فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۴۱ تا ۲٬۰۶۰ مورد از کل ۳۰٬۰۹۵ مورد.
منبع:
مطالعات راهبردی سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۶)
301 - 330
حوزه های تخصصی:
این مقاله به تحلیل نحوه تعامل دو متغیر حقوق بین الملل و تحریم های اقتصادی یک جانبه با یکدیگر می پردازد. سؤال این است که چرا با وجود گسترش حقوق بین الملل طی سده اخیر، گرایش دولت ها به استفاده یک جانبه از تحریم های اقتصادی افزایش یافته است. مقاله حاضر این پاسخ را مطرح می کند که حقوق بین الملل بر منع جنگ تمرکز کرده و در برابر استفاده یک جانبه دولت ها از تحریم های اقتصادی موانع محکمی ایجاد نکرده است. برای دفاع از ادعای مذکور از تحلیل نظری- حقوقی استفاده خواهد شد. مقاله به لحاظ نظری از دو تئوری لیبرالیسم و رئالیسم بهره می گیرد.
آیت الله سید علی سیستانی، واقع گرایی اسلامی، صلح و امنیت در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال هجدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۵)
151 - 172
حوزه های تخصصی:
نقش مرجعیت در جوشش و اعتلای حوزه نجف اشرف و همچنین تحولات عراق بسیار پُررنگ بوده است. در این میان به ویژه آیت الله سیستانی به خاطر داشتن شخصیتی کاریزماتیک، عملگرا بودن، واقع گرایی و مصلحت گرایی، موقعیتی راهبردی داشته اند که در دوره اخیر کاملاً برجسته است. سؤال اصلی این پژوهش ناظر بر نقش ایشان در برقراری صلح، وفاق و امنیت ملی در داخل عراق و همچنین در سیاست خارجی صلح آمیز این کشور با دیگر کشورها است. برای این منظور محققان از نظریه و الگوی تحلیلی برآمده از واقع گرایی اسلامی بهره برده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که آیت الله سیستانی به ترکیبی مؤثر و هدفمند از اصول اسلامی و هنجارهای پذیرفته شده جامعه جهانی برای تحقق آرمان سیاسی دست یافته اند که امکان تأسیس و تقویت اصل صلح را در گستره داخلی عراق و مناسبات خارجی این کشور فراهم ساخته است.
Social or political revolution? The pattern of revolutionary developments in Iran and Georgia(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
The Islamic Republic of Iran and the Republic of Georgia underwent a revolutionary transformation in 1979 and 2003; However, there are fundamental differences between the two revolutions, including in ideology, the extent and scope of revolutionary developments, the nature of social forces and movements, the nature of the former and post-political regimes, and the direction of their new foreign policy. The country has been very influential in both domestic and foreign arenas. With this in mind, this article seeks to examine why the Iranian revolution became social in 1979 while the Georgian revolution in 2003 was limited to the political sphere. It seems that the Islamic Revolution of Iran in 1979, in response to the quasi-modernism of the Pahlavi period and inspired by cultural and identity components, led to the formation of a discourse called self-return, which realized such a possibility without changing political, social, economic and Culture was not possible. But the color revolution in Georgia, under the influence of components of historical memory resulting from the suppression of nationalist and independence-seeking tendencies, saw a change in the ruling political structure as sufficient to achieve this goal. Data and information of this research have been collected through documentary (library) method and have been analyzed using comparative analysis method. In order to examine the above question and hypothesis, this comparative study first takes a brief look at the background of the formation of the two revolutions and then examines their possible differences and similarities.
Cultural Reflection on the Islamic Revolution of Iran and Imam Khomeini s Teaching on Islamic Movements (Case Study: Hezbollah in Lebanon)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
One of the crucial issues in the Islamic Revolution of Iran is its impact on Islamic countries and movements. One of the countries that the Islamic Revolution has dramatically influenced is Lebanon. The Lebanese Hezbollah movement is one of the most successful Islamic movements. Today, Hezbollah in Lebanon plays a decisive role in the fate of that country, but also regional and global equations. The present study aimed to study the effects and thoughts of the cultural ideas of the Islamic Revolution of Iran and the teachings of Imam Khomeini on the Lebanese Hezbollah movement. The article's central question is, 'what is the cultural impact of the Islamic Revolution of Iran and the teachings of Imam Khomeini on Hezbollah in Lebanon?' The research hypothesis is that with the victory and expansion of the Islamic Revolution of Iran, Muslims, especially Lebanese Shias and the Hezbollah movement, were more influenced by the Islamic Revolution of Iran than other groups. The results indicated that with the victory of the Islamic Revolution of Iran, Islamic movements, based on the teachings of Imam Khomeini, took steps towards identity and independence. Political Islam came to the text from the margins. Iranian Islamic ideas inspired Islamic movements. The result is that among the Lebanese Shias, the Hezbollah movement was more influenced by the Islamic Revolution of Iran than any other group. They see Iran as a supporter and model of the rescue struggle.
Transition Preparations to the Ministry of Foreign Affairs with a Civilization Outlook(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
The Islamic Revolution and the Islamic Republic, which arose from the nature-oriented thought of Imam Khomeini (ra), was a unified and cohesive matter that you had to dismantle all the structures and apparatuses of government and thread them all with a rosary thread, but in the meantime, and with the inability to A deep understanding of this nature-based event, some systems, could not, align with that basis and take a new foundation; Among them is the Ministry of Foreign Affairs, which in the field of diplomacy and diplomacy, in the Oral History Project of the Twelfth Government, in some respects, was clearly acknowledged by those in charge of foreign policy. The main question of the present article was how to theorize in order to align foreign policy and its responsible institution with the Islamic Revolution in the second step of the Islamic Revolution? By descriptive and analytical study in the framework of the thinking of the leaders of the Islamic Revolution, it was concluded that any structural reflections in this regard should originate from the fountain of the idea of nature based on human dignity and naturalistic foreign policy and be the basis for reviewing the Foreign Ministry. Foreign law-making civilization appropriate to the Islamic Revolution in the second step of the Islamic Revolution.
تبیین روابطِ دولت و جامعه: از چهارچوب های یک سویه تا پیوندهای متقابل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۱
265 - 294
حوزه های تخصصی:
تبیین ِنسبت میان دولت و جامعه از مهم ترین چالش های نظری در علوم سیاسی است. در یک کشمکشِ نظری و در نتیجۀ انتقادهای فراوان به تبیین های تک بُعدی که به جامعه یا دولت می پردازند، این پرسش کلیدی مطرح شده است که نظریه های تک متغیره و یک سویه تا چه میزان، قدرت تبیین و پاسخگویی به چرایی و چگونگی روابط موجود میان دولت و جامعه را دارند و کاستی های آنها چیست؟ این مقاله در وهله نخست درصددِ نقد سنت تحلیلی موجود در ادبیات روابط دولت و جامعه و سپس تبیین مؤلفه های نهادگرایی تاریخی به عنوان یکی از رویکردهای مطرح در علوم سیاسی است. رویکرد نهادی با روش توصیفی-استقرایی- به دلیل پویایی و تمرکز بر بافتار تاریخی سبب غنای بیشتر تحلیل های سیاسی درباره روابط دولت و جامعه شده است. مطابق این نگرش، دولت و جامعه در فرایند تاریخی خود، به گونه ای متقابل بر هم اثر گذاشته، از هم اثر می پذیرند. این دیدگاه، قدرت دولت و حتی تجلی و نمود این قدرت را در پیوند با قدرت جامعه و آرایش های نهادی موجود در یک جامعه و تحول آنها را محصول پیوند ساختارهای قدرت در یک فرآیند تاریخی می داند. مؤلفه های اصلی این نظریه عبارتند از: بزنگاه های مهم، وابستگی به مسیر، زمان بندی و توالی، رخدادها، طراحی و تحول نهادی. همچنین یافته های این مقاله نشان می دهد که شکل گیری یک پیکربندی سیاسی اجتماعی متعادل، مبتنی بر شبکۀ پیچیده ای از روابط متقابل و ترتیبات نهادی پویا بین دو نهاد دولت و جامعه در یک فرایند زمانی گسترده است که حاصل آن نه سلطه دولت بر نهادهای دیگر، بلکه ارتباط نهادی آن با جامعه است؛ زیرا نهادگرایی تاریخی به واسطه نگاه تاریخی خود علاوه بر برداشتی پویا از تکوین و تغییر نهادی، می-تواند زمینه ساز نوعی پیوند میان نظریه های زمینه گرا و نهادگرا تلقی شود.
تبیین فرصت های ژئواکونومیکی ج.ا. ایران در فضای پساجنگ سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کشورهای مختلف به فراخور ویژ گی های متفاوت جغرافیایی که دارند، نقشی چندبعدی در راهبردهای سیاست خارجی بازیگران منطقه ای و جهانی ایفا می کنند. سوریه نیز از این قاعده مستثنا نیست و با توجّه به اختصاصات مختلف جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی که دارد، جایگاهی چندبعدی در سپهر سیاست خارجی ج.ا. ایران ایفا کرده است. باوجود اینکه موقعیت راهبردی سوریه در محور مقاومت دیگر ابعاد اهمیت این کشور را متأثر ساخته است، با این حال سوریه از ظرفیت های ژئوکالچری و ژئواکونومیکی بالایی برخوردار است که در صورت توجّه جدی می تواند به کنش گری فعال و چند سویه در راهبردهای سیاست خارجی ایران در آینده بدل شود. این مقاله به روش توصیفی _تحلیلی و با بهره گیری از منابع مختلف کتابخانه ای، در پی پاسخ به این پرسش است که مهم ترین فرصت های ژئواکونویکی ایران در فضای پساجنگ داخلی سوریه کدم اند؟ یافته بیانگر آن است که سوریه دارای ظرفیت های ژئواکونومیکی مختلفی همچون قرارگیری در کریدور انرژی ایران –عراق- سوریه- اروپا (پرسین پایپ)، کریدور زمینی خلیج فارس- مدیترانه و همچنین محیط مناسبی برای سرمایه گذاری ایران در بخش های نفت و معادن، با توجّه به نیاز سوریه به بازسازی های گسترده بعد از جنگ داخلی است. درواقع سوریه را می توان مکمل ژئواکونومیک ایران در حوزه صدور انرژی و همچنین دسترسی به بازارهای اروپایی دانست.
بررسی تأثیر احساسات منفی مشتریان بر تمایل به خرید کالاهای تولیدشده در کشور متخاصم با توجّه به نقش تعدیل گر کیفیت محصول (مطالعه موردی: برند آیفون در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف نوشتار پیش رو بررسی تأثیر احساسات منفی مانند خشم، ترس، تحقیر و انزجار بر تمایل مشتریان به خرید کالاهای کشورهای متخاصم، با توجّه به نقش تعدیل گر کیفیت محصول است. در این پژوهش از روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس. 2 استفاده شده و جامعه آماری آن، دارندگان گوشی های آیفون در ایران هستند که 384 نفر برای نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان آن ها انتخاب شده اند. یافته های پژوهش بیانگر تأثیر معنادار احساسات منفی خشم، تحقیر و انزجار بر کاهش تمایل به خرید و عدم تأثیر احساس ترس بر تمایل به خرید گوشی های همراه آیفون آمریکایی به عنوان کشور متخاصم است؛ همچنین کیفیت گوشی های آیفون می تواند اثر احساس خشم دارندگان گوشی آیفون بر تمایل به خرید آن محصولات را کاهش دهد؛ امّا متغیّر کیفیت نمی تواند در ارتباط با متغیّرهای مستقل مانند ترس، تحقیر و انزجار بر متغیّر وابسته تمایل به خرید نقش تعدیل گر داشته باشد. در بخش نتیجه گیری، با استفاده از تفاوت میان احساسات منفی پیش گفته بر مشتریان به لحاظ روانی و نظریه انتساب، کاربرد یافته های حاصل از این پژوهش در تعیین راهبرد برای شرکت های بین المللی و همچنین سیاست گذاری در کشورهایی که مایل به محدودکردن حضور اقتصادی کشورهای متخاصم در بازار خود هستند، بررسی شده است.
اقتصاد سیاسی سیاست خارجی دولت های نفت محور (با تأکید بر نظریه رابرت کاکس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجّه به روند تحوّلات نظام اقتصاد سیاسی جهانی، درک صحیح از مقوله سیاست خارجی کشورهای با نظام اقتصادی نفت محور اهمّیت دوچندان دارد. باوجود پژوهش های بسیاری که در پی شناخت چگونگی شکل گیری سیاست خارجی در این کشورها انجام شده است، تبیین سیاست خارجی این کشورها با توجّه به فراوانی عوامل اثرگذار، بسیار دشوار است؛ امّا به نظر می رسد نظرات کاکس بستر مناسبی را برای فهم و درک چگونگی شکل گیری سیاست خارجی در این کشورها ارائه می دهد. نوشتار پیش رو این پرسش کلیدی را مطرح می کند که نظام تولیدی نفت محور چه تأثیری بر سیاست خارجی دولت های نفت محور دارد؟ برمبنای آراء کاکس به نظر می رسد ساختار تولید نفت محور با ایجاد روابط اجتماعی تولید و پیکربندی دولت، بر شکل گیری سیاست خارجی در این کشورها تأثیری اساسی دارد؛ به عبارت دیگر کنش سیاست خارجی در این کشورها درادامه روابط اجتماعی تولید و درراستای بازتولید انحصار بهره مندی از نفت قرار دارد. از این رهگذر هدف پژوهش حاضر بررسی و فهم چگونگی رابطه نظام تولیدی نفت محور و سیاست خارجی است. یافته های نوشتار با تأکید بر نظرات کاکس و روش بنیادی اکتشافی، نشان می دهد که منافع و تمایلات طبقات و نیروهای اجتماعی مسلّط در روابط اجتماعی تولید نفت محور، تأثیر اساسی بر کنش سیاست خارجی در کشورهای با نظام اقتصادی نفت محور دارد.
تحلیل ساختاری جایگاه کنش گران آینده اقتصاد سیاسی جهانی با محوریت اتّحادیه اروپا در دورنمای 2050؛ به روش مکتور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در حال حاضر جهان شاهد گذار اقتصادی از قدرت های بزرگ غربی به سمت بازارهای نوظهور است. بحران های جدید به خصوص کووید 19، پیشرفت های عظیم و هژمونی غرب با محوریت ایالات متّحده آمریکا و اتّحادیه اروپا را به چالش کشیده اند. درحالی که در آغاز هزاره، حرکت اتّحادیه اروپا به سمت اتّحادیه اقتصادی و سیاسی، یک روند غیرقابل مقاومت و برگشت ناپذیر تلقّی می شد، با شیوع کووید 19 و تشدید سایر بحران های موجود، در شرایط پیچیده تری قرار گرفت. در این نوشتار این پرسش ها مطرح شده اند که در دورنمای 2050، اولاً مهم ترین کنش گران اقتصاد سیاسی جهانی چه کشورهایی هستند؟ و دوماً اتّحادیه اروپا چه جایگاهی در بین سایر کنش گران اقتصاد سیاسی جهانی دارد؟ به عبارتی هدف اصلی مقاله این است که با سنجش وزن سایر کنش گران در اقتصاد سیاسی جهانی مهم ترین رقبای اتّحادیه در دورنمای 2050 را شناسایی کند و با استفاده از تحلیل نرم افزاری جایگاه اتّحادیه را در بین این کنش گران مشخص سازد. در این نوشتار تلاش شده به دو پرسش مذکور با استفاده از برگزاری پنل خبرگی و روش تحلیل ساختاری مکتور (دو روش آینده پژوهی) و بهره گیری از بروزترین منابع موجود، پاسخ داده شود. سازمان دهی مقاله به این شیوه است که ابتدا مروری صورت گرفته بر چارچوب نظری مقاله که نهادگرایی است و سپس مهم ترین کنش گران آینده اقتصاد سیاسی جهانی بررسی شده اند. در ادامه تحلیل داده های پژوهش به وسیله نرم افزار مکتور (یکی از روش های مرسوم در مکتب لاپراسپکتیو (la prospective)) انجام شده و درنهایت جمع بندی ارائه شده است.
انقلاب اسلامی ایران و آینده ی اُمّت اسلام در اندیشه ی علم مطهری: (عوامل تداوم و انحطاط)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهید مرتضی مطهری به عنوان یکی از شخصیت های تأثیرگذار در تئوری پردازی مبانی انقلاب اسلامی است. ایشان به عنوان ایدئولوگ انقلاب ، جزو محدود افرادی است که به بررسی تداوم و انحطاط انقلاب اسلامی ایران و تاثیر آن بر آینده ی امت اسلام پرداخته است، به گونه ای که در تحلیل نهائی از رهگذر تداوم انقلاب ، کوشید ، به تبیین مبانی اسلامی و ایرانی در احیای تمدن اسلامی نیز بپردازد. وی جزء اندیشمندانی بود که همواره دغدغه ی اسلام و ایران داشت و نسبت عوامل تداوم و یا انحطاط آن حساسیت و نگرانی بسیار زیادی داشت. پرسشی که این پژوهش به روش توصیفی و کیفی درصدد پاسخگوئی به آن است این است که از دیدگاه علامه مطهری ، آینده و یا به تعبیری سرنوشت انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر آینده ی امت اسلام دارد؟فرضیه ی ما در این پژوهش آن است که : از دیدگاه شهید مطهری بین انحطاط و یا تداوم انقلاب اسلامی با انحطاط یا تداوم امت اسلامی ارتباط معناداری وجود دارد به گونه ای که انحطاط یا تداوم انقلاب با آینده امت اسلام پیوند خورده است.
نقش عناصر زیست محیطی در ایجاد تنش های آتی بین ایران و عراق
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
53 - 75
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین بحران های زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک، پدیده مخرّب بیابان زایی و فرسایش بادی است که وقوع طوفان های گرد و غبار و حرکت ریزگردها از پیامدهای آن به شمار می روند. طی سال های اخیر، طوفان های گرد و غبار در خاورمیانه و به ویژه از منشأ صحراهای عربستان و عراق، اثرات زیان بار زیادی را برای کشورمان به همراه داشته که دامنه آن تا شهرهای عمده کشیده شده است. وسعت خسارت های این پدیده تنها محدود به تهدید زمین های کشاورزی و صنعتی نبوده، بلکه با مختل نمودن زندگی عادی شهروندان، آشکارا به تهدیدی جدّی زیست محیطی با پیامدهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی تبدیل شده و واکنش افکار عمومی را به دنبال داشته است. هدف از نوشتار پیش رو بررسی تأثیر عوامل زیست محیطی و به ویژه ریزگردها به عنوان پدیده ای ژئوپلیتیکی، بر امنیت ملّی و تنش بین کشور ها است؛ بنابراین تلاش شده تا با توجّه به منشأ ریزگردها که به طور عمده از کشور همسایه، یعنی عراق هستند و آثار و پیامدهای زیان بار آن ها در طول سال های اخیر برای بیشتر مناطق نیمه غربی ایران، نشان داده شود که این مهم می تواند در آینده به تهدیدی جدّی برای امنیت ملّی تبدیل شده و درنهایت به تیره شدن روابط دو کشور ایران و عراق بیانجامد. پژوهش حاضر، در بررسی پتانسیل های بروز منازعه بین ایران و عراق بر مبنای مسئله آلودگی های زیست محیطی و به ویژه ریزگردها، بر رهیافت زیست محیطی هامر- دیکسون در تبیین منازعه متمرکز است.
Britain’s Mechanism of Tolerance in the AASR’s Role Sharing: Case Study of UK-US Conflict of Interests in Iran(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۴, Autumn ۲۰۲۲
637 - 672
حوزه های تخصصی:
WWII and its consequences served to bring a new era of extensive cooperation between the United Kingdom and the United States, leading to the birth of the Anglo-American special relationship (AASR). However, the two countries’ global widespread interests led to inevitable conflicts of interest, mostly favoring the US. Here, the question arises: Why did postwar Britain maintain its attachment to the AASR in times of conflicting interest with America? The paper, motivated by Gidden’s definition of ontological security, discusses that the consequences of WWII not only generated for the UK physical security concerns, but also ontological insecurity. In this respect, postwar Britain, accepting an inferior role, sought a special relationship with the US to consolidate this mutual partnership in order to mitigate its ontological insecurity in the postwar world order. The paper then, by investigating two cases of British-American conflicting interests in Iran, and raising a material-ideational debate, aims to identify the advantages of ontological security theory in explaining Britain’s “mechanism of tolerance” in preserving the AASR. Otherwise stated, through the proposed conceptual framework, the paper explores the way in which ontological security needs shape the postwar UK’s behaviors to prioritize its close relations with the US, regardless of the costs.
Neofunctionalism Theory Put to Test in Central and Eastern Europe(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۴, Autumn ۲۰۲۲
705 - 742
حوزه های تخصصی:
The Three Seas Initiative harks back as another version of strategic integration in the Central and Eastern Europe. Based on the Neofunctionalism, a functional-based regionalism is expected to take roots in the region with the spillover effect into the political and institutional levels; therefore, the main question of the research study is: what is the effect of the EU on the regionalism in the Central and Eastern Europe? The hypothesis of this research states that the EU’s highly developed institutional arrangement has led to a specific type of regional arrangement to take place in the CEE under the Three Seas Initiative, which lacks highly supranational institutionalism, even though it maintains high functional and political dimensions. The main research question was investigated using the qualitative method, namely descriptive method within the theoretical framework of Neofunctionalism. Results indicate that while Central European regionalism is under the effect of political and functional spillover as well as spill-around in institutionalization, the divide between Central European conservative and Western liberal values has been used by Eurosceptic parties to accelerate the process.
Disability and Cinema in India: Representation of Women with Disabilities in Bollywood since 1970(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۴, Autumn ۲۰۲۲
743 - 776
حوزه های تخصصی:
This study aims to examine the representation of women with disabilities (sensory impairment) in the Indian cinema, focusing on the Hindi speaking Bollywood. Three popular movies shown in Bollywood have been selected in order to investigate the way in which women with disability are represented. The movies include Koshish (i.e. ‘Effort’, (1972), Lafangey Parindey (i.e. ‘Cheeky Birds’, (2010) and Kaabil ([i.e. ‘Capable’, (2017). The year 1970 has been selected as the beginning of the time frame because it is the closest time to the first Bollywood movie (Koshish, 1972), in which a disabled woman is depicted as a leading role. To analyze the movies, Critical Disability Theory (CDT) was selected as the study’s theoretical framework, and Qualitative Content Analysis (QCA) has been applied as the study’s research method. Results reveal that the representation of women with disability has undergone significant positive changes over time, which includes variations in social status, ability and achievements, issues and concerns, patterns of pleasure, presence and acceptance, social attitude, words and phrases used, as well as changes in policies related to women with disabilities.
حکمرانی هوشمند: رویکردی نوین در تحقق مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۰۴
407 - 440
حوزه های تخصصی:
حکمرانی مفهوم جدیدی نیست و از دیرباز تاکنون در رابطه با آن نظریه ها و مدل های مختلفی مطرح شده است. این مقوله دارای انواع مختلفی است که حکمرانی هوشمند به عنوان یکی از مهم ترین آنهاست. حکمرانی هوشمند رویکردی است که برای حکومت های شهروندمحور دارای قابلیت هایی چون توسعه سرمایه انسانی، زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات و شهروندی فعال؛ مشارکت عمومی، و نوآوری فناورانه، سازمانی و سیاسی و... را فراهم می سازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه ها و شاخص های حکمرانی هوشمند در راستای مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان است. این پژوهش بر مبنای ماهیت داده ها، کیفی بوده و روش تحقیق مورداستفاده در آن، روش گروه کانونی است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه های نیمه ساختاریافته هستند که از سه گروه کانونی با مشارکت کنندگان دانشگاهی و اجرایی مرتبط با رشته های حکمرانی، علوم سیاسی، مدیریت دولتی، مشارکت عمومی گردآوری شده اند. مطابق با یافته های تحقیق، 83 کد اولیه، 37 کد متمرکز، 17 کد نظام مند و 4 دسته اصلی استخراج شدند که به عنوان مؤلفه ها و شاخص های اصلی حکمرانی هوشمند در تحقق مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان تلقی می شوند. از نتایج تحقیق حاضر می توان به ویژگی های مهمی ازجمله «آینده نگری، نوآورانه بودن و خردمحوری» حکمرانی هوشمند اشاره کرد که حکومت ها با عطف به چنین جنبه هایی می توانند زمینه و بستر لازم برای همکاری و مشارکت شهروندان را ایجاد نمایند.
رمزگشایی از فقه سیاسی احمدرضاخان بریلوی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
احمدرضاخان بریلوی، بنیان گذار یکی از بزرگ ترین مکاتب فکری در مذهب حنفی ماتریدی در شبه قاره است. این مکتب که به سبب انتساب به احمدرضا، مکتب بریلوی نامیده می شود، از نظر تعداد پیروان، گوی سبقت را از سایر رقبا در شبه قاره ربوده و حتی دامنه ی نفوذ آن به افریقا و اروپا نیز سرایت کرده است. در این میان، جدای از عقاید احمدرضاخان که وی را از رقیب اصلی آن یعنی مکتب دیوبند جدا می کند، ایستارهای سیاسی وی نیز بسیار بحث برانگیز بوده است؛ به گونه ای که برخی وی را از ایادی استعمار انگلستان شمرده و برخی نیز چنین مواضعی را نشانه ی آینده نگری او دانسته اند. در این پژوهش، مهم ترین فتاوای سیاسی او که می توان آن را در قالب فقه سیاسی احمدرضا ارزیابی کرد، مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است که علل واقعی صدور چنین فتاوایی رمزگشایی شود. پنج فتوای احمدرضاخان درباره ی مسائل: دارالاسلام و دارالکفر، ترک موالات، جنبش خلافت، حزب کنگره و نظریه ی دو ملّت، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که مواضع احمدرضا در تمامی این مسایل برخلاف مواضع مسلمانان شبه قاره بوده است. به نظر می رسد بیش از آن که مواضع سیاسی احمدرضاخان ریشه در اندیشه های فقهی وی داشته باشد، متأثر از فضای رقابت میان احمدرضاخان و دیوبندی ها که رهبری جریان های سیاسی شبه قاره را در آن زمان به دست داشته اند، بوده است.
وضعیت شناسی مطالعات اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) براساس روش فهم؛ با تکیه بر «روش تحلیل گفتمان» و «روش اجتهادی»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰
۹۴-۷۳
حوزه های تخصصی:
فهم اندیشه سیاسی امام خمینی، به عنوان یکی از مهم ترین ملزومات تحقق گام دوم انقلاب اسلامی است. نظر به تولید آثار بی ضابطه در این زمینه، ضرورت روشمند شدن هرچه بیشتر منطق حاکم بر مطالعات این عرصه روشن خواهد شد و تبیین روش مطلوب نیز در گرو بازخوانی نقادانه روش های پربسامد در این عرصه است. این مقاله در مقام پاسخ به این پرسش کلیدی است که فهم اندیشه سیاسی امام خمینی تا چه اندازه روش مند است و الگوی روش تحلیل گفتمان، به عنوان پرکاربردترین روش فهم اندیشه سیاسی امام خمینی، تا چه حد کارآمدی دارد؟ در این مقاله، مطلق انگاریِ رهیافت های برآمده از روش گفتمان مورد تردید قرار گرفته و به منظور جلوگیری از ایجاد خلأ روشی، به اختصار بر کاربست «روش اجتهادی» به عنوان الگوی فهمِ بومی و مطلوب، تأکید شده است. این مقاله، تحقیقی توصیفی تحلیلی با رویکرد انتقادی است و گردآوری داده ها در آن، به روش کتابخانه ای است. در وضعیت شناسی روش شناختیِ آثار پیشین نیز، از روش داده بنیاد استفاده شده است.
کاربست ولایت فقیه در پیروزی انقلاب و تداوم نظام جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰
۱۱۲-۹۵
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با هدف تبیین عنصر ولایت فقیه در فرآیند پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی ایران با روش توصیفی تحلیلی این مسئله را مورد بررسی قرار می دهد که نظریه ولایت فقیه به عنوان یکی از عناصر اصلی فقه سیاسی شیعه، چه نقشی در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی داشته است؟ نظریه ولایت فقیه به عنوان عامل وحدت بخش، متضمن حاکمیت و استقلال سیاسی و تداوم بخش نظام جمهوری اسلامی در ایران است. رکن ولایت فقیه به عنوان یکی از اجزاء مهم حکومت اسلامی در اتحاد و تعامل با مردم، عامل تداوم و پیشبرد انقلاب اسلامی عامل خروج از بحران ها و بن بست ها محسوب می شود. درواقع، این پیوند و هم بستگی سبب حفظ و تداوم انقلاب اسلامی و در مسیر راهبردی آینده ایران اسلامی به مدیریت بحران ها و خروج از بن بست ها منجر خواهد شد.
اعتبارسنجی صدور و دلالی مشورت های سیاسی- اجتماعی پیامبر(ص) در اعتبار رأی اکثریت(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
به رغم دستور قرآن کریم به پیامبر برای مشورت در امور سیاسی اجتماعی و نقل برخی موارد از سیره مشورتی پیامبر(ص) می توان رویکرد دولت اسلامی در امور منوط به مشورت و میزان اعتبار رأی اکثریت در این امور را تبیین نمود. این پژوهش با ارزیابی فقهی دلالی و صدوری مشورت های پیامبر(ص) ضمن پذیرش مشورت در شیوه حکمرانی دینی، حکومت اسلامی را از قرار گرفتن در تنگنای لزوم تبعیت از رأی اکثریت خارج نموده تا با ملاحظه شرایط و مصالح بتواند تصمیم نهایی را اتخاذ نماید. ازاین رو ضمن تبیین «ماهیت مشورت» کنار گذاشتن برخی موارد ذکرشده در شمار مشورت های پیامبر(ص) در نهایت چهارده مورد از مشورت های ایشان در ذیل «مشورت در امور نظامی» و «مشورت در امور اجتماعی» مورد ارزیابی صدوری و دلالی قرار گرفته اند که در اعتبارسنجی صدوری علاوه بر بررسی سند از شیوه تجمیع قرائن نیز بهره جسته شد و در ارزیابی دلالت نیز این مشورت ها ضمن تحلیل تحقق رأی اکثریت، میزان دلالت آنها بر اعتبار یا عدم اعتبار رأی اکثریت مورد توجه قرار گرفت و عدم دلالت آنها بر اعتبار رأی اکثریت تبیین گردید.