فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۱۶۱ تا ۱۵٬۱۸۰ مورد از کل ۷۳٬۹۳۲ مورد.
۱۵۱۶۱.

أنماط القافیه فی دیوان (البکاء بین یدی زرقاء الیمامه) لأمل دنقل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قصیده التفعیله القافیه أمل دنقل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۷۱
القافیه رکن أساسیّ من أرکان الشّعر العمودیّ؛ عدّها النّقّاد شرطاً لازماً فی الشّعر؛ فالشّعر قول موزون مقفّى یدلّ على معنى وفقاً لتعریف قدامه بن جعفر.  غیر أنّ القافیه کغیرها من أدوات الشعر تطورت لتواکب التّطور الحاصل فیه الذی وصل إلى ما بات یعرف الیوم بقصیده التّفعیله، إذ نحت هذه القصیده منحى جدیداً فی التّعامل مع القافیه؛ فأعادت إنتاجها دلالیّاً وکسرت رتابه مکانها المحدّد فی آخر کلّ بیت لتصبح فی آخر السّطر الشّعریّ أو الجمله الشّعریّه أو المقطع. إنّ اختلاف البناء بین القصیده القدیمه وقصیده التّفعیله فرض على القافیه أشکالاً مختلفه ومستویات متعدّده؛ فقد یستخدم الشّاعر الیوم أکثر من قافیه، ولا یطلب منها الحضور القسری المتتابع، بل تأتی فقط حین الحاجه إلیها لتأکید دورها الدّلالی، ولا تجمّد القافیه بشکل واحد فی القصیده الواحده بل یغیّر الشّاعر فیها بحسب الحاله الشّعوریه. والقافیه عند أمل دنقل إحدى أدوات النّضج الفنّیّ، وقد استخدم أنماطاً متعدّده لها بشکل ینسجم مع تعقید التّجربه والحاله الشّعوریّه والتّطوّر الذی وصلت إلیه قصیده التّفعیله من حیث الشّکل والمضمون.
۱۵۱۶۲.

بازتاب دعا در تقویت ایمان از منظر صحیفه سجادیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: صحیفه سجادیه توحید معرفت ارتباط حاضرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۷
در میراث ماثور امامیه، صحیفه سجادیه گنجی گران بها و مجموعه ای از بسته های فرهنگی شیعه است که هر یک آگنده از آرایه های بیانی و بدیع بوده و سوای از جنبه معرفتی، از برای فقر فرهنگی امروزمان، بَس تحول ساز خواهد بود. توحید سرسلسله معارف صحیفه و شاهکار اندیشه عصمت است. موضوع توحید در نگاه بیشتر و دقیق تر ما بیش و پیش از هر چیز تداعی گر «آموزه های نظری توحیدی» است در حالی که تحقیق سنجش گرانه در صحیفه، حکایت از آن دارد که حقیقت چیز دیگری است. چنین می نُماید که امام سجادg توحید را در قالب دعا، با شیوه ای متفاوت نسبت به سایر معارف توحیدی، تبیین فرموده و به جای آشنایی ذهن با موجودی به نام خداوند و رفع شبهات و اثبات برهانی توحید، با ارتباط حاضرانه با خداوند، جنبشی شگفت در تقویت ایمان به خدا به وجود آورده است. نگارنده با تحلیل دعای اول، سیزدهم و بیست و هشتم صحیفه، از یک سو و مقایسه با برخی آموزه های معقول و منقول از سوی دیگر، تلاش نموده است تا به درک هر چه بیشتر مفهوم توحید در زندگی نایل آمده و الگویی کاربردی در تقویت ایمان و معرفت به خداوند ارائه نماید.
۱۵۱۶۳.

علامه طباطبائی، سروش و مجتهد شبستری گفتمان نوین هرمنونتیکی و تعین و تکثر معنایی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۸
گفتمان نوین هرمنوتیکی، مسأله وحدت یا کثرت و نیز مسأله تعین یا عدم تعین معنای متن را در کانون اندیشه های فلسفی پیرامون سرشت و سازوکار فهم و تفسیر متن نهاد. با در نظر داشتن این مسائل، در مقاله پیش رو سه رویکرد هرمنوتیکی به متن وحیانی در اندیشه معاصر ایران را تحلیل و بررسی خواهیم کرد و ضمن این تحلیل نسبت هرکدام از این رویکردها با گرایش های نوین هرمنوتیکی را برجسته خواهیم کرد. برای این منظور نخست نشان خواهیم داد که علامه طباطبائی اگرچه برای متن وحیانی معانی متعددی در نظر دارد، اما هریک از این معانی را متعین به قصد صاحب وحی می داند، از این رو مباحث تفسیری ایشان بیشتر با قصدگرایی و هرمنوتیک رمانتیک هم سو است. سپس اندیشه های هرمنوتیکی عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری را مطالعه و ارزیابی خواهیم کرد. سروش با مستقل دانستن معنای متن وحیانی از مراد ماتن با آموزه استقال معنایی در هرمنوتیک فلسفی همراه می شود. در این میان مجتهدشبستری از جهاتی به هرمنوتیک فلسفی و از جهاتی دیگر به هرمنوتیک رمانتیک گرایش دارد، چراکه از سویی در برخی از نوشته هایش از معنایی نهایی و نهفته در متن وحیانی می گوید و از دیگر سو امکان تفسیرهای متعدد و معتبر از قرآن را می پذیرد.
۱۵۱۶۴.

بررسی و نقد «فقه و سیاست در ایران معاصر»

کلید واژه ها: کتاب فقه و سیاست در ایران معاصر داود فیرحی دین دموکراسی جامعه دینی دانش فقه فقه سیاسی اسامی فقه سیاسی شیعه فقه سیاسی فقه شیعه معرفی کتاب نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۸۲۶
کت اب دوجل دی فق ه و سیاس ت در ای ران معاص ر، ب ه قل م داود فیرح ی در س ال 1392توس ط نش ر ن ی ب ه زی ور طب ع آراس ته ش ده اس ت. کت اب مذک ور، از ی ک س و در راس تای پاس خ گوی ی ب ه رابط ه دی ن و دموکراس ی و ب ه گفت ه نویس نده ب ه دنب ال «ارزیاب ی موقعی ت دموکراس ی در جامع ه دین ی، ب ا تکی ه ب ر امکان ات دان ش فق ه» اس ت؛ و از س وی دیگ ر، ای ن مه م را در دس تگاه فق ه سیاس ی اس امی ب ه خص وص فق ه سیاس ی ش یعه کاوش م ی نمای د. از ای ن رو، درص دد نش ان دادن س یر تح ول فق ه سیاس ی ش یعه در بح ث حکوم ت ک ردن و رابط ه آن ب ا دموکراس ی از مش روطه ت ا جمه وری اس امی اس ت. نویس نده در نوش تار پی ش رو، پ س از معرف ی و ذک ر بعض ی از ن کات مثب ت کت اب، برخ ی ماحظ ات روش شناس انه و محتوای ی ه ر دو جل د کت اب را تش ریح م ی کن د
۱۵۱۶۵.

سیاست، شعر و تصوف در ایران قرون وسطی : چشم اندازهای تازه ای بر سلامان و ابسال جامی

کلید واژه ها: سیاست شعر تصوف ایران قرون وسطی جامی منظومه سامان و ابسال تاریخ فرهنگی ایرانی چاد لینگوود فرهنگ ایران قرن نهم ادبیات ایران قرن نهم نقد ترجمه معرفی کتاب وضعیت سیاسی ایران وضعیت فرهنگی ایران ادبیات تعلیمی آق قویونلو مطالعات فرهنگ ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۴۲۱
در سال 2014 کتابی درباره جامی و شرایط سیاسی تاریخی عصر آق قویونلو در مجموعه مطالعات فرهنگ ایرانی بریل به چاپ رسید. این کتاب دربرگیرنده مطالعات آقای چاد لینگوود در قالب رساله دکتری ایشان روی منظومه سامان و ابسال جامی است و نشان می دهد که سامان و ابسال دربرگیرنده اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت سیاسی فرهنگی و سمت و سوی اخلاقی دربار آق قویونلو در دوره سلطان یعقوب بن اوزون حسن است. کتاب در یک مقدمه و پنج فصل به عاوه نتیجه گیری و دو پیوست تنظیم گردیده که یکی از پیوستها ترجمه متن سامان و ابسال به انگلیسی است. کتاب مورد بحث را می توان از تحقیقات مهم جدید در حوزه فرهنگ و ادبیات قرن نهم به شمار آورد. بسیاری از منابع عصر آق قویونلو از قبیل گزارش های کارگزاران دربار، احکام سلطنتی، نامه های شخصی، تذکره های ادبی و سفرنامه های حج و اشعاری که برای یعقوب سروده شده، در این کتاب مورد بحث و دقت نظر قرار گرفته است. عاوه بر این، دریچه ای است به روی بسیاری از تحقیقاتی که در دو دهه اخیر، در فضای علمی و دانشگاهی غرب صورت گرفته است. نگارنده نوشتار پیش رو می کوشد ضمن معرفی کتاب و بیان محتوای فصول آن، نظری نقادانه به ویژگی های ترجمه این اثر داشته باشد. 
۱۵۱۶۶.

نسخه خوانی (14)

نویسنده:

کلید واژه ها: نسخه خوانی نسخه خطی خوانش متون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۵۸۲
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب دوازدهمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند: نگار خانم دختر عباس میرزا، چه شعری روی سنگ مزار ابوعلی سینا نوشت؟ شرح حال خودنوشت سعید نفیسی در سال 1326 شبکه تلگراف ظل السلطان و مناطق اطراف اصفهان یادداشتی از عصر ظل السلطان درباره مدرسه نوریه خاطره ای از علی آباد و حسن آباد راه قم تهران یادداشت هایی مهم از وضعیت مسجدالحرام و برخی از کتیبه های آن اطلاعاتی درباره شاهان صفوی در یک نسخه بیتی از شاه عباس اول
۱۵۱۶۷.

طراحی الگوی تدریس شناختی بر اساس حکمت صدرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تدریس شناختی طراحی الگو حکمت صدرایی پایداری شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۲۷۹
الگوهای تدریس، تابعی از نظام های فلسفی هستند و آخرین ویرایش تکامل یافته فلسفه اسلامی حکمت صدرایی می باشد. هدف این مقاله، طراحی الگویی متناسب با مبانی فلسفی حکمت صدرایی برای طراحی الگوی تدریس، در مدیریت و ساماندهی اطلاعات و شناخت دانش آموزان بود. ازاین رو، به این پرسش پاسخ می دهد که بر اساس حکمت صدرایی، باید چگونه الگوی تدریس شناختی طراحی شود؟ پاسخ آن با استفاده از روش استنتاج استلزامات آموزشی، از مبانی حکمت صدرایی دریافت گردید. یافته ها حاکی است که اهداف چنین الگویی، تعامل شناختی با جهان، ایجاد نظام شنناختی منسجم و پایداری شناختی است و معلم طی مراحل جمع آوری و دسته بندی داده ها، تکوین مفهوم از داده ها و حفظ و بازیابی داده ها در تدریس به این اهداف می رسد. معلم نیز به عنوان آماده ساز یادگیری، عامل انسجام جمعی یادگیری، عامل تداوم یادگیری و زمینه ساز گذر دانش آموز از مراحل ایفای نقش می کند.
۱۵۱۶۸.

نقد تحلیلی شبهات وارد بر تاریخ قرآن نولدکه پیرامون تحریف به نقصان قرآن

کلید واژه ها: قرآن تحریف شرق شناسان نولدکه حدیث ضعیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۰ تعداد دانلود : ۹۵۲
تحریف، عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و کلام معتبری را با آسیب همراه می کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته و یا ناخواسته در همین راستاست. اگر مسئله تحریف ناپذیری قرآن به اثبات نرسد، اعتبار قرآن به چالش کشیده می شود و هرگونه استناد به آن با مشکل اساسی روبه رو می گردد. دسته ای از شبهات مربوط به تحریف، از سوی مستشرقان ازجمله آقای نولدکه آلمانی مطرح شده است.این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا کلمات و آیاتی از قرآن حذف و جابجا شده است یا خیر؟ شبهات مربوط به تحریف در این مقال، حدود چهار شبهه است. نولدکه و دیگر مستشرقان، با پیش فرض های نادرست و با استناد به برخی از احادیث ضعیف و گاه جعلی که بیشتر در منابع نامعتبر اهل سنت یافت می شوند و هم چنین برخی احادیث ضعیف که دست آویز غلات شیعه است و عدم درک تناسب و مفهوم برخی آیات قرآن و مطالب مستفاد از برخی منابع روایی، تفسیری و تاریخی، به طرح این آراء مبادرت ورزیده اند. آراء و شبهات آنان، با استفاده از همان منابع و روش ایشان و ایضاح مفهوم حقیقی آیات، روایات و برخی اصطلاحات تخصصی، بررسی و مورد نقد جدی قرار گرفته است.
۱۵۱۶۹.

تحلیل و تبیین فقهی، حقوقی و عرفانی توبه در اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توبه فقه حقوق عرفان و سقوط مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۹۳
انسان به واسطه اختیاروعقل خدادادی، دربرابر رفتاروگفتارخویش مسؤولیت داردودرتخطی از کارهای خلاف شرع، مجازات می شود، در این میان گاهی عواملی وجود دارد مانندتوبه، موجب سقوط مجازات وعفووی می گردد، توبه، یکی از موضوعات مهم اسلام است که درشریعت، عرفان وقانون مجازات اسلامی جایگاه ویژه ای داردو در فقه جزایی اسلام، یکی از عوامل سقوط، عفو و تخفیف مجازات های حدی به جزء حد قذف می باشد، رویکرد این مقاله، تبیین این مسأله است که آیاتوبه می تواند با این تئوری اسلامی درعمل موردپذیرش وقابل بهره برداری باشد؟ نگارندگان دراین مکتوب با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، برآنندکه این مسأله را درفقه وقانون مجازات اسلامی بارویکردعرفانی تحلیل وتوجیه نمایند، یافته ها حاکی از رویکرد نوین قانونگذار در راستای تحولاتقانون مجازات اسلامی92 است که با پیش بینی نهاد توبه به عنوان یکی از عوامل سقوط مجازات، این مفهومرا به صورتی قاعده مند وارد نظام کیفری ایران کرده است وچنان که بانظرگاه شریعت وعرفان بررسی شود، نقش عملی توبه را دراصلاح، بازپروری ورشدمعنوی انسان مجرم، بیشتر نمایان می سازدوبااین نگاه ومعیارهای فقهی وعرفانی، قاضی آسان تر به احراز توبه وندامت واصلاح مجرم، دست می یابد
۱۵۱۷۰.

مراتب وجود در عرفان با نیم نگاهی به فلسفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انسان کامل مراتب وجود کون جامع عرفان حضرات خمس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۷۶
در بین حکمای الهی تقسم عوالم وجود به سه عالمِ ماده، مثال و عقل مطرح است و بعضی غیر از این سه عالم (ماده، مثال، عقل)، عالم لاهوت را نیز به عوالم مذکور افزوده اند. در معرفت دینی با عنوان ناسوت، ملکوت، جبروت و لاهوت تعبیر شده است و در عرفان، مرتبه ای بر این عوالم افزوده شده که جامع همه عوالم است که به کون جامع یا «انسان کامل» معرفی شده است. در دیدگاه عرفانی به جای اصطلاح عالم، اکثراً اصطلاح حضرت به کار رفته چرا که جهان هستی از دیدگاه عرفان، محضر خداست لذا اهل عرفان، عوالم وجود را به طور کلی در پنج حضرت معرفی کرده اند که به حضرات خمس مشهور است و در این میان حضرت کون جامع که همان انسان کامل است از ویژگی خاصی برخوردار است. این مقاله بر آن است که واکاویی داشته باشد از مراتب وجود در عرفان تا نحوه ارتباط این عوالم با حضرت حق تبیین گردد.
۱۵۱۷۱.

مقایسه مفهوم «مرگ» در متون داستانی فلسفه برای کودکان و دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مفهوم مرگ علامه طباطبایی فلسفه برای کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۳۲۶
در پژوهش پیش رو تلاش شده است مفهوم «مرگ» در متون داستانی فلسفه برای کودکان و دیدگاه علامه طباطبایی، با یکدیگر مقایسه شود. برای رسیدن به این هدف از سه روش تحقیقِ تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مفهومی و زبانی و تحلیل تطبیقی استفاده شده است و پس از بررسی مفهوم مرگ در سه داستان فلسفی برای کودکان به عنوان نمونه و نظر علامه طباطبایی در این مورد، تفاوت ها و شباهت های آنها در مقولات زیر مقایسه شد: ترس از مرگ، انتقال، میراندن، بهشت و جهنم، ناشناختگی مرگ، آخرین مرحله زندگی بودن، تجسم اعمال، ادامه زندگی در قالب موجودی دیگر، آمادگی برای مرگ، نابودی بدن، اشتیاق نسبت به مرگ، جاودانگی روح و قطعی بودن مرگ. نتیجه چنین حاصل شد که مفهوم مرگ در داستان های فلسفی برای کودکان به دلیل عدم توضیحات روشن و متقن در رابطه با حقیقت مرگ باعث سردرگمی و به هم ریختگی آرامش روانی کودک است. این در صورتی است که توصیف و توضیح مرگ در اسلام به دلیل ژرفای آن و همچنین دقت نظر موجود در آن به فهم متقن و روشن در رابطه با مرگ منجر می شود.
۱۵۱۷۲.

نقش و کارکرد حرم مطهر احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) در تحولات سیاسی و اجتماعی شیراز در جنبش های تنباکو و مشروطیت

کلید واژه ها: آیت اله محلاتی سید عبدالحسین لاری شاه چراغ شیراز قوام الملک سوم مشروطیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۳۳۵
حرم مطهر احمدبن موسی(ع) در شیراز از زمان ساخت این بقعه در نیمه قرن هشتم هجری، به عنوان مرکز ثقل حیات شهری و مهم ترین پایگاه مذهبی، معنوی و فرهنگی شیراز نقش داشته و از آن پس تاکنون جنبه ها و ابعاد تازه ای یافته است. دردوران قاجار به ویژه عصر ناصری و مظفری مجموعه ی حرم مطهر شاه چراغ در عرصه های سیاسی و اجتماعی شیراز نقش بارز و فعالی یافت. به طوری که در جریان شکل گیری جنبش های شهری و رویدادهای مهم سیاسی به عنوان پایگاه و کانون تجمع و مبارزات مردمی به حساب آمد. در جنبش تنباکو و جنبش مشروطه خواهی مردم شیراز و فارس، حرم مطهر شاه چراغ، میعادگاه اجتماعات عظیم مردمی و سنگر مبارزه با استبداد داخلی بود. در مراحل اصلی جنبش مشروطیت فارس حرم مطهر کانون تشکیل بزرگ ترین همایش های مردمی و انقلابی در برابر نیروهای مستبد بود. این حرم مقدس بارها به عنوان پایگاه انقلابیون و سدی محکم در برابر یورش عوامل استبداد محلی و ایالتی نقش ایفا کرد. به این ترتیب حرم مطهر احمد ابن موسی به عنوان سنگر مبارزه و پایگاه اصلی نیروهای انقلابی در برابر مستبدین در کالبد زندگی شهری نقش آفرین شد.
۱۵۱۷۳.

بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت سیاست گذاری در اقتصاد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: اقتصاد اسلامی سیاست گذاری اقتصادی ملاک حکم حکم ثابت حکم متغیر حکم اولی حکم ثانوی حکم تکلیفی حکم وضعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۲۴۷
شکل گیری سیاست گذاری در اقتصاد اسلامی که در این مقاله از آن به اقتصاد سیاستی اسلامی یاد می کنیم، به عنوان بخش عملیاتی دانش اقتصاد اسلامی، که نتیجه ترکیب وضعیت موجود در جامعه اسلامی و آرمان های مطلوب اسلامی است، منوط به تحقق مقدماتی از جمله تعیین نحوه انتساب سیاست های اقتصادی به اسلام است. این مقاله در سه حوزه جایگاه، آثار و محتوا، نسبت سیاست های اقتصادی را با اسلام می سنجد. از حیث جایگاه و آثار، اسلامی بودنِ اقتصاد سیاستی یعنی سیاست از شناخت وضعیت جامعه اسلامی نشئت بگیرد و هنجارها و اهداف اقتصادی اسلام را پیگیری کند. از حیث محتوا و ساختار، احراز اسلامی بودن سیاست های اقتصادی در صلاحیت دانش اصول فقه است. در این تحقیق، پنج دوگانِ اصولی حکم ملاک، ثابت متغیر، اولی ثانوی، تکلیفی وضعی، و درجه یک درجه دو معرفی می شود. طبق یافته های تحقیق، سیاست اقتصادی (صرف نظر از برخی استثناها) درپیِ حفظ ملاک های اسلام در اقتصاد و از سنخ حکم متغیر است؛ با کاربست سیاست های اولی در منطقه الفراغ، به تأسیس عقود و نهادهای موردنیاز با استفاده از احکام وضعی می پردازد و با تعریف تکالیفی برای هر نهاد، رفتارها را شکل می دهد. هر سیاست، از عناوین درجه یک برای کشف ملاک ها و از عناوین درجه دو برای حفظ ملاک ها استفاده می کند.
۱۵۱۷۴.

جبران خسارت عدم النفعِ ناشی از تأخیر تأدیه در نظام بانکی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حدیث لاضرر عدم النفع خسارت تأخیر تأدیه نظام بانکداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۳۵۴
یکی از مشکلات نظام بانکی، تأخیر مشتریان در بازپرداخت اقساط تسهیلات در سررسید است که سبب افزایش حجم مطالبات غیرجاری و خسارت های ناشی از این مسئله می شود. در نظام بانکی ایران، وجه التزام تنها مبنای جبران خسارت است. این مبنا با مشکل ربوی بودن روبه روست. پژوهشگران در جست وجوی راهکار جایگزین، پیشنهادهایی داده اند. ضمان عدم النفع با استناد به دلیل «لاضرر»، از جمله این راهکارهاست؛ زیرا بانک ها براثرِ تأخیر در ادای دین، فرصت استفاده از سرمایه و کسب منافع احتمالی آن را ازدست می دهند. این مطلب نیازمند اثبات دو امر است: یکی نقش اثباتی لاضرر، و دیگری ضرر بودن عدم النفع؛ زیرا در اینکه لاضرر شامل ضررِ ناشی از عدم حکم شود، اختلاف نظر وجود دارد. همچنین، بر فرض اثبات این امر، در اینکه عدم النفع ضرر باشد نیز بین فقیهان اختلاف نظر جدی هست. پژوهش پیشِ رو کوشیده است با عبور از این دو مانع نظری، گامی به سوی طرح مسئله بردارد؛ به ویژه با توجه به وضعیت خاص نظام بانکی که در آن عدم النفعِ حاصل از تأخیر بدهی بسیار قابل توجه است و اینکه راهِ حل مذکور با مشکل ربوی بودن هم روبه رو نیست.
۱۵۱۷۵.

نظم عمومی؛ مبنای فقهی الزام آوری قوانین موضوعه در نظام های عرفی

کلید واژه ها: قوانین موضوعه الزام آوری حفظ نظام نظم عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۶۸۰
حفظ نظام کلان اجتماع یا نظام معاش مردم که در فقه تحت عنوان قاعده «وجوب حفظ النظام» و «منع اختلال النظام» مورد بحث قرار گرفته است و در علم حقوق از آن به «نظم عمومی» تعبیر می شود، یک ضرورت عقلی است که مورد امضا، تایید و تاکید شرع نیز می باشد. با توجه به خاستگاه عقلی قاعده و تامل در مبانی فقهی آن می توان دریافت که این ضرورت، اختصاص به جامعة اسلامی نداشته و اقامة نظم عمومی و نظام معاش غیر مسلمانان نیز در فقه امامیه محترم شمرده شده و اطاعت از قوانین و مقرراتی که برای تامین نظم و امنیت عمومی در کشورهای غیر اسلامی وضع می شود، برای مسلمانان مقیم آن کشورها نیز، از الزام فقهی و حقوقی برخوردار است.
۱۵۱۷۶.

بررسی رد مظالم در فقه امامیه

نویسنده:

کلید واژه ها: رد مظالم مظالم مال مجهول المالک فقه امامیه حق الناس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۴ تعداد دانلود : ۳۶۱۵
یکی از اتفاقاتی که ممکن است برای هر شخصی در زندگی رخ دهد طلب و دینی است که بر عهده او می ماند و گاه این طلبکاری به دلایل مختلفی مغفول واقع شده و حتی صاحبانش از دنیا می روند و یا به هر دلیل دیگری امکان ادای این دین فراهم نخواهد شد. از منظر دین مبین اسلام این موضوع باعث برطرف شدن این حق نخواهد شد و این دین کماکان بر گردن شخص خواهد بود و چون منشأ به دست آمدن آنها ظلم و تجاوز عمدى یا سهوى بوده است، به آن ها مظلمه و مظالم عباد گفته اند. این موضوع در مقوله ای به نام "رد مظالم" پاسخ داده می شود. در این اثر گردآورنده ضمن بررسی واژه مظالم در لغت و اصطلاح،به بیان مباحثی از قبیل ضرورت و اهمیت رد مظالم، تفاوت مظالم با مال مجهول المالک،حدود و موارد مظالم، جایگاه حقوق مردم در قرآن و روایات، تعریف مظالم در لسان فقها، برخی احکام فقهی رد مظالم، و نظر برخی از مراجع معظم تقلید در این باره می پردازد.
۱۵۱۷۹.

بررسی ابزارها، آداب، زمینه ها و تکنیک های تبلیغ در فرهنگ رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام رضا (ع) مناظره توحید امامت تبلیغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۴۰۹
در آیین اسلام تبلیغ جایگاه برجسته و ممتازی دارد. علاوه بر قرآن کریم، سیره ائمه اطهار(علیهم السلام) نیز به عنوان تکیه گاه جبهه توحید، مشحون از روش ها و تجربه های دعوت و ترویج دین الهی است. در همین راستا و با نظرداشت این واقعیت که مخاطب روایات اهل بیت (علیهم السلام) تمام مردمان در همه اعصار هستند، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع متعدّد و معتبر روایی، مهم ترین ابزارها، آداب، زمینه ها و تکنیک های تبلیغ را در فرهنگ رضوی بررسی کرده است. نتایج بیانگر آن است که حضرت رضا (علیه السلام) از اهرم ولایتعهدی و شرکت در جلسات مناظره ای، بیشترین بهره را برای ترویج و نشر فرهنگ اصیل اسلامی برده اند. از جمله ویژگی های برجسته پارادایم تبلیغ رضوی این بود که همواره به سطح استعداد و میزان عقل مخاطب توجه داشت و متناسب با حال و درک او، پیام های خویش را تعدیل و مبلّغان خود را نیز به این امر سفارش می فرمود. علاوه بر تبلیغ تشیّع اعتقادی و تلاش برای بیداری اسلامی، در بخش فرهنگی، تبلیغ آن حضرت بر روی پرورش نخبگان فرهنگی، مقابله با اصطکاک فرهنگی میان جهان اسلام و غرب و نیز ترویج سبک زندگی اسلامی متمرکز بود.
۱۵۱۸۰.

مبانی طراحی الگوی پژوهش توحیدی در علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رابطه علم و دین علم دینی فلسفه علم تجربی عقل نظری دیالکتیک علم و دین اسلامی سازی علوم الگوی پژوهش توحیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۶۶۲
یکی از مهم ترین مباحثی که امروزه در عرصه فلسفهدین و فلسفهعلم مطرح است، موضوع «نسبت علم و دین» و «علم دینی» است. حکیم متألّه آیت الله جوادی آملی (مدّظلّه) در خلال مباحث کتاب «منزلت عقل در هندسه معرفت دینی» به طرح کلیاتِ دیدگاه خویش در این رابطه پرداخته است که می توان آن را چالش برانگیزترین نظریه درباره علم دینی دانست. لذا اشکالات و پرسش های متفاوتی درباره آن نظریه مطرح شده است که از جمله مهمترینِ آنها، «عدم انسجام» و همچنین «عدم کارآمدی و ثمربخشی به خصوص در ساحت علوم تجربی» می باشد. لذا در این نوشتار تلاش شده است تا بر محور اندیشه های آن حکیم متألّه، به ترتیب در جستجوی پاسخ این دو پرسش باشیم که «جهت نیل به یک الگو برای اسلامی سازیِ علوم تجربی چه باید کرد؟» و سپس «چنین طرحی در صورت بسط یافتن و عملی شدن، چه ثمرات و کارکردهایی به دنبال خواهد داشت؟»  بنابراین مبتنی بر دیدگاه های ایشان، ابتدا ملزوماتِ دینی سازیِ علوم تجربی ذیل دو عنوان «اصول گزاره ای» و «اصول روش شناختی» تبیین گردیده، سپس ثمرات پیاده سازیِ این الگو ذیل پنج عنوان تبیین می گردد. در این بخش روشن می شود که در صورت تبدیل شدنِ این تئوری به یک الگوی عملیاتی، علم تجربی ثمراتِ چشم گیری خواهد داشت که «افزایش کارآمدیِ علوم تجربی و جهش تکنولوژی» یکی از آن ها خواهدبود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان