درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۱۶۱ تا ۳٬۱۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۳۱۶۱.

سیاست جنسیت در ایران معاصر: نقش دولت در تغییر وضعیت و حقوق زنان (1270-1392)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 59 - 87

کلید واژه ها: اندیشه جنسیت جنبش زنان دولت سیاست جنسیت ایران معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۸
سیاست جنسیت در ایران معاصر نوسان های فراوانی به خود دیده اما در مجموع تغییرات قابل ملاحظه ای را در وضعیت زنان به همراه داشته است. پرسش مقاله معطوف به عوامل سیاسی و بویژه نقش دولت در این تغییرات است. مقاله با استفاده از روش تاریخی-تطبیقی نشان می دهد که سیاست جنسیت در ایران معاصر از سه متغیر «قدرت جنبش زنان»، «گرایش های دولت» و «مواضع دیگر نیروهای اجتماعی» متأثر بوده و در قالب سه الگوی متمایز ظاهر شده است: نخست، «الگوی محافظه کارانه» که ناشی از همزمانی ضعف جنبش زنان، دولت سنتگرا و مقاومت برخی از نیروهای محافظه کار بوده که تغییر چندانی در وضعیت زنان ایجاد نکرده است. این الگو در سال های پیش از جنبش مشروطه (1270 تا 1284)، دهه 1320و برخی مقاطع پس از انقلاب اسلامی(1360 تا 1367) قابل مشاهده است. دوم، «الگوی اصلاحات آمرانه» که ناشی از همزمانی ضعف جنبش زنان، دولت اقتدارگرا و کاهش مقاومت نیروهای محافظه کار بوده و این الگو در سال های 1300 تا 1320 و همچنین 1342 تا 1357 دیده می شود که باعث تغییراتی در وضعیت حقوقی زنان شد؛ اما این تغییرات از آنجا که با مشارکت جامعه زنان همراه نبود، عمق و استحکامی پیدا نکرد و دوره هایی از واگشت را به همراه داشت. سوم «الگوی اصلاحات دموکراتیک» که ناشی از همزمانی جنبش زنان، دولت اصلاح گرا و توازن میان نیروهای اجتماعی نوگرا و سنتگرا بوده است. این الگو در سال های اولیه پس از جنبش مشروطه و دو دوره موسوم به سازندگی و اصلاحات در سال های پس از انقلاب ظاهر شد و تغییراتی نسبتاً عمیق  و پایدار در وضعیت زنان به همراه داشت.
۳۱۶۲.

تأثیر ترتیبات منطقه ای بر سیاست خارجی چین در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 251 - 274

کلید واژه ها: آسیای مرکزی چین سازمان های منطقه ای سیاست خارجی سیکا شانگهای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۸۲
روند چهل ساله اصلاحات چین که در عصر جهانی شدن و به دنبال آزادسازی تجارت و ورود سرمایه و تکنولوژی خارجی آغاز شد چین را به بزرگ ترین صادرکننده و دومین اقتصاد جهان تبدیل کرد. سیاست خارجی چین رویکردی تهاجمی و واقع گرا در پیش گرفت تا بتواند وزن سیاسی هم سنگ وزن اقتصادی خود در عرصه روابط بین الملل بیابد. سیاست همسایگی چین با اولویت شرق آسیا و آسیای مرکزی تدوین شد تا چالش های مذهبی و امنیتی را مدیریت و از منابع انرژی، مسیر انتقال کالا به اروپا و ضعف های زیربنایی اقتصادی آنان بهره برداری کند. در این نوشتار روابط چین با کشورهای آسیای مرکزی را بررسی می کنیم و به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که چین چگونه منافع ملی و هدف های سیاست خارجی خود را در آسیای مرکزی دنبال می کند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که چین منافع ملی خود را در قالب روابط دوجانبه و موافقت نامه های اقتصادی با دولت های آسیای مرکزی پیگیری می کند و هم زمان از طرح ها و ابتکارهای منطقه ای مانند یک کمربند، یک راه، سیکا و سازمان همکاری شانگهای برای ترغیب همسایگان آسیای مرکزی به مشارکت و همکاری در چارچوب های امنیت منطقه ای استفاده می کند تا به تدریج آنان را از چارچوب های امنیتی غرب محور دور و دستیابی به همگرایی آسیایی را تسهیل کند. با این هدف عامل های مؤثر و الگوی حاکم بر سیاست خارجی چین را در دو بعد دوجانبه و منطقه ای مشخص و سپس شیوه روابط آن کشور با کشوهای آسیای مرکزی را از هر دو دیدگاه تحلیل می کنیم.
۳۱۶۳.

چالش های داخلی عربستان در پیشبرد سند چشم انداز 2030 در چارچوب نظریه دولت توسعه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 113 - 146

کلید واژه ها: عربستان سعودی سند چشم انداز 2030 دولت توسعه ای پیتر اوانز اصلاحات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۳۲۵
برنامه چشم انداز 2030 عربستان عمدتا محصول الزامات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داخلی و بین المللی بوده و طراحان آن برآنند تا در چارچوب این سند یک کشور مدرن و پیشرفته ای را به جهان معرفی کرده و به یک الگوی موفق برای کشورهای منطقه تبدیل شوند. اما بررسی برنامه 2030 پس از گذشت حدود چهار سال از زمان اجرایی شدن آن حاکی از این واقعیت است که این سند در عمل در دستیابی به اهداف اولیه خود تا حدود زیادی ناکام بوده است. در همین ارتباط، وجود موانع و چالش های داخلی از عوامل اصلی ناکامی برنامه اصلاحات عربستان محسوب می شوند. با توجه به این مساله، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که برنامه چشم انداز 2030 عربستان سعودی در ابعاد گوناگون توسعه (اقتصادی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی) با چه چالش ها و موانع داخلی مواجه بوده است؟ به عبارتی چرا عربستان در تحقق برنامه سند چشم انداز تاکنون تا حدود زیادی ناکام بوده است؟ یافته های اصلی نشان می دهد که در بعد اقتصادی، عدم توجه به اصل شایسته سالاری در نظام اقتصادی و ناتوانی در ایجاد کارآفرینی رفاه محور و ناکامی در بهبود شرایط اقتصادی، در بعد سیاسی فقدان ارتباط عمیق با گروه های مدنی و اجتماعی در چارچوب مشارکت سیاسی، و در بعد اجتماعی-فرهنگی بی توجهی به بنیان های مذهبی و سنتی و بافت محافظه کارانه ی جامعه ی عربستان سعودی، موانع و چالش های اساسی سند چشم انداز 2030 را شکل می دهند. روش تحقیق تحلیلی- تبیینی است و از نظریه دولت توسعه ای پیتر اوانز جهت تحلیل موضوع پژوهش استفاده شده است.
۳۱۶۴.

واکاوی نظری رفتار نظامیان در سیاست خارجی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 175 - 207

کلید واژه ها: نظامیان سیاست خارجی امنیت اندیشه استراتژیک دیپلماسی دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۶
نیروی نظامی به عنوان یکی از قدرتمندترین سازمان های اجتماعی، یکی از شناسه های اصلی سیاست جهانی است. ماهیّت آنارشیک سیستم بین الملل، ضمن رشد احساس ناامنی و تعلیق امنیت کشورها، نظامیان را به یکی از صاحب منصبان سیاست خارجی بدل کرد. کاربرد نیروی نظامی در رهیافت سنتی، ابزار ملّی سیاست گذاری تلقّی می شود. این نگاه پادگانی مولود جدایی ناپذیری اندیشه استراتژیک از تفکّر سیاسی است. اما انقلاب روشنفکری در روابط بین الملل از اواسط دهه ۱۹۸۰، ظهور رهیافت های انتقادی و معرفت شناختی نوین، رشد گفتمان های نوین درباره دولت های ورشکسته، جنگ های نوین و رشد بحث های امنیتی سازی به مثابه برآیند انقلاب پساتجربی باعث غفلت از نقش نظامیان در سیاست خارجی معاصر گردید. ملهم از این امر، پرسش اصلی نگاشته جاری این است که با توجه به تحولات مستحدث در دوران معاصر، پیوند بین نظامیان و سیاست خارجی با چه تغییری مواجه شد؟ طبق فرضیه پژوهش، گرچه جدایی بین نظامیان و سیاست خارجی یکی از ارکان سیاست مدرن است، اما چنین شکافی لزوماً ماهوی و راهبردی نیست، بلکه حاکی از تغییر هویت و نقش نظامیان در دوران معاصر است. در بیان دیگر، دیپلماسی دفاعی به مثابه سیستم ضدّ بحران، به تقویت نقش نظامیان در سیاست خارجی جهت ترفیع موقعیت بین المللی دولت ها می انجامد. یافته های پژوهش نشان می دهد که دیپلماسی دفاعی با تلاش برای توزیع و تکثیر امنیت ایجابی، بستری برای گذار به سوی جوامع پسامنازعه مهیّا می کند. چنین فرضیه ای با روش تحلیلی و استمداد از شیوه اسنادی- کتابخانه ای به آزمون گذاشته می شود.
۳۱۶۵.

نسبت «آگاهی»، «هویت» و «قدرت» در مسئله های تمدنی جهان اسلام؛ (بررسیِ ریشه های فقدان «خودمشاهده گری» در میان نخبگان مسلمان)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 73 - 90

کلید واژه ها: خودمشاهده گری نیاز تمدنی جهان اسلام غرب زدگی استعمار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۲۴
این مقاله در پی بیان و تحلیل ریشه های نبود خودمشاهده گری در میان نخبگان جهان اسلام است، اینکه چرا نخبگان مسلمان در حوزه و دانشگاه در مورد نظام نیازها و الگوی مسئله های خود، فکری بومی و پژوهشی مستقل انجام نمی دهند. بدین سان پرسش اصلی در این باره، چرایی و چگونگی غفلت تمدنی ما از خلأها و نیازهای تمدنی خود است. در این پژوهش با رصد کردن برخی از نمونه نیازهای کلان جهان اسلام (مانند موضوع آب، موضوع سلامت، موضوع نظم) و آن گاه طرح دیدگاه های نخبگانی که در معرض پاسخ به چنین سئوالات هستند، خلأهای علمی در میان مسلمانان ریشه یابی و تحلیل می شود. در این مطالعه، غرب زدگی در نگاه به نیازهای نوین تمدنی، نبود جامعه شناسیِ «جهان اسلام»، «شناخت انتزاعیِ نظام مسائل»، سرعت چالش های جهان اسلام و واکنش های دیرهنگام نخبگان، به مثابه عوامل خودفراموشی جهان اسلام و بی توجهی نخبگان به نظام نیازهای خود مطرح گردیده اند. این مجموعه عوامل، موجب ضعف و عقب ماندگی از یک سو و التقاط و بی هویتی از سوی دیگر شده است.
۳۱۶۶.

تحلیل ابعاد حقوقی امنیتی عملکرد جمهوری اسلامی ایران در بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 159 - 183

کلید واژه ها: دفاع مشروع دعوت به مداخله بحران سوریه جمهوری اسلامی ایران امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۲
زمانی که بحران بین المللی به شرایط اضطراری رسیده باشد و موجبات ایجاد اصطکاک در موازین حقوق بین الملل و مفاد منشور را فراهم آورد، بازیگران بین المللی با رویکردهای متفاوت و تفاسیر مختلف از بحران، تحت لوای حقوق بین الملل به مداخله در آن می پردازند. در دوران پسا وستفالیایی، نقش مؤثر قدرت و امنیت ملی در نظام بین الملل به پشتوانه توان نظامی، حقیقت کتمان ناپذیر جامعه بین المللی است؛ ازاین رو وضعیت حاکم بر سوریه، موجبات تقابل حفظ منافع ملی از یک طرف و رعایت هنجارهای حقوقی بین المللی را از طرف دیگر فراهم کرده است. اما مسأله ای که مطرح می شود این است که اقدامات جمهوری اسلامی ایران در سوریه به لحاظ ابعاد حقوقی امنیتی تا چه میزان مشروع و مطابق موازین حقوق بین الملل است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به تحلیل این مسأله پرداخته شده که فرضیه آن نشان می دهد، حضور نظامیان جمهوری اسلامی ایران، ارائه خدمات مستشاری به ارتش سوریه و هم چنین هدف قراردادن مواضع داعش در خاک سوریه توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را می توان در قالب دعوت به مداخله و دفاع مشروع تبیین کرد.
۳۱۶۷.

Colonial Roots of the Persian Gulf Sheikhdoms' Action in Front of the Imposed War(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۳, Issue ۹, summer ۲۰۲۱ 1 - 22

کلید واژه ها: The imposed war Iran Colonization Persian Gulf sheikhdoms

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۹
The study of the role of some Western-affiliated factors, especially the colonial identities in the Persian Gulf in the imposed war against Iran, based on the occurrence and continuation of this war reflects the inadequacies of British colonial heritage in the periphery of Iran. The slogan of independence from the East and the West and the reaction of the sheiks of the Persian Gulf region showed the extent of their reliance on supra-regional powers. This is the basis of the behavior of some of Iran's neighbors towards the slogans of independence and freedom of the Islamic Revolution. Therefore, the behavior and performance of the sheikhdoms of the Persian Gulf during the imposed war indicated their connection with Western colonialism.This article seeks to answer the basic question of the role of the colonial identity of the Persian Gulf sheikhdoms in their behavior and action in the face of war by examining historical documents and based on the method of library studies and analytical methods and by explaining the historical identity of the Persian Gulf sheikhdoms. Has it been imposed on Iran for eight years? The results of this study indicate that the requirements of historical and political identity have played a decisive role in the degree of support or opposition of this sheikhdom to independent currents based on indigenous and Islamic identity and this is the basis for their efforts to strike. Hitting the interests of Iranian revolutionaries in the form of imposed war.
۳۱۶۸.

جایگاه راهبردی سوریه در معادلات انرژی و ژئو- اکونومیک روسیه

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 209 - 229

کلید واژه ها: انرژی ژئو-اکونومیک روسیه سوریه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۷۱
ازسپتامبر 2015 که مسکو وارد تحولات میدانی سوریه شد، منافع بازیگران مختلف در این منازعه زیاد بوده و از اهمیت حیاتی برای هر کدام از آنها برخوردار می باشد . روسیه نیز مانند سایر متحدین و مخالفین رژیم اسد در جنگ سوریه با دلایل سیاسی و ژئواکونومیک خاص خود حضوریافت. منطقه خاورمیانه در اثر منازعات بین کشورهای مختلف منطقه ای و فرامنطقه ای متزلزل شده وبحران سوریه بر پیکربندی ژئوپلیتیک منطقه تأثیرزیادی گذاشته است . این پژوهش برآن هست که دلایل مداخله روسیه در درگیری های سوریه را مورد بررسی قراردهد. پرسش این هست که چرا روسیه در جنگ داخلی سوریه مداخله نمود؟ فرضیه پژوهش مبتنی بر این گزاره است که روسیه برای استفاده از موقعیت استراتژیک سوریه، مسایل مربوط به انرژی و منافع اقتصادی (ژئو-اکونومیک ) خود در این کشور مداخله نموده است .حضور روسیه در سوریه فرصتی ایده آل برای نزدیک شدن به کشورهای قدرتمند منطقه برای بهره مندی ازبازار پرسودفروش اسلحه ونیز مشارکت در برنامه های مسیر انتقال خطوط لوله نفت و گاز می باشد که سبب شده با وجود خطرات و هزینه هابرای حفظ رژیم اسد، مسکو قدرت سیاسی و اقتصادی خود را برای پیشبرد منافع درمنطقه خاورمیانه به کار گیرد. این پژوهش عمدتاً مبتنی بر روش تحقیق کیفی با استفاده از ابزار گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است.
۳۱۶۹.

رصد راهبردهای جنگ نرم ماهواره ای نظام سلطه علیه جمهوری اسلامی ایران (باتأکیدبر میزان تأثیرگذاری بر نسل جوانان آینده ساز)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 147 - 190

کلید واژه ها: جوانان جنگ نرم ماهواره تهدید ماهواره ای عملیات روانی آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۴
هدف این تحقیق، بیان نظریه های مختلف جنگ نرم ماهواره ای، بررسی ابعاد مختلف و میزان تأثیرگذاری بر عقاید نسل جوانان آینده ساز است که درراستای تحقق براندازی نرم حکومت جمهوری اسلامی ایران صورت می پذیرد و راهکارهای متعدد را برای مبارزه با تهدیدات ناشی از آن در آینده را بررسی می کند. روش تحقیق در این مقاله از نوع روش تحقیق کیفی، به شیوه  تحلیل مضمون بوده و برخی از قسمت های تحقیق نیز حاصل استنباط حرفه ای نگارندگان از میان متون مختلف موردمطالعه می باشد و ابزار جمع آوری اطلاعات آن نیز مطالعه کتابخانه ای است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مهم ترین نقش جنگ نرم ماهواره ای در بخش رسانه ها و به خصوص رسانه های الکترونیکى است که باتوجه به قابلیت ها و کارکردهایی که دارند، می توانند درجهت حفظ سلامت و بهداشت روان و به عنوان یکی از عوامل تسهیل کننده هویت یابی برای جوانان کاربرد داشته و یا زمینه ساز بحران هویت و بیگانگی افراد از فرهنگ، ارزش ها و باورهای خود در آینده ای نزدیک شوند. مهم ترین راهبردهای  اساسی برای حل این مشکل باتوجه به اینکه بخش مهم هویت جوانان در درون جامعه شکل می گیرد، این است که  چنانچه نهادهای خانواده، مراکز آموزشی و محیط اجتماعی به وظیفه خود درقبال اعطای شخصیت و هویت مناسب، نسبت به افراد تحت پوشش خود خوب عمل کنند، می توانند زمینه مهمی برای رشد و شکوفایی خودباوری اجتماعى، خوداتکایى،خودیابى، آزاداندیشى، اعتماد به نفس، استقلال خواهى، عدم وابستگى، عزت نفس، رشد و توسعه و فتح قله های کمال فردی و اجتماعی میان جوانان آینده ساز باشد.
۳۱۷۰.

ظهور مجدد طالبان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(تهدید یا فرصت)

نویسنده:
منبع: مطالعات دولت پژوهی در جمهوری اسلامی ایران سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 145 - 170

کلید واژه ها: ایران امنیت ملی تهدید طالبان فرصت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۸۰
قدرت یابی مجدد و سریع طالبان منجر به ارائه دیدگاه های متفاوتی در محافل سیاسی- امنیتی جهان شده است. اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی این گروه و عملکرد قبلی آن در دهه 1990 منجر به این شد که برخی اندیشمندان داخلی ظهور مجدد طالبان در سال 2021 را فرصت و برخی دیگر آن را تهدید برای ایران قلمداد نمایند. هدف این مقاله احصاء تهدیدات و فرصت های قدرت یابی مجدد طالبان بر امینت ملی ج.ا.ا است. پژوهش حاضر براساس راهبرد آمیخته و به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزارهای فیش برداری، مصاحبه و پرسش نامه محقق ساخته انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل 130 نفر از صاحب نظران علوم سیاسی و امنیت ملی دانشگاه های شهر تهران بوده و نمونه آماری، 97 نفر است. نتایج حاصل از مصاحبه ها و مبانی نظری، منجر به شناسایی 36 شاخص ناشی از ظهور مجدد طالبان شده است. پس از تعیین روایی، پرسش نامه به 22 شاخص تقلیل یافت. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 91/0 به دست آمد. پس از تحلیل داده های با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس فریدمن، یافته ها بیانگر آن است قدرت یابی مجدد طالبان به دلیل تاثیرگذاری تصاعدی بر اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی در مناطق شرقی کشور، امنیت ملی نظام ج.ا.ا را با افزایش ناامنی و چالش جدی مواجه خواهد کرد. در انتها نیز از محدود شدن احتمالی فعالیت های گروه های سلفی- تکفیری در پاکستان، گروه تررویستی داعش و زیرمجموعه آن از جمله دولت اسلامی خراسان (داخ)، به عنوان مهم ترین فرصت های امنیتی ج.ا.ا نام برده شده است.
۳۱۷۱.

جنگ و تحریم های اقتصادی در سیاست خارجی امریکا در دوران پساجنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 691 - 669

کلید واژه ها: ابزار اجبار تحریم اقتصادی تحریم مذاکره ای تحریم تنبیهی سیاست خارجی امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
با افزایش استفاده از ابزار تحریم، و همزمان کاهش توسل به جنگ در سیاست خارجی امریکا در چند دهه اخیر، پرسش هایی در مورد اهمیت نسبی این دو ابزار اجبار در سیاست خارجی و احتمال جایگزینی تحریم های اقتصادی به جای جنگ به عنوان ابزار غالب در این سیاست مطرح شده است. بروز رویدادهای بین المللی مانند مداخله نظامی امریکا در بوسنی، افغانستان و عراق، و حضور نیروهای نظامی غرب در خاورمیانه برای مبارزه با تروریسم، به پررنگ تر شدن اهمیت جنگ در مقایسه با ابزار غیرنظامی برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی واشنگتن کمک کرد. در این پژوهش به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که چگونه از ابزار تحریم به عنوان زمینه ساز یا جایگزین جنگ در سیاست خارجی ایالات متحده استفاده شده است. با در نظر گرفتن تفاوت بین تحریم های مذاکره ای و تنبیهی، لزوم کاستن از فشار تحریمی در پاسخ به همکاری دولت هدف، و نگاه به تحریم به منزله جایگزین جنگ، فرضیه مورد آزمون طرح شده است. ازاین رو، استدلال می شود که در سیاست خارجی امریکا، میزان فشار تحریمی (حذف، کاهش یا افزایش تحریم ها) به اهمیت تحریم به عنوان جایگزین، زمینه ساز یا مکمل جنگ بستگی دارد و به میزان همکاری دولت هدف چندان وابسته نیست. برای آزمون این فرضیه از روش مطالعه موردی مقایسه ای اعمال تحریم و یا اقدام به جنگ علیه کره شمالی و عراق در بازه زمانی مشخص، تحلیل رویدادها و مواضع اعلامی دولت واشنگتن با توجه به نظرهای کارشناسان استفاده شد.
۳۱۷۲.

ارزیابی بایسته ها و الزامات رفتاری جمهوری اسلامی ایران در سوریه پسابحران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 47 - 64

کلید واژه ها: مدیریت بحران مکتب استنفورد رویکرد راهبردی سوریه جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
روابط راهبردی جمهوری اسلامی ایران و سوریه علی رغم فرازوفرودهای کم سابقه ای که طی سالیان اخیر تجربه کرده است، نمونه ای تام و تمام از پایدارترین، راهبردی ترین و ناگسستنی ترین روابط دوجانبه در محیط امنیتی غرب آسیا تلقی می گردد که در فضای پسابحران به منظور تحکیم دستاوردهای به دست آمده نیازمند نقش آفرینی، مدیریت و مهندسی ویژه تر نسبت به قبل است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر ناظر بر آن است که با توجه به نقش آفرینی تهران در تحولات اخیر سوریه و حمایت حداکثری از دولت تحت رهبری بشار اسد، مهم ترین عوامل مؤثر بر کنشگریِ مؤثر ایران در سوریه پسا بحران شامل چه مواردی می باشد. متأثر از هدف مورد اشاره، نگارندگان پژوهش حاضر با تأسی از کتب، مقالات و منابع اینترنتی درجه اول و با روشی توصیفی تحلیلی استنتاجی کوشیده اند تا به چرایی این پرسش راهبردی پاسخ گویند که الزامات رفتاری جمهوری اسلامی ایران برای مدیریت سوریه پسابحران چگونه ارزیابی می گردد؟ نتیجه حاصل از آزمودن پرسش اصلیِ پژوهش حکایت از آن دارد که از نگاه تهران، سوریه به عنوان بزرگ ترین کشور کوچک جهان از مزایای ویژه ای در حوزه راهبردی غرب آسیا برخوردار است: این کشور راهبردی به مثابه دروازه ای به سوی جهان عرب است که نه تنها از آن می توان برای ایجاد توازن قدرت در برابر ایالات متحده و اسرائیل استفاده کرد، بلکه یک پُل ارتباطی مهم برای دسترسی به حزب الله لبنان است. در همین رابطه ضروری می نماید که در فضای پساتحولات، رویکرد راهبردی جمهوری اسلامی ایران بر اساس واقعیت های منطقه ای ترتیب بندی گردد.
۳۱۷۳.

کمربند زمینی راه ابریشم نوین و ژئوپلیتیک آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 119-142

کلید واژه ها: راه ابریشم ژئوپولیتیک ژئواکونومی آسیای مرکزی اوراسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۴۵
با برآمدن چین در دهه نود و ثبات در رشد اقتصادی چشمگیر در هزاره نوین راه ابریشم نوین٬ به مثابه مهم ترین ابتکار بین المللی٬ در کانون ژئوپولیتیک آسیا قرار گرفته است. "راه ابریشم نوین" یا "یک جاده٬ یک کمربند" بلندپروازانه ترین کلان پروژه در زمانه کنونی به شمار می آید که نمود و نماد اعمال قدرت چین در ورای مرزهای خود است. در این میان٬ آسیای مرکزی در نگاه چین، نقطه ثقل راه ابریشم نوین است که مسیرهای آن را به سوی ایران و آسیای باختری٬ آسیای جنوبی و جنوب روسیه کنترل می کند. از سوی دیگر٬ أفغانستان و سین کیانگ نیز جایگاه های مهمی در شکل گیری روند مسیرهای زمینی راه ابریشم نوین دارند. از این نقطه نظر٬ نوشته پیشِ رو به تبیین پرسش اساسی خود درباره کنشگران و روندهای تاثیرگذار کمربند زمینی راه ابریشم نوین بر ژئوپولیتیک آسیای مرکزی می پردازد. نوشته با ذکر جزییات کنشگری ویژه دولت های آسیای مرکزی و خط مشی های آن ها را بیان می کند. همچنین٬ دامنه و گستره سرمایه گذاری ها و سیاست های پکن در این منطقه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۳۱۷۴.

بررسی تطبیقی حکومت در اندیشه سیاسی نائینی و مطهری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹۵ 117 - 140

کلید واژه ها: حکومت اسلامی محمدحسین نائینی مرتضی مطهری مشروطیت لیبرالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۵
هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی حکومت در اندیشه سیاسی نائینی و مطهری است. مسئله اصلی این است که چگونه می توان وجوه اشتراک و افتراق اندیشه سیاسی نائینی و مطهری درباره حکومت را با ارجاع به شرایط حاکم بر دوره مشروطه و انقلاب اسلامی توضیح داد؟ به همین منظور با روش هرمنوتیک زمینه گرای اسکینر نشان داده شد که اختلاف نظری میان دو متفکر وجود ندارد. هر دو به مشروعیت الهی و مردمی فقیه در دوران غیبت امام معصوم باور دارند و نقش او نیز در جامعه نقش یک ایدئولوگ و وظیفه اش نظارت بر اجرای صحیح ایدئولوژی در جامعه اسلامی است. نائینی به دلیل حضور در فضای اصلاح طلبی، با نگاهی مثبت و تعامل گرایانه و با استفاده از ظرفیت های مکنون در فقه شیعه، خواستار اصلاح روند حکمرانی و نه برچیدن آن بود؛ اما مطهری به دلیل قرارگرفتن در فضای انقلابی ای که مارکسیسم ایجاد کرده بود، با بهره گیری از ظرفیت های فکری شیعه و نگاهی منفی و انتقادی به مؤلفه های مارکسیسم، به دنبال تشکیل حکومت اسلامی با نظرات خاص خود بوده است
۳۱۷۵.

آسیب شناسی تداوم جنبش های دینی در حوزه تعامل امت با امام از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 27 - 45

کلید واژه ها: قرآن کریم آسیب شناسی جنبش دینی امت امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۶۵
تداوم و بقای حکومت ها، با چالش ظهور آسیب ها مواجه است. یکی از مشکلات، عارض شدن آسیب از ناحیه مردم است. آسیب های نشات گرفته از امت در حکومت های الهی، جنبه های متعددی دارد که جنبه تعامل آنان با رهبر از اهمیت فراوانی برخوردار است که شناخت آن ها ضروری است. مقاله موجود با طرح این سؤال که آسیب های تداوم جنبش های دینی در حوزه تعامل امت با امام از منظر قرآن چیست؟(مساله) با رویکرد امت به مثابه انسان، در مقام تحلیل امت به سه لایه وجودی بینش، گرایش و کنش برآمده و با عرضه سؤال به قرآن و بهره گیری از شیوه استنطاقی در تفسیر موضوعی(روش)، پاسخ را از قرآن جویا شده است.در لایه دانشی-بینشی، آسیب هایی چون فقدان معرفت به جایگاه امام، فقدان معرفت به ویژگی های امام و فقدان معرفت به اهداف امام، مشاهده می شود؛ در لایه گرایشی، آسیب هایی چون حب دنیا در مقابل حب امام، حب به دشمنان امام، بغض به دوستان امام و بی اعتمادی به امام(وعده ها و تدابیر) دیده می شود؛ در لایه کنشی نیز آسیب هایی چون قداست شکنی از رهبر دینی، استقامت نکردن در راه رهبر دینی، نافرمانی از رهبر دینی ....ملاحظه می شود.(یافته ها)
۳۱۷۶.

سبک زندگی اشرافی در روایات امام علی (ع) و پیامدهای تمدنی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 241 - 274

کلید واژه ها: تمدن نوین اسلامی سبک زندگی اشرافی حوزه ی شناختی حوزه ی رفتاری روایات امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۰۷
یکی از موانع تحقق تمدن نوین اسلامی، پیروی از سبک زندگی اشرافی است. این نوع سبک زندگی، شیوه ای مبتنی بر جهان بینی مادی و دنیاگرایانه است که در آن ارزش ها و کنش های فردی یا گروهی بر اساس معیارهایی ازجمله خودبرتربینی و امتیازخواهی صورت می پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل مؤلفه های سبک زندگی اشرافی در روایات امام علی (ع) و پیامدهای تمدنی آن است. پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته های تحقیق نشانگر آن است که نادیده انگاری کرامت انسانی، عدم شناخت ماهیت دنیا، غفلت از جهان آخرت، عدم خردورزی و باورمندی به برتری طبقه فرادست بر فرودست، از مهم ترین مؤلفه های شناختی سبک زندگی اشرافی است که در بروز رفتارهای مبتنی بر اشرافی گری نقش آفرین است. مؤلفه های رفتاری سبک زندگی اشرافی، ناظر به رفتارهای عینی ازجمله فخرفروشی به اصل و نسب، استفاده از خوردنی های رنگارنگ، پوشیدن لباس های فاخر، گستردن فرش های ابریشمی، ساکن شدن در مناطق اعیان نشین، زیاده طلبی و غیره است که به طور روزمره در زندگی فردی و اجتماعی انسان های اشرافی ظهور می یابد تا آنجا که این نوع از سبک زندگی در وجود آن ها نهادینه می شود. گسترش بی عدالتی، حاکمیت نظام سلطه، بیماری های روحی، تفرقه، فروپاشی نظام عاطفی، رسوایی، انحراف از مسیر حق، گرفتاری و هلاکت نفس ازجمله پیامدهای تمدنی پیروی از سبک زندگی اشرافی است.        
۳۱۷۷.

Social Justice and Its Foundations from Viewpoint of Shahid Seyyed Mohammad Bagher Sadr(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Islamic Political Thought, Vol ۸, Issue ۲, (Serial ۱۴), Fall ۲۰۲۱ 73 - 88

کلید واژه ها: ShahidSard individual justice economic justice Social Security social balance social guardianship

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۵
Justice as one of the most important issues in educational and sociological sciences, has always attracted attention of thinkers. The meaning of justice is different from one viewpoint and is the same from anther viewpoint in two realms of sociological and educational sciences (philosophy, theosophy, and gnosticism). In both realms, justice is the quality of action and behavior, but in educational sciences it is the quality of the Almighty and the perfect Man, and also the quality of the universe, while in sociological science it implies the nature of behaviors, relationships and laws of man. Shahid Mohammad Bagher Sadr, with his command of educational sciences and practical Islamic sciences, seriously tried to explain the relationship between these two categories from viewpoints of what “is” and what “should be”. In this paper, using interpretive method, Shahid Sadr’s perspectives about justice were investigated. Justice as an expressed reality across the universe and as the final aim of religion in two individual and social dimensions, beside Shahid Sadr’s viewpoints and guidelines to accomplish justice were explained.
۳۱۷۸.

بررسی تطبیقی حرج منجر به صدور مجوز سقط درمانی در حقوق ایران و کشورهای حوزه اسکاندیناوی

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 109-130

کلید واژه ها: سقط درمانی اختلالات مادرزادی جنین لاضرر لاحرج حقوق ایران اسکاندیناوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۱۷۱
پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی در صدد پاسخ به این سوال است که آیا می توان با بهره گیری از پتانسیل قواعد فقهی و تطبیق قوانین و مقررات مرتبط با سقط درمانی در کشورهای حوزه اسکامدیناوی استفاده کرده و خلأ های قانونی موجود در مقررات ایران را اصلاح نمود؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت، به نظر می رسد برخلاف مقررات کشور ما که درخصوص بارداری های ناخواسته، تجاوز به عنف، نزدیکی با محارم و نظایر آن سکوت پیشه کرده و اجازه سقط درمانی در این خصوص را که مشکلات روحی و روانی فراوانی برای مادر باردار و کل خانواده ایجاد می کند نداده است، مقررات کشورهای حوزه اسکاندیناوی با پیش بینی و اجازه سقط جنین در چنین مواردی به حل بسیاری از مشکلات فوق مبادرت نموده اند. در عین حال اولویت اصلی و اساسی در کشورهای حوزه اسکاندیناوی برای انجام سقط جنین در هر زمانی حتی پس از دمیده شدن روح و امکان ادامه حیات نوزاد در خارج از شکم مادر، «سلامت» مادر است.
۳۱۷۹.

تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه های همگرایی و واگرایی در جهان اسلام

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 333-355

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک جهان اسلام ساخت قدرت واگرایی همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۳
مناطق جغرافیایی بر اساس انگاره های ذهنی مشترک و با توجه به ساختارها و کارکردهای مشترک به سمت همگرایی و همکاری سوق پیدا کرده اند و توانسته اند منطقه خود را به سمت توسعه و امنیت پایدار سوق دهند. یکی از مناطق حساس و استراتژیک در معادلات ساختار هرم قدرت جهان اسلام است. به رغم وجود تشابهات ذهنی و عینی در جهان اسلام برای ایجاد یک سازمان منطقه ای منسجم مبتنی بر ساخت قدرت اما این منطقه یکی از مناطق پرتنش جهان محسوب می شود. هدف این این تحقیق بررسی این مسئله است که تحت تاثیر شرایط داخلی و بین المللی در دهه آینده جهان اسلام چگونه قابل تصور است. در این تحقیق از رویکرد آینده پژوهی و روش سناریو نویسی پیتر شوارتز استفاده شده است. یافته های  تحقیق نشان داده است که با شناخت پیشران های متعدد در ابعاد عینی و ذهنی در مقیاس منطقه ای و جهانی دو عدم قطعیت در خصوص آینده ساخت قدرت در جهان اسلام در دهه آینده شناسایی شد که عبارت اند از افزایش یا کاهش دخالت قدرت های فرامنطقه ای در جهان اسلام و همچنین افزایش یا کاهش چالش های قومی مذهبی در جهان اسلام. سه سناریو بر اساس این عدم قطعیت ها طراحی شده است که عبارت اند از همگرایی ساخت قدرت در دهه آینده در جهان اسلام، واگرایی بیشتر و همچنین حفظ وضع موجود. نتایج تحقیق نشان می دهد که با کاهش دخالت قدرت های فرامنطقه ای و کاهش چالش های قومی مذهبی در جهان اسلام به سمت همگرایی خواهد رفت. در صورت افزایش دخالت قدرت های فرامنطقه ای و افزایش چالش های قومی مذهبی جهان اسلام به سمت واگرایی بیشتر خواهد رفت. همچنین در صورت کاهش دخالت قدرت های فرامنطقه ای و افزایش چالش های قومی مذهبی شاهد امتداد وضع موجود خواهیم بود.
۳۱۸۰.

تکریم سادات و کارکرد آن در بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 53 - 76

کلید واژه ها: اهل بیت (ع) مودت تکریم سادات بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۲۰
مسلمانان به اهل بیت (ع) مودت دارند که این پشتوانه قرآنی، روایی و عقلی دارد و سادات نیز مورد اکرامند. درباره سادات از وجوه مختلفی پژوهش هایی شده است اما به طور مستقل چراییِ تکریم ایشان و از طرفی نقش این تکریم در تحولات اجتماعی-سیاسی بررسی نشده است.(مساله) این پژوهش کاربردی، با روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منبع کتابخانه به سوالات مطرح شده پاسخ می گوید.(روش)آیه مودت، روایات مربوطه، بزرگداشت سوره کوثر و ادای دِین به پیامبر (ص) و حکم عقل در مجموع منظومه حجیّت تکریم سادات را تکمیل کرده اند. این تکریم در راستای مودت به اهل بیت (ع) است و امید به رضای الهی در آن است. این تکریم در طول تاریخ بستر ساز بسیاری از تحولات اسلام خواهانه مانند بیداری اسلامی بدست رهبران سید در جوامع اسلامی بوده است که می تواند استمرار داشته باشد.(یافته ها)اگر نخبگان سادات برای نقش آفرینی در بیداری اسلامی اراده کنند قطعا مردم به دو دلیل حق طلبی و ارادت قلبی به سادات به دعوت ایشان لبیک خواهند گفت.(نتیجه)

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان