۱. پیشتازان جهان اسلام در تولیدات علمى در زمینه قرآن کریم تا سال 2014بر اساس داده هاى پایگاه بین المللى اسکوپوس نویسنده: مرضیه مروتى منبع: معرفت سال بیست و پنجم خرداد ۱۳۹۵ شماره ۲۲۲ «ویژه علوم قرآنی» کلید واژه ها: قرآن کریمعلم سنجىکشورهاى جهان اسلامتولیدات علمى حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۹۷ چکیده تعداد دانلود : ۷۷ پژوهش حاضر با هدف بررسى تولیدات علمى کشورهاى جهان اسلام در حوزه قرآن کریم انجام گرفته است. روش پژوهش پیمایشى با رویکرد علم سنجى است. جامعه پژوهش را تولیدات علمى 57 کشور اسلامى در زمینه قرآن کریم تشکیل مى دهد که تا سال 2014 منتشر و در پایگاه بین المللى اسکوپوس نمایه شده اند. نتایج پژوهش نشان مى دهد که از میان هفت کشور مالزى، ایران، عربستان سعودى، پاکستان، اردن، ترکیه و مصر، کشورهاى مالزى و جمهورى اسلامى ایران بیشترین میزان تولیدات علمى را در این حوزه به خود اختصاص داده و بالاترین میزان رشد را نیز داشته اند. دانشگاه ملى مالزى و دانشگاه آزاد اسلامى، مراکز علمى پیشتازند. پژوهشگرانى از کشور ایالات متحده بیشترین همکارى را با کشورهاى پیشتاز جهان اسلام در تولیدات علمى مرتبط با قرآن کریم داشته اند. رایانه، پزشکى و علوم اجتماعى حیطه هاى موضوعى مورد علاقه پژوهشگران کشورهاى پیشتاز است.
۲. روحانیان و مدارس جدید در ایران نویسنده: محمود محمدی منبع: تربیت اسلامی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲ کلید واژه ها: روح‍ان‍ی‍انمدارس جدیدمکتب خانهتربیت مدرسه ای حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۱۷۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۵ این مقاله بر نقش روحانیان در شکل دادن به مدارس جدید در ایران می پردازد. بیشتر تحلیل هایی که به مطالعه مدارس جدید در ایران پرداخته اند، نقش روحانیان را منفی بازنمایی کرده و یا تأثیر این نیروی اجتماعی را در برپایی مدارس جدید مسکوت یا نادیده انگاشته اند. ادعای این مقاله این است که روحانیان نقش فعالانه ای در شکل گیری مدارس جدید در ایران داشتند. این مقاله با یک رویکرد پدیدار شناسانه و با جمع آوری شواهد و اسناد تاریخی نشان می دهد که مواجهه روحانیان با مدارس جدید منفعلانه نبود. این نیروی اجتماعی، تربیت مدرسه ای را به عنوان یک شیوه جدید تربیتی پذیرفت و نقش فعالانه ای در برپایی و انتشار مدارس جدید داشت. شواهد تاریخی نشان می دهند که روحانیان در تشکیل مدارس جدید نقش تشویقی، حمایتی و مشارکتی داشته اند. این نیروی اجتماعی فعالانه در انتشار تربیت مدرسه ای شرکت داشته و از این دستگاه تربیتی برای گسترش علوم و فنون جدید در میان مسلمانان بهره برده است.
۳. نگین علم و معرفت در شرق (بررسى تاریخچه و شرایط کنونى حوزه علمیه احمدیه تربت جام) نویسنده: عبداللطیف عرب تیمورى منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲ کلید واژه ها: معنویتاساتیدطلابشیخ احمدحوزه احمدیهعلماءجامىفضلا حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه حوزه و روحانیت حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۱۸۰ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۳ در این مقاله سعى شده است ضمن معرفى تربت جام و جایگاه جغرافیایى و تاریخى آن با شخصیت اثرگذار منطقه، شیخ احمد جامى به طور مختصر آشنایى حاصل شده و سپس به ذکر تاریخچه پیدایش حوزه علمیه احمدیه در تربت جام توسط شیخ احمد جامى پرداخته و سیر حوادث تاریخى حوزه را از قرن ششم تاکنون مورد بررسى قرار داده و در پایان سعى مى شود با بیان اطلاعاتى وضعیت حوزه و اساتید آن در دوران اخیر و شرایط فعلى بیان شده و اهمیت و جایگاه این حوزه به عنوان رکن و عامل وحدت در منطقه جام و شرق کشور ذکر گردد.
۴. دانشگاه گفتگو محور (معرفى دانشگاه ادیان و مذاهب قم) نویسنده: زهرا نظام الدینی منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۱۲۴ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۰ اندیشه تشکیل دانشگاه نخستین بار با تأسیس دارالفنون در سال 1230 عملى گردید. تأسیس این نهاد به عنوان اولین مرکز آموزش عالى فرصت خوبى را براى افرادى که طالب آشنایى با علوم جدید بودند، ایجاد کرد. با گذشت زمان این نهال نوپاى علمى به رشد و شکوفایى قابل توجهى دست یافت و امروزه دانشگاه به عنوان مهم ترین مرکز علمى کشور مورد توجه قرار دارد و به یقین مى توان ادعا کرد، اصلى ترین نهادى که در شکوفایى تمدن اسلامى و پیشرفت آینده کشور نقش بسزایى را ایفا مى کند، همین دانشگاه ها و مراکز علمى است.
۵. بررسی و تحلیل سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم میلادی نویسنده: حسن زرنوشه فراهانی سهیلا پیروزفر منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) کلید واژه ها: معتزلهقاضی عبدالجبارنسخه های خطیالانتصارالمغنی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات مکاتب کلامی امامیه حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۶۲ چکیده تعداد دانلود : ۲۳۹ کشف و انتشار نسخه های خطی معتزله و در رأس آن ها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرن ها پیش مورد بی توجهی قرارگرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بی شماری در جهت معرفی اندیشه های معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحله ی زمانی بررسی می شود؛ مرحله اول، نیمه ی نخست قرن بیستم یعنی زمان انتشار کتاب «الانتصار» و سایر تحقیقاتی است که در پی آن صورت گرفت. مرحله دوم، آغاز دهه ی 60 تا اواخر دهه ی 80 میلادی است که سرآغاز و نقطه ی عطف آن، کشف «المغنی» قاضی عبدالجبار در یمن است که به دنبال آن نسخه های خطی دیگری از عبدالجبار و سایر متقدمان معتزله منتشر شد و تحقیقات متعددی نیز ناظر بر آراء عبدالجبار نگاشته شد. مرحله ی سوم نیز دو دهه ی پایانی قرن بیستم با ویژگی افزایش گستره ی موضوعی تحقیقات است.
۶. سازوکارهای تحقق مدیریت تحول سیاسی در حوزة علمیه نویسنده: سید موسی میرمدرس منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۶۵ کلید واژه ها: مدیریتحوزه علمیهتحول سیاسینقشه جامع حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه حوزه و روحانیت حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۰۵ چکیده تعداد دانلود : ۱۵۵ مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه فرایندی است که تحول در این حوزه را بر پایه آینده نگاری وآینده پژوهی هدایت می کند. این مقوله از سنخ مدیریت استراتژیک و مبتنی بر تفکر و برنامه ریزی استراتژیک است که با اقتباس از ایده «مدیریت تحول در حوزه علمیه» که حضرت آیت الله خامنه ای در آذرماه 1386 مطرح فرمود، مورد عنایت قرار گرفته و سازوکار تحقق مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه را مطمح نظر قرار داده است و با تکیه بر اصول و معیارهای برنامه ریزی استراتژیک به تبیین آن همت گماشته از این رو، مقاله حاضر تصویری از نقشة جامع این مسیر را ترسیم کرده است. همچنین درادامه به نقدِ بررسی الگوهای مدیریتی قابل انطباق با مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه اهتمام شده و الگوی مطلوب در این خصوص بیان شده است.
۷. مقایسه آراء حسن حنفی و محمد آرکون درباره علل انحطاط مسلمانان و راه رهایی از آن نویسنده: امیر روشن فرزاد آذرکمند منبع: حکمت و فلسفه سال دهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) کلید واژه ها: اسلاممدرنیتهانحطاطحسن حنفیمحمد آرکون حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۷۱ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۹ این مقاله درصدد بررسی مقایسه ای آراء حسن حنفی و محمدآرکون است. حنفی از جمله نواندیشان اسلامی است که برای رهایی مسلمانان از وضعیت انحطاط و همچنین ارائه راهکار برای آینده جوامع اسلامی به نقد سنت اسلامی و تمدن غربی می پردازد. وی معتقد است پیروی تمام و کمال از الگوهای غربی برای جبران عقب ماندگی مسلمانان راهگشا نیست و همچنین فاصله بین نظر و عمل در عالم اسلام بسیار زیاد شده و تنها راه برای نجات مسلمانان از انحطاط، پیوند میان نظر و عمل اسلامی است. محمد آرکون نیز به عنوان یکی دیگر از نواندیشان برجسته اسلامی، سنت اسلامی را به دلیل ماهیت غیرتاریخ مندی آن مورد انتقاد قرار می دهد و سکولاریسم غربی را به دلیل نادیده گرفتن بُعد دینی، الگویی کامل برای جوامع اسلامی نمی داند. آرکون راه حل خود را در قالب تاریخ مند کردن اندیشه اسلامی مطرح می کند که می تواند با برجسته کردن جنبه های عقلانی دین اسلام، راه را برای نقد سنت اسلامی باز کند. حسن حنفی و محمد آرکون به طور مشترک از نقد سنت اسلامی، تمدن غربی، برای پاسخ دادن به سؤال «چه باید کرد تا از انحطاط رهایی یافت؟» استفاده می کنند.
۸. نقد آرا خاورشناسان درباره عصمت پیامبر (ص) نویسنده: حسن رضایی هفتادر علی برخورداری فاطمه سروی منبع: اندیشه نوین دینی سال دهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳۷ کلید واژه ها: عصمتواکرپیامبر (ص)خاورشناسانشرکشمعون حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام پیامبرشناسی عصمت و معانی آن حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۶۸ چکیده تعداد دانلود : ۳۳۷ عصمت پیامبر، همچون سایر مباحث کلامی و اعتقادی، با پیدایش علم کلام رونق بیشتری یافت و موشکافی های دقیق تری در آن انجام گرفت و فرق گوناگون کلامی، هریک، درباب محدوده عصمت، نظرات مختلفی ارائه دادند. علاوه بر آیات قرآنی که تصریح به عصمت انبیا، به ویژه رسول گرامی اسلام(ص) دارند، روایات و قضایای تاریخی بسیاری حاکی از اعتقاد مسلمانان اولیه اسلام به عصمت انبیا و اصل اعتقاد به آن می باشد. مستمسک نویسندگان مدخل های عصمت در دائرة المعارف های قرآن و اسلام، ازجمله سام شمعون، پول واکر و جفری روایاتی است که عصمت پیامبر را زیرسؤال می برد. در این پژوهش با استناد به ادله کلامی، عقلی، تاریخی و فلسفی ادعاهای مستشرقین در زمینه عصمت پیامبر اسلام(ص) پاسخ داده می شود. علت استناد آنها به این روایات و ظواهر آیات ناشی از عدم تسلط آنها به علوم دینی و قواعد استنباط آموزه های اسلامی است. اطلاع ناقص از تاریخ نگاری اسلامی، قواعد تفسیری، اصول فلسفی و کلامی و فرهنگ اسلامی و قیاس آموزه های اسلامی با مسیحیت باعث سوء برداشت خاورشناسان شده است.
۹. بررسی جامعه شناختی کارکرد مساجد بر پویایی فرهنگ اسلامی نویسنده: جابر میرزاپوری غلامعلی اسماعیلی کریزی منبع: معرفت سال بیست و سوم تیر ۱۳۹۳ شماره ۱۹۹«ویژه جامعه شناسی» کلید واژه ها: کارکردفرهنگ اسلامیمساجدپویایی فرهنگی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۰۸ چکیده تعداد دانلود : ۲۲۹ هدف از این پژوهش، بررسی کارکرد مساجد در شکل دهی، تقویت، تحول و پویایی فرهنگ اسلامی است. از روش اسنادی و تک نگاری و تکنیک پرسش نامه باز، مصاحبه، مشاهده مشارکتی و فیش برداری برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. رویکرد و الگوی نظری تحقیق بر اساس نظریات کارکردی دورکیم، مرتون و پارسونز بنا شده است که مساجد را واجد کارکرد آشکار و پنهان در چهار بُعد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در نظر گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط محقق براساس شیوه استدلالی و منطقی در تطبیق یافته های تحقیق با الگوی نظری صورت پذیرفته است. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می دهد که مساجد نوعی ضرورت کارکردی برای دستیابی به اهداف جامعه اسلامی دارند و با کارکردهای آشکار و پنهان در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سبب تقویت، تحول و پویایی فرهنگ اسلامی می گردند. همچنین مساجد در یک رابطه دیالکتیکی با کارکردهای خود، سبب تقویت فزاینده خود و کارکردهای خود و در نهایت، پویایی فرهنگ اسلامی خواهند شد.
۱۰. بررسی روش ها و ویژگی های پژوهشی ویلفرد مادلونگ در مطالعات شیعی نویسنده: احمد بهشتی مهر محمود تقی زاده داوری منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) کلید واژه ها: روش شناسیشرق شناسیمستشرقانشیعه شناسیویلفرد مادلونگ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۴۳۴ چکیده تعداد دانلود : ۲۶۳ ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته ترین و تأثیرگذارترین شیعه شناسان دوره معاصر است. آثار وی، برخلاف بسیاری از آثار اسلام شناسان و شیعه شناسان مغرب زمین، در شناخت و توصیف ابعاد گوناگون اسلام بسیار موفق بوده، به طوری که حتی جوامع اسلامی و شیعی نیز آثار وی را می پسندند و می پذیرند. به نظر می رسد سهم بالایی از این موفقیت به دلیل توجهی است که او به نکات روش شناسانه دارد. آثار وی در مطالعات شیعی، در مقایسه با آثار دیگر شیعه شناسان غربی، نقاط قوت یا ویژگی های پژوهشی خاصی دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از: توجه به منابع اصیل و معتبر اسلامی و شیعی، تفکیک موضوعی و روشی منابع، توجه به فضا و تاریخ حوادث و آموزه ها، فهم آموزه ها در راستای یک نظام فکری، اشراف نسبتاً کامل به ابعاد گوناگون اسلام، شناخت دقیق دانشمندان و آثار معتبر ایشان، و نیز تسلط به زبان عربی، که مادلونگ با بهره گیری از آنها توانسته است توجه مسلمانان و شیعیان را به آثار خود جلب کند و حتی تحسین ایشان را برانگیزد. رعایت کردن نکات فوق باعث شده است او را از جرگه مستشرقان مغرض و جاهل جدا کنند و در میان پژوهش گران منصف جای دهند. این مقاله روش ها و منابع مورد استفاده و نیز شیوه های پژوهشی مادلونگ را، در معرفی تشیع به جوامع غربی، می کاود و ضمن مقایسه آن با آثار برخی دیگر از شیعه شناسان می کوشد تمایز و برتری آثار وی را نشان دهد.
۱۱. فلسفه تاریخ قرآنی در مدرسه عروةالوثقی نویسنده: صائب عبدالحمید مترجم: محمد باغستانی کوزه گر منبع: پژوهش های قرآنی سال نوزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۴۶ چکیده تعداد دانلود : ۲۲۰
۱۲. پژوهش در نظام آموزشی حوزه بازدارنده ها و راهکارها نویسنده: سیف الله فضل اللهی قمشی منصوره ملکی توانا منبع: پژوهش سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۷) کلید واژه ها: عوامل بازدارندهپژوهشراهکارهانظام آموزشی حوزة علمیة قم حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۴۲ چکیده تعداد دانلود : ۲۴۶ هدف این نوشتار، واکاوی عوامل بازدارندة پژوهش در نظام آموزشی حوزه و اولویت بندی راهکارهای برون رفت از آن، بر اساس دیدگاه طلبه های سطح سه و چهار حوزة علمیة قم است. روش این پژوهش توصیفی پیمایشی است و جامعة آماری آن شامل طلبه های سطح سه و چهارحوزة علمیة قم بود که شمار 260 نفر از آنان به شیوه تصادفی ساده به عنوان گروه نمونة آماری انتخاب شدند. داده های موردنیاز با پرسشنامه ای محقق ساخته و با پایایی 87/0 بر مبنای مقیاس درجه بندی پنج سطحی لیکرت و آرایش رتبه ای جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های توصیفی، از آمار استنباطی درحد آزمون «Z» یک گروهی و تحلیل واریانس یک راهة «F» استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که به ترتیب، عوامل مربوط به سیاست گذاری نظام تحقیقاتی، فرهنگی، فردی (فنی و تخصصی)، اداری ساختاری، نحوة ارائة خدمات پژوهشی و انگیزشی، نقش بازدارندگی دارند و تفاوت میزان شدت بازدارندگی عوامل گوناگون مطالعه شده نیز معنا دار است. ایجاد نظام تشویق آثار منتشرشده، باز نگری نظام ارزیابی فعالیت های تحقیقاتی، افزایش نشریه های تخصصی و آموزش و ارتقای توانمندی های علمی و عملی در زمینة پژوهش، به ترتیب، از مهم ترین و اولویت دارترین راهکارهای برون رفت شمرده می شوند.
۱۳. طایر قدسی وحی بر بام خیال پیامبر نویسنده: محمدکاظم شاکر سید محمد موسوی مقدم منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام پیامبرشناسی نبی کیست، وحی چیست حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۴۳ چکیده تعداد دانلود : ۲۷۷
۱۴. عوامل و انگیزه های جامعه شناختی ورود طلاب به حوزة علمیه نویسنده: سارا شریعتی یاسر فروغی منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۸) کلید واژه ها: حوزه علمیهنظریة زمینه ایعوامل ورود به حوزه علمیهانگیزه های طلاب حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۹۳۱ چکیده تعداد دانلود : ۷۳۲ حوزة علمیه یکی از مهم ترین نهادهای دینی جامعة ایرانی است که برخی افراد با قصد و انگیزة طلبه شدن وارد آن می شوند. انتخاب طبلگی یکی از مهم ترین انتخاب های جوانان با نتایج و پیامدهای دامنه داری است که، به رغم وجود دیگر امکان ها و انتخاب ها، برخی این مسیر را برای زندگی خود در پیش می گیرند، اما چه عواملی زمینه ساز اجتماعی تصمیم جوانان برای طلبه شدن را رقم می زند و آنان با کدام انگیزه ها به دنیای طلبگی روی می آورند؟ این مطالعه با روش کیفی و با استفاده از نظریة زمینه ای به جست وجوی پاسخ می پردازد. به همین منظور، با 54 نفر از طلاب شاغل به تحصیل در حوزة علمیة قم مصاحبة عمیق صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن اند که دو صورت از عوامل درونی و بیرونی در پیدایش انگیزه های افراد برای طلبه شدن مؤثرند؛ عوامل درونی به قرارگرفتن روحانیت در موضع گروه مرجع جوانان و بسترها و شبکه های معنوی ای اشاره دارد که آنان در آن زیست می کنند. عوامل بیرونی شامل زیست در شبکة روحانیت و همچنین افراد مذهبی تأثیرگذار است. در مجموع این عوامل چهار انگیزة مختلف را برای طلبه شدن در افراد پدید می آورند که شامل انگیزه های علمی، معنوی، اجتماعی، و ابزاری است تا در نهایت آنان تصمیم به طلبه شدن می گیرند. در نهایت، این یافته ها در قالب یک مدل نظری علّی/ فرایندی ارائه شده اند.
۱۵. واکاوی فلسفة خاتمیت از منظر روشنفکران نویسنده: اسدالله کرد فیروزجایی منبع: آیین حکمت سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۷ کلید واژه ها: وحیغریزهخاتمیتتجربة دینیروشنفکریعقل استقرائی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام پیامبرشناسی ضرورت بعثت پیامبران حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۲۱۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۲۳ یکی از مباحث روشن و ضروری در کلام اسلامی مسئلة ختم نبوت است، به این معنا که بعد از پیامبر اسلام6 پیامبری مبعوث نخواهد شد. اما تبیین فلسفة این مسئله در کلام جدید شکل نوینی به خود گرفته است و برخی روشنفکران مسلمان با نگرش و پرسش های برآمده از مدرنیسم به تحلیلی مغایر با تحلیل سنتی به آن پرداخته اند. آنان با نگاهی متفاوت بر این باورند که بلوغ و رشد عقلی بشر یا پویایی علوم جدید موجب ختم نبوت است. نوشتار حاضر بر آن است پس از تحلیل و نقد دیدگاه های روشنفکران به این نکته بپردازد که فلسفة اصلی خاتمیت را باید در خود دین، یعنی کمال و تحریف ناپزیری اسلام، و همچنین در وجود مبارک پیامبراعظم6 جستجوکرد.
۱۶. درآمدی بر چیستی تمدّن اسلامی از دیدگاه مستشرقان نویسنده: سید ضیاءالدین میرمحمدی محمدرضا بارانی منبع: تاریخ اسلام سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۵۰ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۵۲۲ چکیده تعداد دانلود : ۴۹۷
۱۷. شیـعیـان امامیّه در هند نویسنده: سید محمد طیبی منبع: پژوهش های اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۸ کلید واژه ها: هندامامیهشیعیانمراکز سکونتمراکز آموزشی و فرهنگیاماکن و مراسم مذهبی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام فرق و مذاهب تشیع امامیه حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۰۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۵۰ هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیّت علل و عوامل نفوذ، حضور و نمود شیعیان امامیّه در ابعاد مختلف ـ جمعیتی، سکونتی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی، اماکن مذهبی و برگزاری مراسم مذهبی ـ در کشور هندوستان است. بنابر اهمیّت موضوع ، بررسی آن به روش کتابخانه ای و اسنادی انجام یافته؛ سپس اطلاعات و داده های موجود تنظیم، توصیف و تبیین شده است. یافته های پژوهش، مبیّن آن است که در نفوذ و گسترش مذهب شیعة امامیّه در هند عوامل متعددی مؤثر بوده اند. بسترسازی و تأثیرگذاری تدریجی عوامل مزبور ـ هم اکنون ـ موجبات حضور محسوس و چشمگیر جماعت مورد بحث را در مناطقی از سرزمین هند فراهم ساخته است. آنان توفیق یافته اند تا در ابعاد فرهنگی، علمی، آموزشی، سیاسی، اماکن و آداب و رسوم مذهبی هویتی مستقل، برجسته و قابل توجه به خود اختصاص دهند.
۱۸. نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان درباره اهداف غزوات و سرایای پیامبر اعظم(ص) از منظر اسناد تاریخی نویسنده: حسین عبدالمحمدی هادی اکبری منبع: تاریخ اسلام سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۵۱ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۶۵ چکیده تعداد دانلود : ۳۴۴
۱۹. شالوده شکنی مونتسکیو در نگاه خاورشناسان نویسنده: علی اکبر کجباف اصغر فروغی اسماعیل محمودی منبع: تاریخ اسلام سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۵۱ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۷۹ چکیده تعداد دانلود : ۳۵۰
۲۰. ارزشیابی توسعه سوادآموزی در کشورهای مسلمان نویسنده: محمد آتشک منبع: تربیت اسلامی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۳ کلید واژه ها: کشورهای مسلمانارزشیابیسوادآموزی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی گروه های ویژه اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی تعداد بازدید : ۳۴۰ چکیده تعداد دانلود : ۳۱۱ هدف تحقیق توصیفی حاضر، ارزشیابی توسعه سوادآموزی در 57 کشور مسلمان بوده که داد ه های لازم از طریق بررسی اسناد و مدارک مرتبط گردآوری و با استفاده از روش ثانویه داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاکی از آن است که 78 درصد از مردان، 64 درصد از زنان و درمجموع 71 درصد از شهروندان کشورهای مسلمان باسواد و 267 میلیون نفر از شهروندان کشورهای مسلمان بی سواد می باشند که این امر حاکی از آن است که توسعه سوادآموزی مردان کشورهای مسلمان در وضعیت متوسط، توسعه سوادآموزی زنان کشورهای مسلمان نسبتاً پایین و درمجموع، توسعه سوادآموزی در کشورهای مسلمان در وضعیت متوسط قرار دارد.