مهشید زارع زاده

ورزش و فعالیت جسمانی تأثیرات مثبتی بر عملکردهای جسمی و روانی دارند، اما نیاز است تأثیر آنها بر عملکردهای شناختی با جزئیات بیشتری توضیح داده شود. این پژوهش به بررسی تأثیر فعالیت های بدنی منتخب با سطوح مختلف تداخل شناختی-حرکتی بر کارکردهای اجرایی 76 دختر 12-10 ساله شهرستان بم، با میانگین و انحراف استاندارد شاخص توده بدن 5/1±73/18 و میانگین هوش 1/9±5/109 می پردازد که براساس نمره به دست آمده در پیش آزمون، به صورت تصادفی در چهار گروه (شناختی بالا- حرکتی بالا، شناختی پایین- حرکتی بالا، شناختی بالا- حرکتی پایین و شناختی پایین - حرکتی پایین)، قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمرینات شناختی بالا-حرکتی بالا بر مؤلفه توجه و حافظه کاری کارکردهای اجرایی دختران 12-10 ساله تأثیر معنا داری دارد (05/0≥P). همچنین تمرینات شناختی پایین -حرکتی بالا بر مؤلفه های توجه، بازداری تأثیر معناداری دارد (05/0≥p). بین چهار گروه آزمودنی ها در مؤلفه توجه تفاوت معناداری مشاهده شد (001/0 P= و  257/4=(4،71)F). ولی در مؤلفه حافظه کاری و بازداری تفاوت معناداری دیده نشد (373/0 = P و  057/1=(4،71)F). با استناد به نتایج این پژوهش، تمرینات شناختی -حرکتی در قالب فعالیت های بدنی بر مؤلفه های توجه و حافظه کاری و بازداری به عنوان سه مؤلفه از کارکردهای اجرایی بر دختران 10 تا 12 تأثیر معنا دار دارد، بنابراین، با جایگزین کردن و طراحی تمرینات شناختی –حرکتی به جای فعالیت های سنتی کلاس تربیت بدنی می توان بهبود کارکردهای اجرایی را در دختران 10 تا 12 ساله فراهم کرد.

زمینه و هدف: اختلال نقص توجه/بیش فعالی تخریب قابل ملاحظه ای در کنش های اجتماعی، آموزشی، شغلی و توانایی های حرکتی ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه ی ششم ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 99-1398 بودند؛ و نمونه پژوهش شامل 30 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها در دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه های اختلال کمبود توجه سوانسون و نولان و پلهام، فرم والدین (1980)، خرده آزمون های حافظه عددی و تشابهات از مقیاس هوشی وکسلر (2002) و آزمون تصاویر پیچیده آندره ری (1942) پاسخ دادند. گروه آزمایش طی 18 جلسه 45 دقیقه ای جلسات آموزش توانایی های حرکتی را به صورت گروهی دریافت کردند، درحالی که گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 25 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج مقایسه گروه آزمایش با گروه کنترل نشان داد که کارکردهای اجرایی حافظه ی فعال و برنامه ریزی-سازماندهی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافت؛ و اثربخشی آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی در مرحله ی پس آزمون تأیید گردید (01/0 > p ). میزان این تأثیر در کارکرد اجرایی حافظه ی فعال 64/0 و برنامه ریزی- سازمان دهی 69/0 بود (01/0> p ). نتیجه گیری: به طورکلی نتایج حاکی از تأثیر آموزش توانایی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی در کودکان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود؛ و می توان از این روش برای درمان این کودکان استفاده کرد.

وزن هنگام تولد از شاخص های مهم سلامت نوزادان و بهترین روش سنجش پیامد بارداری درنظر گرفته می شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، مقایسه اختلالات بینایی و مشکلات حرکتی دربین کودکان سه تا هفت سال با وزن خیلی کم تولد، وزن بسیار کم تولد و سالم بود. شرکت کنندگان این پژوهش 128 کودک با وزن تولد بسیار کم، خیلی کم و سالم بودند که به صورت دردسترس انتخاب شدند. از آزمون مجموعه ارزیابی حرکتی کودکان- ویرایش دوم برای سنجش عملکرد حرکتی استفاده شد. همچنین، یک چشم پزشک اطفال کارکردهای بینایی شامل تیزی بینایی، حساسیت تقابلی، دید سه بعدی، انحراف چشم، نیستاگموس، انطباق پذیری، همگرایی و ادراک بینایی کودکان را ارزیابی کرد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که بین عملکرد حرکتی سه گروه کودک تفاوت معناداری وجود داشت  ( 0.001 = P ). بین عملکرد بینایی سه گروه تفاوت معناداری وجود نداشت ( 0.051 = P ). براساس نتایج، اختلالات بینایی و حرکتی در کودکان زودرس در مقایسه با جمعیت سالم بیشتر هستند؛ بنابراین، اولین گام شناخت بیشتر بالینی کودکان است.

هدف از این پژوهش، تعیین اثر دستورالعمل های کانون توجه بیرونی بر یادگیری تکلیف پیگردی تحت شرایط تکلیف ثانویه بود. بدین منظور، 42 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه کرمان (با دامنه سنی 25 19 سال) پس از شرکت در پیش آزمون و به صورت تصادفی در سه گروه جای گرفتند (کنترل، دستورالعمل های کانون توجه بیرونی نزدیک و دستورالعمل های کانون توجه بیرونی دور). شرکت کنندگان تکلیف پیگردی را در چهار بلوک چهار کوششی تمرین کردند و پس از گذشت 48 ساعت، در آزمون یادداری تأخیری تحت شرایط تکلیف ثانویه شرکت نمودند. قابل ذکر است که به منظور سنجش تکلیف پیگردی از تست هماهنگی دو دست دستگاه وینا استفاده شد و میانگین زمان کل در این تکلیف به عنوان متغیر وابسته محاسبه گردید. همچنین، گروه تمرکز بیرونی نزدیک، دستورالعمل هایی را در ارتباط با حرکات دسته ها دریافت کرد و به گروه تمرکز بیرونی دور، دستورالعمل هایی در مورد حرکات نقطه قرمز رنگ در قسمت های مختلف مسیر ارائه شد. شایان ذکر است که گروه کنترل هیچ دستورالعملی را دریافت نکرد. علاوه براین، از آزمون تحلیل واریانس عاملی مرکب و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه جهت تعیین معناداری در مراحل اکتساب و یادداری استفاده شد. نتایج نشان می دهد که تفاوت معناداری میان بلوک های مختلف تمرینی در مرحله یادگیری (P=0.0001) و میان گروه های مختلف در مرحله یادداری (P=0.0001) وجود دارد. این نتایج حاکی از این است که افزایش فاصله در یک تمرکز توجهی بیرونی، یادگیری تکلیف پیگردی را به ویژه تحت شرایط تکلیف ثانویه بهبود می بخشد؛ زیرا، شرایط تکلیف ثانویه می تواند منابع توجهی را افزایش دهد و باعث تغییر توجه به بیرون شود.

مهارت های حرکتی پایه، الگوهای قابل مشاهده ای از رفتارهای حرکتی شامل فعالیت های جابه جایی، دستکاری و پایداری هستند. هدف این تحقیق ارزیابی رشد حرکتی درشت و سطح تبحر اجرای مهارت های حرکتی کودکان دبستانی در شهر تهران بود. از نسخه دوم آزمون رشد حرکتی درشت (اولریخ، 2000) برای ارزیابی 712 کودک 11-7 ساله استفاده شد. اجرای هر یک از دوازده مهارت حرکتی درشت این آزمون به صورت کیفی ارزیابی شد. درصد کودکان با اجرای در سطح ضعیف/ ماهر و نزدیک ماهر (پیشرفته) بر حسب جنس و گروه سنی گزارش شد. ارزیابی ها مشخص کرد بالاترین درصدهای اجرا در سطح پیشرفته برای هر دو جنس به سُرخوردن و دویدن مربوط بوده اند، اما این نسبت ها در دیگر مهارت های ارزیابی شده درکل پایین بود. در یک مهارت جابه جایی (جهیدن) و دو مهارت کنترل شیء (ضربه با پا، و ضربه با دست) درصد پسرهایی که در سطح پیشرفته ارزیابی شدند، از نظر آماری بیشتر از درصد دخترها بود. در سه مهارت کنترل شیء (دریبل، ضربه با پا، و پرتاب از بالای شانه) درصد کودکان با سن بالاتر که در سطح پیشرفته ارزیابی شده بودند، از نظر آماری بیشتر از کودکان کم سن و سال تر بود. ازاین رو پیشنهاد می شود در برنامه های دبستان ها به بهبود سطح تبحر مهارت های حرکتی توجه بیشتر شود.

زمینه : یکی از نارسایی​ های بارز در کودکان دبستانی، اختلال هماهنگی رشدی است که توانایی حرکتی را در کودکان سالم و طبیعی تحت​تاثیر قرار می ​دهد و تا دوران بزرگسالی نیز ادامه​ می​ یابد. بنابراین شناسایی و مداخله بهنگام ضروری به​نظرمی​رسد. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان شیوع اختلال هماهنگی رشدی در دختران دبستانی 9 تا 11ساله شهرستان خرمبید واقع در استان فارس بود. روش : پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و جامعه آماری تمامی کودکان دختر 9 تا 11 ساله شهرستان خرمبید بود. روش نمونه​گیری خوشه ​ای مرحله ​ای و طبق جدول مورگان، نمونه​ های پژوهش 300دختر (با میانگین قد: 7/138 و وزن: 46/33) بودند. برای جمع آوری داده​ها از پرسش نامه اختلال هماهنگی رشدی والدین برای غربالگری اولیه استفاده​ شد و برای تشخیص دقیق کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی آزمون تبحر حرکتی برونینکز اوزرتسکی (فرم کوتاه) به​ کار گرفته ​شد. از آزمون آماری خی​دو برای تحلیل داده​ ها استفاده​شد. یافته ها: براساس پرسش نامه اختلال هماهنگی رشدی والدین 98کودک غربال​ شدند و سرانجام با استفاده از فرم کوتاه آزمون تبحر حرکتی برونینکز اوزرتسکی، 33نفر شناسایی​ شد. میزان شیوع این اختلال در نمونه تحت​بررسی 2/11درصد، تخمین​زده​شد، به​طوری که در سنین 9، 10 و 11سال به​ترتیب 5/10، 7/13 و2/9 برآوردشد. نتیجه گیری: از آنجایی که این اختلال افزون​بر مهارت​های حرکتی بر خودپنداره، عزت​نفس و مهارت​ های تحصیلی دانش آموزان تاثیرگذار است، تشخیص بهنگام و درمان به​ موقع این اختلال ضروری به نظر می ​رسد

در این پژوهش، پیش بینی تحلیل رفتگی ورزشکار بر اساساضطراب رقابتیو تنظیمات انگیزشی در ورزشکاران مرد نخبه مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 102 نفر ورزشکار مرد در رشته های فوتبال، هندبال، والیبال، فوتسال، بسکتبال (بامیانگین سنی:5± 39/25 و میانگین سابقة ورزشی:4± 17/8)، پرسش نامه های انگیزش ورزشی، تحلیل رفتگی ورزشکار و اضطراب رقابتی ورزشی را تکمیل نمودند. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد، انگیزش درونی، به طور منفی و معنادار و انگیزش بیرونی و بی انگیزشی به طور مثبت و معنادار علایم تحلیل رفتگی را پیش بینی می کنند. همچنین، اضطراب شناختی و بدنی به طور مثبت و معنادار و اعتماد به خود به صورت منفی و معنادار علایم تحلیل رفتگی ورزشکار را پیش بینی می کنند. بر اساس نتایج پژوهش، چنین نتیجه گیری می شود که با افزایش انگیزش درونی، بالابردن حس اعتماد به نفس و کاهش اضطراب ناشی از رقابت و بی انگیزشی، می توان از آثار منفی اضطراب رقابتی، بی انگیزشی و تحلیل رفتگی ورزشکاران تا حدّ امکان پیشگیری کرد.

هدف از این پژوهش، بررسی اثر نوع کانون توجه با استفاده از راهبرد خودگفتاری آموزشی بر اکتساب و یادداری مهارت پاس سینه ی بسکتبال در نوجوانان پسر مبتدی بود. به این منظور، 59 دانش آموز داوطلب مبتدی (57/0±4/13سال) انتخاب و بعد از پیش آزمون به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. گروه کنترل بدون خودگفتاری، گروه خودگفتاری با کانون توجه درونی و گروه خودگفتاری با کانون توجه بیرونی، طی پنج جلسه به تمرین مهارت پاس سینه ی بسکتبال پرداختند. بعد از آخرین جلسه ی اکتساب، پس آزمون و بعد از دو هفته بی تمرینی، آزمون یادداری گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس یک طرفه همراه با آزمون تعقیبی بونفرنی نشان داد که از یک سو تفاوت گروه ها در بین مراحل اکتساب و یادداری معنا دار است، هر چند تفاوت بین اثرات دو نوع کانون توجه با استفاده از راهبرد خودگفتاری معنا دار نیست، اما از سوی دیگر تفاوت دو گروه تجربی با گروه کنترل معنا دار است. بنابراین، اگرچه خودگفتاری آموزشی باعث بهبود اکتساب و یادداری مهارت پاس سینه ی بسکتبال در مراحل ابتدایی یادگیری می شود، اما احتمالاً دستکاری نوع کانون توجه به صورت خودگفتاری تاثیر چندانی بر اکتساب و یادداری پاس سینه ی بسکتبال ندارد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین اعتماد به نفس ورزشی و انگیزش در ورزشکاران تنیس روی میز بر پایه نظریه خودمختاری است. در این پژوهش توصیفی همبستگی، 120 ورزشکار تنیس روی میز استان کرمان که دارای حداقل سابقه سه سال فعالیت و کسب مقام در سطح مسابقات شهرستانی بودند، به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های انگیزش ورزشی پلی تیر و همکاران و اعتماد به نفس ورزشی ویلی و نایت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین اعتماد به نفس ورزشی و انواع آن (به جز مؤلفه قابلیت انعطاف) با انگیزش کل، انگیزش درونی و بیرونی رابطه مثبت و معنا داری وجود داشته است. همچنین مؤلفه های اعتماد به نفس توانستند 7/45 درصد انگیزش کل را پیش بینی کنند. مطابق با نتایج به دست آمده، باورهای ورزشکاران در قصد و نیت آنها از فعالیت تأثیر می گذارد و باعث تغییر در میزان انگیزش می گردد.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی واماندگی بر اساس کمال گرایی خودمدار، و جامعه مدار در ورزشکاران مرد نخبه است. 107 مرد ورزشکار نخبه (میانگین سنی: 5± 39/25، و میانگین سابقه ورزشی: 4± 17/8 سال) که در رشته های فوتبال، هندبال، والیبال، فوتسال، و بسکتبال فعالیت می کردند، پرسش نامه های کمال گرایی چند بُعدی تهران، و واماندگی ورزشکار را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد کمال گرایی خودمدار، علایم واماندگی را به طور منفی و معنادار پیش بینی می کند؛ اما کمال گرایی جامعه مدار، کاهش احساس موفقیت، و خستگی جسمی- روانی را به طور مثبت و معنادار، و احساس بی ارزشی را به طور منفی پیش بینی می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش معنوی و پرخاشگری در بازیکنان فوتبال پسر رده سنی نوجوانان است. پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی و به لحاظ هدف، کاربردی می باشد. جامعه این پژوهش بازیکنان فوتبال پسر رده سنی نوجوانان با دامنه سنی 14 تا 17 سال (میانگین و انحراف استاندارد 78/0± 32/15) می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تیم های مس کرمان، مس رفسنجان، فجر سپاسی، فولاد خوزستان و استقلال اهواز به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرها از مقیاس هوش معنوی کینگ و پرسش نامه پرخاشگری باس و پری استفاده شد. برای تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون چندمتغیری همزمان به کاربرده شد. نتایج بین نمره کلی هوش معنوی و خرده مقیاس های هوش معنوی (تفکر انتقادی وجودی، تولید معنی شخصی، آگاهی، توسعه حالت آگاهی) با پرخاشگری و خرده مقیاس های پرخاشگری (پرخاشگری فیزیکی، پرخاشگری کلامی، خشم و خصومت) رابطه منفی و معناداری نشان دادند. خرده مقیاس های هوش معنوی توانستند 39/0 از واریانس پرخاشگری را پیش بینی کنند. این یافته ها نشان می دهند هر چه هوش معنوی بالاتر باشد احتمال پرخاشگری ورزشکاران در میادین ورزشی کمتر است.

هدف : هدف تحقیق حاضر، معرفی و ارزیابی پایایی و جنبه های مختلف روایی نسخه فارسی پرسش نامه مشاهده حرکتی برای آموزگاران ( PMOQ-T ) در ایران بود، که از آن برای شناسایی کودکان در معرض خطر اختلال هماهنگی رشدی ( DCD ) استفاده می شود. روش : روایی تفکیکی، روایی سازه، روایی هم زمان، و هم سانی درونی این پرسش نامه با استفاده از یک نمونه 505 نفری از دانش آموزان پسر دبستانی و معلمانشان ارزیابی شد. از معلمان خواسته شد تا این پرسش نامه را تکمیل کنند. نتایج ارزیابی معلمان با عملکرد دانش آموزان در آزمون تبحر حرکتی برونینکس اوزرتسکی ( BOTMP ) و آزمون رشد حرکتی درشت 2 ( TGMD-2 ) قیاس شد. یافته ها : نسخه فارسی PMOQ-T پایایی درونی بالایی داشت (91/0= α). عملکردهای حرکتی کودکان در معرض خطر DCD در BOTMP و TGMD-2 نسبت به کودکان سالم بالاتر بود. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد نسخه فارسی PMOQ-T دو عاملی است و با نسخه اصلی آن هم خوانی دارد. در نهایت، همبستگی بالایی بین نمرات حاصل از این پرسش نامه با عملکردهای کودکان در BOTMP (75/0-) و دو زیرمقیاس TGMD-2 ] جابه جایی (68/0-) و کنترل شیء (62/0-) [ مشاهده شد. نتیجه گیری : نتایج نشانگر این است که نسخه فارسی PMOQ-T را می توان به عنوان یک ابزار روا و پایا برای غربالگری کودکان در معرض خطر DCD در ایران در نظر گرفت.