مطالعات روانشناسی تربیتی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی بین باورهای هوشی و برخی مؤلفه های خودتنظیمی با میانجی گری جهت گیری های هدف در دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر اهواز می باشد. جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم دبیرستان های اهواز بود که به روش تصادفی چند مرحله ای، 348 نفر به عنوان نمونه از میان آن ها انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، مقیاس نظریه تلویحی هوش (ITIS)، مقیاس الگوهای یادگیری انطباقی (PALS) و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) بوده اند. ارزیابی مدل پیشنهادی با روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار AMOS-16 صورت گرفت. جهت آزمون روابط غیر مستقیم از روش بوت استراپ در دستور کامپیوتری ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. مدل پیشنهادی برازش قابل قبولی را با داده ها نشان داد و با ترسیم مسیر هدف عملکردگرا به هدف تبحرگرا برازش مطلوبی با داده ها به دست آمد. نتایج نشان داد که باورهای هوشی می تواند در هدف گزینی دانش آموزان نقش معنی داری ایفا نماید و هدف گزینی نیز می تواند به طور معنی داری برخی مؤلفه خودتنظیمی (از جمله خودکارآمدی و راهبردهای یادگیری خودتنظیم) را پیش بینی نماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ساختاری بین  نیازهای اساسی روان شناختی و درگیری تحصیلی با واسطه گری خودکارآمدی انجام شد.طرح پژوهش از نوع همبستگی است که در آن روابط بین سه متغیر مکنون مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان 330 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه نیازهای اساسی روان شناختی (گانیه، 2003)، مقیاس ابعاد خودکارآمدی (موریس، 2001) و پرسشنامه درگیری تحصیلی (ریو، 2013) را در محل کلاس های عادی خود تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری و بکارگیری نرم افزار اموس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که نیازهای اساسی روان شناختی، به نحو مثبت  خودکارآمدی و درگیری تحصیلی را پیش بینی می کند. خودکارآمدی نیز، اثر مستقیم بر درگیری تحصیلی داشت. همچنین نیازهای اساسی روان شناختی از طریق خودکارآمدی به عنوان میانجی گر بر درگیری تحصیلی تاثیر غیرمستقیم داشت. نقش واسطه گری خودکارآمدی با استفاده از آزمون بوت استراپ به لحاظ آماری معنادار بود. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان گفت به منظور افرایش احتمال درگیری تحصیلی دانشجویان، باید به برآورده شدن نیازهای اساسی روان شناختی و نیز ارتقای خودکارآمدی آنها توجه شود.

در پژوهش پیش رو، هدف ، تحلیل رابطه بین سبک زندگی و تربیت جنسی نوجوانان شهر زاهدان می باشد تا تحلیل شود که سبک زندگی نوجوانان چه میزان در بزه آنان مؤثر است. نوع تحقیق، توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل نهایی از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل فرضیه اول نشان داد، در تمامی شاخص های مطرح شده با SIG به دست آمده 000/0 گویای رابطه مستقیم و مثبت بین سبک زندگی و تربیت جنسی می-باشد. همچنین نتایج فرضیه دوم گویای، تفاوت معناداری بین دو گروه نوجوان دختر و پسر در وضعیت تربیت جنسی می باشد. و در کل تربیت مثبت جنسی در پیش از ارتکاب جرایم جنسی بطور معناداری مؤثر است

زمینه: افراد در مواجه با شرایط گوناگون زندگی با عواملی مختلف از قبیل اضطراب، استرس و افسردگی و غیره روبرو می باشند که تقریباً در بین تمامی گروههای سنی دیده می شود. به نظر می رسد مثبت اندیشی می تواند به عنوان راه حل مناسبی در جهت کاهش اضطراب به شمار آید.هدف: در این پژوهش، اثربخشی یک پرتکل ابداعی آموزش مثبت اندیشی بر اضطراب و خوش بینی دانشجویان می باشد.روش پژوهش: این پژوهش، مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور از کلیه دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ی روان شناسی به صورت داوطلبانه آزمون اضطراب بک گرفته شد دانشجویانی که دارای اضطراب بالاتر از 8 بودند به تعداد 46 نفر انتخاب و در دو گروه همتا (23 نفر آزمایش و 23 نفر کنترل) به صورت تصادفی قرار گرفتند. از هر دو گروه آزمون خوش بینی _ بدبینی گرفته شد. گروه آزمایش هفته ای دو جلسه و طی 7 جلسه (80 دقیقه ای) تحت تأثیر برنامه آموزش مثبت اندیشی توسط محقق قرار گرفتند و در گروه کنترل هیچ گونه آموزشی صورت نگرفت.یافته ها: داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار17spss  وارد و بوسیله آزمون پارامتری t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی پیش فرض نرمال بودن از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و برای پیش فرض برابری واریانس های دو گروه از آزمون F استفاده گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که آموزش مثبت اندیشی اضطراب دانشجویان را به طور معنی داری کاهش و خوش بینی را افزایش داده لذا می توان از این پرتکل آموزشی در مراکز مشاوره دانشجویی برای کاهش اضطراب و افزایش خوش بینی استفاده نمود.

هدف این پژوهش تاثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی بر کاهش نشانه های افسردگی در دانش آموزان دختر نوجوان 13 تا 15 ساله مراجعه کننده به مراکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر اهواز بود. 20 دانش آموز براساس نقطه برش 22 در پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI، رجبی) و راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-5) انتخاب و 10 نفر به صورت تصادفی به گروه آزمایش و 10 نفر به صورت تصادفی به گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه و هر هفته 2 جلسه، 90 دقیقه ای تحت آموزش درمان شناختی-رفتاری گروهی قرار گرفت. برای اندازه گیری افسردگی از پرسشنامه افسردگی کودکان و نوجوانان (CDI، رجبی) استفاده شد. یافته ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های تکراری نشان داد که درمان شناختی-رفتاری گروهی به طور معناداری باعث کاهش میزان افسردگی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است و مقایسه مراحل سه گانه پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش نشان داد که این درمان توانسته است میزان افسردگی را از مرحله پیش آزمون به مرحله پیگیری کاهش دهد (001/0 >p). بنابراین می توان بیان کرد که درمان شناختی-رفتاری یک روش درمان موثر در کاهش نشانه های افسردگی و کارآمدی دانش آموزان دختر است.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر مهارت حل مسئله و مدیریت خشم بر کاهش تعارض والد- نوجوان در بین دانش آموزان پسر بود. نمونه پژوهش 40 نفر (گروه آزمایش و گواه هرکدام 20 نفر) از دانش آموزان پایه نهم بود که به صورت تصادفی در دو گروه جایگزین شدند. روش پژوهش آزمایشی بود. قبل از شروع آموزش، هر دو گروه پیش آزمون را دریافت کردند. سپس، گروه آزمایش 10 جلسه آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم دریافت نمود و گروه گواه در این مدت هیچ آموزشی را دریافت ننمود. پس از پایان جلسات پس آزمون و دو ماه بعدازآن، پیگیری بر روی هر دو گروه اجرا گردید. آزمودنی ها توسط مقیاس فنون تعارض اشتراوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم بر کاهش تعارض والد- نوجوان، پرخاشگری کلامی و پرخاشگری فیزیکی و نیز افزایش استدلال بین دانش آموزان پسر گروه آزمایش مؤثر بوده است و تغییرات ایجادشده در کاهش تعارضات والد- نوجوان در مرحله پیگیری نیز ادامه داشت. نتیجه گیری: آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم در کاهش تعارض والد- نوجوان در بین نوجوانان گروه آزمایش اثربخش بوده است.

 هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین تجربه شیفتگی و نیروهای انگیزشی در دانش آموزان بود. بدین منظور 186 دانش آموز (88 پسر و 98 دختر) در مقطع سوم دبیرستان، از دبیرستان های سطح شهر جناح به صورت نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل: مقیاس تجربه شیفتگی، پرسشنامه انتظار-ارزش، مقیاس نیازهای بنیادی روانشناختی و مقیاس چشم انداز زمان آینده بود. برای بررسی سوالات پژوهش، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شده است. یافته ها نشان داد که خودتعیین گری و انتظار-ارزش  رابطه  مثبت و معنی داری با تجربه شیفتگی دارد؛ اما بین شیفتگی و چشم انداز زمان آینده همبستگی معنی داری مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که، در گام اول، مولفه اهداف روشن، در گام دوم، اهداف روشن و متمرکز شدن، و در گام سوم، سه مولفه اهداف روشن، متمرکز شدن و بازخورد بدون ابهام، در پیش بینی خودتعیین گری نقش داشتند. همچنین، مولفه احساس کنترل13 % تغییرات  انتظار-ارزش و مولفه از دست دادن خودآگاهی 4 % از  تغییرات چشم انداز زمان آینده را پیش بینی می کند.

هدف پژوهش حاضر رواسازی مقیاس هیجان کلاسی در دانش آموزان متوسطه دوم شهر قم بود.شرکت کنندگان 342 نفر از دانش آموزان پایه های دوم و سوم دوره دوم متوسطه نظری بودند که به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. همه آن ها مقیاس هیجان کلاسی تیتث ورث و همکاران و پرسشنامه هیجان پیشرفت پکران را تکمیل کردند. داده ها با مدل تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. روایی همگرا و واگرا با همبستگی پیرسون و تحلیل پایایی به روش آلفای کرونباخ بررسی شد. تحلیل عاملی تأییدی داده ها نشان داد ساختار سه عاملی حمایت هیجانی، تقلای هیجانی و ظرفیت هیجانی از برازش مطلوبی برخوردار است.آلفای کرونباخ برای کل مقیاس و برای خرده مقیاس هادر حد مناسب بود. شواهد روایی همگرا از رابطه مثبت خرده مقیاس های حمایت و ظرفیت هیجانی با هیجان های مثبت کلاسی شامل لذت و امید درکلاسو رابطه مثبت خرده مقیاس تقلای هیجانی با هیجان های منفی کلاسی شامل خشم، شرم، اضطراب، ناامیدی و خستگی بدست آمد. شواهد روایی واگرا هم از رابطه منفی خرده مقیاس های حمایت و ظرفیت هیجانی با هیجان های منفی کلاسی شامل خشم، شرم، اضطراب، ناامیدی و خستگی و رابطه منفی خرده مقیاس تقلای هیجانی با هیجان های مثبت کلاسی شامل لذت و امید در کلاس به دست آمد نتایج نشانگر آن بود که نسخه فارسی مقیاس هیجان کلاسی در جامعه دانش آموزان از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده نمود.

هدف از این پژوهش تبیین نقش واسطه گری سازگاری اجتماعی برای الگوهای خانواده و سلامت روان نوجوانان شهر شیراز بود.روش تحقیق در این پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستانی گروه سنی13 تا 16 ساله شهر شیراز در سال تحصیلی96-95 بودند. نمونه مورد مطالعه در این تحقیق شامل603 نفر (286دختر و 317 پسر) که به شیوه شیوه ی نمونه گیری خوشه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های ابزار تجدید نظر شده الگوی ارتباطات خانواده ریچی و فیتزپاتریک(1990)، پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی سینها و سینگ (1993) و پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ-28) بود  .تجزیه و تحلیل داده داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل مسیر انجام گردید. یافته یافته های تحقیق نشان داد از بین الگوهای ارتباطی خانواده تنها گفت و شنود قادر هاست واریانس سلامت روان را به میزان 12 درصد پیش  بینی کنند و متغیر سازگاری دارای نقش کامل واسطه واسطه ای در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و سلامت روان بود.در مجموع یافته یافته های این تحقیق نشان می دهد که اموزش  آموزش و فراهم سازی زمینه زمینه ای برای یادگیری مهارت-های سازگاری در هر زمینه زمینه ای ضامن سلامت روان می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر نشانه های اضطرابی کودکان پیش دبستانی ۵-۴ ساله منطقه شش تهران انجام گرفت. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. از میان ۱۹۲ کودکی که در مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی اسپنس ( فرم گزارش والدین)، نمره اضطراب آنها یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بود، تعداد ۴۰ کودک به طور تصادفی انتخاب و در گروه کارکردهای اجرایی و گروه کنترل جای گرفتند. در گروه نخست، کودکان مورد آموزش کارکرهای اجرایی قرار گرفتند، در حالی که گروه دوم، آموزشی ندیدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که نمره های گروه آموزش دیده در پس آزمون، نسبت به پیش آزمون، کاهش دارد ( .(P