درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۹۴۱ تا ۱٬۹۶۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۶ مورد.
۱۹۴۱.

واکاوی تجربه ی زیسته کولی ها از طرد اجتماعی (مورد مطالعه: کولی های شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 106 - 125

کلید واژه ها: طرد حاشیه نشینی حمایت اجتماعی کولی خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۴
پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته کولی ها از طرد اجتماعی انجام شده است و تلاش شده زیست جهان و نظام معنایی کولی های شهر خرم آباد از طرد و زیست حاشیه ای توصیف و تفسیر شود. بر همین اساس از پارادایم تفسیری و رویکرد روش شناختی پدیدارشناسی، برای اجرای این تحقیق استفاده شد تا از این طریق با رجوع به تاریخچه زندگی اجتماع حاشیه نشین کولی ها به فهم میان ذهنیت های آنها پرداخت. جمع آوری داده ها با مشارکت-کنندگان از طریق ابزارهای مصاحبه نیمه ساختاریافته و بحث گروهی انجام شد. در این مطالعه با انجام مصاحبه با 18 نفر و برگزاری دو بحث گروهی اشباع نظری حاصل شد. برای انتخاب مشارکت کنندگان روش نمونه گیری نظری مبنا قرار گرفت و نمونه گیری گلوله برفی به کار گرفته شد. محور اصلی یافته های این مطالعه، چندوجهی بودن محرومیت و طرد کولی های حاشیه نشین را نشان می دهد که مفهوم پایه «زیست در حاشیه کولی ها» را به تصویر کشیده است. چرخه محرومیت زا زندگی کولی ها در قالب مقولاتی از قبیل «زیستن در حاشیه اقتصاد رسمی، معضل معیشت و ناامنی شغلی، بی پناهی و فروافتادن در چرخه محرومیت، تقلای نافرجام در پذیرش اجتماعی، احساس غریبگی و ناکامی از دوران کودکی، دغدغه روزمرگی و تنزل پیوندهای گروهی، محرومیت مضاعف، پناه گرفتن درفضاهای بی دفاع شهری» توصیف و تفسیر شده است.
۱۹۴۲.

پیشنهاد یک مدل اولویت گذاری آینده پژوهانه علم و فناوری برای ایران براساس نظر خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 1 - 40

کلید واژه ها: اولویت گذاری علم و فناوری آینده پژوهی سناریونگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۴۸
هدف از این پژوهش ارایه یک مدل آینده پژوهانه برای اولویت گذاری علم و فناوری متناسب با اقتضائات ایران است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه، پرسشنامه و اسناد است. در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیل مضمون عوامل و ابعاد مؤثر بر اولویت گذاری علم و فناوری احصا شد. پس از آن اقتضائات ملی مدل اولیه اولویت گذاری علم و فناوری به کمک مصاحبه با کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت و مدل اولیه اولویت گذاری آینده پژوهانه علم و فناوری متناسب با شرایط ایران ارایه شد. در نهایت، مدل به کمک پرسشنامه خبرگانی اعتبارسنجی شد و خبرگان از منظرهای صحت و درستی، جامعیت و مانعیت، سادگی و سهولت، تعادل و توازن، کاربردی بودن و در نهایت نوآوری، بر مطلوبیت مدل صحه گذاردند.. نتایج پژوهش نشان می دهد این مدل شامل چهار گام «پیش اولویت گذاری»، «تعیین فهرست اولیه اولویت ها»، «شناسایی فضای اولویت ها» و «اولویت گذاری آینده پژوهانه» است. همچنین مولفه های این مدل شامل «توجه به اولویت های کارکردی علاوه بر اولویت های موضوعی»، «اولویت گذاری بر مبنای رویکردهای غیراقتصادی»، «عدم تعارض منافع افراد و نهادها»، «عدم وابستگی به مسیر»، «توجه به سلسله مراتب سیاست گذاری و هماهنگی عمودی سیاستی»، «نگاه به آینده بلندمدت»، «مشارکتی بودن»، «سیستمی بودن»، «استفاده از روش های کمی آینده پژوهانه» و «روش های کیفی» و « روش برنامه ریزی پابرجا» است.
۱۹۴۳.

الگوی عرفان مبارزه جو در اندیشه شهید مصطفی چمران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و نهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 26 - 1

کلید واژه ها: مصطفی چمران عرفان عرفان مبارزه جو خودخواهی خودسازی جامعه سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۱۷۹
امکان جمع عرفان و مبارزه و رسیدن به معرفت از طریق مبارزه اجتماعی، از مسائل مناقشه برانگیز در طول قرن ها بوده است؛ به ویژه آنکه تصور رایج، جمع ناپذیری این دو را بازنمایی می کند. بسیاری عرفا و متصوفه گوشه گیرانه زیسته اند و از عرصه جامعه کناره گرفته اند، اما در دوران پس از انقلاب اسلامی، نمونه هایی پدید آمد که در برابر سیره رایج عرفا و متصوفه ایستاد؛ بین مبارزه و عرفان جمع کرد و از طریق مبارزه به عرفان و لقاءالله رسید نه با گوشه نشینی و عزلت. شهید دکتر مصطفی چمران یکی از این نمونه هاست. این پژوهش به دنبال تبیین تفاوت این دو نوع نگاه به عرفان و بررسی الگوی عرفان تکلیف محورِ مبارزه جو در اندیشه شهید مصطفی چمران از طریق بررسی اسنادی اندیشه اوست. در این چهارچوب، عرفان مبارزه جو با محوریت مبارزه، فداکاری و گذشتن از خود در برابر عرفان پرهیز، گریز و گوشه گیری قرار دارد. عارف در این نگاه، در نتیجه تلاش برای تحقق اراده الهی و رفع موانع مقابل اراده خدا از خود گذر کرده و با ملکه شجاعت بر شهوت خویش فائق می آید. در عرصه مبارزه نیز رحمت او بر غضبش حاکم شده و مبارزه اش رنگ و بوی رحمانی و الهی می گیرد؛ در آنِ واحد هم خودسازی و هم جامعه سازی می کند و به لقاءالله می رسد.
۱۹۴۴.

شناسایی تکنیک های اقناع در شبکه تلویزیونی کان 11 رژیم صهیونیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰ 217 - 238

کلید واژه ها: شبکه کان 11 رژیم صهیونیستی تکنیک های اقناع پاتوس لوگوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۳
تکنیک های اقناعی، تأثیر زیادی در جذب و اثرگذاری بر مخاطبان تلویزیون دارند. یکی از شبکه هایی که با کاربست این تکنیک ها به دنبال تأثیرگذاری بر افکار عمومی منطقه غرب آسیا است، شبکه 11 رژیم صهیونیستی، معروف به «کان 11» می باشد. پژوهش حاضر با تحلیل و بررسی برنامه های سیاسی این شبکه، با هدف شناسایی تکنیک های اقناع انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و روش پژوهش از نوع کیفی با رویکرد تحلیل محتوا است. بر این اساس، از بین برنامه های سیاسی این شبکه تلویزیونی، 10 مورد گزارش خبری در سال 2020 به صورت هدفمند انتخاب و با استفاده از فرایندهای کدگذاری و طبقه بندی، مطالعه شد. یافته ها شامل 169 کد بود که بر اساس اصول اقناع، 109 کد به عنوان پاتوس و 60 کد به عنوان لوگوس طبقه بندی شد. در نهایت برای شاخص پاتوس 8 تکنیک و برای شاخص لوگوس 6 تکنیک به دست آمد. نتایج نشان داد که شبکه تلویزیونی کان 11، در گزارش های خبری بیشتر اخبار خود را در قالب تکنیک های پاتوس )شاخصی که احساسات مخاطب را درگیر می کند) با 64/50 درصد گزارش گری کرده است. در حالی که این شبکه فقط در 35/50 درصد از گزارش ها را با شاخص لوگوس (شاخصی که عقل و منطق مخاطب را درگیر می کند) ارائه نموده است.
۱۹۴۵.

بررسی تأثیر دوسوتوانی رفتاری بر رفتارهای نوآورانه با تأکید بر نقش میانجی فرهنگ سازمانی و جو اخلاقی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۴و ۷۵ 173 - 203

کلید واژه ها: دوسوتوانی رفتاری فرهنگ سازمانی جو اخلاقی رفتارهای نوآورانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر دوسوتوانی رفتاری از طریق فرهنگ سازمانی و جو اخلاقی بر رفتارهای نوآورانه کارکنان دانشگاه ایلام صورت گرفته است. این پژوهش از نوع مطالعات پیمایشی و از نظر هدف، توسعه ای کاربردی است. جامعه آماری آن شامل تمام کارکنان دانشگاه ایلام می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای معادل 213 نفر جهت مطالعه انتخاب شد . ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه های استانداردِ مام و همکاران (2009) برای دوسوتوانی رفتاری، دنیسون (2000) برای فرهنگ سازمانی، ویکتور و کالن (1998) برای متغیر جو اخلاقی و دی جانگ و دن هارتوگ (2010) برای رفتارهای نوآورانه بوده است که روایی این پرسش نامه ها توسط خبرگان تأیید شده و پایایی همه متغیرهای تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (آلفای کرونباخ همه متغیرها بالاتر از 7/0 محاسبه شد) تأیید گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی به وسیله نرم افزارهای SPSS21 و LISREL8.8 استفاده شده است. نتایج برآمده از فرضیه های تحقیق نشان می دهد که دوسوتوانی رفتاری هم به صورت مستقیم و هم از طریق فرهنگ سازمانی و جو اخلاقی بر رفتارهای نوآورانه کارکنان تأثیر گذار است.
۱۹۴۶.

در دوراهی تصمیم به فرزندآوری: واکاوی چالش های فردی و اجتماعی فرزندآوری در بستر باروری پایین در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 1 - 28

کلید واژه ها: فرزندآوری رفتار باروری عقلانیبودن ارزش فرزند نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۲۶۴
در شرایط باروری پایین، تصمیم زوجین به فرزندآوری، بیشتر یک تصمیم برنامه ریزی شده و پیچیده است که زوجین از یک سو برمبنای ملاحظه وضعیت زندگی فردی و خانوادگی خود و از سوی دیگر با در نظر گرفتن موقعیت اجتماعی و اقتصادی جامعه آن را اتخاذ می کنند. کدام ملاحظه ها و چالش های کنونی خواست فرزندآوری زوجین ایرانی را صورت بندی می کند؟ در پژوهش حاضر برای پاسخ به این پرسش، کوشش شده است فهم کنش فرزندآوری و چالش های آن در بستر خانواده ایرانی در شهر اصفهان بررسی شود. داده های پژوهش با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای، نمونه گیری نظری و مصاحبه عمیق با 30 زن و مرد مشارکت کننده گردآوری و داده های حاصل از مصاحبه با استفاده از کد گذاری باز، محوری و گزینشی تجزیه و تحلیل شد و در نهایت، بیست مقوله اصلی به دست آمد و بر اساس جمع بندی مفاهیم و مقوله ها، مقوله هسته با عنوان «گذار ارزشی از فرزند آوری» معرفی شد. نتایج نشان داد که بیم و هراس های اقتصادی، آینده هراسی، مسئولیت پذیری اجتماعی و دغدغه های انباشته، تصمیم به فرزندآوری را درگیر محاسبات مبتنی بر عقلانی بودن ابزاری می کند. چنین محاسباتی نه تنها انواع راهبردها را در خانواده ها فعال، آنها را دچار نوعی دگردیسی و گذار ارزشی می کند. همچنین، برنامه ها و سیاست های تشویقی جمعیت، زمانی موفق است که با درک واقع بینانه از چالش های فرزندآوری زوجین، برای رفع آنها تلاش کنند.
۱۹۴۷.

مطالعه پدیدارشناختی معنای زندگیِ مصرف کنندگان ماری جوانا: مطالعه موردی جوانان شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 295 - 311

کلید واژه ها: پدیدارشناسی معنای زندگی ماری جوانا جوانان پژوهش کیفی تنهایی مسئولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
زمینه و هدف: مصرف ماری جوانا یکی از مسائل اجتماعی است که گزارش های رسمی، افزایش روزافزون آن را در کشور نشان می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته مصرف کنندگان ماری جوانا در میان جوانان شهر رشت صورت گرفت. روش و داده ها: تحقیق از نظر کیفی با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از جوانان دارای سابقه مصرف در شهر رشت که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، جمع آوری و با استفاده از روش تماتیک مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: از مصاحبه ها، مضمون های متعدّدی از جمله حرکت به سوی انتخاب، شکل گرفتن تکرار، احساس مسئولیت و موقعیت و رویارویی استخراج شد که نشان داد چگونه جوانان شهر رشت با استفاده از کنش خود به تعریف معنای زندگی می پردازند و دیدگاه های مفهومی خود را در مورد معنای زندگی نشان می دهند. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که کنشگران به واسطه برداشت شان از کارکردهای مصرف ماری جوانا و موقعیت هایی که این مصرف در اختیارشان قرار می دهد دست به انتخاب آن می زنند. مصرف ماری جوانا می تواند یک رفتار آگاهانه یا برحسب مقتضیات زندگی و غلبه بر تکرار باشد و همین امر آن ها را به سمت این انتخاب سوق می دهد تا بتوانند به زعم خودشان به زندگی شان معنا دهند. پیام اصلی: میل به مصرف ماری جوانا در مصاحبه شوندگان- علی رغم معیارهای اخلاقی اجتماعی و اضطراب ناشی از آن- نشان می دهد که کنشگران در انتخاب مصرف خود دخیل اند و کنش آن ها دنباله روی یا با انتخاب شخصی صورت می گیرد. بر همین اساس می توانند مسئولیت انتخاب خود یعنی مصرف ماری جوانا را به عهده گیرند.
۱۹۴۸.

کاربرد استعاره جنگ در بخش اورژانس و دلالت های ارتباطی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 191-216

کلید واژه ها: استعاره جنگ اورژانس ارتباطات سلامت مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۹
استعاره با انتقال معنا از مفهومی آشنا به یک موقعیت پیچیده تر، توصیفی روشن و غنی از یک پدیده یا موقعیت ارائه می دهد. در ارتباط میان کادر درمان و بیماران استعاره ها برای ساده و قابل فهم کردن فرایندهای درمانی به کار می روند و به همین دلیل، شناسایی و تحلیل این استعاره ها می تواند تصویر روشنی از روایت هر یک از دو طرف از فضای درمانی ارائه و انسدادها یا اختلال های ارتباطی احتمالی را آشکار کند. مقاله حاضر روایت کادر درمان (پزشکان و پرستاران) و بیماران (بیمار و همراه بیمار) از اورژانس را به عنوان یکی از فضاهای درمانی استراتژیک موردبررسی قرار می دهد. به همین منظور مصاحبه نیمه ساختاریافته ای با 15 نفر از اعضای کادر درمان و 15 بیمار و همراه بیمار انجام شده است. تحلیل مصاحبه ها با تکنیک تحلیل مضمون نشان می دهد که در روایت کادر درمان و بیماران، جنگ و مفاهیم مرتبط با آن پرکاربردترین استعاره در توصیف اورژانس است. از دلالت های ارتباطی استعاره جنگ در میان کادر درمان انتقال فوریت و ضرورت برای بیمار و برجسته کردن فرماندهی و کنترل، سوژگی کادر درمان در صحنه اورژانس است. در مقابل، این استعاره نزد بیمار به معنای تن دادن به وضعیت جنگی، تحمل دشواری و مقاومت در برابر بیماری است.
۱۹۴۹.

شبکه های جهانی ارتباطی (توییتر) ظرفیتی برای تقویت سرمایه اجتماعی بین المللی (روایتگری ایران در برجام در مقطع خروج آمریکا برای تقویت سرمایه اجتماعی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 403 - 428

کلید واژه ها: آمریکا ایران برجام توییتر روایت سرمایه اجتماعی بین المللی قدرت دیپلماسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۶
توییتر شبکه جهانی ارتباطی است که در عصر کنونی به ابزاری برای دیپلماسی و ارتقای سرمایه اجتماعی بین المللی کشورها بدل شده است. توییتر نقش مهمی در عرصه سیاست خارجی آمریکا به خصوص پس از برجام ایفا کرده است. از آنجا که برجام به عنوان مهم ترین دستاورد دیپلماسی ایران در معرض خطر است، در این میان به مدد رشد فناوری ارتباطات، کمک شایانی به دیپلماسی ایران شده است. سؤال اصلی این است که آیا نقش توییتر در قدرت دیپلماسی ایران در برجام، ظرفیتی برای تقویت سرمایه اجتماعی بین المللی در زمان خروج آمریکا از برجام است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی روی توییت های 2018 رهبران سیاسی ایران و آمریکا (ترامپ، پمپئو و بولتن از آمریکا، و آقای خامنه ای، حسن روحانی و جواد ظریف از ایران) انجام گرفت. درمجموع بالغ بر 5700 توییت با استفاده از نرم افزار مکس کودا 18 بررسی شد. تحلیل محتوای توییت ها با اتکا به رویکرد روایتگری راهبردی و قدرت نرم نشان داد ایران در راستای ترمیم نگرش ها، اعتمادزایی و هویت سازی که عناصر جدی در تولید سرمایه اجتماعی بین المللی هستند، دیپلماسی فعالی را در جهت تأثیرگذاری بر اقدام آمریکا در خروج از برجام تعریف کرده است. تأکید بر شبکه ارتباطی جهانی و ترویج این مهم با اتکا به منابع تولید سرمایه اجتماعی، تصویر تازه ای از دیپلماسی را در سطح جامعه بین المللی ایجاد کرده است. این مهم بستری برای تقویت سرمایه اجتماعی بین المللی در راستای همکاری و کاهش تنازعات است.
۱۹۵۰.

زندگی اجتماعی افراد دارای معلولیت جسمی- حرکتی در ایران (مرور نظام مند مطالعات در بازه ی زمانی 1400- 1375)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 73 - 116

کلید واژه ها: زندگی اجتماعی زمینه های اجتماعی معلولیت جسمی - حرکتی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
مقدمه: تغییرات اجتماعی سریع و پیشرفت تکنولوژی، بستر حضور افراد دارای معلولیت را در جامعه افزایش داده است با وجود این، افراد دارای معلولیت در ایران برای فعالیت در امور اجتماعی با چالش های روبه رو هستند و به نوعی زندگی آن ها با اختلال مواجه شده است. از این رو مسئله زندگی اجتماعی و بستر آن برای افراد دارای معلولیت اهمیت یافته و مطرح می شود. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش مرور نظام مند است. جامعه آماری شامل کلیه ی پژوهش های موجود در زمینه زندگی و موقعیت های اجتماعی افراد دارای معلولیت جسمی- حرکتی ایران می باشد. مطالعات مرتبط در پایگاه های علمی کشور در بازه زمانی 1400- 1375 جست وجو شدند که براساس اهداف پژوهش و معیار ورود و خروج مطالعات، 117مطالعه انتخاب شدند. برای دست یابی به اطلاعات و تحلیل داده های مطالعات کاربرگ های استخراج داده در قالب 12 شاخص طراحی، تنظیم و مبنای کدگذاری و حاشیه نویسی توسط پژوهشگران شد. یافته ها: در مرور و بررسی داده های مطالعات مشخص شد که اکثر مطالعات در مناطق توسعه یافته تر ایران صورت گرفته است و مطالعات از لحاظ زندگی اجتماعی و زمینه های اجتماعی در دو دسته کنش های ذهنی و کنش های عینی زندگی اجتماعی افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی جای می گیرند. عوامل مؤثر بر زندگی اجتماعی شامل چهار عامل جمعیت شناختی، اجتماعی- فرهنگی، ساختاری و کالبدی و عامل فردی-روان شناختی است. همچنین راهکارها و پیشنهادها در سه بعد اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و مشاوره ای ارائه شده اند.
۱۹۵۱.

تحلیل ارتباطی مشتقات «ربط» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 249 - 274

کلید واژه ها: مرابطه ارتباطات و قرآن ارتباطات دینی دین و ارتباطات ارتباط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۷۳
«ارتباط» موضوع علم ارتباطات است و دال مرکزی آن به حساب می آید. این واژه معادل «Communication» در زبان انگلیسی است. در رویکرد مفهوم پردازانه در زیست بوم علمی ایران اسلامی، طرح این سؤال جالب و مفید است که مشتقات ربط در قرآن کریم چه مختصات مفهومی ای دارند. به دیگر سخن، از منظر علم ارتباطات، ریشه ربط و مشتقات آن در قرآن کریم چگونه تحلیل می شود؟ این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، ضمن شناسایی 5 آیه ای که دارای شقی از مشتقات ربط است، به تحلیل ارتباطی ربط در دو سطح پرداخته است: سطح اوّل و حداقلی (تحلیل ابعاد ارتباطی مشتقات ربط در قرآن کریم) و سطح دوّم و حداکثری (نسبت شناسی مفهومی ربط در قرآن و ارتباط در علوم ارتباطات). در سطح اوّل، ابعاد ارتباطی سه اصطلاح «رباط الخیل»، «ربط قلب» و «مرابطه» استخراج شده است. رباط الخیل، اگرچه دارای معنای نظامی است، درون مایه های ارتباطی غیرصریح دارد که از آن جمله می توان به ارتباط مؤمنان مجاهد با مؤمنان، خیول و کافران اشاره کرد. ربط قلب بر پدیده ناب ارتباطی در ساحت معنوی دلالت دارد که دو ویژگی «بدون پیام بودن» و «ارتباط کامل تر بودن» را می توان به آن نسبت داد. در نهایت، لزوم داشتن فهم ارتباطی از مرابطه مورد تأکید این مقاله بوده که به عنوان «فراگرد تراکنشی» در جامعه ایمانی معرفی شده است؛ اما در سطح دوّم، این ایده مطرح شده که ربط قرآنی با ارتباط امروزی دارای جوهره معنایی مشابه «اشتراک» و «اعتماد» است و از این رو، می توان گفت «مشترک معنوی» هستند.
۱۹۵۲.

جایگاه نظامی امنیتی ارگ علیشاه تبریز در دوران صفوی و قاجار و نحوه دگرگونی کارکردی و معنایی مجموعه بنا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 15-42

کلید واژه ها: معماری نظامی دوران صفوی و قاجاری ارگ علیشاه معناشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۷
مطالعه معماری نظامی دوران صفوی و به ویژه قاجاری با کاستی روبه رو بوده و چندان موردتوجه پژوهشگران قرار نگرفته است. بسیاری از آثار معماری، با گذر زمان و در دوره های بعد با تغییرات کارکردی، مفاهیم جدید به خود گرفته و ماهیتی نو می یابند. ارگ علیشاه تبریز، بنای سترگ ایلخانی، نمونه بارز این گونه بناهاست که در دوران صفوی و قاجاری در پی تغییرات بافتاریِ حادث گشته، کاربری نظامی یافته است.پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که جایگاه نظامی و امنیتی ارگ علیشاه در ساختار فضایی تبریزِ دوران صفوی و قاجاری به چه نحوی بوده و تغییرات بافتاری دوران جدید، چه دگرگونی های معنایی در ارگ ایجاد کرده است؟روش تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی بوده و داده ها به صورت کتابخانه ای، اسنادی و مشاهدات بنا از نزدیک، گردآوری شده است. در تحلیل و جمع بندی یافته ها نیز از مکانیزم های معناشناسی استفاده گردیده است.نتایج تحقیق نشانگر این است که ارگ علیشاه در دوره صفویه، طبق متن سفرنامه ها، نقشه های نظامی برجای مانده و حدود حصارها و باروهای شهر، بازنمودی مجازی از قدرت نظامی و امنیتی و شیعی گری در مقابل عثمانی ها بوده و در دوره قاجار با ساخت سازه های جدید نظامی در آن همچون سربازخانه، محل های مخصوص تیراندازی و دیده بانی، کارگاه های اسلحه سازی و توپ ریزی و کوره های آهنگری، به نماد و نشان مقاومت و دفاع ملی در برابر حملات روسیه تزاری تبدیل گشته است.
۱۹۵۳.

تأثیر برجسته سازی شبکه ای رسانه ها و ارتباطات بین فردی بر نگرش مردم ایران به مردم و دولت امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۱شماره ۵۸ 35 - 56

کلید واژه ها: انگاره های ذهنی امریکا رسانه برجسته سازی شبکهای مخاطب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
هدف این پژوهش سنجش تأثیر رسانه ها و ارتباطات بین فردی بر نگرش مردم ایران به امریکا (به تفکیک مردم و دولت این کشور) بوده است. در این پژوهش، پاسخ دهندگان از لحاظ نوع رسانه های مصرفی و تجارب شخصی مانند ارتباط داشتن یا نداشتن با تبعه امریکایی و همچنین از نظر متغیرهایی همچون سن، عقاید مذهبی و سیاسی مقایسه شدند. روش پژوهش تلفیقی از روش کمّی (پرسش نامه) و کیفی (مصاحبه عمیق) بوده است. در تحلیل نتایج پژوهش تأکید بر نظریه های ارتباطیِ برجسته سازی شبکه ای و نظریه دریافت بوده است. نتایح حاصل از هر دو روش این پژوهش نشان می دهد که اگرچه ارتباطات و تجربه شخصی پاسخ دهندگان در نوع انگاره ذهنی آن ها در خصوص امریکا تأثیرگذار بوده، اما برداشت و ذهنیت آن ها متفاوت با خوانش رسانه های مرجع و مورداستفاده آن ها بوده است؛ به عبارت دیگر، مخاطبان رسانه های گوناگون، اعم از داخلی و خارجی، معانی آشکار و پنهان پیام های رسانه ای را دریافت کرده اند؛ اما دارای خوانشی متفاوت با خوانش رسانه های مرجع خود بوده اند. مهم ترین دلالت این پژوهش آشکارکردن ضعف سازمان های رسانه ای در استفاده از الگوهای نوین ارتباطی و اطلاع رسانی، ازجمله برجسته سازی شبکه ای، در اقناع مخاطبان است. با توجه به تحول در مفهوم و کارکرد رسانه و ازجمله نقش بیشتر مخاطب در جریان ارتباط، ماهیت ارتباط در جامعه شبکه ای امروزی بیشتر افقی و از پایین به بالاست؛ ضمن آنکه تعیین دستورکار برای بحث و گفت وگوی عمومی در رسانه های شبکه ای با تولید محتوا به سبک سنتی متفاوت است و این موضوعی است که آشکارا از آن غفلت شده است. از طرفی، نتایج این پژوهش نشان داد که در دنیای شبکه ای شده امروز، ارتباطات میان فردی و بین فرهنگی بیش از ارتباطات رسانه ای (به خصوص رسانه های رسمی) می تواند به شکل گیری باورها و ذهنیت های جدید کمک کند.
۱۹۵۴.

پروژه تطهیر فرهنگ شنیداری و میدان موسیقی در دهه شصت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۱شماره ۵۸ 143 - 164

کلید واژه ها: موسیقی دهه شصت انقلاب اسلامی فرهنگ شنیداری مهندسی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۳۵
موسیقی همواره بخشی چالش برانگیز در ایران پساانقلاب بوده است و این مسئله به دهه شصت ایران، اولین دهه پس از پیروزی انقلاب 57، باز می گردد که مقاله پیش رو با هدف واکاوی آن نوشته شده است. چگونه موسیقی ایران با تاریخ به ارث رسیده از دوران پهلوی در میدان رخداد انقلاب و دهه شصت دچار دگرگونی شد؟ برای پاسخ به این پرسش به سراغ موسیقی دان های آن دهه از ایران رفتیم تا چالش های تولید شکل جدید موسیقی را در قالب سرود و آهنگ های انقلابی بررسی کنیم. به سبب اهمیت مسئله پخش موسیقی، تجربه زیسته دو نفر از نوار کاست فروش های آن دوران را هم در این بحث شریک کردیم. نتایج نشان داد که در گذار از جامعه آمیخته با فرهنگ غربی ایران پهلوی به امت اسلامی با فرهنگ جهادی و انقلابی موسیقی دیگر نمی توانست آوایی برای بزم و طرب باشد؛ بلکه باید آواز جنگ و انقلاب و جهاد را سر می داد. از این رو، ساختار تولید و مصرف موسیقی ضرورت و همتی فوری را برای تطهیر فرهنگ شنیداری ایران به وجود آورد.
۱۹۵۵.

مطالعه جنسیتی پژوهش ورزی در علوم انسانی؛کاووشی در ادوار جشنواره بین المللی فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۵) 111-136

کلید واژه ها: پژوهشگران زن کلیشه های جنسیتی سقف شیشه ای زنان در علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۹
شناخت تفاوت های جنسیتی در علم موضوع مطالعاتی مهمی در ساحت جامعه شناسی علم و مطالعات زنان و جنسیت است که به بررسی سهم هر یک از دو جنس بعنوان کنشگر علم در قالب تولید، پژوهش، آموزش و ارزیابی پرداخته و می تواند در سامان مندی سیاستگذاریهای علم و بهینه سازی برنامه ها تاثیرگذار باشد. این پژوهش به روش کمی از نوع تحلیل ثانویه اطلاعات به تحلیل جنسیتی وضعیت برگزیدگان در جشنواره بین المللی فارابی در بخش برگزیدگان داخلی، خارجی و سایر عناوین و نیز دست اندرکاران کمیته علمی در سالهای ۱۳۸۶-۱۳۹۸ میپردازد. تعداد برگزیدگان مرد در بخش داخلی بیش از سه برابر برگزیدگان زن است. زنان در بهترین موقعیت (دوره نهم) توانسته اند به۳۰ درصد جوایز دست یابند. پژوهشگران زن در گروه فناوری اطلاعات، اطلاع رسانی و کتابداری، زبان و ادبیات و زبانشناسی و هنر و زیبایی شناسی با بالاترین امتیاز، حضور نه چندان شاخصی را به ثبت رسانده اند. در بخش های جانبی تنها سه زن در این سالها برگزیده شده اند. در بخش بین المللی، نسبت جنسیتی ۰/۰۹است. در مجموع ۵ زن در مقابل ۱۳۵ مرد توانسته اند در شورای علمی جشنواره عضویت یابند. مقاله با رویکرد تحلیلی به طرح راهبردهایی جهت تغییر و برون رفت از وضعیت موجود پرداخته است.
۱۹۵۶.

مسائل فرهنگی کارگزاران در حوزه نظام ارزشی در سیره مدیریتی امیرالمومنین (ع)

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۹ ویژه علوم انسانی 95 - 114

کلید واژه ها: مدیریت امام علی (ع) مدیریت فرهنگی کارگزاران نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۸۶
این پژوهش تلاشی برای شناخت سیره مدیریتی حضرت علی(ع) در شناسایی مسائل فرهنگی کارگزاران در حوزه ارزشی می باشد، بنابراین دغدغه اصلی ما در این پژوهش این است که چند مورد از مسائل فرهنگی کارگزاران در حوزه نظام ارزشی در سیره مدیریتی حضرت امیر(ع) را مورد بررسی قرار دهیم. بنابراین ضمن بررسی در سیره مدیریتی امیرالمؤمنین(ع) به چگونه شناسایی و برخورد کردن با مسائل فرهنگی کارگزاران خواهیم رسید. هدف ما در این پژوهش شناسایی مسائل فرهنگی کارگزاران در سیره مدیریتی حضرت علی(ع) در دوران چهار سال و نه ماه حکومت حضرت با تکیه بر نهج البلاغه می باشد، این کتاب ارزشمند در بردارنده مبانی فرهنگی اجتماعی و حکومتداری و سرشار از رهنمودهای حکومتی امام علی(ع) به حاکمان و کارگزاران حکومت اسلامی است. بنابراین در راستای این کلمات بشری که در پرتو آیه های وحی است ما در این پژوهش به شناسایی پاره ای از مشکلات در حوزه ارزشی دوران حکومت حضرت امیر(ع) همچون؛ ضعف ایمان ومعاد باوری، عصیان و کوچک شمردن احکام الهی در میان کارگزاران حکومت اسلامی می پردازیم.
۱۹۵۷.

فرهنگ استفاده از رادیو در بین مردم اصفهان

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۹ 93-106

کلید واژه ها: نگرش مخاطب رسانه رادیو آموزش سرگرمی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی فرهنگ استفاده از رادیو در بین مردم اصفهان انجام شد. این تحقیق بصورت توصیفی- پیمایشی (مقطعی) انجام شد. از جامعه آماری شهر اصفهان با استفاده از نمونه گیری طبقه ای - تصادفی تعداد 600 نفر انتخاب شدند که 345 نفر به برنامه های رادیو اصفهان گوش می دادند و عمده بررسی ها و سنجش ها بر اساس این تعداد صورت گرفت. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته که شامل دو بخش اطلاعات جمعیت شناختی و سوالاتی برای سنجش فرضیه ها که بر اساس طیف لیکرت استفاده شد. آلفای کرونباخ برای سوالات پرسشنامه ، 941/0 محاسبه شد و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد که نگرش مردم اصفهان نسبت به برنامه های ارشادی تربیتی بامیانگین 59/3، برنامه های اطلاعاتی آموزشی بامیانگین 41/3 و برنامه های سرگرمی تفریحی بامیانگین 37/3، بالاتر از سطح متوسط بوده است. با آزمون فریدمن رتبه بندی مولفه ها به ترتیب ارشادی تربیتی(بامیانگین 93/2)، اطلاعاتی آموزشی(بامیانگین 33/2) و سرگرمی تفریحی(بامیانگین 25/2) می باشد. آزمون فریدمن با خی دوی 507/52 مشخص کرد بین این موارد سه گانه اختلاف معنا داری وجود دارد.
۱۹۵۸.

نوع باور مردان به اشتغال زنان؛ مطالعه ای کیفی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 9 - 44

کلید واژه ها: اشتغال زنان مردانگی باور مشروط خانواده شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
اشتغال زنان یکی از موضوعات مهم اجتماعی و فرهنگی است که هم چنان با موانع و چالش هایی مواجه است. یکی از مهم ترین مؤلفه ها در این زمینه نوع نگاه مردان به اشتغال زنان است که هدف پژوهش حاضر، واکاوی این نوع نگاه در بین مردان یزدی است. مطالعه در سال 1398 در شهر یزد انجام شد و روش مطالعه، نظریه زمینه ای اشتراوس و کوربین است. با معیار اشباع داده ها و رعایت اخلاق پژوهش، 21 مرد به روش نمونه گیری هدفمند و نظری و با مصاحبه نیمه ساختاریافته وارد مطالعه شدند. تحلیل داده ها با کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد، که درنهایت منجر به استخراج 38 مفهوم، 7 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته ای شد. مقوله های اصلی پژوهش شامل: عوامل علّی (جامعه پذیری سنتی، ساختارهای نابرابر جنسیتی)، عوامل زمینه ای (بسترهای تسهیل کننده پذیرش اشتغال، تناسب و زنانه شدن محیط و شرایط کاری)، عامل مداخله گر (بازتعریف ارزشی شغل زنان)، استراتژی ها (کنش سازگارانه و ناسازگارانه با پذیرش شغل زن) و پیامدها (فرصت ها و تهدیدهای پذیرش اشتغال زن)، می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که با وجود تغییرات وسیع اجتماعی، بیشتر مشارکت کنندگان، شغل زنان را همراه با دغدغه های اجتماعی مورد پذیرش دارند. این پذیرش که در مطالعه حاضر تحت عنوان مقوله هسته باور مشروط برساخت گردید از یک سو به زمینه های اجتماعی و فرهنگی و از سوی دیگر به ماهیت شغل و بستری که زن در آن مشغول است مربوط است؛ لذا، باور مشروط، زنان را در محدوده های شغلی خاصی تعریف می کند، که ضمن توجه به مؤلفه های فرهنگی جامعه، نقش های اصلی زنان در خانواده را تحت الشعاع قرار ندهد. سیاست گذاری های اجتماعی و فرهنگی در جهت توزیع و بسط مشاغل زنانه مرتبط با بسترهای اجتماعی و فرهنگی از یک سو و حفظ کیان خانواده ازسوی دیگر پیشنهاد می گردد. 
۱۹۵۹.

کاوشی زمینه مند در باب چگونگی واسازی خود در شبکه روابط درون/ میان فردی در افراد داغدیده در مواجهه با مرگ های غیرمنتظره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۱شماره ۵۷ 277 - 314

کلید واژه ها: تنظیم عواطف فقدان ماتم نشانی مرگ واسازی خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۹
مرگ پدیده ای اجتماعی است که دانشمندان علوم اجتماعی ابعاد متفاوتی از آن را مطالعه و بررسی کرده اند. در این میان، مرگ های غیرمنتظره که به واسطه تصادف، غرق شدگی، آتش سوزی و... رخ می دهند، علاوه بر پیامدهای جمعیتی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی نیز دارند که کمتر بررسی شده اند. هرروزه تعداد زیادی از شهروندان با مرگ های ناگهانی مواجه می شوند که اثرهای روانی اجتماعی خاصی را برای داغدیدگان در پی دارد. هدف پژوهش پیش رو کشف فرایند چگونگی واسازی داغدیدگان بعد از مرگ عزیزان بود. برای فهم این فرایند، با استفاده از رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری، سعی شد چگونگی واسازی افراد داغدیده کشف و برساخت شود. داده های موردنیاز با استفاده از نمونه گیری نظری و مصاحبه های عمیق جمع آوری شد. نمونه های پژوهش نیز شامل داغدیدگانی می شدند که تجربه مرگ های ناگهانی عزیزان خود را در بستر سنتی مذهبی شهر یزد داشتند. داده ها با استفاده از فرایند کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی به دقت تحلیل شد. سپس جدول مفاهیم و مدل پارادایمی ارائه شد. نتایج نشان دهنده این واقعیت است که افراد در مواجهه با فقدان به لحاظ روانی و اجتماعی آن را برساخت می کنند؛ اما در گذر زمان، با مداخله برخی شرایط حاکم بر پژوهش، به ویژه همدردی و حمایت های دریافتی یا محرومیت از آن در فضای روابط درون فردی و میان فردی مستقر در آن، با راهبرد های متفاوتی همانند تنظیم عواطف، سرزنش متقابل و انتظارات حمایتی سعی می کنند در ماتم نشانی خود بازاندیشی کنند و به آهستگی فرایند واسازی خود را تکمیل کنند.
۱۹۶۰.

منشاء سیاست ها در سیاستگذاری برای سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی فرهنگ‎ سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 77 - 100

کلید واژه ها: سیاست گذاری سینما منشاء سیاست مرجعیت های سیاستی سیاست پژوهی سینمای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۱۶۴
هر نظام سیاست گذاری درپی دستیابی به اهدافی در سطوح کلان و بخش مربوطه است. این اهداف برآیندی از خواسته ها و ارزش های مادی و معنوی جامعه و یا سیاست گذاران است. یکی از وظایف اصلی سیاست پژوهی، شناسایی و تبیین این خواسته ها و ارزش ها در هر حوزه ای حتی سینما خواهد بود؛ زیرا از این راه می توان منشاء فکری در سیاست های پیرامون بخش سینما را شناخت. فهم و درک این امر در سینمای ایران، هدف این نوشتار را شکل داده است. با بهره گیری از مفهوم و رهیافت «مرجعیت» در سیاست گذاری، به این پرسش پاسخ می دهیم که «مرجعیت های مربوط به سیاست های سینمایی در سینمای ایران کدام است؟» برای پاسخ مناسب باید با رهیافت نهادی و روش «تحقیق ثانویه» از روش تحقیق اکتشافی به شناسایی و تحلیل محمل های مرجعیت در پارادایم دولت مدرن پرداخته شود و در این مسیر مرجعیت در سیاست های سینمای ایران شناسایی گردد. با مقایسه ابعاد سیاست گذاری در آنها درمی یابیم مرجعیت سیاست گذاری در بخش سینمای ایران به شکل چشمگیری متأثر از مرجعیت کلان سیاست گذاری عمومی در کشور است؛ که به دلیل فقدان ثبات سیاستی، ابهامات بسیاری دارد و سینما نیز در این شرایط، حیات بسیار وابسته ای به دولت داشته و به جای ابتناء بر رابطه با مخاطب، متأثر از سیاست های تقویت کننده مراقبت دولتی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان