تعاون و کشاورزی (تعاون)

شناسایی ابعاد و مؤلفه های نوآوری سازمانی در تعاونی های لبنی می تواند تضمینی برای ورود به بازار و ماندگاری مستمر هر شرکت تعاونی لبنی و انطباق آن با تغییرات محیطی باشد. بدین منظور، در تحقیق حاضر به منظور شناسایی ابعاد و مؤلفه های نوآوری سازمانی در شرکت های تعاونی لبنی فعال کشور با استفاده از روش کیفی   و براساس مطالعات کتابخانه ای و پیشینیۀ تحقیق و نظرسنجی از خبرگان و از طریق تهیه و توزیع پرسش نامه و انجام آزمون دلفای فازی تعداد 32 مؤلفۀ نوآوری سازمانی شناسایی شدند. پس از انجام مراحل دلفای فازی، تعداد 23 مؤلفه، که امتیاز بالاتر از حد آستانۀ 71/7 کسب کردند، انتخاب و در 4 بعد نوآوری در محصول، نوآوری اداری، نوآوری فرایند و نوآوری بازاریابی دسته بندی شدند. در نهایت، وضعیت مؤلفه های متغیرهای تحقیق به لحاظ نرمال بودن با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف تأیید شد.

هدف این تحقیق بررسی اثربخشی ترویج و آموزش فنون زراعی با استفاده از الگوی ارزشیابی آزمایش اجتماعی در تعاونی تولید روستایی پیوند   شهرستان آق قلا در استان گلستان بود. جامعۀ آماری را 345 کشاورز عضو تعاونی و 1104 کشاورز غیرعضو تعاونی تشکیل دادند. شیوۀ نمونه گیری به صورت تصادفی چندمرحله ای بود که با انجام آن، 220 کشاورز عضو و 200 کشاورز غیرعضو به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود که روایی صوری آن توسط متخصصان و پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ برای بعد نگرشی و مهارتی (به ترتیب برابر 92/0 و 84/0 درصد) تأیید شد. نتایج نشان داد ترویج فنون زراعی نگرش کشاورزان عضو را در زمینۀ آماده سازی زمین و کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی اصلاح کرده و باعث افزایش دانش و مهارت آنان در این زمینه شده است. نتایج مقایسۀ میانگین ها نشان داد تفاوت معنی داری بین دو گروه کشاورزان عضو و غیرعضو تعاونی از نظر دانش، نگرش و مهارت در مورد آماده سازی زمین و کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی وجود دارد و ترویج فنون زراعی توانسته است علاوه بر اصلاح نگرش کشاورزان در مورد عملیات آماده سازی زمین و کاشت، داشت و برداشت، دانش و مهارت آنان را نیز افزایش دهد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد ترویج فنون زراعی بیشترین تأثیر را در بعد دانشی و کمترین تأثیر را در بعد نگرشی در زمینۀ عملیات آماده سازی زمین و کاشت، داشت و برداشت بر کشاورزان عضو تعاونی داشته است

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل اجتماعی و محیطی مؤثر در عملکرد تعاونی های تولید روستایی استان کهگیلویه و بویر احمد انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی تحلیلی بود. جامعۀ آماری تحقیق را کلیۀ اعضای تعاونی های تولید روستایی استان کهگیلویه و بویراحمد به تعداد ۷۶۴۴ نفر تشکیل دادند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر ۳۶۵ نفر تعیین شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی آن از طریق پانل متخصصان شامل استادان گروه مدیریت کشاورزی واحد گچساران و پایایی آن با کمک آزمون آلفای کرونباخ (با ضریب 8۸/۰) تأیید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از میانگین، میانه، نما ، درصد فراوانی و در بخش آمار استنباطی   از آزمون کولموگروف - ا سمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین   متغیرهای مسئولیت پذیری اجتماعی و همبستگی اجتماعی و   مدیریت خاک در سطح ۹۹ درصد و میان متغیرهای   مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مدیریت آب، مدیریت استفاده از نهاده های شیمیایی در سطح ۹۵ درصد رابطۀ معنی داری   با عملکرد تعاونی های تولید وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره به شیوۀ هم زمان نشان داد مؤلفه های اجتماعی ( مسئولیت پذیری اجتماعی ، همبستگی اجتماعی ، مشارکت اجتماعی ، ا عتماد اجتماعی ) و مؤلفه های محیطی (مدیریت خاک ، مدیریت آب و مدیریت استفاده از نهاده های شیمیایی) در مجموع ۶۶ درصد از تغییرات متغیر وابستۀ تحقیق را تبیین کردند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی شرکت های تعاونی استان خوزستان برای توسعۀ بازارهای تعاونی انجام گرفت. جامعۀ آماری آن را کلیۀ مدیران شرکت ها و کارکنان تعاونی های تولیدی استان خوزستان تشکل دادند. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی حجم نمونه 267 نفر برآورد شد که بعد از توزیع پرسش نامه و بررسی پرسش نامه های برگشتی، تعداد 147 پرسش نامه قابل استفاده بود. روایی پرسش نامه مورد تأیید خبرگان قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آزمون های مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی تأیید شد. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل مدیریت منابع انسانی، شهرت سازمانی، وضعیت فناوری و کیفیت خدمات به ترتیب مهم ترین و تأثیرگذارترین عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی تعاونی های تولیدی اند. از سوی دیگر، تبلیغات، مشتری محوری و نوآوری بر مزیت رقابتی تأثیر نداشته اند. بررسی نتایج جانبی تحقیق نشان داد که یکی از چالش های اصلی تعاونی ها، که تابع عوامل مزیت رقابتی مورد بحث در این پژوهش بوده است، فروش می باشد که موفقیت در آن بر پایداری کسب و کار تأثیرگذار است، لذا برخورداری از مزیت رقابتی بر این متغیر مهم عملکردی اثر قابل توجهی دارد.

لازمۀ سازمان یافتن اقشار مختلف کشاورزان در قالب گروه ها و تشکل های مختلف محلی، تغییر نگرش منفی برخی کشاورزان نسبت به عضویت در تعاونی ها، ایجاد و تقویت انگیزۀ آنان و ارضای برخی از نیازهایشان از طریق تعاونی است. هدف این پژوهش نیز شناسایی و تحلیل عدم تمایل ( عوامل بازدارنده) عضویت گندم کاران استان ایلام در تعاونی های کشاورزی با بررسی ذهنیت های مشارکت کنندگان به کمک روش شناسی کیو بود. چارچوب فلسفی این پژوهش از نوع پارادایم تفسیری اثبات گرایی بود. مشارکت کنندگان این پژوهش 12 نفر از گندم کاران نمونه، کارشناسان ستادی ادارۀ کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان و استادان دارای پیشین ۀ مطالعاتی در زمینۀ تعاونی های تولید کشاورزی بودند . فضای گفتمان پژوهش از دو مأخد پیشینه و مصاحبۀ عمیق گردآوری و تعداد 49 عبارت به عنوان عبارات کیو انتخاب شد. تحلیل توزیع نشان داد که می توان 6 الگوی ذهنی متمایز را در میان مشارکت کنندگان شناسایی کرد که 08/86 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند . بیشترین واریانس تبیین شده مربوط به الگوی ذهنی نخست با امتیاز 73/19 بود. عوامل بازدارندۀ تمایل کشاورزان به عضویت در تعاونی های تولیدی براساس این 6 الگوی ذهنی شناسایی و اولویت بندی شدند . در نهایت، الگوهای ذهنی به صورت استعاری و به ترتیب با عناوین " کشاورزان معتقد به نبود سازه های   زیرساختی- سیاستی (73/19)"، "کشاورزان معتقد به چالش های اقتصادی- انگیزشی (99/18)"، "کشاورزان قائل به فراهم نبودن سازه های آموزشی- فرهنگی (44/18)"، "معتقدان به نبود روحیۀ کارآفرینانه در تعاونی های کشاورزی (81/10)"، "کشاورزان معتقد به فقدان سازه های مدیریتی- حمایتی (049/9)" و "کشاورزان قائل به نبود پارامترهای مناسب فردی (شخصیتی) (046/9)" نام گذاری و تفسیر شدند.

یکی از روش های مطالعۀ رفتار حفاظتی انسان و عوامل پیش بینی کنندۀ آن، کاربرد مدل های اجتماعی- روان شناختی است. هدف از این پژوهش به کارگیری و مقایسۀ دو نظریۀ رفتار برنامه ریزی شده و مدل فعال سازی هنجار در پیش بینی رفتار نخل داران عضو تعاونی تولید شهرستان دشتستان در زمینۀ حفاظت از آب و تعیین عوامل مؤثر بر آن بود. در پژوهش حاضر، داده ها با فن پیمایش و از طریق پرسش نامه جمع آوری شد. روایی صوری پرسش نامه با بهره گیری از نظر استادان و متخصصان امر و پایایی آن از طریق محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ (70/0 تا 86/0) برای متغیرهای مختلف تحقیق به تأیید رسید. جامعۀ مورد مطالعه شامل نخل داران عضو تعاونی تولید شهرستان دشتستان به تعداد 1400 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای، 300 نفر از آنها انتخاب شدند. یافته ها نشان داد در نظریۀ رفتار برنامه ریزی شده متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی، خودکارآمدی و هنجار اخلاقی بر نیت نخل داران در زمینۀ حفاظت از آب تأثیر گذارند و نیت در نهایت قادر است 45 درصد از تغییرات رفتار نخل داران نسب به حفاظت از آب را   پیش بینی کند. همچنین بر اساس مدل فعال سازی هنجار، متغیرهای آگاهی از پیامدها، آگاهی از نیاز، انتساب مسئولیت، خودکارآمدی و کارآمدی نتیجه بر هنجار اخلاقی نخل داران در زمینۀ حفاظت از آب تأثیر گذارند و در نهایت، 3 متغیر هنجار اخلاقی، احساس گناه و احساس غرور در مجموع قادرند 24 درصد از تغییرات رفتار نخل داران نسبت به حفاظت از آب را پیش بینی کنند. نتایج همچنین نشان داد که هر دو نظریه پتانسیل پیش بینی رفتار نخل داران را دارند، اما قدرت پیش بینی نظریۀ رفتار برنامه ریزی شده بالاتر از مدل فعال سازی هنجار است. از دیدگاه سیاست گذاری، مطالعۀ حاضر توجیهی برای استفاده از سازه های این مدل ها در سیاست و تصمیم گیری ای است که منجر به تشویق کشاورزان به حفظ و مصرف بهتر آب شود.

هدف از انجام این تحقیق بررسی عملکرد و شناخت آثار شکل گیری تعاونی های مشاع بر ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و ... در شهرستان کیار از توابع چهارمحال و بختیاری بود. در این زمینه، تعاونی های مشاع شهرستان کیار، شامل 28 تعاونی و 126 بهره بردار، بررسی شدند. روش جمع آوری اطلاعات این تحقیق کتابخانه ای و میدانی بود. در روش میدانی، با استفاده از پرسش نامه، تمامی تعاونی های شهرستان سرشماری شدند. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی بود و از آزمون های t تک نمونه ای برای مقایسۀ میانگین شاخص های تعاونی ها با شاخص های استان، و کای اسکوئر و همبستگی پیرسون برای مقایسۀ میانگین شاخص های تعاونی های شهرستان نسبت به هم استفاده شد. نتایج نشان داد اراضی بهره برداران این تعاونی ها خرد و پراکنده است به طوری که متوسط سرانه اراضی 3 هکتار و پراکندگی آن در 5 نقطه است. بهره وری منابع آب تعاونی ها شرایط مطلوبی ندارد و تنها 15 درصد تعاونی ها از شیوه های نوین آبیاری استفاده می کنند. از نظر اقتصادی، رضایتمندی از شاخص های بهبود اشتغال، کیفیت اراضی، رضایت از نحوۀ تقسیم آب و رضایت از تقسیم اراضی بالاتر از میانگین کل (5/2) است و بر عکس، در زمینۀ استفاده بهینه از منابع آب، رضایت مندی از درآمدها و هزینه ها، میزان خسارت ها و ... کمتر از میانگین کل (5/2) است. در زمینۀ اجتماعی، عملکرد تعاونی ها نسبتاً مناسب ارزیابی شد به طوری که طبق نظر بهره برداران، شاخص های دریافت زمین توسط افراد واجد شرایط، افزایش همبستگی اجتماعی، جلوگیری از مهاجرت و ... بالاتر از میانگین کل (5/2) و شاخص های اشتغال زنان و مشارکت مالی اعضای تعاونی نزدیک به میانگین هستند. از نظر کالبدی – فیزیکی نیز عمده شاخص ها از جمله رضایت از فاصله تعاونی تا روستا، مکان یابی شرکت تعاونی، رضایت از راه دسترسی و ... مناسب ارزیابی شدند و پاسخ ها بالاتر از میانگین کل (5/2) بوده است. در مجموع، میانگین شاخص های اجتماعی برابر با 2/3، میانگین شاخص های اقتصادی معادل   3/2 و میانگین شاخص های کالبدی - فیزیکی برابر با 1/3 ارزیابی شد.