تعاون و کشاورزی (تعاون)

تعاون و کشاورزی (تعاون)

تعاون و کشاورزی سال هشتم زمستان 1398 شماره 32 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در فعالیت های کشاورزی روستاهای شهرستان جیرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت زنان روستا فعالیت کشاورزی شهرستان جیرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 220
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در فعالیت های کشاورزی روستاهای شهرستان جیرفت به صورت پیمایشی انجام گرفت. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی بود و جامعۀ آماری آن را زنان روستایی شهرستان جیرفت (38794 N= ) تشکیل دادند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) 380 نفر تعیین شد که برای انتخاب افراد از روش نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانل متخصصان تأیید گردید. به منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای قسمت های مختلف پرسش نامه بین 73/0 تا 82/0 محاسبه شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که میزان مشارکت زنان در فعالیت های کشاورزی بالاست. بر پایۀ نتایج تحلیل همبستگی نیز مشخص شد که متغیرهای عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، انگیزشی، نگرشی، آموزشی- ترویجی، میزان تحصیلات، بعد خانوار و سن با مشارکت زنان در فعالیت های کشاورزی رابطۀ معنی داری دارند. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد که متغیرهای مستقل جمعاً 67 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.
۲.

ارزیابی و مقایسۀ کارایی فنی تشکل های آب بران شهرستان مراغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب تابع تولید مرزی تصادفی تشکل آب بران کارایی فنی مراغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 974 تعداد دانلود : 236
با توجه به اهمیت کارایی، هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسۀ کارایی فنی تشکل های آب بران با استفاده از رهیافت تابع تولید مرزی تصادفی در شهرستان مراغه بود. بر این اساس، برای درک علمی و واقعی عملکرد این تشکل ها از کارایی واحدهای تولیدی بهره گرفته شد. داده های موردنیاز در قالب پرسش نامه، از 147 گندم کار آبی عضو تشکل های آب بران شهرستان مراغه جمع آوری گردید. برای رسیدن به هدف تحقیق، در رهیافت تابع تولید مرزی تصادفی، مقدار تولید گندم تابعی از متغیرهای بذر، کود ازته، کود فسفاته و آب در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که میانگین کارایی تولید مزارع گندم نمونه برابر با 9/78 درصد است که بدین ترتیب به طور متوسط 1/21 درصد امکان افزایش تولید با نهاده های موجود در این مزارع وجود دارد. بر پایۀ تابع تولید مرزی تصادفی، متغیرهای کود ازته، کود فسفاته، آب و بذر گندم اثر معنی داری بر میزان تولید گندم داشته اند. همچنین متغیرهای سن، تحصیلات، شرکت در کلاس های ترویجی، تأهل و سطح زیر کشت نیز دارای اثر معنی داری بر کارایی فنی بوده اند. در میان تشکل های آب بران موردمطالعه، تشکل آب بران ورجوی با میانگین کارایی 07/83 درصد بالاترین مقدار کارایی فنی را داشته است. شرکت در کلاس های ترویجی، اتخاذ تدابیری در خصوص یکپارچه سازی اراضی و بهره مندی از تجربیات تشکل های آب بران موفق، گام هایی مهم در راستای افزایش کارایی تشکل های آب بران مورد مطالعه به شمار آمدند.  
۳.

نگرش کشاورزان نسبت به اثربخشی تعاونی آب بران در مدیریت پایدار منابع آب بخش گهواره شهرستان دالاهو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش کشاورزان مدیریت آب مشارکت هنجار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365 تعداد دانلود : 359
مطالعۀ حاضر با هدف درک نگرش کشاورزان بخش گهواره شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه نسبت به اثربخشی تعاونی آب بران در مدیریت پایدار منابع آب انجام شد. جامعۀ آماری کلیۀ بهره برداران کشاورزی در 6 روستای حوضۀ سد زمکان بخش گهوارۀ شهرستان دالاهو بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک 213 نفر از آنها برای انجام مطالعه انتخاب شدند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بین متغیرهای سن، میزان تحصیلات، تجربۀ کشاورزی، میزان زمین، تعداد قطعات زمین، نگرش نسبت به مدیریت پایدار آب، دانش نسبت به جنبه های مختلف تعاونی آب بران، هنجار اجتماعی، انسجام اجتماعی و اختلاف در مورد آب با متغیر نگرش نسبت به اثربخشی تعاونی آب بران در مدیریت پایدار منابع آب رابطۀ معنی داری وجود دارد. همچنین یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد 3 متغیر نگرش نسبت به مدیریت پایدار منابع آب، هنجار اجتماعی و دانش نسبت به جنبه های مختلف تعاونی آب بران در نگرش کشاورزان نسبت به اثربخشی این تعاونی ها در مدیریت پایدار منابع آب اثرگذار و قادر به تبیین حدود 35 درصد از تغییرات این متغیر بودند. در پایان، پیشنهادهایی در زمینۀ برنامه ریزی و سیاست گذاری برای بهبود نگرش کشاورزان نسبت به تعاونی های آب بران ارائه شد. 
۴.

راهکارهای کاهش ضایعات خرما در مناطق روستایی استان خوزستان از دیدگاه کارشناسان تعاونی نخلداری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت غذایی ضایعات خرما توسعه روستایی تعاونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 816 تعداد دانلود : 309
در این پژوهش با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، به شناسایی و اولویت بندی معیارها و راهکارهای کاهش ضایعات خرما در استان خوزستان پرداخته شد. بدین منظور، در ابتدا، با توجه به معیارها و گزینه های شناسایی شده، داده های موردنیاز از طریق 18 پرسش نامۀ تکمیل شده توسط نمونه ای برگزیده از کارشناسان تعاونی نخلداری (که به مسائل ضایعات آگاهی داشتند) برمبنای مقایسه های زوجی گردآوری و تحلیل شد. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیلۀ نرم افزار Expert Choice انجام گرفت. نتایج پژوهش برمبنای مقایسه های زوجی نشان داد که مهم ترین معیار برای بررسی راهکارهای کاهش ضایعات معیار اقتصادی و پس از آن، معیارهای زیست محیطی، اجتماعی و نهادی است. علاوه براین، نتایج مقایسۀ گزینه ها براساس تمامی معیارها نشان داد که مهم ترین راهکارهای کاهش ضایعات خرما در استان خوزستان به ترتیب عبارت اند از: بازاریابی و بازاررسانی، توسعۀ صنایع تبدیلی و تکمیلی، آموزش بهره برداران، بهبود کیفیت بسته بندی، کاهش هزینه های مبادله ای، به کارگیری قیمت تضمینی، افزایش صادرات و کنارگذاری کشت.
۵.

بررسی توان اکولوژیک مناطق روستایی حوضۀ آبخیز قیماس خان برای کاربری ی های کشاورزی و مرتع داری با استفاده از فرایند تحلیل (AHP) و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توان اکولوژیک سیستم اطلاعات جغرافیایی AHP کشاورزی و مرتعداری قیماس خان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 567 تعداد دانلود : 656
هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی توان اکولوژیک حوضۀ آبخیز قیماس خان شهرستان بناب برای کاربری های کشاورزی و مرتع داری بر اساس نظر کارشناسان شرکت تعاونی روستایی جهت دستیابی به توسعۀ پایدار بود. به این منظور، از متغیرهای شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، سنگ بستر، بافت خاک، فرسایش خاک، گروه های هیدرولوژیکی خاک، عمق خاک، زهکشی، شوری، حاصلخیزی، بارش، دما، تراکم پوشش گیاهی و نوع پوشش گیاهی استفاده شد، سپس به منظور تعیین وزن و درجۀ اهمیت معیارها، پرسش نامه هایی تهیه و میان کارشناسان کشاورزی و منابع طبیعی شرکت تعاونی روستایی حوضۀ آبخیز موردمطالعه توزیع شد. درنهایت، با استفاده از مدل AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) و نرم افزارهای Expert Choice  و ArcGIS، به ارزیابی توان منطقه برای کاربری های کشاورزی و مرتع داری  پرداخته شد. براساس نتایج به دست آمده، مساحت طبقات مختلف عبارت اند از: طبقۀ مرتعداری ضعیف 611 هکتار (5/14 درصد)، طبقۀ مرتعداری متوسط530 هکتار (5/12 درصد)، طبقۀ مرتعداری خوب 399 هکتار (5/9 درصد)، طبقۀ کشاورزی ضعیف 5/908 هکتار (5/21 درصد)، طبقۀ کشاورزی متوسط 6/569 هکتار(5/13 درصد)، طبقۀ کشاورزی خوب 7/826 هکتار (6/19 درصد) و طبقۀ کشاورزی بسیار خوب 369 هکتار (7/8 درصد)؛ بنابراین، بیشتر قسمت های منطقه برای کشاورزی و مرتع داری  از توان خوبی برخوردار است .
۶.

تأثیر ویژگی های هیئت مدیره در ریسک پذیری تعاونی های تولید کشاورزی استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی هیئت مدیره ریسک پذیری تعاونی تولید کشاورزی گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 410 تعداد دانلود : 451
ویژگی های هیئت مدیره در کیفیت مدیریت ریسک و افشای ریسک و در نتیجه، در تصمیم های راهبردی سازمان اثرگذار است. برهمین اساس، در پژوهش حاضر تأثیر ویژگی های هیئت مدیرۀ تعاونی های تولید کشاورزی استان گیلان در ریسک پذیری این تعاونی ها بررسی شد. این مطالعه به روش پیمایشی و کتابخانه ای انجام گرفت و یک پژوهش کاربردی، توصیفی و از نوع همبستگی بود. در تحقیق حاضر، مدل رگرسیونی پانل و آزمون های لیمر، هاسمن و t به کار رفتند. برای برازش مدل از نرم افزار Eviews استفاده شد. ویژگی های هیئت مدیره شامل دوگانگی مدیرعامل، اندازۀ هیئت مدیره و استقلال هیئت مدیره و ریسک پذیری نیز شامل سه شاخصِ ریسک ویژه، ریسک بقا و ریسک فعالیت بود. نتایج نشان داد که ریسک ویژه با متغیرهای اندازۀ هیئت مدیره، دوگانگی مدیرعامل و استقلال هیئت مدیره؛ ریسک بقا با متغیرهای دوگانگی هیئت مدیره و استقلال هیئت مدیره؛ ریسک فعالیت با متغیرهای دوگانگی هیئت مدیره و استقلال هیئت مدیره رابطۀ معنی داری دارند.
۷.

عوامل مؤثر بر توسعۀ کارآفرینی در تعاونیهای تولیدی کشاورزی استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعاونی کشاورزی توسعه کارآفرینی شرکت های تعاونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 270
این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعۀ کارآفرینی در شرکتهای تعاونی تولیدی کشاورزی استان ایلام انجام گرفت. جامعۀ آماری مدیران این شرکتها به تعداد 452 نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برابر با 133 نفر برآورد شد که این افراد با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامهای بود که روایی آن به تأیید 5 نفر از استادان دانشگاه آزاد ایلام و 5 نفر از مدیران تعاونیهای کشاورزی رسید و پایایی مؤلفههای آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ بیش از 92 / 0 محاسبه شد. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار spss انجام گرفت. یافتهها نشان داد سطح توسعۀ کارآفرینی 94 درصد از تعاونیهای کشاورزی استان در حد متوسط و کمتر از آن بوده است. همچنین رابطۀ عوامل اقتصادی، آموزشی اطلاعاتی، سازمانی و سیاستی با توسعۀ کارآفرینی – در تعاونیها مثبت و معنیدار بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد دو عامل اقتصادی و آموزشی اطلاعاتی درمجموع، - 7 / 43 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی توسعۀ کارآفرینی را تبیین کردهاند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳۶