رفتار حرکتی

خودپنداره بدنی تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شاخص توده بدنی و فعالیت بدنی قرار میگیرد. هدف این تحقیق؛ آزمودن یک مدل از ارتباطات بین وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شاخص توده بدنی، فعالیت بدنی و خودپنداره بدنی دختران نوجوان بود. از میان دانش آموزان دختر 8-18ساله منطقه 11شهرتهران (میانگین=89/12سال و انحراف استاندارد=64/2) 652 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه های خودتوصیفی بدنی و بین المللی فعالیت بدنی را تکمیل کردند. روش تحقیق از نوع همبستگی است. مدل با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر و مدلیابی معادلات ساختاری با نرم افزار ایموس بررسی شد. نتایج تحلیل مسیر و مدلیابی معادلات ساختاری حاکی از برازش خوب مدل بود و نشان داد که وضعیت اجتماعی-اقتصادی اثر مستقیم بر خودپنداره بدنی مرتبط با توانایی بدنی دارد و همچنین اثر غیرمستقیم با میانجیگری فعالیت بدنی بر خودپنداره بدنی مرتبط با توانایی بدنی و هم خودپنداره بدنی مرتبط با ظاهر بدنی دارد. همچنین، شاخص توده بدنی بر خودپنداره بدنی مرتبط با توانایی بدنی و خودپنداره بدنی مرتبط با ظاهر بدنی اثر مستقیم دارد. در مجموع نتایج نشان میدهد که خودپنداره بدنی تحت تأثیر متغیرهای وضعیت اجتماعی-اقتصادی، فعالیت بدنی و شاخص توده بدنی است. بنابراین، دانش آموزان برای ارتقاء سطح خودپنداره بدنی باید به عوامل وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شاخص توده بدنی و فعالیت بدنی توجه کند.

هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر و مقایسة سه روش مختلف آموزش مشاهده ای بر اکتساب و یادداریِ مهارت بالانس ژیمناستیک بود. روش تحقیق، نیمه تجربی است. 51 دانشجوی پسر مبتدی با میانگین سنی 18 تا 24 سال انتخاب، و به روش تصادفی ساده در 3 گروه: 1) گروه مشاهدة مدل زنده 2) گروه مشاهدة مدل انیمیشن و 3) گروه ترکیبی مشاهدة مدل زنده و انیمیشن قرار گرفتند. علاوه بر مشاهدة مدل، آموزش های کلامی نیز هم زمان به آزمودنی های هر سه گروه ارائه می شد. آموزش مختص به هر یک از گروه ها به مدت سه هفته و هر هفته سه جلسه انجام شد. بعد از هر جلسه آموزش، همة آزمودنی ها به طور یکسان 10 بار مهارت بالانس را اجرا کردند. بعد از آخرین جلسة تمرین، آزمون اکتساب و 48 ساعت بعد آزمون یادداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح 05/0α= انجام شد. نتایج طرح اندازه گیری مکرر نشان داد که هر سه روش آموزشی به طور معنی داری سبب بهبود اجرای مهارت در مراحل اکتساب و یادداری می شود. همچنین نتایج تحلیل واریانس یک راهه تفاوتی معنی دار میان سه گروه در مراحل اکتساب و یادداری نشان داد به طوری که آزمودنی های گروه سوم (ترکیب مشاهدة مدل زنده و انیمیشن) در آزمون اکتساب و یادداری به طور معنی داری بهتر از گروه اول(مشاهدة مدل زنده) و دوم (مشاهدة مدل انیمیشن) عمل کردند. اما بین اجرای آزمودنی های گروه های اول و دوم تفاوتی معنی دار یافت نشد. با توجه به نتایج تحقیق به مربیان و معلمان ورزشی پیشنهاد می شود که هنگام آموزش مهارت های حرکتی، از ترکیب مشاهدة مدل زنده و انیمیشن استفاده کنند که منجر به یادگیری بهتری برای اجرای مهارت می شود.

در اغلب پژوهش های تداخل زمینه ای، اثرات تغییرپذیری بر معیارهای نتیجه اجرا بررسی شده است و به تأثیر آن بر بهبود ویژگی های الگوی حرکت کمتر توجه شده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر سه سطح از تداخل بر روش (الگوهای هماهنگی درون و بین عضوی) و نتیجه اجرای شوت درجا و شوت جفت در بسکتبال است. شرکت کنندگان 30 دانشجوی پسر بودند که 16 جلسه 80 کوششی را با تداخل کم (مسدود)، زیاد (تصادفی) یا متوسط (تناوبی) تمرین کردند. آزمون های یادداری مسدود، تصادفی و تناوبی با 10 کوشش از هر شوت اجرا شد. بررسی نتیجه و روش اجرا نشان داد که با وجود پیشرفت معنی دار هر سه گروه، دست کم در نیمه اول جلسات اکتساب، برتری با گروه تداخل ناچیز بوده است (p < 0.01). در یادداری تصادفی، تفاوت های معنی دار (p < 0.01) مشاهده شده در روش اجرا مشابه تحقیقات کلاسیک اثر تداخل زمینه ای بود. در یادداری مسدود، تفاوت ها نشانگر ایجاد نوعی وابستگی زمینه ای بود به طوری که الگوهای هماهنگی گروهی که به صورت مسدود تمرین کرده بودند، بهتر از دو گروه دیگر بود. در مجموع، یافته ها نشان داد تداخل زمینه ای می تواند برای توسعه روش اجرا و ارتقای نتایج اجرای مهارت های حرکتی مفید باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری بر کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی در زنان ورزشکار است. این پژوهش مطالعه ای نیمه-تجربی همراه با گمارش تصادفی آزمودنی ها در گروه های آزمایش و کنترل، به همراه پیش-آزمون و پس آزمون و مطالعه پیگیری است. بدین منظور، 28 ورزشکار تیم های ورزشی دانشگاه الزهرا در محدوده سنی 19- 26 سال، با استفاده از نمونه گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (14 نفر آزمایش و 14 نفر کنترل). برای سنجش خود ناتوان سازی از مقیاس خود ناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) و برای سنجش خودکارآمدی، از مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت هفت هفته در کارگاه آموزشی فشرده شناختی - رفتاری شرکت کردند. در پایان آموزش، هر دو گروه آزمایش و کنترل مجدداً آزمایش شدند. داده ها از طریق آزمون های t و اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد اجرای مداخله شناختی - رفتاری تفاوت معنی داری (01/0 (p<در کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی گروه آزمایش ایجاد می کند. این نتایج در اندازه گیری یک ماه بعد برای خودکارآمدی ماندگار بود، ولی برای خود ناتوان سازی ماندگار نبود. این پژوهش نشان داد از آموزش شناختی - رفتاری می توان به طور موفقیت آمیزی برای کاهش خود ناتوان سازی و مؤلفه های آن و افزایش خودکارآمدی ورزشکاران استفاده کرد.

جوّ حاکم بر محیط های دانشگاهی و حمایت اجتماعی از سوی دوستان و خانواده از عوامل تعیین کنندة سطح فعالیت بدنی به شمار می روند؛ از این رو، تحقیق حاضر با هدف تعیین تفاوت های جنسیتی در ادراک حمایت های محیطی و اجتماعی برای مشارکت دانشجویان در فعالیت های بدنی انجام شده است. به این منظور، 300 دانشجوی دورة کارشناسی (162 دختر و 138 پسر، به ترتیب با میانگین سن 98/0±32/20 و 02/1±97/20 سال) که در نیم سال دوم 1388- 89 در دانشگاه الزهرا و دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بودند، پرسشنامه های اطلاعات فردی، مقیاس جوّ ادراک شدة مدرسه برای فعالیت بدنی (بیمبام و همکاران، 2005) و مقیاس حمایت اجتماعی برای فعالیت بدنی (گریسر و همکاران، 2008) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندمتغیره و متعاقب آن از تحلیل واریانس یک سویه در سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد جنسیت تأثیر معنی داری بر ادراک دانشجویان از حمایت محیطی استادان ندارد (05/0<p)، اما در خصوص حمایت محیطی همسالان، دانشجویان پسر به طور معنی داری ادراک بیشتری از حمایت محیطی همسالان خود داشتند (001/0>p). یافته های تحقیق نشان داد بین ادراک دانشجویان دختر و پسر از حمایت اجتماعی خانواده تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0<p) و در خصوص حمایت اجتماعی دوستان، نتایج به سود دانشجویان پسر بود (05/0>p). تحقیق حاضر تفاوت های جنسیتی در حمایت های محیطی و اجتماعی را در جهت افزایش مشارکت دانشجویان در فعالیت های بدنی مورد بحث قرار می دهد.

خودگفتاری از مداخلات روان شناختی است که می تواند بر اجرای حرکتی فرد اثرگذار باشد. در تحقیق حاضر، راهبردهای مختلف خودگفتاری آموزشی و انگیزشی بر اجرای پاس و شوت بسکتبال بررسی شده است. از میان 187 دانشجویی که در نیم سال اول سال تحصیلی 88- 89 واحد تربیت بدنی عمومی 2 (بسکتبال) را اخذ کرده بودند، 72 دانشجوی کارشناسی (میانگین سنی12/1 ± 09/20) به صورت تصادفی به عنوان نمونة تحقیق انتخاب شدند. ابتدا، آزمون پاس سرعت و دقت و شوت دقت از آن ها گرفته شد. پس از بررسی طبیعی بودن توزیه داده ها، با استفاده از آزمون K-S شرکت کنندگان به طور انتخابی به دو گروه آزمایشی (خودگفتاری آموزشی، خودگفتاری انگیزشی) و کنترل تقسیم شدند و در دورة تمرینی 12هفته ای (هر هفته یک جلسة 20 دقیقه ای شرکت کردند. هر گروه از عبارت های متناسب با خودگفتاری آموزشی و انگیزشی استفاده کرد و بر گروه کنترل هیچ مداخله ای اعمال نشد. نتایج t همبسته به منظور مقایسة پیش آزمون و پس آزمون در هر گروه نشان داد زمان پاس سرعت در هر سه گروه کاهش معنی داری یافته است و امتیاز گروه خودگفتاری آموزشی در پس آزمون پاس دقت، در مقایسه با پیش آزمون آن افزایش معنی داری داشته است (05/0P<). به علاوه نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد گروه خودگفتاری آموزشی در مهارت های پاس دقت و شوت، در مقایسه با دو گروه دیگر به طور معنی داری اجرای بهتری داشت (05/0P<)، اما در مهارت پاس سرعت گروه خودگفتاری انگیزشی سرعتی بیشتر از گروه کنترل داشت (05/0P<). این نتایج از به کارگیری خودگفتاری انگیزشی به عنوان ابزاری مؤثر در کسب مهارت های سرعتی و خودگفتاری آموزشی به عنوان وسیله ای کارآمد در کسب مهارت های دقتی برای مبتدیان حمایت می کند.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه انگیزش مشارکت دانشجویان ورزشکار دختر و پسر در فعالیت های ورزشی و رابطه آن با هدف گرایی ورزشی آنان است. نمونه های این تحقیق را 106 دانشجوی دختر ورزشکار و 105 دانشجوی پسر ورزشکار با میانگین سنی 21 سال تشکیل می دادند. از پرسشنامه انگیزش شرکت در فعالیت های ورزشی (PMQ) گیل و همکارانش (1983) و پرسشنامة تکلیف گرایی و خودگرایی در ورزش (TEOSQ) دیودا و نیکولز (1995)، به ترتیب برای ارزیابی دلایل مشارکت در ورزش و ارزیابی هدف گرایی ورزشی استفاده شد. تمام اطلاعات، با استفاده از آزمون های t و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری کمتر از 05/0 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد یادگیری و بهبود مهارت ها مهم ترین عامل انگیزشی آزمودنی ها برای شرکت در فعالیت های ورزشی بود. آزمون t، تفاوت در انگیزه ها و هدف گرایی ها را بین دختران و پسران نشان داد. مقایسه دو گروه نشان داد ورزشکاران دختر در عامل شهرت (انگیزه بیرونی) و ورزشکاران پسر در عامل بودن با دوستان ( انگیزه درونی) به طور معنی داری بالاتر از گروه مقابلشان بودند. همچنین بدون توجه به جنسیت، بین تکلیف گرایی با انگیزه های درونی و خودگرایی با انگیزه های بیرونی، رابطه معنی داری مشاهده شد. علاوه بر این، نمره تکلیف گرایی دختران به طور معنی داری بیشتر از پسران بود، ولی در خرده مقیاس خودگرایی اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند.