینی و مدیریت برمینای شبکه"، "خودکنترلی"و "سازماندهی فعال"مطرح شده است. روش مورد استفاده جهت انجام این پژوهش روش توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درسطوح عالی، میانی و اجرایی در سال 1393بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های آماری tوابسته و t 2 هتلینگ استفاده شد.  نتایج نشان داد که براساس t مشاهده شده، کلیه مؤلفه ها در وضعیت موجود کمتر از سطح متوسط و در وضعیت مطلوب بیشتر از سطح متوسط هستند.  درضمن، نتایج آزمون t هتلینگ نشان داد که در وضعیت موجود، میزان کاربست مؤلفه هم آفرینی(مدیریت بر مبنای شبکه) از همه بیشتر و میزان کاربست مؤلفه خلاقیت از همه کمتر بوده است، در حالی که آزمودنی ها میزان مطلوبیت مؤلفه ترغیب بر مبنای رهبری خدمتگزار را بیش از سایر مؤلفه ها ارزیابی کرده اند و میزان کاربست مؤلفه خودکنترلی را کمتر از سایر مؤلفه ها.  به طور کلی، نتایج نشان می دهد که مدیریت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال حاضر به میزان اندکی از این مؤلفه ها بهره مند بوده است و با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد.

این تحقیق با هدف شناسایی شاخص های ارزیابی عملکرد تعاونی های کشاورزی و نهایتاً ارتقای کمی و کیفی این تشکل ها و شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی انجام شد. روش تحقیق با توجه به هدف و سؤالات تحقیق، کاربردی و از نوع تحقیقات کیفی می باشد که در دو مرحله انجام شده است. در مرحله اول، به صورت کتابخانه ای تحقیقات و منابع مختلف بررسی و شاخص های اولیه مرسوم در ارزیابی استخراج گردید و در مرحله دوم از تکنیک دلفی برای تدوین و وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. نمونه گیری به صورت کاملاً هدفمند و از نوع گلوله برفی بوده به طوری که 26 نفرکارشناس مرتبط و آشنا با تعاونی ها انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که مهم ترین شاخص ها برای شناسایی موفقیت تعاونی ها را می توان در شش بعد اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، مدیریتی، فردی و آموزشی تقسیم بندی کرد. مهم ترین شاخص های شناسایی شده عبارت اند از: اشتغال زایی، سودآوری، سطح تحصیلات مدیران و اعضا، تخصص مدیران و اعضا، تداوم فعالیت شرکت تعاونی و میزان مشارکت و رضایت اعضا. نتایج وزن دهی صاحب نظران و کارشناسان نشان داد سودآوری با مقدار 30/89 درصد، اشتغال زایی 08/83 درصد، سطح تحصیلات مدیران و اعضا 20/86 درصد، میزان مشارکت اعضا 35/73 درصد و میزان رضایت اعضا با مقدار 27/78  درصد به ترتیب بیشترین ضریب اهمیت یا وزن را به خود اختصاص داده ند.

تحقیق کمی حاضر با هدف ارزیابی تطبیقی موفقیت تعاونی های تولید روستایی در مقایسه با دیگر نظام های بهره برداری کشاورزی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق بهره برداران بخش کشاورزی شهرستان های کاشان، آران و بیدگل بودند(2700=N) که تعداد 486 نمونه به صورت طبقه ای تناسبی از بین 5 نوع نظام بهره برداری و سه منطقه جغرافیایی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساز بود که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. داده ها و اطلاعات به دست آمده از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار 16SPSS و بهره گیری از آماره های توصیفی، آزمون ANOVA و دانکن تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تعاونی های تولید روستایی از نظر تمام شاخص های مورد ارزیابی(اجتماعی، فنی، اقتصادی و مدیریتی) با دیگر نظام های بهره برداری کشاورزی دارای تفاوت معنی داری است به گونه ای که از نظر شاخص اجتماعی و فنی در رتبه اول و از لحاظ شاخص اقتصادی و مدیریتی پس از نظام تجاری در رتبه دوم قرار دارد.

هدف اصلی این تحقیق توصیفی – اکتشافی، بررسی موانع و شناسایی بهترین راه حل ها برای تعاونی های مرزنشین استان کرمانشاه است. جامعه آماری پژوهش را مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره این تعاونی ها تشکیل می دهند (115N=). روش نمونه گیری تصادفی ساده بود که تعداد 85 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط استادان دانشگاه و متخصصان تعاونی و پایایی آن نیز با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. برای استخراج موانع تعاونی ها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. برپایه نتایج تحقیق، عوامل گوناگونی به نام های موانع دولتی-حمایتی، مدیریتی، آموزشی، اجتماعی – اقتصادی و مهارتی- تخصصی استخراج شدند. فراهم کردن زیرساخت های مناسب و بالا بردن سهمیه ارزی مرزنشینان و آزادی عمل بیشتر در واردات و صادرات از جمله راهکارهای مهم فعال سازی این تعاونی ها می باشند.

به منظور بررسی دلایل عدم موفقیت تعاونی های چایکاران مطالعه ای با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی در استان گیلان صورت گرفت. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه مدیران عامل، کارکنان، اعضای هیئت مدیره و اعضای عادی شرکت های تعاونی چایکاران استان گیلان (38736 نفر) بود. در این تحقیق براساس جدول کرجسی و مورگان 400  نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پرسش نامه به عنوان ابزار پژوهش، جهت جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ در مرحله پیش آزمون (904/0) تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و نیز تحلیل عاملی اکتشافی تحت نرم افزار آماری SPSS16 استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که در کل هفت عامل آموزشی، مشارکتی، حمایتی، توسعه ای، مدیریتی، مسئولیتی و دولتی در مجموع توانستند 034/71 درصد از عوامل مؤثر بر عدم موفقیت تعاونی های چایکاران استان گیلان را تبیین کنند.  به طور کلی مهم ترین عوامل مؤثر بر عدم موفیقت تعاونی های چایکاران به ترتیب عبارت بودند از: ناکافی بودن حمایت های دولتی، عدم ارتباط مناسب بین تولیدو بازاریابی، عدم بازاریابی مناسب محصولات، سیاست های اعتباری نادرست، نبود همبستگی میان اعضا، ناآشنایی اعضا با اصول تعاونی، عدم بهره مندی از اعتبارات و تسهیلات دولتی و بی توجهی به سرمایه گذاری بلندمدت.

هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر سرمایۀ فرهنگی و متغیرهای جمعیتی (به عنوان متغیرهای کنترل) در عملکرد (مالی و غیرمالی) شرکت های تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد بوده است.  در این پژوهش از دو روش پیمایشی و اسنادی استفاده شده است. جامعۀ آماری مورد مطالعه 210 نفر از اعضای ارکان تعاونی های کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد بوده که از میان آن ها 136 نفر به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای متناسب انتخاب شدند. نتایج پژوهش وجود ارتباط خطی و تأثیر متغیرهای رفتار و رویه های فرهنگی و مجموع مؤلفه های سرمایه فرهنگی بر عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی و صنعتی را تأیید می کند، ولی متغیر نوع مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونی ها تأثیری بر عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی و صنعتی نداشته است. همچنین مجموع دو متغیر رفتار و رویه های فرهنگی و مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونی ها توانسته اند 6/33 درصد از واریانس عملکرد شرکت های تعاونی را تبیین کنند. بین عملکرد شرکت های تعاونی با توجه به جنس، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، سابقۀ فعالیت و سابقۀ عضویت اعضای ارکان تعاونی ها تفاوت معناداری وجود نداشته است.

تحقیق حاضر بر آن است تا با ارزیابی تطبیقی به سنجش سطح رضایتمندی روستاییان از خدمات ارائه شدۀ مدیریت محلی در قالب دو مدل تعاونی و مدل نقطه ای بپردازد. برای سنجش کیفیت خدمات در جهت رضایت روستاییان از مدل کیفیت خدمات سروکوال استفاده شد. جامعه آماری تحقیق روستاهای بخش مرکزی شهرستان های ابرکوه (مدل تعاونی) و  بخش مرکزی شهرستان لامرد (مدل نقطه ای) هستند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده و در هر شهرستان 130 و در مجموع 260 پرسش نامه توزیع شدند. برای تحلیل داده ها ازنرم افزار SPSS و آزمون های t تک نمونه ای و t مستقل و کای اسکوئر تک نمونه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین رضایتمندی روستاییان در ابعاد مدل سروکوال، شامل فیزیکی، همدلی، پاسخگویی، پایایی و اعتماد در شهرستان ابرکوه برابر 86/160 و در شهرستان لامرد برابر 80/143 است. این امر نشان می دهد که رضایتمندی روستاییان شهرستان ابرکوه ( الگوی تعاونی ) با اختلاف 06/17 بیش از شهرستان لامرد ( الگوی نقطه ای) است. همچنین نتایج آزمون  tمستقل نشان می دهد در بعد اعتماد، پایایی، فیزیکی و همدلی تفاوت معناداری بین دو شهرستان وجود دارد و در این ابعاد رضایتمندی روستاییان شهرستان ابرکوه با الگوی تعاونی بیش از رضایتمندی روستاییان شهرستان لامرد با الگوی نقطه ای است، اما در بعد پاسخگویی تفاوت معناداری میان دو شهرستان وجود ندارد؛ یعنی، در این بعد رضایتمندی روستاییان دو شهرستان در یک سطح قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تأثیر چشم انداز مشترک بر ارتقای سرمایۀ اجتماعی در توسعه کارآفرینی کشاورزی انجام گرفت. جامعۀ آماری تحقیق در برگیرندۀ اعضای تعاونی های تولیدی کشاورزی شهرستان کرمانشاه به تعداد 152 نفر بود که 110 نفر  بر اساس جدول کرجسی مورگان به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.روش پژوهش توصیفی- همبستگی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با پیش آزمون و ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. به منظور اعتبارسنجی وتعیینمیزانتطبیقوبرازشداده ها، ازروشمدل سازی معادله ساختاریبا کاربردنرمافزار AMOS استفاده گردید و به منظور بررسی تأثیر چشم انداز مشترک بر سرمایۀ اجتماعی از تحلیل واریانس چندمتغیره MANOVA  (بین دوگروه دارای چشم انداز مشترک و فاقد چشم انداز مشترک) با استفاده از نرم افزارSPSS   بهره گرفته شد. بر اساس یافته ها، فرضیات پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین چشم انداز مشترک از آینده و شاخص های سرمایۀ اجتماعی (اعتماد اجتماعی، هنجارها و شبکه ها) در توسعۀ کارآفرینی کشاورزی و همچنین وجود رابطه معنی داری بین اعتماد اجتماعی، هنجارها  و شبکه ها در توسعۀ کارآفرینی کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت.