علامه طباطبائی، سروش و مجتهد شبستری گفتمان نوین هرمنونتیکی و تعین و تکثر معنایی قرآن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
گفتمان نوین هرمنوتیکی، مسأله وحدت یا کثرت و نیز مسأله تعین یا عدم تعین معنای متن را در کانون اندیشه های فلسفی پیرامون سرشت و سازوکار فهم و تفسیر متن نهاد. با در نظر داشتن این مسائل، در مقاله پیش رو سه رویکرد هرمنوتیکی به متن وحیانی در اندیشه معاصر ایران را تحلیل و بررسی خواهیم کرد و ضمن این تحلیل نسبت هرکدام از این رویکردها با گرایش های نوین هرمنوتیکی را برجسته خواهیم کرد. برای این منظور نخست نشان خواهیم داد که علامه طباطبائی اگرچه برای متن وحیانی معانی متعددی در نظر دارد، اما هریک از این معانی را متعین به قصد صاحب وحی می داند، از این رو مباحث تفسیری ایشان بیشتر با قصدگرایی و هرمنوتیک رمانتیک هم سو است. سپس اندیشه های هرمنوتیکی عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری را مطالعه و ارزیابی خواهیم کرد. سروش با مستقل دانستن معنای متن وحیانی از مراد ماتن با آموزه استقال معنایی در هرمنوتیک فلسفی همراه می شود. در این میان مجتهدشبستری از جهاتی به هرمنوتیک فلسفی و از جهاتی دیگر به هرمنوتیک رمانتیک گرایش دارد، چراکه از سویی در برخی از نوشته هایش از معنایی نهایی و نهفته در متن وحیانی می گوید و از دیگر سو امکان تفسیرهای متعدد و معتبر از قرآن را می پذیرد.Allameh Tabataba’i, Soroush and Mojtahed Shabestari Modern Hermeneutics Discourse; Plurality and Objectivity of the Qu’anic Meaning
This paper studies three contemporary Iranian thinkers’ hermeneutic approaches to the Qur’an and their orientations to modern hermeneutic trends. Allameh Tabataba’i argues that the Qur’an contains several meanings each of which determined by God’s intention. Accordingly, Allameh is close to romantic hermeneutics. Soroush argues that the meaning of the Qur’an, like any other text, is independent from the author’s intention, therefore he is consistent with philosophical hermeneutics. Finally, Mojtahed Shabestari, in some of his writings, argues for the original meaning of the Qur’an. Nevertheless, he accepts the possibility of different valid interpretations and borrows some aspects of romantic hermeneutics and some of philosophical hermeneutics.
تبلیغات
