مطالعات روان شناسی ورزشی

هدف پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس پرخاشگری و خشم رقابتی در ورزشکاران بود. بدین منظور 403 ورزشکار مرد از رشته های مختلف در سه مرحله به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی مقیاس ترجمه شده پرخاشگری و خشم رقابتی در ورزش را تکمیل کردند. نتایج با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی درون طبقه ای، تحلیل واریانس یک طرفه با آزمون تعقیبی بونفرونی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. نتایج نشان داد که دو عامل به دست آمده 32/43 درصد واریانس را تبیین کردند. همسانی درونی برای کل مقیاس و خرده مقیاس ها به ترتیب برابر بود با 78/0، 74/0 و 68/0. همبستگی بین خرده مقیاس ها و کل مقیاس ثبات درونی قابل قبولی را نشان داد. در بررسی روایی سازه همگرا همبستگی خوبی بین مقیاس ترجمه شده و پرسش نامه قضاوت اخلاقی در ورزش (219/0- =r) نشان داده شد. در بررسی روایی سازه گروهی تفاوت معناداری بین انواع ورزش ها در خرده مقیاس پرخاشگری نشان داده شد. نتایج مقادیر شاخص نیکویی برازش (92/0) و شاخص نیکویی برازش تطبیقی (91/0) نشان داد که در این مقیاس دو عامل و در هر عامل شش گویه به طور مناسبی تأیید شده است. همبستگی های درون گروهی نشان داد که مقیاس از پایایی زمانی قابل قبولی برخوردار است (خشم:90/0، پرخاشگری: 84/0 و کل مقیاس: 91/0). نتیجه گرفته شد که مقیاس ترجمه شده پرخاشگری و خشم رقابتی از روایی و پایایی قابل قبولی در بین ورزشکاران برخوردار است و قابلیت این را دارد که ورزشکاران، مربیان و پژوهشگران از آن استفاده کنند.

هدف این پژوهش بررسی رابطه جهت گیری ورزشی و اعتیاد به تمرین و مقایسه این دو متغیر در ورزشکاران زن و مرد رشته های انفرادی و تیمی است. از بین ورزشکاران برتر اراک، 286 نفر انتخاب شدند. داده ها با ""سیاهه اعتیاد به تمرین"" و ""پرسش نامه جهت گیری ورزشی"" جمع آوری و با ضریب همبستگی، آزمون تی، تحلیل واریانس و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که اعتیاد به تمرین، برجسته بودن نقش تمرین و پیامدهای روان شناختی تمرین با رقابت جویی، پیروزی گرایی و هدف گرایی رابطه مثبت و معناداری دارد. از بین متغیرهای پیش بین، تنها رقابت جویی اعتیاد به تمرین را پیش بینی کرد و ورزشکاران دارای اعتیاد به تمرین نسبت به همتایان بدون اعتیاد، در سه زیر مقیاس جهت گیری ورزشی، نمره بالاتری کسب کردند. نمره ورزشکاران مرد در زیرمقیاس های رقابت جویی و برجسته بودن نقش تمرین و نمره کل اعتیاد، نسبت به همتایان زن بالاتر بود و در زیرمقیاس های هدف گرایی و پیامدهای روان شناختی تمرین، نمره ورزشکاران انفرادی از ورزشکاران تیمی بالاتر بود.

هدف پژوهش حاضر سنجش روایی، پایایی، و هنجاریابی پرسش نامه انگیزش شرکت سالمندان در فعالیت بدنی است که پژوهشگر آن را بر اساس مدل اجتماعی- بوم شناختی ساخته و انگیزش شرکت کنندگان را در سه سطح درون- فردی، بین فردی، و اجتماعی می سنجد. جامعه آماری این پژوهش را همه سالمندان زن و مرد دارای فعالیت بدنی و ورزشی با رده سنی 60 سال و بالاتر شهر اصفهان تشکیل می دادند. روایی صوری و محتوایی این ابزار را شش نفر از متخصصان مربوط تایید کردند. روایی سازه پرسش نامه با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و پایایی با استفاده از دو روش آلفای کرونباخ و آزمون- آزمون مجدد (ضریب ثبات) بررسی شد. در این جامعه، سه عامل در ساختار پرسش نامه تأیید شد. میزان آلفای کرونباخ برای سه عامل انگیزش درون فردی، بین فردی و اجتماعی به ترتیب 75/0، 70/0 و 76/0 و برای کل مقیاس 81/0 به دست آمد. همچنین ضریب ثبات 94/0 برآورد شد. یافته ها نشان داد که پرسش نامه مورد نظر روایی و پایایی قابل قبولی دارد.

هدف از این پژوهش مقایسه خودشیفتگی و باورها در مورد ظاهر، بین ورزشکاران پرورش اندام حرفه ای و مبتدی است. روش این پژوهش توصیفی از نوع علّی مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را دو گروه از ورزشکاران پرورش اندام حرفه ای (43 نفر) و مبتدی (129 نفر) تشکیل می دادند. در این مطالعه از پرسش نامه شخصیت خودشیفته برای سنجش ویژگی های شخصیت خودشیفته در سطح غیر بالینی و مقیاس باورها در مورد ظاهر استفاده شد. از آمار توصیفی، محاسبه میانگین و انحراف استاندارد و در آمار استنباطی از آزمون تی مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. میانگین امتیازهای مربوط به خودشیفتگی و باورها در مورد ظاهر در گروه ورزشکاران پرورش اندام حرفه ای بیشتر از امتیازهای مربوط به خودشیفتگی و باورها در مورد ظاهر در گروه ورزشکاران پرورش اندام مبتدی بود. نتایج حاکی از وجود تفاوت معنا داری در میزان خودشیفتگی بین آزمودنی های گروه های ورزشکاران پرورش اندام حرفه ای و مبتدی بود، ولی میزان باورها در مورد ظاهر در گروه های تحت بررسی تفاوت معناداری را نشان نداد. به منظور جلوگیری از بروز رفتارهای خودشیفتگی در ورزشکاران می توان با تهیه برنامه های آموزشی و درمانی مناسب برای کنترل رفتارهای خودشیفتگی ناسازگارانه و مشکلات اخلاقی و رفتاری اقدام کرد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش نامه سنجش مهارت های ذهنی اوتاوا-3 بود. بدین منظور 480 ورزشکار با سطوح مختلف مهارتی در 10 رشته ورزشی تیمی و انفرادی، به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه ها را تکمیل کردند. روش اجرا بدین شکل بود که ابتدا با استفاده از روش باز ترجمه، روایی صوری و صحت ترجمه نسخه فارسی پرسش نامه تأیید شد. در ادامه برای تعیین روایی سازه پرسش نامه ها از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری، برای تعیین همسانی درونی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ، برای پایایی زمانی (ثبات پاسخ) سؤالات از ضریب همبستگی درون طبقه ای در روش آزمون مجدد و برای تعیین هنجاریابی از نقاط درصدی استفاده شد. نتایج نشان داد که تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم، ضرایب الفای کرونباخ و همبستگی درون طبقه ای نسخه فارسی پرسش نامه سنجش مهارت های ذهنی اوتاوا-3، از ساختار 12 عاملی 48 سؤالی پرسش نامه اصلی حمایت کرده، روایی عاملی و پایایی آن را تأیید می کند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط تعداد تماشاگران با کورتیزول بزاقی و ارزیابی عملکرد داوران لیگ برتر فوتبال است. جامعه آماری تعداد 15 داور لیگ برتر (مرد) در فصل 88-87 بودند، که داوطلب شرکت در این پژوهش شدند. کورتیزول بزاقی آنان در سه مرحله، روز پیش از مسابقه، نیم ساعت پیش و پس از مسابقه اندازه گیری شد. پس از کسب آمار تماشاگران از مسئول ورزشگاه و سرپرست مسابقات، برگ ارزشیابی عملکرد داوران از ناظر بازی گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری پیرسون، تی وابسته و تحلیل واریانس با اندازه های تکراری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که تعداد تماشاگران با کورتیزول پیش و پس از مسابقه رابطه معناداری ندارد، ولی با عملکرد رابطه منفی معناداری دارد. عملکرد با کورتیزول پس از مسابقه رابطه مثبت معناداری نشان داد و تجربه داوران با کورتیزول پیش از مسابقه رابطه منفی معناداری داشت. همچنین نتایج حاکی از آن بود که کورتیزول بزاقی پس از مسابقه نسبت به سایر مراحل افزایش چشمگیری دارد. نتایج نشان می دهد که در این زمینه به علم روان شناسی ورزشی برای آموزش راهکارهای مقابله با استرس به داوران نیاز است.

هوش هیجانی قابلیت درک و شناخت هیجانات خود و دیگران و کنترل و مدیریت آنهاست. هدف از پژوهش حاضر مقایسه هوش هیجانی، و مؤلفه ها و خرده مقیاس های آن بر اساس سابقه و جنسیت و سپس تعیین اولویت هر یک از خرده مقیاس های هوش هیجانی در میان منجیان غریق است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه منجیان غریق درجه یک و دو استان های تهران، البرز و خراسان رضوی بودند، که از این میان 100 منجی غریق (52 مرد و 48 زن) به صورت تصادفی انتخاب شدند. ویژگی های فردی و زمینه ای با استفاده از پرسش نامه پژوهشگرساخته جمع آوری شد. برای سنجش هوش هیجانی از پرسش نامه هوش هیجانی بار-آن استفاده شد، که دارای 90 سؤال بود و 15 خرده مقیاس را در قالب پنج مؤلفه هوش درون فردی، هوش بین فردی، مدیریت فشار روانی، سازگاری و خلق عمومی می سنجید. داده ها از طریق تحلیل واریانس دو عاملی و آزمون ناپارامتریک فریدمن برای رتبه بندی خرده مقیاس ها تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که تفاوت معناداری در هوش هیجانی و مؤلفه ها و خرده مقیاس های آن میان منجیان غریق وجود ندارد. همچنین ویژگی های مسئولیت پذیری اجتماعی، شادمانی و روابط بین فردی به ترتیب در بالاترین سطح جای داشتند. به طورکلی نتایج پژوهش حاضر بیانگر سطح مطلوب هوش هیجانی در منجیان غریق بود.

هدف این پژوهش بررسی رابطه اضطراب صفتی و حالتی با حس حرکت در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار پسر است. بدین منظور، 200 دانشجو (100 ورزشکار و 100 غیرورزشکار) با میانگین سنی 94/1 ± 80/21 به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه اطلاعات فردی، پرسش نامه اضطراب صفتی- حالتی اشپیل برگر و آزمون تنظیم زاویه دست برتر بهرامی استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه هم زمان و تحلیل واریانس ها بررسی شدند. یافته ها نشان دادند که همبستگی قوی و مثبتی بین اضطراب صفتی و حالتی با خطای حس حرکت وجود دارد. از طرف دیگر، خطای حس حرکت نیز می تواند اضطراب صفتی و حالتی را پیش بینی کند. نتایج نشان می دهد که افراد غیرورزشکار نسبت به ورزشکاران اضطراب و خطای حس حرکت بیشتری دارند. با توجه به میزان اضطراب حالتی متوسط ورزشکاران، می توان اظهار داشت که این پژوهش از فرضیه یوی وارونه حمایت می کند.