مطالعات روان شناسی ورزشی

هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعة ارتباط بین عملکرد خانواده با استحکام ذهنی در ورزشکاران پارالمپیکی بود. این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. نمونة آماری پژوهش حاضر را 50 نفر از ورزشکاران پارالمپیکی بازی های 2012 لندن تشکیل دادند. برای اندازه گیری داده ها از دو پرسش نامة استحکام ذهنی گلبی و شیرد، و پرسش نامة 45 عاملی عملکرد خانواده استفاده شد. نتایج نشان داد رابطة مثبت و معناداری بین عملکرد خانواده و استحکام ذهنی ورزشکاران پارالمپیکی وجود دارد. همچنین هر سه بعد عملکرد خانواده، متغیر های پیش بینی کنندة معناداری در تعیین استحکام ذهنی بودند. یافته های این پژوهش، اهمیت عملکرد خانواده را در شکل گیری استحکام ذهنی مشخص نمود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس فراشناخت کاربردی در فعالیت بدنی ورزشکاران زن و مرد بود. نمونه های پژوهش شامل 315 ورزشکار زن و مرد از هشت باشگاه ورزشی شهرستان جهرم بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. تحلیل عاملی نشان دهنده وجود سه عامل سازة دانش اعلانی، رویه ای، و مشروط بود که 48/66 درصد از واریانس فراشناخت را تبیین می کرد. تفاوت های مربوط به جنسیت، و انواع فعالیت ورزشی معنادار بود. به علاوه، سازه های فراشناخت کاربردی در فعالیت بدنی با برخی عامل های پرسش نامة فراشناخت-30، پرسش نامة خودنظم دهی، و پرسش نامة جهت گیری هدف ورزشی همبستگی نشان داد. ﺿﺮاﯾﺐ پایایی همسانی درونی، از طریق آلفای کرونباخ برای 10 ماده و سه عامل در کل پرسش نامة فراشناخت کاربردی در فعالیت بدنی (89/0)، و نیز از طریق دونیمه سازی (88/0) رضایت بخش بود. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان دهنده کفایت قابل توجه مقیاس فراشناخت کاربردی در حوزه فعالیت بدنی و ورزشی بود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش ابعاد شخصیت در پیش بینی منش ورزشی دانشجو معلمان مرد ورزشکار بود. 131 دانشجو - معلم ورزشکار، با میانگین سنی 25/7±5/28، پرسش نامة پنج عاملی شخصیت و مقیاس چند بُعدی گرایش به منش ورزشی را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه با روش همزمان نشان داد که از بین ابعاد شخصیت، ابعاد توافق پذیری، وظیفه شناسی و گشودگی، پیش بینی کننده های معنا داری برای منش ورزشی بودند که البته قدرت پیش بینی کنندگی بُعد توافق پذیری بیشتر بود. بدین معنا که ورزشکارانی با چنین ابعاد شخصیتی، از سطوح بالاتر منش ورزشی برخوردار بودند. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود مربیان ابعاد شخصیتی بازیکنان خود را بشناسند و از بازیکنانی با ابعاد شخصیتی توافق پذیری، وظیفه شناسی و گشودگی، برای حضور در زمین بازی به خصوص در زمان های حساس که احتمال درگیری و تنش زیاد است، استفاده نماید.

مطالعه نگرش ها از اصلی ترین رویکردهای روان شناسی اجتماعی، و مطالعه نگرش به فعالیت بدنی از مهم ترین رویکرد های روان شناسی ورزشی است. براین اساس، هدف از پژوهش حاضر، توصیف و مقایسه نگرش به فعالیت بدنی دانشجویان، با توجه به رشته های ورزشی منتخب در درس تربیت بدنی عمومی است. این پژوهش، از نوع زمینه یابی (توصیفی- اکتسابی) بود. نمونه آماری پژوهش 156 (95 دختر و 61 پسر) دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی بودند. برای سنجش نگرش به فعالیت بدنی، از پرسش نامه نگرش به فعالیت بدنی کوربین استفاده شد. نتایج تی تک نمونه ای نشان داد همه مؤلفه های نگرش به فعالیت بدنی به طور معنا داری بالاتر از حد متوسط هستند. نتایج ازمون تحلیل واریانس چند راهه نیز نشان داد دانشجویان دختر به طور معناداری دارای میانگین بیشتری در نگرش کلی، و مؤلفه های سلامت، آرامش، و احساس خوب بودند. همچنین اثر اصلی رشته ورزشی، تنها بر مؤلفه اجتماعی معنادار بود. نتایج با توجه به تئوری رفتار برنامه ریزی شده آجزن تبیین شد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط شیوه های فرزندپروری والدین با میزان مشارکت ورزشی دانش آموزان دختر دبیرستانی است. 184 دانش آموز دختر دبیرستانی، در این پژوهش شرکت کردند. از پرسش نامة محیط خانوادگی برای تعیین شیوه های فرزند پروری والدین، و از پرسش نامة پژوهشگر ساختة مشارکت ورزشی برای سنجش میزان مشارکت ورزشی نمونة پژوهشی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین شیوة فرزند پروری مقتدرانه و سهل گیرانة والدین با مشارکت ورزشی دختران دانش آموز، ارتباط معناداری وجود دارد؛ اما بین شیوه های فرزند پروری مستبدانه و مسامحه کارانة والدین با مشارکت ورزشی دختران دانش آموز، ارتباط معناداری یافت نشد. براساس یافته های پژوهش حاضر، حمایت بیشتر والدین با فعالیت بدنی بیشتر فرزندان همراه است.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی واماندگی بر اساس کمال گرایی خودمدار، و جامعه مدار در ورزشکاران مرد نخبه است. 107 مرد ورزشکار نخبه (میانگین سنی: 5± 39/25، و میانگین سابقه ورزشی: 4± 17/8 سال) که در رشته های فوتبال، هندبال، والیبال، فوتسال، و بسکتبال فعالیت می کردند، پرسش نامه های کمال گرایی چند بُعدی تهران، و واماندگی ورزشکار را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد کمال گرایی خودمدار، علایم واماندگی را به طور منفی و معنادار پیش بینی می کند؛ اما کمال گرایی جامعه مدار، کاهش احساس موفقیت، و خستگی جسمی- روانی را به طور مثبت و معنادار، و احساس بی ارزشی را به طور منفی پیش بینی می کند.

این پژوهش، با هدف تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش نامه منش ورزشی انجام شد. جامعة آماری پژوهش حاضر را ورزشکاران، مربیان، کارشناسان ورزش حرفه ای و قهرمانی استان کرمان تشکیل دادند، که با توجه به ملاک حداقل حجم نمونة لازم برای گردآوری داده ها در تحلیل عاملی، 140 نفر به عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسش نامه 25 سؤالی منش ورزشی ولراند و همکاران بود که دارای پنج خرده مقیاس (احترام به روابط اجتماعی، احترام به قوانین و مسئولان، تعهد به ورزشی که به آن پرداخته می شود، احترام و توجه به حریف، و عدم رویکرد منفی در جهت عملکرد ورزشی) است. برای تحلیل داده ها، از شاخص های توصیفی برای توصیف آماری داده ها، ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی درونی، و تحلیل عاملی تأییدی برای تعیین روایی سازه استفاده شد. نتایج حاکی از پایایی 82/0 برای پرسش نامه منش ورزشی بود. درخصوص روایی سازه و بر اساس میزان روابط و سطح معناداری، تمامی سؤالات، به غیر از یک سؤال، رابطة معناداری با عامل ها داشتند و توانستند پیشگوی خوبی برای عامل خود باشند. براساس نتایج پژوهش حاضر، نسخه فارسی پرسش نامه منش ورزشی دارای اعتبار و روایی قابل قبولی می باشد.

هدف از انجام این پژوهش، تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس تحلیل رفتگی ورزشی در ورزشکاران رشته های مختلف بود. نسخه اصلی این مقیاس، دارای 15 سؤال و سه خرده مقیاس واماندگی هیجانی- جسمانی، حس کاهش اجرا، و کاهش ارزشمندی در ورزش است. این پرسش نامه، پس از ترجمه به زبان فارسی، بین 225 ورزشکار با دامنة سنی 35-15 سال از رشته های مختلف ورزشی توزیع شد. برای برآورد پایایی این مقیاس از روش آلفای کرونباخ، برای برآورد روایی آن از روش تحلیل عاملی اکتشافی، و همچنین برای تأیید مدل از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. یافته های پژوهش روایی، و پایایی مقیاس را مورد تأیید قرار دادند. به طورکلی، مقیاس تحلیل رفتگی با سه عامل، 58 درصد واریانس کل سؤالات را تبیین کرد. در ارتباط با همسانی درونی سؤالات هر خرده مقیاس، ضریب پایایی واماندگی هیجانی 77/0، حس کاهش اجرا 80/0، و کاهش ارزشمندی در ورزش 82/0 بود. بنابراین، به نظر می رسد پرسش نامة تحلیل رفتگی ورزشی رادک و اسمیت، ابزار مناسبی برای سنجش تحلیل رفتگی ورزشی ورزشکاران در جامعة ایرانی است.