تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

موضوع موردتحقیق، بررسی و محاسبه منحنی های D.A.D حوضه رودخانه هراز می باشد. برای به دست آوردن منحنی های نهایی D.A.D بارندگی 30 ساله ( 78 ـ 1347 ) حوضه هراز موردتجزیه و تحلیل قرارگرفت. 50 مورد از توفان های مهم حوضه از بزرگ به کوچک مرتب گردید و سه توفان که از بارش شدیدی در کل حوضه برخوردار بودند انتخاب شدند. برای ترسیم منحنی های « هم رگبار » توفان ها ازمنحنی « هم درصد » با تداوم های مختلف استفاده گردید. با انطباق منحنی های هم درصد هر توفان، با منحنی های « هم باران » نرمال سالانه منحنی های « هم باران » در تداوم های مختلف برای هر توفان با استفاده از روش واسطه یابی ترسیم شد . برای تعیین متوسط بارش در تداوم های مختلف و نحوه توزیع رگبار در سطح حوضه، جداول مساحت ـ ارتفاع بارندگی و به دنبال آن منحنی های اولیه D. A. D ترسیم گردید. با استفاده از منحنی های اولیه D. A. D منحنی پوش D. A. D به دست آمد. با توجه به منحنی پوش حوضه فاصله منحنی 24 ساعته از محور « y » بسیارخوب، فاصله منحنی 48 ساعته متوسط و منحنی 72 ساعته و 96 ساعته به هم نزدیک می باشند. داده ها و فاصله منحنی های به دست آمده کاربردبسیارمهمی درزمینه های مختلف هیدروکلیمایی خواهدداشت . با مراجعه به نقشه های سینوپتیکی ترازهای سطح زمین 850 و 500 هکتوپاسکال توفان های منتخب، مشخص شد که بخش اعظم رطوبت از سوی دریای خزر به این منطقه آورده شده است .

یخبندان های بهاری در این مقاله به صورت کاربردی و روش های مختلف از جمله آماری و سینوپتیکی، مورد مطالعه قرارگرفته است . نقش کم فشارها در فصول انتقالی و پرفشارهای حرارتی سیبری و آسیایی در شکل یابی جریان های سرد ایران قابل ملاحظه است. اوایل بهار از جمله مهم ترین زمان های یخبندان است که اغلب با خسارت های فراوان بر تولیدات باغداری همراه می شود. وجود بیش تر باغ ها در پهنه های دره ای در برابر یخبندان با اشکال مواجه می شود. در مجموع یخبندان های تشعشعی، انتقالی و تبخیری و نیز پدیده وارونگی دما، ازجمله جنبه های میکروکلیمایی یخبندان در چار چوب مطالعاتی این مقاله قرار دارد. توان بالای شهرستان مرند در باغداری به ویژه درختان سیب از اهمیت به سزایی برخوردار است. از جمله درختانی که در برابر یخبندان از خود حساسیت نشان می دهد زرد آلو و بادام است که در مرند هر دو یا سه سال یک بار خسارت می بیند . پیش بینی و حفاظت در برابر یخبندان از دیگر اقدامات کاربردی است که با روش های فعال و غیرفعال همراه می گردد .

پیش بینی تغییرات و جابجایی های کلی و حتی جزئی الگوی رودخانه، از عمده ترین مباحث مربوط به ژئومورفولوژی رودخانه ای به شمار می رود. به همین علت، تحقیقات متعددی توسط محققین، خصوصاً ژئومورفولوژیست ها در خصوص موضوع فوق صورت گرفته است. در این جهت، تغییرات مورفولوژی رودخانه های بابل و تحول آن در جلگه ساحلی خزر بررسی شد. که هدف تعیین مناطق در حال فرسایش و یا پایدار رودخانه مذکور بوده است . برای نیل به این هدف، تغییرات رودخانه در مقطع زمانی 39 ساله با روش های تغییرات زمانی و مکانی ( معادلات ریاضی )، روش گرافیکی و روش میدانی موردبررسی قرارگرفته است و سعی شده براساس این روش ها، تغییرات بستر و الگو و جابجایی مسیر رودخانه بابل تعیین و پیش بینی گردد. جهت انجام این بررسی، از عکس های هوایی سال های 1334 و 1373 برای بررسی تغییرات الگوی رود و نیز داده های هیدرولیک جریان و پارامترهای هندسی کانال برای تحلیل تغییرات بستر و مورفولوژی رود استفاده شده است . نتایج این بررسی نشان می دهد که رودخانه بابل در قسمت علیای جلگه در وضعیت تقریباً ناپایدار بوده و از نظر دینامیکی فعال است. در مقابل، در بخش انتهایی هیچ گونه تغییری در الگوی رودخانه در فاصله زمانی موردمطالعه مشاهده نشده است و نشان دهنده پایداری نسبی الگوی رودخانه در مقطع زمانی 39 ساله بوده است .

در این مقاله ارزیابی توان فناوری های سنجش از دور و GPS برای تهیه نقشه پوشش اراضی تالاب بین المللی شادگان در زمانی که خشک سالی، تالاب را در معرض خطر نابودی قرار داده بود ارائه می گردد. در این تحقیق داده های چندزمانی1 سال 2000 سنجنده ETM+ در محیط نرم افزار Geomatica 8.2 پردازش شده اند. پس از بررسی های کیفی بر روی داده ها، داده مربوط به ماه « می » برای تهیه نقشه پوشش اراضی انتخاب و تطبیق هندسی آن با نقشه های مبنا مناسب ارزیابی شد. همچنین باندهای طیفی 4،3 و 2 به کمک باند پانکروماتیک به لحاظ مکانی تقویت شده و به عنوان داده اصلی استفاده شده اند. طبقه بندی نظارت نشده2 تصاویر، جهت آشنایی با پدیده های زمینی و بازتاب طیفی آن ها انجام گردیده است. اطلاعات زمینی در محل 32 قطعه نمونه زمینی تصادفی به کمک دستگاه GPS برداشت و برای انتخاب نمونه های تعلیمی3 و تهیه نقشه واقعیت زمینی4 استفاده شده اند. پس از انتخاب نمونه های تعلیمی، تصاویر به کمک الگوریتم حداکثر درست نمایی5 طبقه بندی شده و 14 طبقه پوشش که 11 طبقه آن مربوط به جوامع گیاهی است، شناسایی و تفکیک گردید. دقت نقشه حاصل در مقایسه با نقشه واقعیت زمینی نمونه ای به کمک معیارهای بیان دقت ارزیابی شده است .