تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم بهار 1399 شماره 56 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

پتانسیل های اقلیمی موثر جهت برنامه ریزی و توسعه صنعت گردشگری در استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توریسم پتانسیل های اقلیمی استان گیلان طبقه بندی اقلیمی روشtci

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۴۷۱
هر مکان جغرافیایی به همراه موقعیت جغرافیایی، توپوگرافی، چشم انداز، گیاهان و جانوران هوا و آب و هوای منابع طبیعی را برای گردشگری و تفریح شکل می دهند. حال با توجه به این که هر فعالیت اقتصادی نیازمند یک بستر مکانی است که در علم جغرافیا به این مکان، فضای جغرافیایی اطلاق می شود. این فضای جغرافیایی تامین کننده ی فعالیتهای توریستی می باشد . عوامل زیادی بر صنعت توریسم تاثیر می گذارند که یکی از مهم ترین آن ها آب و هواست.همراه با موقعیت جغرافیایی، توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی و جانوران، آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع پایه محلی در توسعه صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. گیلان یکی از استان های شمالی کشور یکی از مهم ترین مناطق گردشگری کشور می باشد و در این مطالعه با ارائه روش تحقیق از نوع کاربردی، توصیفی- تحلیلی و نرم افزار های نرم افزارهای Excel ، Google Earth ، Arc GIS با بررسی وضعیت و پتانسیل های اقلیمی موجود در استان گیلان بعنوان یکی از استان های شمالی کشور که دارای امکانات مناسب در زمینه گردشگری نیز میباشد به تحلیل وضعیت خاص اقلیمی استان پرداخته در ضمن به بحث مطابقت بحث اقلیم با گردشگری و توسعه آن خواهد پرداخت نتایج حاصل از طبقه بندی اقلیمی استان با روش های دومارتن نقشه های هم دما و هم باران حاکی از وجود شرایط مناسب جهت توسعه صنعت گردشگری در استان خواهد بود. نهایتا با استفاده از شاخص اقلیمی TCI اقدام به پهنه بندی استان در زمینه گردشگری گردید و نتایج ارائه گردید.
۲.

جنسیت و توسعه اجتماعات محله ای در ایران با تاکید بر نیروهای پیش ران و بازدارنده مورد شناسی: محله نعمت آباد تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنسیت توسعه اجتماعات محله ای نعمت اباد مشارکت کنش جمعی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۴۶۱
یکی از اهداف توسعه هزاره سازمان ملل متحد، ضرورت مشارکت زنان در ادراه امور شهر و محل زندگی شان است. از این پژوهش حاضر سعی نموده است چارچوبی نظری برای تحلیل رابطه بین برنامه ریزی توسعه اجتماعات محله ای و مشارکت زنان بر اساس سه مقوله نظری سرمایه اجتماعی، کنش جمعی و جنسیت در توسعه اجتماعات محلی را در سطح شهرها پی ریزی نماید. شیوه تحقیق توصیفی تحلیلی که با ابزار پرسشنامه محقق ساخته اقدام به جمع آوری اطلاعات در خصوص نقش زنان در اداره محله ای به عنوان کوچکترین واحد مدیریت شهری در ایران شده است. جامعه آماری زنان بالای 18 سال محله نعمت آباد بوده که تعداد 29 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده تکمیل گشت. از مدل آماری توبیت نیز برای تحلیل آماری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد میزان مشارکت زنان در محله مورد مطالعه در فعالیت های اجتماع محوری بسیار پایین تر از مردان محله و در حدود 10 درصد است. در بین سه حوزه فعالیت های اجتماعات محلی یعنی اداره محله، رفاه و شبکه اجتماعی و مسایل محیطی مشارکت زنان در حوزه اداره محله بسیار ناچیز است. در بعد کمک های زنان به فعالیت های اجتماع محور به لحاظ زمانی، شاخص های ازدواج، وضعیت متوسط اقتصادی و شاغل بودن و در بعد کمک های مالی سواد، شاغل بودن بیشترین تاثیر گذاری را دارند. در مجموع می توان گفت که کمک و مشارکت زنان در حوزه اجتماعات محلی در حوزه زمان بسیار بیشتر از بعد مالی و پولی می باشد که عدم استقلال مالی زنان شاید مهمترین دلیل این کمبود مشارکت است. همچنین شبکه اجتماعی، ازدواج، میزان سواد، اشتغال مهمترین عناصر تاثیرگذار بر افزایش مشارکت زنان در توسعه برنامه های توسعه اجتماع محور است.
۳.

ارزیابی شرایط هیدرومورفولوژیکی رودخانه با استفاده از روش MQI (منطقه مورد مطالعه: رودخانه جاجرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئومورفولوژی رودخانه ای کیفیت مورفولوژیکی هیدرومورفولوژی MQI بازه جاجرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۶۵۲
تخریب رودخانه ها و در پی آن ضرورت بازسازی آن ها، در سراسر جهان از مسائل مهم شناخته شده می باشد. با این حال، روش های مناسب برای ارزیابی تغییرات مورفولوژیکی (شکل شناسی) که مرتبط با این عمل آن هاست و همچنین شناخت میزان تأثیر عوامل مورفولوژی برای مداخله در کار بازسازی رودخانه ها، همچنان در حال بررسی می باشد. منطقه جاجرود و سدلتیان در شمال شرق تهران به دلیل آب و هوای مطبوعی که دارد همیشه مورد توجه طبیعت گردان و علاقه مندان به طبیعت بوده و هست. به همین دلیل در طی دهه های اخیر به شدت بستر رودخانه جاجرود و حواشی آن مورد دستکاری انسان قرار گرفته است. از این رو مطالعه روند تغییرات هیدرومورفولوژیکی این رودخانه بسیار ضروری می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی شرایط هیدرومورفولوژیکی بخشی از رودخانه جاجرود با استفاده از روش MQI می باشد. بر همین اساس تصاویر ماهواره ای سال 2018 لندست 8 و سال 1976 لندست 4 از منطقه تهیه گردیدند و بازدیدهای میدانی چندی صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهند که تمامی بازه های منطقه از لحاظ روش MQI در شرایط ضعیف و خیلی ضعیف قرار گرفته اند که این مسائل ناشی از قطع درختان به منظور ایجاد ساخت و سازهای انسانی، برداشت شن و ماسه، ایجاد تفرجگاه های متعدد در حواشی رودخانه و تغییر الگوی رودخانه می باشد.
۴.

شناسایی و تحلیل اثرات خزش شهری بر وضعیت توسعه نواحی روستایی پیرامون(مطالعه موردی: روستاهای پیرامون شهر مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خزش شهری توسعه روستایی تکنیک تئوری بنیادی دید فضایی شهر مریوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۴۸۳
رشد افقی و بی قواره شهری در چند دهه گذشته به واسطه تسلط نظام برنامه ریزی تمرکزگرا در کشور مطابق با اصل ارتباطات متقابل روستا- شهری موجب شده است تا بسیاری از روستاهایی که در پیرامون شهرها قرار دارند، با دگرگونی و تغییرات متعددی در وضعیت شاخص های توسعه روبرو شوند. این تغییرات علاوه بر داشتن جنبه های مثبت در بیش تر موارد، تاثیراتی منفی را بر روند پایداری توسعه نواحی روستایی واقع در حریم این دسته از شهرها ایجاد کرده اند. از این رو پژوهش حاضر با تاکید بر نگرش فضایی و تکیه بر داده های کمی و کیفی از دسته روش های توصیفی– تحلیلی به شمار می رود هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی پیامدهای ناشی از پدیده خزش شهری در مریوان و اثرات آن بر توسعه روستاهای پیرامونی می باشد. گردآوری اطلاعات در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش میدانی، به روش پیمایشی مبتنی بر مصاحبه با آگاهان و مردم محلی است. جهت شناسایی پیامدهای خزش شهری، توزیع طبقه ای پرسش نامه در میان روستاهای مورد مطالعه به روش تصادفی ساده در میان 203 نفر از سرپرستان خانوار که با فرمول کوکران تعیین حجم گردیده اند و 30 نفر از متخصصان توسعه و آگاهان محلی و مشاهده وضع موجود، جهت تعمیم یافته های حاصل از مصاحبه ها استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با تکنیک تئوری بنیادی در بخش کیفی و آزمون t تک نمونه ای در بخش کمی، نشان داد که پدیده خزش شهری علاوه بر پیامدهای مثبت و محدود در بهبود وضعیت کالبدی، موجب شکل گیری بحران های اجتماعی، اقتصادی، تخریب محیط طبیعی و مدیریتی- نهادی در وضعیت توسعه روستاهای مورد مطالعه شده است.
۵.

مکان یابی جزایر حرارتی و انطباق آن با تصاویر ماهواره ای بر اساس مدل تاپسیس در شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جزایر حرارتی ماهواره لندست دمای سطح زمین (LST) مدل تاپسیس شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۴۰۱
در سالهای اخیر هم زمان با توسعه شهرها انواع پوشش های سطح زمین تغییر کرده است. این تغییرات سبب شده برخی از مناطق شهری چند درجه ی نسبت به اطراف دمای بالاتری داشته باشند. این پدیده به عنوان جزایر حرارتی شناخته می شود. شهر مشهد به عنوان یکی از کلان شهرهای ایران در شمال شرقی ایران قرار گرفته است . پارامترهای مختلفی بر روی تشکیل جزایر حرارتی در این شهر نقش دارند که باید موردبررسی قرارگرفته شود. در این پژوهش از تصاویر TM ، ETM+ و OLI برای بدست آوردن دمای سطح زمین در بازه زمانی 2016-1987 استفاده گردید. بررسی تغییرات زمانی دمای سطحی نشان داد که در دوره مورد مطالعه جزایر حرارتی از خارج شهر به داخل شهر انتقال پیداکرده است. الگوی توزیع دمای سطح زمین دچار تغییر شده و از مساحت دماهای متوسط و خنک شهر کاسته شده است و برعکس مقدار مساحت دماهای بسیار بالا (جزایر حرارتی) افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. همچنین برای به دست آوردن عوامل موثر بر شکل گیری جزایر حرارتی از روش تاپسیس استفاده گردید. 13 عامل طبیعی و انسانی مؤثر در تشکیل جزایر حرارتی تشخیص داده شدند. برای مشخص کردن درجه اهمیت هر یک از عوامل نظر کارشناسان استفاده گردید. فاصله از حرم با وزن 0/234 و ترافیک 0/155 بیشترین اهمیت و ارتفاع با وزن 0/022 به عنوان یک عامل طبیعی کمترین اهمیت را در تشکیل جزایر حرارتی دارند. نتایج نهایی به دست آمده از این مدل نشان داد که آن عواملی که در تشکیل جزایر حرارتی مؤثر می باشدند درست تشخیص داده شده و با دور شدن از عوامل امکان تشکیل جزایر حرارتی کاهش پیدا می کند.
۶.

تحلیل آسیب پذیری شهری در برابر مخاطره زلزله با روشELECTRE FUZZY (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری زلزله کلان شهر کرج مخاطره ﻣﺪل ELECTRE FUZZY

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۵۸۳
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺗﺮاﮐﻢ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮی، ﺑﻪ ویژه در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﭘﺮﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻣﺴﺘﻌﺪ از ﻧﻈﺮ ﻟﺮزهﺧﯿﺰی، ﻟﺰوم ﻧﮕﺮﺷﯽ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺑﻪ ﺣﻮادث ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻓﺠﺎیﻊ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮوز آن ﻫﺎ، ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺟﻠﻮه ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺎی ﺧﺎص ﺷﻬﺮی، ﻧﺒﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی ﻫﺎی ﭘﯿﺸﮕﯿﺮاﻧﻪ و ﻧﺒﻮد آﻣﺎدﮔﯽ ﻻزم ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﻮادﺛﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻟﺰﻟﻪ، ﺗﻬﺪیﺪی ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺪی و ﻣﻬﻢ ﺑﺮای ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﺗﺪاوم ﺣﯿﺎت ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. کلان شهرکرج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یکی از ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﻬﻢ ایﺮان ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻨﺪیﻦ ﮔﺴﻞ ﻓﻌﺎل در اﻃ ﺮاف و درون آن از ریﺴک ﺑﺎﻻیی در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻄﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ، ﺑﺮایﻦ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳیﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آسیب پذیری ﻟ ﺮزه ای ای ﻦ ﺷﻬﺮ یکی از ﺿﺮوریﺎت ﻣﺪیﺮیﺖ ﺷﻬﺮی کرج اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻬﻢ کلان شهرکرج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘ ﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ، روش ﺗﺤﻘیﻖ و ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﺒﺘﻨی ﺑ ﺮ ﭘﺎیﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗی و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔیﺮی از ﻣﺪل ELECTRE FUZZY و ﻣﻌیﺎرﻫﺎی ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧی، ﺗﻌ ﺪاد ﻃﺒﻘ ﺎت، کیﻔی ﺖ اﺑﻨی ﻪ، ﺗ ﺮاکﻢ ﺟﻤﻌیﺖ، تراکم ساختمان، مساحت قطعات، عرض معابر، زمین شناسی، فاصله از گسل، فاصله از مراکز درمانی، فاصله از فضای باز عمومی، فاصله از تأسیسات شهری و ﺳﺎزﮔﺎری کﺎﺑﺮیﻫﺎ ﺑ ﺮای اﻧﺠ ﺎم ﭘ ﮋوﻫﺶ ﻣ ﻮرد اﺳ ﺘﻔﺎده ﻗ ﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎیﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺣﺎکی از آﺳیﺐﭘﺬیﺮ ﺑﻮدن ﻣناطق 6، 8، 1 و 7 ﺷﻬﺮداری کرج در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ است طوری که بیش از 70 درصد از شهر کرج ازنظر خطر آسیب پذیری در برابر زلزله در طبقه خیلی کم و کم قرار گرفته است و تنها حدود 20 درصد از شهر کرج بخاطر نزدیکی به گسل و وجود تراکم بالای جمعیتی، ساختمانی و... در مناطق با خطر زیاد و خیلی زیاد قرارگرفته است که با رعایت اصول شهرسازی ورعایت آیین نامه 2800 می توان از خسارات ناشی از زلزله در این مناطق کاست.
۷.

برنامه ریزی پایدار توسعه همکاری های مناطق مرزی (CBC): عوامل و محرک های موثر بر پایداری اتحاد مناطق مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: همکاری های مرزی (CBC) برنامه ریزی پایدار توسعه منطقه ای انسجام سرزمینی استان سیستان و بلوچستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۳۶۳
در این پژوهش با استفاده از برنامه توسعه همکاری های مناطق مرزی (CBC) به بررسی عوامل و محرک های موثر بر پایداری اتحاد در مناطق مرزی پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه و مصاحبه بود. جامعه آماری کارشناسان مختلف در زمینه های تحصیلی علوم سیاسی، جغرافیا، اقتصاد، جامعه شناسی، کارشناسان نیروی انتظامی، استانداری و فرمانداری در استان سیستان و بلوچستان را شامل می شد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند 70 کارشناس انتخاب گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون های توصیفی و مدل رگرسیون لجستیک باینری (روش LM - نیوتن- مارکارد- رافسون) استفاده گردید. نتایج نشان داد که در زمینه برنامه ریزی برای پایداری اتحاد در استان سیستان و بلوچستان به جز قرارداد تعیین حقابه رودخانه هیرمند در منطقه سیستان که با کشور افغانستان در چند دوره زمانی منعقد شد؛ طرح یا برنامه ای تصویب و اجرا نشد و از بین پنج عامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی- مذهبی، نهادی- ساختاری و سیاسی امنیتی، سه عامل اقتصادی (0/478)، سیاسی- امنیتی (0/473) و فرهنگی- مذهبی (0/363) بیشترین اثر را بر پایداری اتحاد مناطق مرزی در منطقه مورد مطالعه داشته اند. از نتایج این پژوهش برای توسعه همکاری های مناطق مرزی و پایداری انسجام در مناطق مرزی مختلف ایران می توان استفاده نمود.
۸.

مدل سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره ای مارکوف و مدل LCM، مطالعه موردی: شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییرات کاربری مدل LCM مدل زنجیره مارکوف شیراز تصاویر لندست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۹ تعداد دانلود : ۶۴۴
نقشه های کاربری پوشش زمین از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی محسوب میشوند . هدف این تحقیق بازبینی ، مدل سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 30 ساله توسط مدل LCM در شهر شیراز می باشد. در این تحقیق، تصاویر سنجندههای TM لندست 4، 5 و OLI لندست 8 به ترتیب برای سال های 1985 ، 2000 و 2015 و همچنین نقشه های توپوگرافی و پوشش منطقه استفاده گردید.سپس صحت سنجی و آشکار سازی تغییرات انجام شد با بکارگیری مدل پیش بینی تغییرات کاربری LCM مارکوف و رویکرد مدلساز تغییر کاربری انجام شده است .تصاویر هر سه مقطع زمانی به چهار طبقه کاربری بایر، باغ، اراضی شهری، و اراضی زراعی طبقه بندی شدند. بنابر نتایج، کشاورزی آبی پویاترین کاربری موجود در منطقه بوده که وسعت این اراضی طی 1985 تا 2015 روندی صعودی را در پی داشته است، به طوری که مقدار( 4337 هکتار ، 7/ 12 درصد) به این اراضی افزوده شده است. روند تغییرات کاربری بایر نیز طی 1985 تا 2015 روندی نزولی بوده که موجب کاهش 99 / 59160 هکتار از این طبقه شده است.نتایج آشکار سازی تغییرات در دوره 1985 با ضریب کاپا 88/0، در دوره 2000 باضریب کاپا 77/0 و در دوره ی 2015 با ضریب کاپا 92/0 نشان داد. نتایج حاصل از آشکارسازی تغییرات در سال 2030 به گونه ای است که در صورت ادامه روند موجود در منطقه 33 / 20 درصد به طبقه کاربری زراعی افزوده خواهد شد، به طوری که در سال 2030 کاربری کشاورزی آبی 95 / 60 درصد از مساحت منطقه را شامل می شود . در کاربری های بایر و باغ به ترتیب 12 / 21 و 21 / 0درصد از مساحت تشکیل دهنده هر کاربری کاسته شده است و به مساحت کاربری شهری افزوده شده است. نقشه پیش بینی حاصله از مدل زنجیره مارکوف برای ارائه دیدی کلی به منظور مدیریت بهتر منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت است .
۹.

برآورد میزان تبخیر و تعرق در استان فارس با استفاده از شاخص های تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبخیر و تعرق تورنت وایت پنمن و هارگریوز - سامانی فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۰ تعداد دانلود : ۴۴۰
هدف از پژوهش حاضر تعیین تبخیر و تعرق در استان فارس می باشد که در بسیاری از مطالعات ازجمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم های آبیاری، شبیه سازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا برای این منظور ابتدا داده های موردنیاز شامل آمار روزانه دما، رطوبت، بارش، سرعت باد، فشار و تشعشع خورشیدی و غیره در بازه زمانی 1995-2015 از ایستگاه های همدیدی موجود در سطح منطقه که شامل 12 ایستگاه با بازه آماری یکسان می باشد، تهیه شد، سپس با استفاده از روش های تورنت وایت، پنمن مانتیث و هارگریوز - سامانی میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع در مراحل مختلف رشد در منطقه مورد مطالعه برآورد گردید. نتایج به دست آمده از بررسی خروجی روش ها حاکی از آن بود که با کاهش عرض جغرافیایی بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود و در کل مناطق جنوب و جنوب شرقی منطقه به همراه مرکز منطقه موردمطالعه دارای بیشترین میزان تبخیر و تعرق نسبت به ایستگاه های مجاور خود هستند. در بررسی ضریب همبستگی بین ارتفاع و روش های تورنت وایت پنمن مانتیث و هارگریوز سامانی روش های مذکور به ترتیب دارای ضرایب تعیین 0/9135، 0/5323و 0/5286بودند.
۱۰.

بازسازی پالئوژئومورفولوژی زمین لغزش دلا و شکل گیری دریاچه سدی شیمبار شهرستان اندیکا- استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش شیمبار دریاچه سدی لغزشی تغییرات محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۵۰
رخداد زمین لغزش ها در مسیر رودخانه های ایران به ویژه در مناطق کوهستانی زاگرس از فرآیندهای دامنه ای است که مسدودن شدن مسیر رودخانه ها و شکل گیری دریاچه های سدی را به دنبال دارد. زمین لغزش دلا، نمونه ای از این لغزش ها است که وقوع آن در مسیر شبکه زهکشی رودخانه شیمبار، شکل گیری دریاچه شیمبار را در پی داشت. مطالعات زمین باستان شناسی صورت گرفته در محدوده مورد مطالعه با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، مدل رقومی ارتفاع، تصاویر ماهواره ای و نرم افزار Arc GIS بر روی زمین لغزش و حوضه دریاچه شیمبار منجر به شناخت دلایل وقوع زمین لغزش و تغییرات سه مرحله ای دریاچه گردید. این امر نهایتاً زمینه بازسازی پالئوژئومورفولوژی زمین لغزش و دریاچه سدی شیمبار را مهیا ساخت. نتایج نشان داد که عامل اصلی رخداد زمین لغزش دلا فرآیندهای تکتونیکی منطقه بوده و براساس شواهد باستان شناسی و زمان حفر کانال باستانی، زمان وقوع زمین لغزش قبل از 2000 سال پیش بوده است. هم چنین شکل گیری دریاچه شیمبار و تغییرات محدوده و عمق آن در 3 مرحله، باعث تغییرات محیطی منطقه و مسدود شدن مسیر کوچ منطقه برای مدت طولانی شده است.
۱۱.

ارزیابی دمایی خط برف و شناسایی مناطق دارای پتانسیل ریزش برف در کوه های البرز با تصاویر NOAA-AVHRR(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی دمایی خط برف کوه های البرز NOAA-AVHRR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۳۸۹
وسعت سطوح برفی و تغییرات زمانی و مکانی آن، یک پارامتر اساسی در مطالعات آب و هوا شناسی و هیدرولوژیکی به حساب می آید. در این زمینه داده های تصاویر ماهواره ای با هزینه پایین و وسعت زیاد سطح برداشت، کمک مؤثری در شناخت حوضه های برف گیر می باشند. با توجه به اینکه ماهواره ها قادر به تصویربرداری از یک سطح در مقاطع زمانی مختلف هستند، در مطالعات برف سنجی این امکان را فراهم می کنند که پراکنش زمانی و مکانی برف مورد مطالعه قرار گیرد. در این پژوهش نیز با استفاده از تصاویر ماهواره ای NOAA-AVHRR در بازه زمانی 2015-2006 تغییرات مرزبرف و خط دمای سطح آن در رشته کوه البرز بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که در دوره ی مورد مطالعه بیشترین مساحت برف در آوریل سال 2015 با مقدار 12059 کیلومترمربع و کمترین مساحت برف، در ژوئن 2008 با مقدار 33 کیلومترمربع دیده شده است. کمترین متوسط ارتفاع مناطق پوشیده از برف، در آوریل 2007 با مقدار 2662 متر و بیشترین آن در ژوئن 2008 با مقدار 3820 متر مشاهده شده است و بیشترین تغییر در خط برف، در فاصله سال 2007 به 2008 رخ داده است. علاوه براین در اکثر سال ها منحنی دمای صفر درجه سانتی گراد بر خط برف منطبق بوده و ارتفاع آن با تغییرات مساحت برف، تغییر کرده است.
۱۲.

ارایه مدلی راهبردی برای مدیریت بحران های تکنولوژیک مطالعه موردی : مجتمع گاز پارس جنوبی , عسلویه , استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران مخاطرات تکنولوژیکی مدیریت پارس جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۵۴۴
​تعداد زیادی از افراد در ارتباط با استخراج و پالایش گاز در کشور اشتغال دارند. در صورت فقدان یا ضعف در مدیریت کارامد شرکت های مربوطه خسارت زیادی را به کشور تحمیل خواهند کرد. از اینرو، تعالی مدیریت در این شرکت ها از مهمترین اقدامات و راهکارهای موثر در ایجاد ثبات و امنیت در ایران خواهد بود. در این پژوهش مدلی راهبردی برای مدیریت بحران های ناشی از مخاطرات تکنولوژیکی در مجتمع گاز پارس جنوبی ارایه می شود. برای این منظور ابتدا مروری بر تمامی پژوهش ها و مطالعات پیشین انجام شد. پس از مصاحبه، پرسشنامه ایی بر روی کل جامعه آماری اعمال شد. جامعه آماری این مطالعه 35 نفر از مدیران، متخصصین ایمنی، HSE و پدافند غیرعامل می باشد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، عوامل انسانی بیشترین تاثیر را در ساختار عوامل پیش بین مدیریت بحران دارد. تعداد زیادی از افراد در ارتباط با استخراج و پالایش گاز در کشور اشتغال دارند. در صورت فقدان یا ضعف در مدیریت کارامد شرکت های مربوطه خسارت زیادی را به کشور تحمیل خواهند کرد. از اینرو، تعالی مدیریت در این شرکت ها از مهمترین اقدامات و راهکارهای موثر در ایجاد ثبات و امنیت در ایران خواهد بود. در این پژوهش مدلی راهبردی برای مدیریت بحران های ناشی از مخاطرات تکنولوژیکی در مجتمع گاز پارس جنوبی ارایه می شود. برای این منظور ابتدا مروری بر تمامی پژوهش ها و مطالعات پیشین انجام شد. پس از مصاحبه، پرسشنامه ایی بر روی کل جامعه آماری اعمال شد. جامعه آماری این مطالعه 35 نفر از مدیران، متخصصین ایمنی، HSE و پدافند غیرعامل می باشد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، عوامل انسانی بیشترین تاثیر را در ساختار عوامل پیش بین مدیریت بحران دارد.
۱۳.

استراتژیهای طراحی در معماری همساز با اقلیم، مطالعه موردی: شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی اقلیمی آسایش حرارتی بهینه سازی انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۸۱۷
هدف پژوهش حاضر بررسی شرایط آسایش و تعیین بهترین تدابیر جهت طراحی و معماری همساز با اقلیم با تاکید بر کنترل مصرف انرژی است. محدوده مکانی مورد مطالعه، شهر یزد و از داده های اقلیمی آن شهر در بازه زمانی ساعتی (2107-1981) با فرمت EPW و در محیط نرم افزار مشاور آب و هوایی به روش استاندارد ( ASHRAE 55 ) استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی دما و رطوبت نسبی نشان داد که حرارت های بیش از 38 درجه سانتی گراد در ماه های جون (تیر) و جولای (مرداد) قابل مشاهده است که این امر نیاز به سایه در امر معماری اقلیمی را مطرح می کند. بیشترین شرایط عدم آسایش دمایی در ماه جولای و ماه های جون تا اکتبر (اردیبهشت تا آبان) در ساعات میانی روز پایین بودن رطوبت (38 درصد) به همراه دمای بالا شرایط عدم آسایش و خشکی دارند. شرایط عدم آسایش بادی و دمایی در ماه های فوریه تا می (بهمن تا اردیبهشت) قابل مشاهده است که ضرورت فراهم کردن آسایش در محیط ساختمان را اجتناب ناپذیر می کند. همچنین بر اساس تابش افقی کل در ساعات مختلف روز 25 درصد از ساعات روز از تابش بسیار بالا و در نتیجه عدم آسایش تابشی و 8 درصد از ساعات روز در شرایط آسایش قرار دارند که بیشتر مربوط به دوره سرد سال و ساعات ابتدایی و انتهایی روز می باشد. در نهایت با توجه به اقلیم شهر یزد و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل جمعا 20 استراتژی برای طراحی معماری همساز با اقلیم به کار گرفته شده است .
۱۴.

کاربرد تحلیل فازی ویکور در جانمایی فضاهای آموزشی در سطح نواحی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی فضاهای آموزشی دبیرستان ویکور-فازی ناحیه یک منطقه14

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۳۷۸
با افزایش جمعیت در شهرهای ایران و به خصوص شهرهای بزرگ حجم تقاضا برای خدمات و کالاهای عمومی نیز افزایش یافت. ولی به علت ساختار اقتصادی-سیاسی خاص کشور همواره سرعت پاسخگویی به نیازها از سرعت رشد نیازها کمتر بوده است. در این میان کاربری های پر تقاضا مانند کاربری های آموزشی به دلایل زیادی مانند عدم هماهنگی نهادهای اجرایی شهرها، مشکلات مالی بخش آموزش وپرورش و عدم آشنایی مسئولین با موازین علمی مکان یابی مدارس در پاسخگویی به نیازهای جمعیت دانش آموزی با مشکلات زیادی مواجه بوده اند. این مسئله در مناطق شهری بزرگ مثل تهران به دلایل متنوعی مانند تراکم بالای جمعیت و کمبود زمین و... با شدت بیشتری مطرح می شود. دسترسی سریع، به موقع و مناسب به مراکز آموزشی در هر جامعه، به خصوص در جوامع شهری بسیار مهم و ضروری هست و توزیع عادلانه این مراکز در سطح شهر منجر به استقرار عدالت فضایی می شود و عدالت اجتماعی که از اهداف توسعه پایدار شهری است محقق خواهد شد. هدف از این پژوهش ارزیابی مکان یابی مراکز آموزشی مدارس ابتدایی در ناحیه در راستای تحقق عدالت فضایی هست نوع تحقیق بر اساس هدف در این پژوهش، کاربردی و روش تحقیق در آن توصیفی-تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها نیز اسنادی- پیمایشی است. جهت وزن دهی معیارها از نظر متخصصین در قالب مدل ANP استفاده شده است و با استفاده از قابلیت ها و امکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی از جمله : ترکیب نقشه، محاسبه گر رستری، تحلیل شبکه انجام گرفته است. درنهایت بعد از اجرای مدل VIKOR زمین های اولویت دار برای ایجاد مدارس ابتدایی شناسایی شدند، تحلیل خروجی نهایی به دست آمده از این روش علاوه بر اینکه میزان سازگاری و ناسازگاری مدارس ابتدایی موجود در شهر را مشخص می کند، مکان های بهینه اولویت دار برای ایجاد مدارس ابتدایی جدید نیز شناسایی شدند.
۱۵.

موانع تحقق استراتژی شهر فشرده با تاکید بر بخش مرکزی شهر (نمونه موردی بخش مرکزی شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهرفشرده بخش مرکزی شهر شهرساری تکنیک گلوله برفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۴۹۴
وقوع انقلاب صنعتی و تحولات ناشی از آن باعث گردیده تا شهرها رشد افقی را تجربه کنند.آلودگی زیست محیطی، مصرف بیشتر انرژی توسعه بدون برنامه ریزی، افزایش هزینه های زیر ساختها بویژه به زیر ساخت و ساز رفتن و چند برابر شدن محدوده های شهری و .... از تبعات رشد افقی شهرها می باشد. در راستای چاره اندیشی برای بحرانهای بوجود آمده تلاشها به شناخت الگوهای رشد و توسعه شهری و تحقق فرم شهری پایدار معطوف گردید در این بین در راستای حل مسائل و مشکلات بیان شده استراتژی شهر فشرده مطرح گردید.شهر فشرده نوعی استراتژی شهری است که جهت مقابله معضل توسعه افقی و رشد بی رویه فیزیکی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به منظور مشخص کردن موانع تحقق استراتژی شهر فشرده در بخش مرکزی شهر ساری تدوین گردیده است روش تحقیق کیفی مبتنی بر استفاده از رویکرد نظری مبنایی است. داده های پژوهش به دو شیوه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق جمع آوری شده اند، جامعه آماری پژوهش را افراد دخیل در طرحهای توسعه شهری را تشکیل می دهد. نمونه گیری کاملا هدفمند با استفاده از تکنیک گلوله برفی صورت پذیرفت که درنهایت 10 نفر از متخصصان در حوزه مورد پژوهش به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که وجود بناهای تاریخی، رغبت کم سرمایه گزاران برای ساخت و ساز، سیستم حمل و نقل ناکارآمد و ... از جمله موانع تحقق استراتژی شهر فشرده در محدوده مورد مطالعه می باشد.
۱۶.

بررسی نقش مخاطرات محیطی(ریزگردها) بر اقتصاد جوامع شهری، مطالعه موردی: شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مخاطرات محیطی ریزگردها اقتصاد جوامع شهری شهر اهواز.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۷۷
امروزه خسارت های فراوان اقتصادی مخاطرات طبیعی به خصوص ریزگردها به جوامع انسانی موجب شده است که مفهوم پایداری اقتصادی برای کاهش آثار بحران ها، به حوزه ای مهم در عرصه مدیریت بحران تبدیل شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مخاطرات محیطی(ریزگردها) بر اقتصاد شهر اهواز می باشد. این پژوهش را می توان یک نوع پژوهش کاربردی – توسعه ای دانست و روش مطالعه توصیفی- تحلیلی و به شیوه همبستگی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل کلیه ساکنین شهر اهواز در سال 1395 به تعداد 1302000 نفرمی باشند. تعداد نمونه برابر 384 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه تصادفی در دسترس تعیین شدند. برای بررسی داده ها از تحلیل مسیر معادلات ساختاری استفاده در نرم افزار Amos18 استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز با ضریب تأثیر 30/0 و میزان معناداری 0.002 اثر گذار بوده است. همچنین ریزگردها با ضریب تأثیر 73/0 و میزان معناداری 0.000 بر مالیه، ریزگردها با ضریب تأثیر 45/0 و میزان معناداری 0.000 بر تسهیلات، ریزگردها با ضریب تأثیر 55/0 و میزان معناداری 0.000 بر مسکن، ریزگردها با ضریب تأثیر 17/0 و میزان معناداری 0.008 بر حمل و نقل اثرگذار بوده است. بر این اساس ریزگردها بر مالیه با ضریب تأثیر 73/0 بیشترین تأثیر و حمل و نقل با ضریب تأثیر 17/0 کمترین میزان اثرگذاری را داشته است.
۱۷.

پهنه بندی حریم ایمنی و آسیب پذیری در شهر اهواز از منظر پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی ایمنی آسیب پذیری پدافند غیرعامل اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۳۲۳
آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که بنا به ویژگی های بیولوژیکی و فیزیکی و یا مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختارهای شهر اهواز و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل و سوق دادن آن به سوی چشم انداز آینده شهر ایمن انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است. داده های این پژوهش شامل شاخص های 11 گانه آموزشی، آتش نشانی، اداری- انتظامی، خطوط برق، پایانه ها، تأسیسات شهری، مراکز تجاری، راه، صنایع شهری، مراکز انتقال گاز و مراکز بهداشتی می باشند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. بنابراین جهت سنجش الگوی همجواری، پس از شناسایی لایه های مؤثر در آسیب پذیری و با استفاده از ابزار Distance نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و استاندارد شد. برای توزیع فضایی و ریزپهنه بندی آسیب پذیری شهر اهواز از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در بخش ریز پهنه بندی آسیب پذیری، 29/73 درصد مساحت شهر کاملاً آسیب پذیر، 29 درصد آسیب پذیر، 21/18 درصد آسیب پذیری متوسط، 13/22 درصد آسیب پذیری کم و 6/85 درصد از پهنه کل شهر در وضعیت آسیب پذیری خیلی کم قرار دارد.
۱۸.

اولویت بخشی به ابعاد تاب آوری بافت فرسوده شهری بر اساس مدل مکانی تاب آوری سوانح (نمونه موردی : بافت فرسوده شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری بافت فرسوده شهری مدل مکانی تاب آوری سوانح بافت فرسوده شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۳۴۸
شهر پدیده ای است زنده، پویا و متحول که در بستر زمان و پهنه مکان رشد می کند و گسترش می یابد، دچار فرسودگی و زوال می شود و با بحران هایی از جمله مخاطرات طبیعی و مصنوع که حاصل روابط انسانی و عناصر کالبدی از یک سو و شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی و تاریخی از سوی دیگر می باشد، مواجه می گردد. بافت های فرسوده شهر که دارای فرسودگی کالبدی، کارکردی و عملکردی می باشند در مقابله و مواجه با بحران های ذکر شده دارای آسیب پذیری بالا و تاب آوری پایین می باشند لذا لزوم مداخله در این بافت ها در جهت ایجاد تعادل، هماهنگی میان بنیان های زندگی اجتماعی، اقتصادی و بهبود کالبد شهری بیش از پیش حائز اهمیت می باشد. در همین راستا در این پژوهش با توجه به مدل مکانی تاب آوری سوانح که یکی از مدل های سنجش تاب آوری شهری می باشد به اولویت بخشی ابعاد تاب آوری در بافت فرسوده شهر کرج پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه ای-کاربردی می باشد و همچنین با توجه به روش توصیفی-تحلیلی است.همچنین از نرم افزار Expert choice و با مدل AHP برای تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از پرسشنامه استفاده شده است.نتایج پژوهش نیز حاکی از آن است که در سه کلان پهنه کرج کهن، حصارک و مهرشهر بعد تاب آوری کالبدی-محیطی بر اساس سرمایه کالبدی و زیرساختی دارای بیشترین وزن می باشد و همچنین تاب آوری سازمانی-نهادی دارای کمترین وزن است و با توجه به اولویت بندی ابعاد تاب آوری و معیارها و شاخص های بررسی شده ، افزایش سرانه کاربری های حیاتی در پهنه های مطالعاتی، تغییر در ساختار اقتصادی ساکنین و همچنین افزایش میزان مهارت و انسجام شهروندان به منظور مقابله با مخاطرات و بحران ها حائز اهمیت می باشد.
۱۹.

ارزیابی الگوی علی تاب آوری شهرها با رویکرد دیمتل فازی، مورد مطالعه: شهرهای گرگان و شیروان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری کالبدی تاب آوری اجتماعی تاب آوری نهادی تاب آوری اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
شهرها به طور چشم گیری در حال تبدیل شدن به سیستم های پیچیده اجتماعی، اقتصادی و محیطی هستند. هریک از سیستم های شهری زمانی که نتوانند با تغییرات و شرایط بحرانی خود را وفق دهند، بسیار آسیب پذیر می شوند ازاین رو در دهه های اخیر، رویکردهای مقابله با بلایای طبیعی مفهوم جدیدی را تحت عنوان تاب آوری شهری برای آمادگی هرچه بیشتر در برابر بلایا مطرح کرده است. باوجود توجهات اخیر و استفاده فراوان از مفهوم تاب آوری در حوزه های مختلف درک نظری و عملی محدودی از این مفهوم وجود دارد ازاین رو این پژوهش باهدف تبیین الگوی علی تاب آوری شهرهای انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی ، و بر اساس روش انجام توصیفی- علی است. نمونه آماری پژوهش را 35 نفر از کارشناسان و متخصصان برنامه ریزی شهری تشکیل داده اند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از فن دیمتل فازی استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان دهنده آن بود که بر اساس مقادیر D-R ، از بین معیارهای چهارگانه تاب آوری شهری معیار کالبدی با مقدار(943/0) تأثیرگذارترین معیار تاب آوری شهر بود. همچنین بر اساس مقادیر D+R ، معیار کالبدی با مقدار(896/2) به عنوان بااهمیت ترین معیار تاب آوری شهر شناسایی شد.
۲۰.

واکاوی پیامدهای خزش شهری در سکونتگاه های پیرامون شهر(مطالعه موردی: سکونتگاه های پیرامون شهر شهرکرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الحاق روستا به شهر پیامدهای اقتصادی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی و پیامدهای محیط زیستی - کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۵۲۲
گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آن ها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آن ها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. این پژوهش با هدف واکاوی پیامدهای پدیده خزش شهری در مناطق پیرامون شهرکرد از جمله مناطق سکونتگاهی کیان، چالشتر، مهدیه، زانیان و نافچ به روش توصیفی- پیمایشی با بهره گیری از روش جمع آوری داده ها از طریق اسنادی (مبانی تئوریک پژوهش) و روش میدانی- پرسشنامه ای در سه بعد اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی (400نفر) انجام پذیرفته است. سپس با استفاده از SPSS (آزمون t تک نمونه ای و فریدمن) تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است؛ بعد زیست محیطی بیشترین امتیاز، 98/3 (آلودگی، تخریب معماری سنتی و تنوع زیستی) و سپس ابعاد اقتصادی و اجتماعی به ترتیب با امتیاز 96/3، 89/3 (مواردی چون بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، فرار سرمایه از روستاها، تجمل گرایی ، کاهش میزان مشارکت، ازدحام و ...) در زمینه پیامدهای منفی پدیده مورد مطالعه را به خود اختصاص داده اند و نیازمند توجه برنامه ریزان و مدیران شهری به این امر و لحاظ کردن توسعه و رویکردهای پایدار و یکپارچه در زمینه حل این مسئله و کاهش اثرات منفی آن است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۱