درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۰۱ تا ۱٬۱۲۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.
۱۱۰۱.

بررسی حکم وجوب و فوریت انجام حج در بانوان باردار و شیرده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 121 - 141

کلید واژه ها: حج بانوان باردار و شیرده شرایط استطاعت حج قواعد فقهی فوریت حج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
حج با حصول شرایطی خاص، فقط یک بار بر هر فرد مکلف واجب می شود که وجوب آن نیز فوری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوب و فوریت حج برای بانوان باردار و شیردهی که انجام اعمال حج به دلیل شرایط خاص خود یا شرایط طفل و جنین مشقت آور است یا ضرر دارد، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. بدین ترتیب کلیه منابع مکتوب فقهی برای پاسخ به این سؤال آیا بانوان باردار و شیرده در صورت حصول سایر شرایط استطاعت، مستطیع می شوند و یا در صورت وجوب حج، انجام آن فوریت دارد یا خیر، بررسی و تحلیل شد. در مورد استطاعت به صورت عام، در کتب اصول فقه و در مورد استطاعت در حج،  در کتب فقهی بحث های مفصلی موجود است، اما در مورد حکم وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده و انجام آن در سال استطاعت، در کتب فقهی فقهای متقدم و کتب تفصیلی و استدلالی فقها اشاره ای یافت نشد؛ البته حکم  مسئله در برخی رساله های عملیه و استفتائات مراجع عظام معاصر دیده می شود، اما در این موضوع خاص پژوهش استدلالی مستقلی یافت نشد. نتایج بررسی ها نشان داد ادله ای که مستند حکم شرعی در مسئله وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده قرار می گیرند عبارتند از: قاعده لاضرر، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، قاعده لاحرج و قاعده تزاحم میان اهم و مهم و عدم وجود برخی شرایط استطاعت در زن باردار و شیرده که از میان شرایط استطاعت، مسئله توانایی و استطاعت جسمی و بدنی در مورد حج زن باردار و شیرده اهمیت بیشتری دارد و مؤثر در حکم است.
۱۱۰۲.

ساخت و اعتبارسنجی پرسشنامه غیرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 27 - 45

کلید واژه ها: غیرت اعتبارسنجی ساخت پرسشنامه و منابع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
این پژوهش با هدف ساخت پرسشنامه غیرت، بر اساس مبانی نظری اسلامی انجام گرفت. در این پژوهش، جهت مطالعه منابع اسلامی از روش تحلیل محتوا و برای ارزیابی روایی و اعتبار پرسشنامه، از روش پیمایشی و انتخاب اتفاقی 100 تن از دانش پژوهان و طلاب علوم دینی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمهالله علیه) در سال تحصیلی 1397-1396 استفاده شد. ساختار برداشت شده از منابع اسلامی برای غیرت عبارتند از: مؤلفه های بینشی، عاطفی هیجانی، رفتاری، ارتباطی و جنسی. روایی محتوای این ساختار از نظر کارشناسان خبره دین و روان شناسی، طبق ساختار لیکرت چهار گزینه ای با میانگین کل 3 و واریانس 564/0 محاسبه شده و روایی گویه ها با میانگین 875/2 و ضریب هماهنگی و تطابق کندال در سطح اطمینان 99 درصد به دست آمده است. همبستگی بالا میان مؤلفه ها با کل آزمون و همچنین بین گویه ها، نشان دهنده روایی سازه بود. اعتبار آزمون به واسطه بررسی همسانی درونی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 87/0به دست آمد. دو نیمه سازی نیز اعتباری در حد 799/0 و 637/0 برای دو نیمه را نشان داد. بنابراین این پرسشنامه از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است. در نتیجه، پرسشنامه غیرت می تواند به عنوان ابزاری معتبر و علمی در پژوهش های اسلامی و کمی سازی استفاده شود.
۱۱۰۳.

تجربه زیسته مادران از تربیت جنسی کودکان پیش از دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 113 - 134

کلید واژه ها: کودک آموزش جنسی کودک مادران و تربیت جنسی کودکان تجربه زیسته مادران و کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۲۱۸
هدف این پژوهش بررسی تجربه زیسته مادران از تربیت جنسی کودکان پیش از دبستان خود بود. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد که در آن یازده مادر صاحب یک تا سه فرزند حداقل سه تا شش ساله مورد مصاحبه عمیق و اکتشافی قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، ثبت و شناسه گذاری، و سپس در قالب مضمونهای اصلی و فرعی طبقه بندی شد و به روش کلایزی تحلیل شد. تحلیل 205 شناسه اولیه، به شناسایی دو مضمون اصلی بسترهای حفظ معصومیت و بسترهای پیشگیری از سوء استفاده جنسی و هشت مضمون فرعی (مراقبتهای مادران  مبتنی بر خود، مراقبتهای مبتنی بر کودک، نظارت بر تماس با محتواهای جنسی، پاسخ به سؤالات جنسی کودک، توجه به نیازهای کودک، احترام و توجه به خواسته های کودک، توجه به ارتباط کودک با دیگران و تقویت مهارتهای خودمراقبتی) منجر شد. ساختار نهایی تجربه شرکت کنندگان حاکی از چندبعدی بودن تربیت جنسی در سالهای پیش از دبستان با استفاده از روشهای مراقبتی و نظارتی، توجه، پاسخگویی و آموزشی بوده است.
۱۱۰۴.

مطالعه علل و پیامدهای مسایل اخلاقی در انتقال چمدانی کالا از قشم به تهران توسط زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 615 - 639

کلید واژه ها: قاچاق تجارت چمدانی زنان انتقال دهنده پیامدهای اخلاقی کارکرد مثبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
تحقیق حاضر با رویکرد تفسیرگرایی و روش شناسی کیفی به پرسش های"علل ایجاد مسایل اخلاقی در انتقال چمدانی کالا چیست و چه پیامدهایی برای زنان انتقال دهنده و خانواده هایشان دارد؟"از طریق جمع آوری داده ها تا به اشباع نظری به وسیله50مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده در بین30زن انتقال دهنده و20کارشناس که به روش هدفمند و گلوله برفی تعیین شده اند، پاسخ می-دهد. داده ها بر مبنای نظریه زمینه ای استراس وکوربین، تجزیه و تحلیل شده و درکدگذاری باز،96مفهوم و917دلالت مفهومی، درکدگذاری محوری،26 مقوله و در کدگذاری انتخابی، مقوله ی هسته ای"گسیختگی اخلاقی/پایبندی اخلاقی"تعیین گردید. پاسخگویان، کارکرد متناقض انتقال چمدانی را با پیامدهای مثبت: پایبندی به اصول اخلاقی و حفظ زندگی آبرومندانه و پیامدهای منفی: عدم پایبندی به اصول اخلاقی، استفاده ابزاری از روابط نامشروع و قضاوت نادرست درباره همه زنان انتقال دهنده ارزیابی نموده اند. در مدل زمینه ای نیز، مشکلات روحی وخانوادگی، نبود فرصت شغلی، عدم رسیدگی به اقشار محروم، نیاز مالی، اجبار، تامین مخارج زندگی و ایجاد رفاه،"شرایط علی"و هزینه انتقال و سفر، سختی انتقال، مسیر و خرید، تخلف گمرک و راه آهن، فساد اداری و دولتی،"شرایط زمینه ای"و عدم افشا حقایق توسط زنان، عدم امنیت اخلاقی، رونق تنفروشی در قشم و زمینه مسایل غیراخلاقی،"شرایط مداخله گر"در ایجاد پیامدهای اخلاقی انتقال چمدانی شناخته شدند. نتایج به خوبی نشان می دهد انتقال چمدانی برخلاف تصور عموم تنها پیامدهای اخلاقی منفی منتهی نمی شود، بلکه پیامدهای اخلاقی مثبت هم بر آن مرتب است. انتقال چمدانی به مثابه ابزار دو لبه عمل می کند، از یک طرف می تواند بستر ساز گسیختگی اخلاقی باشد برای تمامی اقشار مرتبط با آن و در مقابل می تواند راهی باشد برای حفظ سلامت اخلاقی زنانی که حاضر به تنفروشی نیستند و راهی جز انتقال چمدانی برای تامین معاش خود ندارند.
۱۱۰۵.

طراحی مانتوی مجلسی بانوان با الهام از طرح و رنگ قالی های قشقایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 605 - 627

کلید واژه ها: قالی های قشقایی پوشاک بانوان طراحی مانتو هویت خلاقیت اسکمپر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۱۲
در عصر حاضر توجه به هویت و فرهنگ هر ملت از جایگاه خاصی برخوردار است و پوشاک یکی از مهم ترین شاخصه های هویتی هر جامعه ای محسوب می شود که به طور مداوم در حال تغییر است. این دگرگونی سبک بیش از همه در لباس بانوان رخ می دهد. بسیاری اوقات در ایران نیز طراحی لباس بانوان تحت تأثیر مد جهانی و به عبارتی، فرهنگ غرب قرار گرفته است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف احیاء ارزش های هویتی، قومی و ایجاد خلاقیّت در بخشی از پوشاک اجتماع بانوان، یعنی مانتوی مجلسی، انجام شد.. بدین منظور قابلیت های نقوش قالی های لچک ترنج و شبه ناظم قشقایی که از طرح های اصیل این قوم است، در طراحی مانتوهای بانوان مورد بررسی قرار گرفت. پرسش های پژوهش چنین بود که با چه روش علمی می توان از طرح ها و نقشمایه های قالی های قشقایی در طراحی لباس بهره جست؟ و چه راهکارهایی برای کاربردی کردن نقوش و ساختار بخشی از  قالی های قشقایی در پوشاک اجتماعی بانوان ایرانی وجود دارد؟ این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی با اتکا به منابع کتابخانه ای صورت پذیرفت و با روش الگوی خلاقیّت اسکمپر که بر هفت تکنیک اساسی جانشینی، ترکیب، اقتباس، تقویت، کاربرد دیگر، حذف و وارونه کردن استوار است، انجام شد. درنهایت نتایج نشان داد: نقوش قالی های قشقایی قابلیّت این را دارند تا هم در طراحی و هم در اجرا براساس الگوی اسکمپر با تکنیک های مختلف دوخته و یا تزیین شوند. در بخش طراحی مانتوها راهکارهای به دست آمده این بود که نقوش به صورت تک نقش و بخشی از ساختار قالی، چه در طراحی و چه در دوخت و اجرا، می توانند به کاربرده شوند.
۱۱۰۶.

بررسی عوامل محیطی موثر بر احساس امنیت زنان در شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 205 - 222

کلید واژه ها: احساس امنیت زنان عوامل محیطی سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف : تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دهه های اخیر باعث افزایش حضور زنان در فضای شهری شده است. این عامل باعث شده تا موضوع امنیت و به ویژه احساس امنیت زنان در شهر و عوامل تاثیرگذار برآن، مورد توجه محققان قرار گیرد. هدف این پژوهش، بررسی نقش متغیرهای محیطی در احساس امنیت زنان در فضای شهری می باشد. روش : این تحقیق، یک بررسی پیمایشی – موردی، از نظر وسعت، چهنانگر و از نظر زمانی مقطعی می باشد.   جامعه آماری زنان 15-40 ساله شهر سبزوار و نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران 366 برآورد گردید که در پرسشگری نهایی تعداد 408 نمونه گردآوری و تحلیل گردید. عرصه تحقیق، 22 محدوده از بافت های پنج گانه (مرکزی، میانی، غیررسمی، برنامه ریزی شده و پیرامونی) شهر سبزوار می باشد. یافته ها : بر اساس نتایج تحقیق، تعلق مکانی و تراکم ادراکی دو متغیر محیطی بودند که به طور مستقیم بر احساس امنیت زنان تاثیر گذار بودند. متغیرهای اختلاط کاربری، خوانایی و سابقه سکونت به طور غیرمستقیم و با میانجیگری تعلق مکانی بر احساس امنیت زنان تاثیر گذار بودند و بی نظمی محیطی، تنها متغیری بود که هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم بر احساس امنیت زنان تاثیر داشته است. تراکم جمعیت تنها متغیری بود که هیچگونه تاثیری چه مستقیم و چه غیرمستقیم بر احساس امنیت زنان نداشت. نتایج رگرسیون گام به گام و تحلیل مسیر نشان داد که تعلق مکانی به تنهایی 12.5 درصد احساس امنیت زنان را تبیین می کند. با اضاف شدن متغیرهای تراکم ادراکی، بی نظمی محیطی و خوانایی، میزان تبیین واریانس متغیر وابسته به 20.7 درصد افزایش می یابد. کاهش کوری جنسیتی در تصمیم سازی ها و مشارکت دادن زنان در برنامه ریزی ها، می تواند زمینه را برای افزایش احساس امنیت زنان فراهم نماید.  
۱۱۰۷.

بررسی تطبیقی وکالت طلاق به زوجه در حقوق ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 57 - 66

کلید واژه ها: حق طلاق توکیل در طلاق تولیت طلاق شرط ضمن عقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۹۷
طلاق و مسائل مرتبط با آن، همواره یکی از موضوعات اساسی و چالش برانگیز نظامهای حقوقی در جوامع مختلف محسوب می شود.هدف این نوشتار، واکاوی فقهی و حقوقی وکالت زنان در طلاق و مقایسه آن با نظام حقوقی فرانسه می باشد. این پژوهش، پژوهشی کاربردی بوده و روش مورد استفاده، روش توصیفی- تحلیلی است. بر اساس یافته های این تحقیق،رویکرد حقوق ایران و فرانسه در خصوص طلاق، با وجود قرابت در بسیاری از موارد، با توجه به تفاوت مبانی در این زمینه متفاوت می باشد. در حقوق موضوعه ایران به تبعیت از مبانی فقه امامیه، حق طلاق به صورت انحصاری در اختیار مرد می باشد ولی در گذر زمان و با تغییر ساختار جوامع، جهت کنترل و تعدیل این حق در حقوق ایران، وکالت زوجه در طلاق با شرایطی به استناد منابع فقهی پذیرفته شده است. در مقابل در حقوق فرانسه بحث وکالت در اجرای صیغه طلاق با نظر کنترلی قاضی امور زناشویی پذیرفته شده است و با توجه به تبعیت حقوق فرانسه از نظریه طلاق به عنوان انحلال قرارداد ازدواج و قائل شدن حق طلاق برای طرفین عقد ازدواج،بحث توکیل زوجه در انشای طلاق مفهومی نداشته و به منزله شرطی بی فایده می باشد. مقایسه مبانی فکری، سیر تحولات اجتماعی و همچنین بررسی دیدگاههای مختلف این دو مکتب حقوقی می تواند در شناسایی تنگناها و چالش ها و راههای برون رفت و در نهایت پیشگیری از تاثیر عوامل مخرب در بنیان خانواده موثر باشد.
۱۱۰۸.

تجربه زیسته نمایندگان زن از راهبرد اقدام مثبت در افغانستان (مطالعه پدیدار شناختی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال دوزادهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 113-145

کلید واژه ها: تجربه زیسته نمایندگان زن راهبرد اقدام مثبت کشور افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
بعد از اجلاس بن در آلمان سال 2001 و به دنبال آن تصویب قانون اساسی جدید افغانستان سال 1382 و قانون انتخابات در سال 1383 راهبرد اقدام مثبت با سازوکار مشخص برای بهبود وضعیت زنان در مشارکت سیاسی اجتماعی وارد ادبیات حقوقی افغانستان شد. باگذشت زمان از اجرای راهبرد اقدام مثبت حیات پرفرازونشیب زنان در افغانستان اقتضا می کرد تا در این تحقیق کیفی راهبرد فوق از منظر تجربه ی زیسته نمایندگان زن مورد بازنمایی قرار گیرد. در این راستا با شیوه ی پدیدارشناسی، از طریق «مصاحبه نمیه ساختار-یافته» با 15 تن از نمایندگان زن به صورت حضوری گردآوری داده ها انجام یافته و کدگذاری گردید. بر اساس یافته ها تسهیل در رقابت با مردان، ایجاد فرصت برای زنان، بهره وری از تنوع جنسیتی، انعطاف پذیری در سیاست گذاری دولت برای زنان ازجمله مقوله هایند که بر نیاز زنان به راهبرد اقدام مثبت دلالت دارد. همچنین نتایج نشان داد سیاست اجرایی اقدام مثبت در رشد توانایی و قابلیت زنان مهم دانسته می شود زیرا ظهور توانایی، کسب مهارت و تجربه، مکمل شایسته سالاری، ازجمله مقوله هایند که از تجربه نمایندگان زن استخراج شد. مهم چگونگی اجرای این راهبرد است؛ بر اساس یافته ها دسترسی نابرابر، سرزنش، احساس حقارت، فرهنگ مردسالاری، سوءاستفاده و نبود صلح در تجربه ی مصاحبه شوندگان حکایت از چالش های راهبرد اقدام مثبت داشت.
۱۱۰۹.

بررسی رابطه نفوذپذیری و حضور زنان در شهرک های مسکونی (نمونه موردی: شهرک مسکونی هزار دستگاه و دولت آباد تهران)

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶) 35 - 46

کلید واژه ها: امنیت حضور زنان نفوذپذیری خوانایی شهرک مسکونی هزار دستگاه دولت آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
یکی از اصلی ترین نیازهای زنان در جامعه که نیمی از جمعیت جهان را به خود اختصاص می دهند، حضور همراه با امنیت در فضاهای شهری می باشد. در این راستا بهبود کیفیت فضاهای شهری جهت حضور همه افراد جامعه به خصوص زنان از اهمیت شایانی برخوردار است. لذا یکی از مهم ترین عواملی که تداوم حضور بانوان در فضاهای شهری را امکان می بخشد، نفوذپذیری فضاهای شهری می باشد. بهبود کیفیت نفوذپذیری فضاهای شهری، موجب ارتقاء امنیت و به تبع آن حضور پذیری گسترده تری را نیز درپی خواهد داشت و درنهایت منجر به برقراری تعاملات اجتماعی در حوزه همگانی خواهد گشت. طرح پژوهش حاضر بر پایه روش همبستگی و بر پایه مقیاس مرکب مشاهده و مناظره، جهت درک رابطه میان حضور زنان و امنیت متأثر از نفوذپذیری شهرک های مسکونی دولت آباد و هزار دستگاه تهران استفاده گردیده است. در این راستا براساس فرمول کوکران، گروه هایی از زنان ساکن در شهرک های مسکونی هزار دستگاه و دولت آباد با شرط حداقل سکونت در نمونه گیری تصادفی پیمایش این پژوهش شرکت داده شده و داده های و روابط متغیرها به کمک نرم افزار آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که ساکنان شهرک مسکونی هزار دستگاه نسبت به ساکنان شهرک مسکونی دولت آباد به طور معنی داری نفوذپذیری بالاتری را در فضاهای عمومی شهرک تجربه می کنند و احساس امنیت در بین ساکنان شهرک مسکونی هزار دستگاه 2/52 درصد در مقایسه با ساکنان شهرک مسکونی دولت آباد 37 درصد می باشد. هم چنین در بررسی رابطه میان امنیت متأثر از نفوذپذیری و حضور زنان، عواملی نظیر کنترل و دسترسی بصری و خوانایی در مرتبه نخست و سپس یکپارچگی فضایی از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد.
۱۱۱۰.

بررسی ماهیت فلسفی و حقوقی نهاد خانواده در منشور بین المللی حقوق بشر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 7 - 28

کلید واژه ها: نهاد خانواده حقوق طبیعی تفسیر متن محور تفسیر مولف محور شخصیت حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
اعلامیه جهانی حقوق بشر و دو میثاق بین المللی برخاسته از آن، به منظور حفاظت از حقوق اساسی انسان و جلوگیری از درد و رنج مضاعف او به ویژه پس از تجربه دهشتناک دو جنگ جهانی به تصویب رسید. با وجود این، تصریح این سه سند به اهمیت خانواده و ضرورت حمایت از آن و اختلاف رویکرد نهادهای بین المللی و منطقه ای حقوق بشر در این حوزه، پرسش-هایی را مطرح ساخته است. پرسش اول آن است که رویکرد فلسفی و حقوقی نسبت به نهاد خانواده در ظرف منشور بین-المللی حقوق بشر چیست؟ حقوق دانان بین المللی معاصر بر این باورند که منظومه حقوق بشر، سه نسل از حقوق را تجربه کرده است؛ دو نسل اول ناظر به حقوق فردی و نسل سوم مشتمل بر حقوق جمعی و گروهی. با این توضیحات حمایت از نهاد خانواده در کدام چارچوب، بسترسازی شده است؟ این پژوهش برای پاسخ به پرسش های مذکور با استفاده از روش توصیفی-تفسیری و اسنادی به بررسی گفتمان فلسفی و حقوقی در اعلامیه و میثاقین پرداخته است. رویکرد تفسیری بکارگرفته شده در این مقاله مطابق با قواعد عام تفسیری حقوق معاهدات «مولف محوری» و «متن محوری» است. یافته ها نشان می دهد حقوق بشر در معنای عام خود در چارچوب مکتب حقوق طبیعی معنا دارد و خانواده نیز در سازوکار حقوق طبیعی و با خاستگاه طبیعی مورد توجه قرار گرفته است؛ همچنین شخصیت حقوقی نهاد خانواده مشتمل بر رویکرد منحصر بفرد فردی-نهادی در میثاقین است.
۱۱۱۱.

مبانی فقهی حقوقی الزام زوجین به درمان اختلال جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 133 - 155

کلید واژه ها: اختلالات جنسی درمان اختلالات جنسی الزام به درمان حسن معاشرت تشیید مبانی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۳۸۱
اختلال جنسی با خروج روابط جنسی زوجین از مدار طبیعی خود سبب ایجاد آثار سوء بر حقوق متقابل زوجین از جمله حقوق جنسی آنها می شود. اولین قدم در برخورد با اختلال جنسی اقدام به درمان است، اما ممکن است بیمار به دلایل مختلفی از اقدام به درمان استنکاف نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی مبانی فقهی و حقوقی الزام زوجین مبتلا به اختلالات جنسی، در کتب فقهی و حقوقی  به روش اسنادی- کتابخانه ای انجام شد. نتایج نشان داد که الزام به درمان بیمار توسط همسر در آراء فقها، حقوقدانان و مقنن به طور صریح بیان نشده است، اما با استفاده از ظرفیت های فقهی و قانونی مثل مقدمه واجب، اصل وجوب نهی از منکر و مواد 1103، 1104 و 1119 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، می توان چنین الزامی را شرعی و قانونی دانست. براین اساس، باتوجه به نقش الزام به درمان در تأمین حقوق زوجین و نقش حاکم در اجرای نهی از منکر، مناسب است قانونگذار ضمن شناسایی مصادیق دقیق اختلالات جنسی در قوانین، به «الزام به درمان» آن به نحومستقل، چهره قانونی بخشد.
۱۱۱۲.

بازسازی معنایی تجربه ی تجرد از منظر دختران 30 سال به بالای شهر بوکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹۲ 133 - 151

کلید واژه ها: تناقض در احساسات تجربه تجرد دختران مجرد شهر بوکان تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۲۱۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه ی زیسته ی دختران از تجرد و واکاوی نگرش ها، احساسات و واکنش های آن ها به تجرد و درک معانی ذهنی آنها انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است. در این پژوهش 16 نفر از دختران مجرد بالای 30 سال شهر بوکان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و داده ها به روش تحلیل محتوا مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش بر اساس کدها و طبقات به دست آمده از تجربه ی زیسته ی دختران مجرد پاسخگو نشان داد که آنها مواردی نظیر احساس عدم پیشرفت، احساس پوچی و سردرگمی در زندگی، احساس سربار بودن در خانواده و افسردگی، تنهایی مزمن، قضاوت و پیش داوری ناصواب، پافشاری خانواده بر تسریع ازدواج، قربانی شدن و فداکاری به خاطر شرایط نامساعد خانواده و ناامنی مالی و اقتص ادی را تجربه می کنند. همچنین مفاهیم به دست آمده نشان داد که تلاش جهت توانمندسازی و کسب مهارت، حفظ سلامت و جوانی و کسب استقلال از مهم ترین استراتژی هایی است که دختران مجرد برای بهبود زندگی خود در پیش می گیرند. 
۱۱۱۳.

بررسی صفات مشترک زنان صالح در قرآن کریم و کتاب مقدس

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 111 - 126

کلید واژه ها: صفات زنان صالح قرآن کریم کتاب مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
هدف از پژوهش حاضر تبیین صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. جامعه مورد بررسی آیات قرآن کریم و کتاب مقدس می باشد. نمونه پژوهش آیات الهی قرآن کریم و کتاب مقدس در رابطه با صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق اسنادی و کتابخانه ای حاصل شده است. تحلیل با استفاده از داده های به دست آمده از آیات قرآن کریم و کتاب مقدس صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که در قرآن کریم و کتاب مقدس برای زنان صالحه در دو حوزه فردی و خانوادگی صفاتی بیان شده است. از منظر قرآن کریم و کتاب مقدس زنان صالحه در حوزه فردی دارای صفاتی مانند ایمان، عمل صالح، تقواپیشگی، پاک دامنی، راست گویی، حیا، حجاب، پرهیز از خودنمایی و چشم پاکی می باشند. هم چنین در حوزه خانوادگی زنان صالحه را دارای صفاتی مانند شوهرداری، خانه داری و فرزندپروری معرفی شده اند.
۱۱۱۴.

جستاری فقهی در مفاد قاعده الامتناع بالاختیار لا ینافی الاختیار

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی زنان و خانواده سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۵ 63 - 82

کلید واژه ها: امتناع اضطرار اختیار مکلف الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۵
هرگاه در مکلف، عملی که ناشی از سوء اختیار وی باشد، صادر شود و به موجب آن عمل، وی ناچار به سرپیچی و امتناع در اوامر و نواهی شارع گردد با عنایت به قاعده عقلی الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار، فعل صادرشده، ارادی و نامشروع بوده و آثار حقوقی و کیفری متناسب با آن مترتب خواهد گشت. باتوجه به اهمیت قاعده مذکور و کاربرد گسترده آن در فقه اسلامی، بررسی مفاد آن ضرورت دارد. ازاین رو، نوشتار حاضر با عنوان جستاری فقهی در مفاد قاعده الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار با هدف تبیین مفاد قاعده مذکور با روش تحلیلی-توصیفی صورت گرفته است. نگارنده پس در جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و تحلیل آن، نتایجی به دست آورد که عبارت است در: الف) پذیرش قاعده عقلی الامتناع بالاختیار در علم کلام سبب مسئول شناخته شدن مکلف در این مسئله است؛ ب) این مبنا زمینه ساز ورود قاعده به مباحث علم اصول مانند تعلق یا عدم تعلق خطاب و عقاب به مکلف در فرض مذکور، اجتماع امر و نهی و تقویت واجب شد؛ ج) تبیین مفاد قاعده در علم کلام و اصول، بیان گر ظرفیت این قاعده کلی عقلی برای جریان در ابواب مختلف فقهی است.
۱۱۱۵.

آثار تجمل گرایی در خانواده اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 25 - 37

کلید واژه ها: تجمل خانواده اسراف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۲۹۸
مقاله حاضر با روش تحلیلی-توصیفی، آثار و پیامدهای تجمل گرایی در خانواده اسلامی را بررسی می کند. پس از بیان و توضیح مفاهیم اصلی و کلیدی یعنی، خانواده، تجمل و اسراف، انواع و عوامل تجمل گرایی بیان می شود. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که خودنمایی و تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه و غرب از عوامل اساسی تجمل گرایی و اسراف در خانواده هاست که در تهیه خوراک، پوشاک و مسکن، خود را نشان می دهد. از آثار و پیامدهای تجمل گرایی می توان به پیامدهای اقتصادی، دینی، اخلاقی و تربیتی اشاره کرد که در پژوهش حاضر بررسی می شوند.
۱۱۱۶.

ساخت و بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس ویژگی های اخلاقی در زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 37 - 57

کلید واژه ها: مقیاس ویژگی های اخلاقی روایی مقیاس پایایی مقیاس سنجش ویژگی های اخلاقی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۷۸
پژوهش حاضر با هدف ساخت و بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس ویژگی های اخلاقی در زنان به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه مورد مطالعه کلیه دانشجویان زن شهر ارومیه بود که تعداد 724 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس ویژگی های اخلاقی پاسخ دادند. داده های پژوهش به روش تحلیل عامل اکتشافی تجزیه و تحلیل شد. براساس تحلیل عامل اکتشافی، دوازده عامل استخراج گردید که عبارتند از: اخلاق بر پایه تنبیه، پاداش، تأیید اجتماعی، قانون، قراردادهای اجتماعی، اخلاق درونی شده، فرامن، استنباط شناختی، آداب دینی، یادگیری مشاهده، حساسیت اخلاقی و مهارت های اجرایی. این عامل ها توانست 74/62% از واریانس کل آزمون را تبیین نماید. برای بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوا، روایی سازه و تحلیل عاملی استفاده شد که شاخص های به دست آمده روایی قابل قبولی را نشان داد. پایایی این مقیاس با روش آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که مشخصات روان سنجی ابزار ساخته شده قابلیت مناسبی دارد و در سنجش ویژگی های اخلاقی زنان و انجام پژوهش هایی در حوزه روان شناسی اخلاق می توان از آن استفاده نمود.
۱۱۱۷.

بررسی تن پوش های زنان دوره ساسانی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 35 - 47

کلید واژه ها: تن پوش های زنان دوره ساسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۸۵
هدف پژوهش حاضر بررسی تن پوش های زنان دوره ساسانی بود. جامعه پژوهش شامل نقوش زنان در نقش برجسته ها، سکه ها، فلزکاری، مهرها، نقاشی ها و گچ بری ها و موازییک کاری های ساسانی ها می باشد. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی در داده های فرهنگی این دوره را شامل می شود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای (اسنادی) با بهره گیری از منابع مکتوب، بهره گیری از روش میدانی و از طریق ابزارهایی هم چون دوربین عکاسی و فیش برداری صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نگاره ها از طریق تحلیلی بر اساس داده های باستان شناختی انجام شد. یافته های باستان شناختی ساسانیان هم چون ظروف فلزی، نقش برجسته ها، سکه ها، مهرها و غیره به روشنی نشان داد، زنان ایرانی با وجود برخورداری از همه فعالیت های سیاسی و اقتصادی گسترده از پوشش و جامه ی ویژه ای استفاده می کردند که این پوشش برخاسته از هنر و فرهنگ شاهان و هنرمندان عصر ساسانی بوده که در اوستا نیز به آن اشاره شده و از همه مهم تر، فرهنگ پوشش ایرانیان در دوره ساسانی تا اندازه ی متفاوت تر از دوره های قبل خود بوده است، به گونه ای انواع لباس های نازک و ابریشمی چین دار مانند پیراهن یا تونیک، شنل، کمربند جایگزین لباس های خشن و ضخیم دوره های قبل خود شده است. در نهایت می توان گزارش کرد که زنان ساسانی هم چون الهه ها آناهیتا، ملکه و شاهزادگان به طبع از اوستا لباس هایی پوشیده تا مچ پا به تن داشتند و موهایی بافته شده با تاجی بر سر و مراوریدهایی بر گردن این هنر را در اکثر داده های باستان شناختی رعایت می کردند. 
۱۱۱۸.

پیش بینی نگرش به خیانت براساس سرمایه روان شناختی و بهزیستی معنوی در زنان

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸) 61-78

کلید واژه ها: نگرش به خیانت زناشویی سرمایه روانشناختی بهزیستی معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۹۵
هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی نگرش به خیانت زناشویی زنان شهر شیراز بر اساس سرمایه روانشناختی و بهزیستی معنوی بود. روش شناسی: جامعه آماری پژوهش حاضر زنان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 250 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های نگرش به خیانت زناشویی، سرمایه روانشناختی و بهزیستی معنوی استفاده شد که اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS 23 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون همزمان بیانگر این است که سرمایه روانشناختی (04/0p< ،80/0- =)، سه مولفه ی خودکارآمدی (01/0p< ،45/0- =)، امیدواری (02/0p< ،35/0- =) و تاب آوری (05/0p< ،36- =) و همچنین بهزیستی معنوی (01/0p< ،18/0- =) دو مولفه ی سلامت مذهبی (01/0p< ،19/0- =) و سلامت وجودی (001/0p< ،22/0 =) پیش بینی کننده نگرش به خیانت زناشویی بودند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش براساس مبانی نظری و پژوهشی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. براساس یافته های پژوهش با افزایش سرمایه روانشناختی و بهزیستی معنوی در زنان نگرش به خیانت زناشویی منفی می شود و از نتایج این پژوهش می توان در مراکز مشاوره خانواده، درمان خیانت و مشاوره پیش از ازدواج استفاده کرد.
۱۱۱۹.

ارایه مدل رابطه علی سرمایه روان شناختی با اضطراب اجتماعی و نقش واسطه ای سبک های مقابله ای در دوره شیوع بیماری کووید-19 در دانشجویان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 109 - 120

کلید واژه ها: سرمایه روان شناختی اضطراب اجتماعی سبک مقابله ای کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف از پژوهش حاضر ارایه مدل علی سرمایه روان شناختی با اضطراب اجتماعی و نقش واسطه ای سبک های مقابله ای در دوره شیوع بیماری کووید- 19 در دانشجویان دختر می-باشد. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور بود، که از این میان 280 نفر به شیوه در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. طرح پژوهش همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. گردآوری داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های اضطراب اجتماعی کانور (2000)، مقیاس سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران (2007) و پرسشنامه سبک های مقابله پارک (2007) و به شیوه آنلاین صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد، متغیر سرمایه روان شناختی بر اضطراب اجتماعی اثر مستقیم و غیر مستقیم داشت؛ یعنی علاوه بر اثر مستقیم، به واسطه سبک مقابله ای کارآمد (مثبت) و ناکارآمد (منفی) بر اضطراب اجتماعی به صورت غیر مستقیم اثرگذار بوده و در ضمن مدل ارائه شده برازنده داده ها بود.
۱۱۲۰.

مدل یابی علّی طلاق عاطفی در زنان بر اساس صفات تاریک شخصیت: با نقش میانجی عزت نفس جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 29-50

کلید واژه ها: طلاق عاطفی صفات تاریک شخصیت عزت نفس جنسی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۲۰۲
هدف پژوهش حاضر مدل یابی علّی طلاق عاطفی بر اساس صفات تاریک شخصیت با نقش میانجی عزت نفس جنسی در بین زنان شهر اردبیل بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه ی زنان شهر اردبیل تشکیل داد که در پاییز 1398 در این شهر سکونت داشتند. تعداد 150 نفر از این افراد به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و در این پژوهش شرکت کردند. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از مقیاس طلاق عاطفی گاتمن، پرسشنامه سنجش صفات تاریک شخصیت جانسون و وبستر و پرسشنامه عزت نفس جنسی زینا و اسچوارز استفاده شد. داده های جمع آوری شده، با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که صفات تاریک شخصیت ﻣﺎﮐﯿﺎولﮔﺮاﯾﯽ، سایکوپاتی و خودشیفتگی اثر مثبت و معنی داری و عزت نفس جنسی اثر منفی و معنی دار بر طلاق عاطفی دارند. همچنین صفات تاریک شخصیت علاوه بر اثر مستقیم، به طور غیر مستقیم و از طریق میانجی گری عزت نفس جنسی نیز بر طلاق عاطفی اثر گذار می باشد؛ که با توجه به مقدار آماره VAF مشاهده گردید که 5/36 درصد از تأثیر ماکیاول گرایی بر طلاق عاطفی، 7/31 درصد از تأثیر خودشیفتگی بر طلاق عاطفی و 5/34 درصد از تأثیر سایکوپاتی بر طلاق عاطفی از طریق عزت نفس جنسی می تواند تبیین گردد. نتایج مطالعه حاضر اهمیت مداخلات هدفمند معطوف به تغییر یا تعدیل صفات تاریک شخصیت و تقویت عزت نفس جنسی برای پیشگیری یا کاهش طلاق عاطفی را خاطر نشان می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان