درخت حوزه‌های تخصصی

روانشناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ارزیابی، سنجش وآمار تاریخچه و مکاتب حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی انگیزش روانشناسی رشد و تحول روانشناسی شخصیت روانشناسی مرضی تحولی روانشناسی یادگیری عصب شناختی رفتاری مشاوره مناسبات انسانی در محیط نقد و بررسی کتاب هوش هیجان
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۲۰۱ تا ۲٬۲۲۰ مورد از کل ۳۳٬۹۷۶ مورد.
۲۲۰۱.

ساخت و اعتباریابی اولیه آزمون نوع دوستی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 29 - 54

کلید واژه ها: نوع دوستی آزمون اولیه روان سنجی آزمون روایی و اعتبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۳۴
این پژوهش با هدف مفهوم شناسی نوع دوستی در منابع اسلامی و ساخت آزمون اولیه آن براساس منابع اسلامی انجام گرفت. بدین منظور با مراجعه به منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا استفاده گردید و برای ارزیابی روایی و اعتبار آزمون، از روش پیمایشی با انتخاب نمونه 109 نفری از میان طلاب حوزه علمیه قم و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بهره گرفته شد. ساختار برداشت شده از منابع اسلامی برای نوع دوستی شامل شش مؤلفه است: 1. پذیرش؛ 2. پیوندجویی؛ 3. محبت به دیگران؛ 4. یاریگری؛ 5. گذشت؛ 6. ازخودگذشتگی. روایی این ساختار از نظر کارشناسان دینیِ دارای تحصیلات روان شناسی، طبق ساختار لیکرت چهارگزینه ای تأیید شد؛ سپس براساس ساختار به دست آمده، نزدیک به صد گویه اولیه طراحی گردید و روایی آنها از نظر کارشناسان تأیید و طبق نظر آنها، تعدادی از گویه ها حذف شد و درنهایت، نسخه پنجاه سؤالی آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت. اعتبار آزمون با بررسی همسانی درونی از طریق ضریب آلفای کرونباخ در سطح 923/0 به دست آمد. دونیمه سازی نیز اعتباری در حد 869/0 و 870/0 برای دونیمه را نشان داد. بنابراین، این آزمون از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است.
۲۲۰۲.

بررسی کارکردهای روان شناختی سرگرمی با رویکرد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 113 - 132

کلید واژه ها: سرگرمی کارکرد سرگرمی اسلامی اوقات فراغت کارکرد سرگرمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۵
سرگرمی های مدرن از مفاهیم نوظهور در عصر حاضرند که اثرات و کارکردهای متعددی، ازجمله کارکردهای روان شناختی، دارند. شناخت این کارکردها خود از لحاظ علمی دارای اهمیت خاصی است؛ به طوری که گاه این کارکردها برای سازندگان خودِ این سرگرمی ها نیز مجهول و ناشناخته است. نکته دیگر، شرایط تأثیرگذار در مطلوب بودن یا نبودن این کارکردهاست. توجه به ملاحظات اسلامی می تواند در حل این مسائل راهگشا باشد. در همین راستا، پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی در پی یافتن کارکردهای روان شناختی سرگرمی و شرایط مطلوبیت آنها از دیدگاه اسلامی است. در این پژوهش مشخص شد که برخی از کارکردهای روان شناختی سرگرمی عبارت اند از: شادی و تفریح؛ یادگیری و آموزش؛ خودشکوفایی و تعالی یابی؛ تخلیه هیجانات؛ هیجان خواهی و برانگیختگی؛ تجدید قوا و آرمیدگی؛ رهایی یابی از مشکلات؛ ارضای حس آرمان خواهی؛ غفلت زایی و سازگاری؛ روان درمانی؛ خودیابی و جانشین پذیری. در دنیای امروز، غالباً این کارکردها به صورت نامطلوب محقق می شوند. از منظر اسلامی برای اینکه این کارکردها مطلوب باشند، برخی ملاحظات لازم است؛ ازجمله اینکه: سرگرمی حلال باشد و به نتایجی چون غفلت از امور مطلوب و وظایف دیگر انسان، فخرفروشی، رفتار ناگهانی و فاقد دوراندیشی، اعتیاد به سرگرمی، ایجاد نیاز کاذب (مانند مدگرایی)، یکسان سازی فرهنگی، تهاجم به فرهنگ اسلامی و سلطه (اقتصادی، فرهنگی و سیاسی) طاغوتیان منجر نشود.
۲۲۰۳.

تعیین ویژگی های روان سنجی و تغییرناپذیری اندازه گیری مقیاس پاسخگویی و عدم حساسیت ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۱ 6 - 44

کلید واژه ها: پاسخگویی صمیمیت اعتباریابی نظریه سؤال-پاسخ تحلیل شبکه اکتشافی تغییرناپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۸
پاسخگویی ادراک شده همسر (PPR) سازه ای است که می تواند به ارزیابی صمیمیت در زوج درمانی کمک کند. بااین وجود، پژوهش در مورد PPR به واسطه فقدان وجود مقیاس اندازه گیری استاندارد در این زمینه با مشکل مواجه شده است. هدف پژوهش حاضر ترجمه و بررسی ساختار عاملی، تغییرناپذیری، روایی و همسانی درونی مقیاس پاسخگویی و عدم حساسیت ادراک شده (PRI) در بین نمونه های ایرانی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، معلمان متأهل استان زنجان در سال 1401-1400 بود که در کل 429 معلم از طریق نمونه گیری در دسترس در این پژوهش مشارکت کردند. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون MAP، تحلیل موازی، تحلیل شبکه اکتشافی، تحلیل بوت استرپ، مدل پاسخ مدرج و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها نشان داد که ساختار عاملی PRI در جامعه ایران با مطالعه Crasta و همکاران (2021) مشابه است؛ یعنی PRI یک ساختار دوبُعدی داشت. شاخص های برازش مقیاس و بار عاملی گویه ها هم به تفکیک جنسیت و هم در کل نمونه مطلوب بودند. یافته های مربوط به تغییرناپذیری جنسیتی مقیاس در مدل های مختلف نیز گویای این بود که مفهوم گویه ها برای زنان و مردان یکسان است. تحلیل های مبتنی بر نظریه سؤال-پاسخ نشان داد که گویه های مستخرج برای نسخه کوتاه PRI در این پژوهش با نسخه کوتاه مستخرج از مطالعه Crasta و همکاران (2021) یکسان بود. آماره های آلفا، پایایی ترکیبی، شاخص AVE و روایی تشخیصی مقیاس PRI نیز مطلوب بودند. یافته های مربوط به روایی همگرا و واگرا نیز حاکی از روابط معنادار PRI با دیگر متغیرهای موردمطالعه در این پژوهش بود. درکل، مقیاس PRI ویژگی های روان سنجی مطلوبی نشان داد که گویایی قابلیت کاربست پذیری آن در جامعه ایران و هماهنگی آن با هنجارهای فرهنگی کشور بود. بااین حال، در مطالعه حاضر احتمال ضعیف بودن روایی تشخیصی دو سازه موجود در این مقیاس به خصوص برای گروه زنان وجود داشت که پیشنهاد می شود در مطالعات آتی با حجم نمونه بیشتر موردبررسی قرار گیرد.
۲۲۰۴.

کاربرد مدل دو پارامتری لوجیت آشیانه ای در شناسایی منابع DIF در سؤال های چندگزینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۱ 124 - 163

کلید واژه ها: کنش افتراقی سؤال کنش افتراقی گزینه های انحرافی لوجیت آشیانه ای دو پارامتری مطالعات شبیه سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۸
مشخص کردن گزینه های انحرافی به عنوان منابع کنش افتراقی سؤال (DIF) در سؤال های چند ارزشی اهمیت بسزایی برای طراحان و تحلیل گران سؤال دارد. هرچند DIF روش معمول بررسی تغییرناپذیری اندازه گیری است؛ این رویکرد به خصوص در سؤال های چندگزینه ای با چالش ها و محدودیت هایی همراه است. هدف این مطالعه، ارزیابی رویکرد لوجیت آشیانه ای (NLM) در شناسایی سؤال های حاوی کنش افتراقی گزینه های انحرافی (DDF) با استفاده از روش تحقیق آزمایشی (داده های شبیه سازی) و روش توصیفی-تحلیلی (داده های واقعی) بود. 6 سؤال، تحت شرایط مختلف دشواری و شیب، توزیع توانایی، وجود یا نبود کنش افتراقی و بزرگی DIF/DDF با نمونه ای به حجم 2000 و با 50 تکرار شبیه سازی شد. همچنین، داده های فرم D آزمون ریاضی کنکور 1397 با نمونه ای تصادفی به حجم 2000 مرد و زن، نمونه واقعی را تشکیل می داد. بر اساس نتایج تحلیل داده های شبیه سازی: رویکرد لوجیت آشیانه ای به طور متوسط 88 درصد سؤال های DIF دار و 97 درصد سؤال های DDF دار تحت شرایط مختلف را آشکار نمود. نرخ خطای نوع اول در اغلب شرایط بسیار نزدیک به ارزش های مورد انتظار نظری بود هرچند در شرایط توزیع نابرابر، مقداری تورم خطا نشان داد. بر اساس یافته های شبیه سازی، نرخ تشخیص کنش افتراقی متأثر از پارامترهای سؤال (دشواری و شیب) بود و با افزایش سطح DIF و یا DDF نرخ رد افزایش می یافت. مبتنی بر تحلیل داده های واقعی، 2 سؤال به طور هم زمان هردوی DIF (بزرگ و متوسط) و DDF (جزئی تا متوسط) را به نمایش گذاشت، درحالی که در رویکرد رقیبِ پاسخ اسمی، 11 سؤال به عنوان سؤال با کنش افتراقی شناسایی شد؛ بنابراین همان طور که انتظار می رفت رویکرد NLM مبتنی بر استراتژی «تقسیم بر گزینه های انحرافی» تعداد سؤال های کمتری را به عنوان DIF / DDF دار ردگیری نمود. رویکرد دومرحله ای مدل لوجیت آشیانه ای، ضمن تفکیک آزمون DDF از DIF، امکان ارزیابی روشن از اینکه آیا گزینه های انحرافی مسئول احتمالی DIF هستند را میسر می سازد. ازآنجاکه آزمون های سرنوشت ساز نقش ویژه ای در گزینش افراد دارند و تحلیل های DIF و DDF جایگاه ویژه ای در تعیین اعتبار و نامتغیر بودن اندازه گیری سؤال های این آزمون ها دارند، پیشنهاد می شود جهت سرند کردن سؤال های سودار تحلیل های جامع DIF / DDF مبتنی بر رویکردهای لوجیت آشیانه ای مورداستفاده قرار گیرد.
۲۲۰۵.

تهیه چک لیست مفاهیم پیش از عدد در کودکان 5 تا 6 ساله و ویژگی های روان سنجی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۳ 136 - 163

کلید واژه ها: مفاهیم پیش از عدد چک لیست روایی و پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۳
پژوهش حاضر با هدف طراحی چک لیست مفاهیم پیش از عدد در کودکان 5 تا 6 ساله و بررسی ویژگی های روان سنجی آن انجام شد؛ که برای ساخت این ابزار از منابع کتابخانه ای یا تحلیل اسنادی استفاده شد؛ و چک لیست شامل 66 سؤال که 5 مؤلفه ی (طبقه بندی، ردیف کردن، نگهداری ذهنی، هندسه، تشخیص شباهت ها و تفاوت ها) که مفاهیم پیش از عدد را در سطوح مختلف از قبیل حواس پنج گانه، حافظه و مشاهده، طبقه بندی، توالی تفکر، استدلال و حل مسئله، مفهوم رنگ، شکل، مفاهیم ریاضی پیش نیاز، مفاهیم محیطی مربوط به محیط طبیعی، فیزیکی، اجتماعی است؛ که این پرسشنامه به صورت اینترنتی در مهدها و پیش دبستانی ها اجرا شد و جامعه آماری والدین کودکان 5 تا 6 ساله بودند و نمونه ها شامل 100 نفر از والدین بودند. این چک لیست 4 هدف داشت اول چگونگی مفاهیم پیش از عدد در کودکان بود دوم تعیین روایی محتوایی و صوری بود سوم تعیین پایایی چک لیست و در آخر تعیین روایی سازه بود که داده ها را در نرم افزار SPSS22 انجام شد و شاخص توصیفی شامل میانگین، واریانس، نمودار، کجی و همچنین در آمار استنباطی از طریق تحلیل عامل اکتشافی تمام سؤالات مورد ارزیابی قرار گرفت و نتیجه این شد که چک لیست از 66 سؤال به 42 سؤال تقلیل پیدا کرد؛ و پرسشنامه از پایایی دقیق که از راه آلفای کرونباخ به دست آمد حدود 6/0 برخوردار بود و همچنین برای همسانی درونی پرسشنامه روایی سازه تائید شد. همچنین پرسشنامه را 10 متخصص بررسی کردند و روایی محتوایی و صوری پرسشنامه که بر اساس شخص CVR بود که حدود 2/2 بود به دست آمد؛ و در پژوهش بر روی کودکان حدود 86 /0 از کودکان مفاهیم پیش از عدد در آن ها وجود دارد.
۲۲۰۶.

ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوران مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 56 - 78

کلید واژه ها: منابع خودکارآمدی مشاوره مشاور مدرسه مقیاس اعتبار پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۲۶
مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره (SCSE-M) یک مقیاس خودگزارشی برای سنجش خودکارآمدی است که با 25 ماده بر نحوه عملکرد مشاوران تمرکز دارد بااین حال این مقیاس تاکنون در جامعه ایرانی موردبررسی قرار نگرفته و ویژگی روان سنجی آن برآورد نشده است. هدف از پژوهش حاضر در مرحله اول ترجمه این مقیاس از زبان انگلیسی به زبان فارسی و سپس تعیین ویژگی های روان سنجی آن در نمونه ایرانی بود. نمونه پژوهش شامل 297 نفر از مشاوران شهر تهران در سال 1400 بود که به شیوه غیرتصادفی در دسترس انتخاب شده و به ابزار پژوهش شامل مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره (2020)، مقیاس خودکارآمدی عمومی (1995)، مقیاس شکوفایی Deiner (2010)، مقیاس خودکارآمدی مشاوران (2009) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی موردبررسی قرار گرفت. بر اساس یافته ها، اعتبار صوری، محتوا و سازه نشان دهنده اعتبار و پایایی مناسب این ابزار بود. همچنین اعتبار همگرا (AVE>0/50)، برای این پرسش نامه تعیین و تأیید شد. برای بررسی پایایی و همسانی درونی مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوران از پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج نشان داد که این مقیاس از همسانی درونی و پایایی ترکیبی مناسبی برخوردار است. درنهایت تحلیل ماتریس همبستگی مربوط به متغیرهای مطالعه نشان داد که مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره با مقیاس خودکارآمدی عمومی، مقیاس شکوفایی دینر، مقیاس خودکارآمدی مشاوران و سن و سابقه فعالیت همبستگی مثبت و معنادار داشته است (01/0<p). روی هم رفته نتایج پژوهش حاضر مبین آن بود که این مقیاس در نمونه ایرانی از ویژگی روان سنجی مطلوبی برخوردار است و مخصوصاً می توان آن را در نمونه های ایرانی برای بررسی خودکارآمدی مشاوره با اطمینان استفاده نمود.
۲۲۰۷.

روایی تشخیصی نسخه پنجم مقیاس های هوشی وکسلر کودکان در دانش آموزان با ناتوانی یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 80 - 104

کلید واژه ها: دانش آموزان با ناتوانی یادگیری روایی تشخیصی نسخه پنجم مقیاس های هوشی وکسلر کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۳
پژوهش حاضر به منظور تعیین «روایی تشخیصی نسخه پنجم مقیاس های هوشی وکسلر کودکان در دانش آموزان با ناتوانی یادگیری شهر تهران» انجام شد. روش این پژوهش که در حیطه طرح های روان سنجی است، زیرمجموعه ای از مطالعات روش شناختی است از بین جامعه آماری تحقیق که تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل دوره ابتدایی (کلاس های اول تا سوم) در سال تحصیلی 98-97 استان تهران بودند، تعداد 800 نفر شامل؛400 نفر دانش آموز با ناتوانی یادگیری که در مراکز دولتی و غیردولتی "آموزشی و توان بخشی مشکلات ویژه یادگیری" پرونده تشخیصی با عنوان (SLD) داشتند، با استفاده از روش هدفمند و در دسترس و 400 نفر دانش آموز معمولی، با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، نسخه پنجم مقیاس های هوشی وکسلر کودکان (2014) بوده است. در راستای پاسخگویی به سؤالات تحقیق، با تأکید بر روش نقاط بُرش برای بروز و عدم بروز از روش ضریب حساسیت و وضوح گرایی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که آزمون های واژگان و اطلاعات (از مقیاس فهم کلامی)، محاسبات (از مقیاس استدلال سیال) و ظرفیت عدد مستقیم، ظرفیت عدد معکوس، ظرفیت عدد متوالی، ظرفیت تصویر و توالی عدد- حرف (از مقیاس حافظه فعال) دارای روایی تشخیصی هستند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که نسخه پنجم مقیاس های هوشی وکسلر کودکان دارای روایی تشخیصی است و می تواند دانش آموزان با ناتوانی یادگیری را از دانش آموزان هنجاری (معمولی) تشخیص دهد.
۲۲۰۸.

نقش واسطه ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت و سلامت روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 7 - 33

کلید واژه ها: سلامت روانی معنویت تفکر انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۱
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت و سلامت روانی و نیز طرح پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. در ابتدا همبستگی بین متغیر ها بررسی و سپس برای بررسی نقش واسطه ای آزمون تحلیل مسیر انجام شد. 205 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد مجتمع دانشگاهی ولیعصرf در سال تحصیلی 1398−1399 در این پژوهش از نوع در دسترس شرکت داشتند و نیز از آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم (ب)، پرسشنامه معنویت و پرسشنامه سلامت عمومی استفاده شد. همبستگی بین نتیجه پرسشنامه سلامت روانی با تفکر انتقادی (158/0−=r و 05/0>P) و زیرمقیاس های خودآگاهی (510/0−=r و 001/0>P )، اهمیت اعتقاد های معنوی در زندگی (419/0−=r و 001/0>P )، فعالیت های معنوی (498/0−=r و 001/0>P) و نیاز های معنوی (260/0−=r و 001/0>P) از معنویت رابطه منفی معنادار نشان داد. در نتایج تحلیل مسیر نقش واسطه ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت با سلامت روانی تأیید شد؛ همچنین تفاوت بین زیر مقیاس های معنویت نشان می دهد بین انواع معنویت مواردی که در آنها دو زیرمقیاس خودآگاهی و اهمیت اعتقادهای معنوی در زندگی نقش بیشتری داشته باشد، با تفکر و به صورت خاص تفکر انتقادی همراهی بیشتری دارد و می تواند بر سلامت روانی مؤثر باشند که خود نشان دهنده تفاوت معنویت های گوناگون در سلامت روان است.
۲۲۰۹.

تدوین و رواسازی پرسشنامه حیا و بررسی ویژگی های روان سنجی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 61 - 90

کلید واژه ها: ساخت و تدوین اعتباریابی پرسشنامه حیا ویژگی های روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲
حیا یکی از ویژگی های شخصیتی و اخلاقی است که زندگی فردی و اجتماعی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف اصلی این پژوهش ساخت و هنجاریابی پرسشنامه حیا می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است؛ جامعه آماری این پژوهش تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بوده اند که نهایتاً 400 شرکت کننده در مطالعه حاضر به روش نمونه گیری در دسترس شرکت داده شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه 37 سؤالی محقق ساخته حیا استفاده شد. روایی این پرسشنامه بنابر نظر متخصصان براساس شاخص روایی محتوی (CVI) و شاخص نسبی روایی محتوی (CVR) به ترتیب 80/0 و 65/0 به دست آمد؛ همچنین برای بررسی خصوصیات روان سنجی سؤال ها از عامل یابی محورهای اصلی (PAF) با چرخش واریماکس، تحلیل عامل اکتشافی (EFA) و تأییدی (CFA)، ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد؛ نتایج نشان داد پرسشنامه 37 سؤالی تدوین شده برای سنجش حیا دارای هفت عامل می باشد که در مجموع 304/58 درصد از کل واریانس سازه حیا را تبیین می کند. هریک از هفت عامل زیر به ترتیب خودکنترلی (739/10)، خودارزنده سازی (126/11)، ایدئولوژی اخلاقی (892/7)، رفتار مطابق عرف و هنجار اجتماعی (687/4)، عفت جنسی (334/9)، کلام (499/5)، و عفت در نگاه (028/9) مقدار قابل توجهی از واریانس کل را تبیین می کند؛ همچنین ثبات درونی مؤلفه های حیا براساس دو شاخص آلفای کرونباخ و امگای مک دونالد بالاتر از 7/0 به دست آمده که نشان دهنده همسانی قابل قبول مؤلفه های سازه موردنظر است. ضریب آلفای کرونباخ نیز برای هریک از خرده مؤلفه ها به ترتیب خودکنترلی (845/0)، خودارزنده سازی (892/0)، ایدئولوژی اخلاقی (909/0)، رفتار مطابق با عرف و هنجار اجتماعی (809/0)، عفت جنسی (961/0)، عفت در کلام (718/0)، و عفت در نگاه (925/0) به دست آمد؛ بنابراین مقیاس ساخته شده قابلیت سنجش صفت حیا را به خوبی پوشش می دهد که می توان آن را در اندازه گیری های حوزه شخصیت و موضوعات اجتماعی به کار برد.
۲۲۱۰.

تدوین بسته آموزشی پیشگیری از طلاق عاطفی زوجین مبتنی بر آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 119 - 149

کلید واژه ها: طلاق طلاق عاطفی بسته آموزشی آموزه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۳
هدف از پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی پیشگیری از طلاق عاطفی زوجین مبتنی بر آموزه های اسلامی بود. این پژوهش با روش تحلیل مضمون به صورت کیفی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را آموزه های اسلامی تشکیل داد که شامل تفاسیر قرآن و کتاب های روایی شیعه است. داده ها با استفاده از نرم افزار جامع الاحادیث جمع آوری شد؛ بدین ترتیب که پس از مطالعه منابع روان شناختی با موضوع طلاق عاطفی، مؤلفه های پیشگیری از طلاق عاطفی و نیز مؤلفه های متناظر آنها در آموزه های اسلامی استخراج شد. سپس با کلیدواژه های مرتبط با این مؤلفه ها به جستجوی آیات و روایات پرداخته شد و یافته ها در چند مرحله با استفاده از روش تحلیل مضمون از سوی پژوهشگر بررسی و گزاره های غیرمرتبط با موضوع از پژوهش خارج و تعداد 380 گزاره نهایی شد. در ادامه تحلیل مضمون داده های کیفی 163 مضمون پایه، 12 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر دسته بندی و کدگذاری شدند. کلیه مضامین به وسیله متخصصان خبره اعتبارسنجی شد، سپس براساس مؤلفه های به دست آمده که عبارت بودند از تعهد و مدیریت، ادب و احترام، بخشش، انصاف، تواضع و فروتنی، خوش خلقی، خوش بینی، تاب آوری، کنترل خشم، صداقت، عشق و صمیمیت، هوش مالی، ساختار و محتوای بسته تدوین شد؛ این بسته شامل 1 پیش جلسه 45 دقیقه ای، 12 جلسه 90 دقیقه ای بود که از راه ضریب کاپای کوهن توسط متخصصان خبره اعتبارسنجی شد که میزان ضریب به دست آمده نزدیک به 0/ 9 بود که عدد قابل قبولی به شمار می رفت.
۲۲۱۱.

افزایش رضایت و تعهد زناشویی همسران با مداخله وفاداری جنسی مبتنی بر الگوی اسلامی تنظیم رفتار جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 151 - 193

کلید واژه ها: وفاداری جنسی تنظیم رفتار جنسی الگوی اسلامی رضایت زناشویی تعهد زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآمدی مداخله وفاداری جنسی همسران در افزایش رضایت و تعهد زناشوئی مبتنی بر الگوی اسلامی تنظیم رفتار جنسی انجام شده است. بدین منظور، از یک طرح آزمایشی تک آزمودنی با خط پایه چندگانه و نمونه ای شامل سه زوج استفاده شد. یافته ها نشان داد هر سه زوج با شروع مداخله، روند افزایشی و روبه بهبودی را در مقیاس رضایت زناشویی (71 درصد) و در مقیاس تعهد زناشویی (5/61) نشان دادند. میزان 100٪ درصد داده غیرهمپوش (PND) برای زوج دوم (خانم و آقا) در مقیاس رضایت زناشویی، نشان از اثربخشی بالای مداخله در این متغیر داشت و این شاخص برای زوج اول و سوم 80٪ بود که درباره آنها نشان از اعتبار نسبی مداخله دارد. همچنین، (میزان 100٪ داده غیرهمپوش (PND) در مقیاس تعهد زناشویی برای خانم در زوج سوم نشان از اثربخشی بالای مداخله در این متغیر دارد و این شاخص برای زوج اول، دوم و آقا در زوج سوم، 80٪ بود که نشان از اعتبار نسبی مداخله در این متغیر دارد. این یافته ها نشان می دهد مداخله وفاداری جنسی مبتنی بر الگوی اسلامی تنظیم رفتار جنسی در افزایش رضایت و تعهد زناشوئی کارآمداست.
۲۲۱۲.

رابطه باورهای جهان فرضی با اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه دانشجویان در قرنطینه کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی سلامت سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 15 - 26

کلید واژه ها: اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه جهان فرضی دانشجویان قرنطینه کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۱
مقدمه: پژوهشگران مدیریت بحران، مقیاس جهانی فرضی (WAS) را برای نشان دادن تغییرات مفروضات برای پیش بینی خطرات سلامت روان بر اساس مدل جانوف-بولمن به کار می برند. در طول بحران قرنطینه COVID-19، اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه در جامعه مستلزم درک مفروضات افراد در مورد جهان بود و این امر ابتدا نیازمند بررسی ساختار عاملی مقیاس جهان فرضی بود. روش: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی بود. از بین دانشگاه های فردوسی مشهد و اصفهان، 452 دانشجوی ۱۸ساله و بالاتر (245 زن) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس جهان فرضی و پرسش نامه اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نسبتاً رضایت بخش بود و با مدل اصلی جهان فرضی مطابقت داشت. در طول دوره قرنطینه، مفروضات دانشجویان درباره جهان، به طور معناداری با اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه همبستگی داشت. رگرسیون گام به گام نشان داد مفروضه های تصادفی نبودن و ادراک کنترل پذیری، اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه را پیش بینی می نمود. نتیجه گیری: قرنطینه و گسترش آن تأثیرات منفی بر سلامت روان را می افزاید. این یافته های قرنطینه COVID-19 با مفروضات قبلی مبنی بر عدم تغییر اندازه گیری در یک نمونه و راه حل عامل همسو هستند و می توانند به درک جهان فرضی دانشجویان در مواجهه با تروما و تغییرات شناختی مرتبط با آن در حوزه های پژوهش و عمل کمک کنند.
۲۲۱۳.

ویژگی های روان سنجی فرم کوتاه پرسش نامه خود بیمارانگاری مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی سلامت سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 37 - 48

کلید واژه ها: اضطراب سلامت خودبیمارانگاری مجازی ویژگی های روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۷
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم کوتاه مقیاس خودبیمارانگاری مجازی انجام شد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی و از نوع مطالعات روان سنجی است. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان دانشگاه های دولتی و آزاد  شهر اصفهان در سال 1398 بودند. برای انجام پژوهش حاضر، تعداد 567 نفر (344 نفر زن و223 نفر مرد) از دانشجویان دانشگاه های شهر اصفهان به روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند و به پرسش نامه های خودبیمارانگاری مجازی (مک ال روی و شولین، 2014) و پرسش نامه اضطراب سلامت (سالکوسکیس و وارویک،2002) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار های SPSS 23 و AMOS 22 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که در مدل اندازه گیری پرسش نامه خودبیمارانگاری مجازی کلیه بارهای عاملی از جمله اجبار (714/0)، پریشانی (878/0)، افراط (805/0) و اطمینان (921/0) معنادار شده اند (001/0>P). همچنین شاخص روایی محتوایی در مورد همه گویه های پرسش نامه خودبیمارانگاری مجازی بالاتر از 9/0 و ضریب همبستگی درون طبقه ای پرسش نامه حاصل از دو بار اجرای آن برابر با 971/0 بود که در فاصله اطمینان قرار دارد و از مقدار قابل قبول بالاتر است. همچنین یافته ها نشان داد که بین خودبیمارانگاری مجازی و اضطراب سلامت رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (001/0>P) و ضریب همبستگی دو پرسش نامه برابر با 782/0 بود.نتیجه گیری: در مجموع با توجه به نتایج روایی و پایایی می توان از پرسش نامه خودبیمارانگاری مجازی در پژوهش های روانشناختی استفاده کرد
۲۲۱۴.

بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر کاهش سطوح اضطراب و نگرانی آسیب شناختی بیماران زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با تشخیص اختلال اضطراب فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی سلامت سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 49 - 60

کلید واژه ها: مداخله شناختی رفتاری نگرانی آسیب شناختی اضطراب اختلال اضطراب فراگیر ام اس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۹
مقدمه: بیماری ام اس یکی از اختلالات ناتوان کننده عصب شناختی می باشد که علاوه بر اختلالات عصبی - حرکتی با علایمی چون اضطراب، ضعف و کاهش قدرت حل مشکل بروز می کند و باعث اختلالات جسمی و روانی متعددی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر کاهش سطوح اضطراب و نگرانی آسیب شناختی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) با علایم اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر، طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل 40 زن مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر با تشخیص بیماری مولتیپل اسکلروزیس که به درمانگاه مغز و اعصاب مراجعه نموده بودند، بر اساس مصاحبه تشخیصی ساختاریافته براساس DSM5 و با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل قرار داده شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت مداخله شناختی رفتاری قرار گرفتند درحالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. پرسش نامه نگرانی پنسیلوانیا (1990) و مقیاس اضطراب کتل (1957) پیش و پس از مداخله برای هر دو گروه اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس و نرم افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری از لحاظ آماری وجود دارد (001/0›P). بدین معنی که مداخله شناختی رفتاری موجب کاهش نمرات نگرانی و همچنین اضطراب در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر مشخص می کند که مداخله شناختی رفتاری بر آماج های درمان از نظر بالینی اثربخش بود و در کاهش نگرانی زنان مبتلا به ام اس با علائم اختلال اضطراب فراگیر از کارآیی لازم برخوردار است.
۲۲۱۵.

تدوین بسته آموزشی- مشاوره ای پیش از ازدواج برای دختران در آستانه ازدواج دارای طلاق والدینی براساس فرهنگ ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 71 - 94

کلید واژه ها: تدوین بسته دختران فرزند طلاق فرهنگ ایرانی مشاوره پیش از ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۶
این پژوهش با هدف تدوین بسته آموزشی مشاوره ای پیش از ازدواج برای دختران در آستانه ازدواج دارای طلاق والدینی انجام شد. پژوهش حاضر ازنظر هدفْ کاربردی و براساس طرح پژوهش آمیخته از نوع تدوین ابزار است. ابتدا از روش کیفی مرور نظام مند و سپس از روش کمّی پیمایشی توصیفی استفاده شد. ازآنجاکه مرحله ابتدایی هر مرور نظام مند شامل جست وجوی کامل و منظم پیشینه موجود است، میدان پژوهشی موردمطالعه کلیه مقالات معتبر و پایان نامه های چاپ شده از سال 1391 تا سال 1401 به زبان فارسی بود که درنهایت 12 پژوهش با جست وجو در پایگاه های مگ ایران، پایگاه علمی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و پرتال جامع علوم انسانی بررسی شد. همچنین، برای ارزیابی کیفیت مطالعات از فهرست وارسی تعدیل شده PRISMA2020 استفاده شد و تمام 12 پژوهش کیفیت لازم برای ورود به مرور نظام مند را داشتند. در ادامه، برای تدوین بسته برمبنای مرور پیشینه مطالعات، بسته آموزشی مشاوره ای شامل تکنیک ها و مفاهیم مختلف تدوین شد. 10 نفر از صاحب نظران حوزه مشاوره به منظور بررسی روایی محتوایی بسته به صورت دردسترس انتخاب شدند. یافته ها در بخش کیفی نشان دهنده سه تجربه مهم روان شناختی منفی، جامعه شناختی منفی و خانوادگی منفی بود. درنهایت، محتوای جلسات مشاوره ای در دوازده جلسه هفتگی به مدت 90-60 دقیقه تنظیم شد. بررسی شاخص روایی محتوایی 8/۰ و ضریب توافق کاپا 71/۰ به دست آمد. می توان گفت بسته آموزشی مشاوره ای پیش از ازدواج از روایی لازم برخوردار است و استفاده آن برای دختران فرزند طلاق بزرگسال پیشنهاد می شود.  
۲۲۱۶.

شناخت و فهم اثر شباهت با خود در گزینش و مصاحبه شغلی؛ شناسایی دلایل و پیامدها (مورد مطالعه: سازمان های دولتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره شغلی و سازمانی دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 95 - 120

کلید واژه ها: اثر شباهت با خود منابع انسانی گزینش و مصاحبه های شغلی سازمان های دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
هدف: امروزه در سازمان ها و نظام اداری کشور یکی از مهم ترین مشکلاتی که مانع انتخاب صحیح کارکنان می شود و به طور فزاینده ای در گزینش و مصاحبه های شغلی نمود یافته، پدیده ای تحت عنوان اثر شباهت با خود است. با توجه به اینکه اثر شباهت با خود به عنوان یک سوگیری در فرایند انتخاب و استخدام کارکنان شناخته می شود و تبعاتی منفی در سطح سازمان و در سطح ملی دارد، از این رو پژوهش حاضر با هدف شناخت و فهم اثر شباهت با خود و پیامدهای آن در فرایند گزینش و مصاحبه های شغلی در سازمان های دولتی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از حیث گردآوری اطلاعات در زمره پژوهش های اکتشافی است. همچنین این پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته به صورت کیفی و کمی و بر مبنای فلسفه قیاسی استقرایی است. جامعه آماری پژوهش خبرگان هستند که با روش نمونه-گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و روایی نظری و روش پایایی سنجی درون کدگذار و میان کدگذار تایید شد. همچنین ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی پرسشنامه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و پایایی بازآزمون تایید شد. داده های کیفی با روش تحلیل محتوا و داده های کمی با روش نقشه شناختی فازی تحلیل گردید.
۲۲۱۷.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر رضایت از زندگی، اضطراب آینده و استرس ادراک شده در دانش آموزان تیزهوش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۱) 33 - 47

کلید واژه ها: استرس ادراک شده اضطراب آینده دانش آموزان تیزهوش درمان شناختی رفتاری رضایت از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۵
مقدمه: افزایش رضایت از زندگی، کاهش اضطراب و استرس در دانش آموزان تیزهوش از اهمیت بالایی برخوردار است. بدین منظور می توان روش های درمانی مختلفی را به کار برد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر رضایت از زندگی، اضطراب آینده و استرس ادراک شده در دانش آموزان تیزهوش بود. روش کار: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و مرحله پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل یکی از دبیرستان های دخترانه استعدادهای درخشان فرزانگان متوسطه اول و متوسطه دوم در سال تحصیلی 1402-1401 در مازندران بود که تعداد آنها 187 نفر بود. تعداد 30 نفر بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. دانش آموزان، پرسشنامه رضایت از زندگی، اضطراب آینده و استرس ادراک شده را در سه نوبت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان شناختی رفتاری بر اساس پروتکل Mahasneh (۲۰۲۲) دریافت کردند و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش تحلیل اندازه گیری مکرر و با نرم افزار SPSS-22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری در گروه آزمایش، باعث افزایش رضایت از زندگی در پس آزمون و مرحله پیگیری نسبت به پیش آزمون شده است (0/05>P). همچنین میانگین نمرات اضطراب آینده و استرس ادراک شده در پیش آزمون به نسبت به پس آزمون و مرحله پیگیری در گروه آزمایش، کاهش یافت (0/05>P). نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری در دانش آموزان تیزهوش، با افزایش رضایت از زندگی، کاهش اضطراب آینده و استرس ادراک شده همراه بود. نتایج این پژوهش می تواند به سازمان های آموزشی کمک کند تا از طریق گنجاندن مفاهیم مداخله شناختی رفتاری در کتب درسی دانش آموزان تیز هوش منجر به بهبود سلامت روان شناختی آنان گردد.
۲۲۱۸.

هم آوایی عصبی مادر_ کودک: تأثیر جنسیت و موقعیت (رقابت/مشارکت): یک مطالعه هم زمان طیف نگاری کارکردی نزدیک فروسرخ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۱) 67 - 80

کلید واژه ها: هم آوایی عصبی ثبت هم زمان والدگری طیف نگاری کارکردی نزدیک فروسرخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۹
مقدمه: هم آوایی عصبی میان فردی به عنوان "الگوهای مشابه فعالیت مغزی" بین والد و کودک، در یک زمان "مشخص"، تعریف می شود که با هم آوایی رفتاری و ارتباط موفق بین آن دو مرتبط است. افزایش هم آوایی عصبی والد و کودک در نواحی پیش پیشانی جلویی جانبی می تواند زیربنای عصبی برای تسهیل حفظ توجه اشتراکی جهت پیش بینی قصد و عمل طرف مقابل در بازی های اشتراکی را فراهم نماید. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی دو عاملی (یک عامل درون گروهی و یک عامل بین گروهی) بود که بر روی هجده زوج مادر_کودک با میانگین سنی مادران 39 سال و میانگین سنی کودکان 8/64 سال با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج به صورت در دسترس انتخاب و در آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز ایران طی سال های 1401 و 1402 انجام شد. برای سنجش میزان هم آوایی عصبی مادر_کودک از ثبت هم زمان fNIRS در هنگام حل الگوهای مکعب های کهس به صورت انفرادی و اشتراکی استفاده شد. برای تحلیل سیگنال ها از ضریب همبستگی ویولت برای دو نمودار زمانی استفاده شد. برای آزمایش تحلیل های آماری، از زبان برنامه نویسی R و بسته GlmmTB برای ساخت مدل خطی تعمیم یافته استفاده گردید. یافته ها: فاصله ضریب همبستگی بین موقعیت بازی همکارانه و بازی انفرادی 0/0217 بوده که به لحاظ آماری معنادار بود. این ضریب برای زوج مادر_پسر 0/0218 بوده که به لحاظ آماری معنادار و برای زوج مادر دختر 0/0215 بوده که به لحاظ آماری معنادار، گزارش نشد. نتیجه گیری: هم آوایی عصبی والد و کودک در نواحی پیش پیشانی جلویی جانبی دو طرفه در موقعیت همکاری بالاتر از موقعیت انفرادی بوده و این افزایش در زوج مادر و پسر به لحاظ آماری معنادار بود؛ اما در زوج مادر و دختر به لحاظ آماری معنادار نبود. پژوهش های بیشتری با نمونه های بزرگ تر و اطلاعات بیشتری از ویژگی های شخصیتی و موقعیتی والد کودک برای تبیین بیشتر این پدیده مفید خواهد بود.
۲۲۱۹.

اثرات تزریق حاد مرفین در دوره نوجوانی بر فعالیت حرکتی و رفتار شبه اضطرابی در موش های صحرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۱) 98 - 110

کلید واژه ها: رفتار شبه اضطرابی مرفین مواجهه حاد نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۸
مقدمه: نوجوانی یک دوره حساس تکاملی برای فرآیندهای رشد عصبی است. قرار گرفتن در معرض مواد افیونی در نوجوانی می تواند توانایی های شناختی را از طریق تغییرات پایدار در ساختار و عملکرد مغز تحت تاثیر قرار دهد. مطالعه حاضر به منظور تکمیل نتایج مطالعات قبلی (مواجهه مزمن و تحت مزمن با مرفین نوجوانی) با ارزیابی اثرات قرار گرفتن حاد در معرض مرفین در دوره نوجوانی بر فعالیت حرکتی و رفتار شبه اضطرابی در موش های صحرایی طراحی شد. روش کار: موش های صحرایی نر نوجوان نژاد ویستار به دو گروه دریافت کننده مرفین و سالین تقسیم شدند. حیوانات گروه مرفین در روز 31 پس از تولد، 2/5 میلی گرم بر کیلوگرم مرفین دو بار دریافت کردند. بعد از یک هفته از تزریق مرفین آزمون های رفتاری میدان باز (Open field test) و ماز بعلاوه مرتفع(Elevated plus maze) در طی چهار هفته در روزهای مشخصی تا دوره بزرگسالی بر روی حیوانات انجام شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد تفاوت معنا داری در فعالیت حرکتی حیوانات بین گروه های سالین و مرفین وجود ندارد. همچنین مواجهه حاد با مرفین در دوره نوجوانی منجر شد تا پروفایل رفتاری ضد اضطرابی تا هفته اول بعد از تزریق مرفین مشاهده شود و این اثرات تا بزرگسالی ماندگار نبودند. نتیجه گیری: بلوغ سیستم عصبی می تواند تحت تأثیر سوء مصرف مواد در دوران رشد نوجوانی قرار گیرد و این اثرات ممکن است منجر به تغییرات رفتاری کوتاه مدت شود. مواجهه حاد با مرفین در دوره نوجوانی، اثرات ماندگاری بر تغییر مشخصات رفتاری شبه اضطرابی تا بزرگسالی نداشت.
۲۲۲۰.

اثربخشی توان بخشی شناختی رایانه ای بر بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه سرگذشتی کودکان پیش دبستانی نارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ شماره ۱۲ (پیاپی ۹۳) 11 - 20

کلید واژه ها: توان بخشی شناختی رایانه ای کارکردهای اجرایی حافظه سرگذشتی کودکان نارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۴
هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی رایانه ای بر بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه سرگذشتی کودکان پیش دبستانی نارس انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، کودکان نارس شهر اصفهان در سال 1400 بودند که از بین آن ها به صورت هدفمند 20 کودک دختر و پسر نارس (کمتر 37 هفته بارداری) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای این پژوهش شامل آزمون حافظه سرگذشتی- نسخه پیش دبستانی (AMT-PV، ناتال و همکاران، 2014)، مدرسه ی شکل ها (SST، اسپی، 1997) و بازی ذهنی برایان بودند. توان بخشی شناختی رایانه ای شامل 25 جلسه آموزشی 45-30 دقیقه ای (هفته ای چهار جلسه) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون حافظه کاری، بازداری پاسخ، انعطاف شناختی و حافظه سرگذشتی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود داشت (05/۰p<). از یافته ها فوق می توان نتیجه گرفت که توان بخشی شناختی رایانه ای بر بهبود کارکردهای اجرایی و حافظه سرگذشتی کودکان پیش دبستانی نارس موثر بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان