درخت حوزه‌های تخصصی

فن آوری اطلاعات و ارتباطات بالقوه توانایی تقویت کیفیت، اثربخشی و دسترسی به تعلیم و تربیت را دارد. این مقاله به بررسی چالش های کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی و یادگیری از دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان و صنعتی اصفهان می پردازد. در این پژوهش، چالش ها در چهارچوب الگوی عناصر سازمانی (درونداد، فرآیند، نتایج فردی، نتایج سازمانی) مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی است و از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه استفاده شده است. نمونه آماری شامل 110 نفر از اعضای هیات علمی و 131 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته از نوع بسته پاسخ، شامل 62 گویه در محورهای اصلی کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات بود. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ معادل 88/. برآوردگردید و روایی آن مورد تایید متخصصان مربوطه قرار گرفت. نتایج تحقیق به لحاظ آماری در سطح 05/0P بیانگر آن بود که مقوله نتایج فردی و نتایج سازمانی چالش محسوب نشده، اما مقوله درونداد و فرآیند (بیش از سطح متوسط) از دیدگاه استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان و صنعتی چالش محسوب می شود. بررسی تفاوت بین دیدگاه پاسخگویان در خصوص چالش های درونداد و فرآیند کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی و یادگیری، حاکی از وجود تفاوت بین دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان بود، هم چنین تفاوت هایی بر حسب دانشگاه محل تحصیل و جنسیت نیز وجود داشت.

فلسفه پساساختارگرایی به عنوان فلسفه حاکم بر جوامع غربی با ارائه مبانی فلسفی و معرفت شناسی نوین در گسترش روزافزون استفاده از فناآوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه ای در آموزش مجازی می تواند تاثیر گذار باشد . مقاله حاضرضمن معرفی مختصر معرفت شناسی مکتب پسا-ساختارگرایی به عنوان زمینه رشد ایده ساختارشکنی درصدد است ، با سه برداشت ضمنی از این ایده فلسفی ، کاربرد آن را در آموزش مجازی تشریح نماید. برداشت اول ، اینکه ساختارشکنی بر پرسشگری تاکید دارد که متضمن نوعی از تعامل است ، البته تعاملی که فرد نه با دیگران بلکه با خویشتن دارد ، برداشت دوم بر نوعی از خوانش متن تاکید می کند که پیامد آن امکان وجود قرائت ها یا تفسیرهای چند گانه از متن/محتوا توسط یادگیرنده می باشد. این امر با وجود عنصری بنام فرا متن درفضای مجازی تشدید می شود به طوری که تفسیر های چند بعدی جایگرین تفسیر های تک بعدی می شود . برداشت سوم براساس ، تأکید دریدا بر نوشتار است ، بر اساس آن یادگیرنده در آموزش مجازی می تواند با استفاده از ارتباط نوشتاری (متن) نقطه نظرات خود را به صورت نوشتار منعکس نماید. در نتیجه بار دیگر نوشتن از منزلت خاصی در تعلیم وتربیت برخوردار می گردد .

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش با روش فعال فناورانه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس فیزیک انجام گرفته است. روش پژوهش نیمه تجربی است. جامعه پژوهش را دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستانهای شهرستان فلاورجان تشکیل می دهند. از بین جامعه تحقیق دو گروه (کلاس) 28 نفره به عنوان نمونه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یک گروه به عنوان گروه آزمایش و گروه دیگر به عنوان گروه گواه در نظر گرفته شد. گروه آزمایش با روش فعال فناورانه و گروه گواه با روش سنتی آموزش دیدند. پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق آزمونهای معلم ساخته (پیش آزمون و پس آزمون) مورد سنجش قرار گرفت. روایی آزمون ها را متخصصان تایید کردند و پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ 86/0 برآورد گردید. داده ها از طریق آمار استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس) تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که تاثیر آموزش فیزیک با استفاده از روش فعال فناورانه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر از روشهای سنتی است (001/0P≤).

اهداف: هم ­ زمان با تغییرات سریع فنون و مهارت­ها و ظهور پدیده­های نوین در فناوری اطلاعات، وجود شبکه­های ارتباطی بسیار گسترده از جمله اینترنت و ابزارها و امکانات آموزشی پیشرفته، روش­های آموزشی متحول شده است و این امکان فراهم آمده که طیف وسیعی از جویندگان علم و دانش در نقاط مختلف جهان و از فاصله­های دور تحت پوشش شبکه آموزشی از راه دور درآیند و با روش­هایی متفاوت از روش­های سنتی و معمول، آموزش ببینند. در آموزش از راه دور، امکان یادگیری مادام العمر بدون محدودیت مکانی و زمانی برای هر فرد وجود دارد. با به کارگیری روش آموزش از راه دور، فرآیند پژوهش در جامعه به­دلیل محور واقع شدن یادگیرنده در فرآیند آموزش و کنجکاوی­های او در جهت رفع نیازهای اطلاعاتی خویش، توسعه می یابد. روش­ها: این پژوهش مطالعه توصیفی- همبستگی است. جامعه پژوهش، دانشجویان پرستاری بودند که براساس روش نمونه­گیری آسان، 33 نفر از آنها به­عنوان نمونه وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش­نامه سه­بخشی بود که پرسش­های آن براساس سازه­ها و عوامل تشکیل­دهنده «مدل پذیرش فناوری» تنظیم شد. روایی پرسش­نامه با روش اعتبار محتوی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تعیین شد. یافته­ها: میزان درک از سهولت، هم­چنین درک از مفید بودن یادگیری الکترونیکی در سطح خوب بود. در حدود نیمی از افراد پژوهش نگرش و تمایل به یادگیری به شیوه الکترونیکی را متوسط بیان نمودند. نتیجه­گیری: دو عامل درک از سهولت استفاده و درک از مفید بودن با پذیرش یادگیری به شیوه الکترونیکی همبستگی دارند.

فن آوری تلفن همراه در جامعه به شکلی روزافزون گسترش می یابد و این در حالی است که پژوهش های نسانی ـ اجتماعی معطوف به آن نادر است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی کاربری تلفن همراه در سطح دانشجویان دانشگاه تربیت معلم، انجام پذیرفت. پس از بررسی چگونگی کاربری تلفن همراه در سطح 50 نفر از دانشجویان، پرسشنامه محقق ساخته ای تهیه شد. با توجه به شاخصه روان سنجی قابل قبول پرسشنامه، این پرسشنامه با هدف بررسی تطبیقی چگونگی کاربری کاربران دختر و پسر دانشجو از تلفن همراه، در سطح 399 دانشجوی دختر و 398 دانشجوی پسر که به تصادف انتخاب شده بودند، اجرا گردید. تحلیل عامل نتایج حاصل، شش عامل را مشخص کرد که نتایج حاصل از آزمون مقایسه گروه های ناوابسته در عوامل اخیر، برتری دانشجویان دختر را در موارد استفاده چند رسانه ای از تلفن همراه و استفاده از تلفن همراه جهت آگاهی از زمان و تقویم و برتری پسران را در موارد استفاده های ارتباطی پیشرفته، استفاده های آموزشی و استفاده های تفریحی از تلفن همراه نشان داد.

اهداف: در سال های اخیر، علاقه به یادگیری همراه و استفاده از تجهیزات قابل حمل مانند تلفن های همراه افزایش یافته است. فناوری تلفن همراه یکی از نمودهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است که مانند سایر فناوری های ارتباطی به حوزه آموزش راه یافته و به عنوان آموزش مبتنی بر تلفن همراه مطرح شده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کاربرد تلفن همراه در ارایه محتوای آموزشی به دانشجویان بود. روش ها: این پژوهش کاربردی و نیمه تجربی در جامعه دانشجویان رشته مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری اجرا شد. نمونه های پژوهش، با توجه به انتخاب درس خاص، کل دانشجویان ترم چهارم به تعداد 40 نفر بودند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، آزمون محقق ساخته 20سئوالی بود. روایی محتوایی این آزمون با تایید متخصصان این امر و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 84/0 به دست آمد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS 18 و آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های T مستقل و T وابسته) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمرات پاسخ های صحیح در گروه کنترل و گروه آزمایش، در مرحله پیش آزمون و همچنین مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری نداشت. میانگین نمرات در گروه کنترل ، در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با هم تفاوت معنی دار داشت (015/0=p). در گروه آزمایش نیز میانگین نمرات در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون دارای تفاوت معنی دار بود (003/0= p). نتیجه گیری: انتقال مطالب درسی از طریق تلفن همراه و در قالب پیامک، در یادگیری دانشجویان موثر است؛ هرچند این نوع انتقال محتوای آموزشی، برتری خاصی نسبت به روش سخنرانی ندارد.

هدف این پژوهش، طراحی برنامه درسی فاوا و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد دانش آموزان دوره متوسطه بوده است. روش پژوهش از دو بخش زمینه یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی تشکیل شده است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان، دبیران و متخصصان برنامه درسی و فاوای شهر تهران به ترتیب به تعداد 128934، 12890 و 60 نفر بوده است. حجم نمونه شامل 120 دانش آموز، 120 دبیر و 60 نفر متخصص فاوا و برنامه درسی بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون 97 سوالی 5 گزینه ای در 10 مولفه و همچنین آموزش الگوی برنامه درسی فاوا بر روی دانش آموزان، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آنووا، توکی و t مستقل) استفاده شد. تحلیل توصیفی داده ها نشان داد که هر سه گروه آزمودنی ها مولفه های الگوی برنامه درسی فاوای دوره متوسطه را بالاتر از سطح متوسط ارزیابی کرده و در نتیجه آنها را پذیرفته اند. تحلیل استنباطی داده ها نیز نشان داد که بین دیدگاه دانش آموزان، دبیران و متخصصان در رابطه با مبانی فلسفی، اجتماعی و روان شناختی و در حوزه های مفاهیم و اصطلاحات، دانش، مهارت، اصول انتخاب محتوا و سازماندهی در الگوی برنامه درسی فاوا تفاوت معنی داری وجود داشته که با استفاده از آزمون تعقیبی توکی تفاوت بین دیدگاه آزمودنی ها نیز مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که سطح مبانی، مفاهیم و اصطلاحات، دانش، نگرش، توانش دانش آموزانی که الگوی برنامه درسی فاوا را آموزش دیده اند، به طور معنی داری بالاتر از دانش آموزانی بود که این آموزش را دریافت نکردند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه سواد فن آوری اطلاعات با مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی می باشد . این پژوهش از لحاظ ماهیت توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری بود. از طریق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 331 نفر از آنها به صورت تصادفی ساده ، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه گرایش به تفکر انتقادی و پرسش نامه محقق ساخته سواد فن آوری اطلاعات است که روایی آنان از نظر متخصصان گروه علوم تربیتی بررسی و تأیید شد. پایایی پرسش نامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ در یک گروه 30 نفری ، برای پرسش نامه سواد فن آوری اطلاعات 0/93 و برای پرسش نامه تفکر انتقادی 0/80 محاسبه گردید. با عنایت به این که مفروضه های آمار پارامتریک برقرار بود، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین سواد فن آوری اطلاعات با مهارت های تفکر انتقادی (خلاقیت ، بالیدگی و تعهد) در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی رابطه ای وجود ندارد. لذا، نتایج نشان دهنده آن است که داشتن سواد فن آوری اطلاعات در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دلیلی بر وجود تفکر انتقادی در بین آنان نمی باشد. شاید بتوان، بهترین دوران پرورش تفکر افراد با استفاده از فن آوری اطلاعات را، دوران قبل از ورود آنان به آموزش عالی دانست.

هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر مهارت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر میزان کارآفرینی، خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی دانشجویان بود. نوع پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه کاشان و علوم پزشکی کاشان در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 9353 بود. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 239 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از چهار پرسش نامه مهارت های فاوا در قالب 25 سؤال بسته پاسخ، کارآفرینی در قالب 20 سؤال و خودکارآمدی تحصیلی با 20 سؤال بسته پاسخ و عملکرد تحصیلی (معدل) استفاده شد. جهت سنجش روایی پرسش نامه، از روایی محتوایی و روایی سازه (تحلیل عاملی تأییدی) استفاده گردید. از طریق ضریب آلفای کرونباخ، پایایی پرسش نامه های مهارت های فاوا 0/84، کارآفرینی 0/79 و خودکارآمدی 0/81 برآورد گردید. تحلیل داده ها در سطح استنباطی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تی تک نمونه ای، رگرسیون و مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos انجام شد. یافته ها نشان داد که میانگین هر یک از مؤلفه های مهارت های فاوا از میانگین فرضی بیشتر و میانگین هر یک از قابلیت های کارآفرینی و خودکارآمدی دانشجویان از میانگین فرضی کمتر بود. بین هر یک از مهارت های فاوا در بعد آموزشی و پژوهشی با کارآفرینی و خودکارآمدی دانشجویان، رابطه مثبت و معنادار به دست آمد. هم چنین، بین مهارت های فاوا در بعد آموزشی با عملکرد تحصیلی دانشجویان، رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. اما، این ارتباط بین مهارت فاوا در بعد پژوهشی با عملکرد تحصیلی دانشجویان، منفی و معنادار بود.

پژوهش حاضردرپی بیان میزان ونوع استفاده از رسانه ها توسط دانش آموزان دختر وپسرمقاطع تحصیلی راهنمایی ودبیرستان است.به همین منظور 1002 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مناطق2‘3‘6‘13‘16 شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج تحقیق بیانگر این است که گروه نمونه از رسانه تلویزیون بیشتر استفاده میکند ونیز بهره مندی آنها از برنامه های نمایشی و فیلم این رسانه در اولویت قراردارد.در ادامه به بررسی مقایسه ای استفاده از رسانه ها بین گروههای پسر و دختر پرداخته شد.همچنین این گروهها به تفکیک مقاطع تحصیلی نیز مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج حاصل از این پژوهش علاوه بر این که به مدیران رسانه ها در جهت برنامه ریزی هرچه بیشتر کمک میکند‘به اولیا ومربیان نیز این امکان را میدهد که اثرات تربیتی این رسانه ها را بر فرزندان و دانش آموزان خود بسنجند.نتایج گویای آن است که مناطق جغرافیایی مختلف در سطح شهر از رسانه های مختلفی استفاده میکنند.به طور مثال‘درصد استفاده از ویدیو در مناطق شمال شهر بیشتر از مناطق جنوب شهر است .

این پژوهش با هدف تعیین رابطهی بین میزان استفاده از فن آوری اطلاعات و موفقیت آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری کلیه دبیران مدارس متوسطه شهرستان پارس آباد به تعداد 478 نفر بوده که از میان آنان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 215 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار استفاده شده با استفاده از نظر متخصصان بررسی و تأیید شد و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 86/0 به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج، بیانگر این بود که بین میزان استفاده از فن آوری اطلاعات با موفقیت آموزشی و مؤلفه های تشکیل دهنده آن (شامل: تفکرانتقادی، خلاقیت، انضباط شخصی، انجام بهینه تکالیف، ترغیب دانش آموزان به استفاده از وسایل الکترونیکی، تمایل به کلاس درس) رابطه معنی داری وجود دارد. از نتایج این تحقیق می توان، برای ترویج فرهنگ استفاده از فن آوری اطلاعات در آموزش استفاده کرد.

مقدمه. از مراحل مهم در طراحی آموزشی، انتخاب روش تدریس است. مدرس بعد از انتخاب محتوا و قبل از تعیین وسیله، باید خط مشی مناسب تدریس را انتخاب کند و در این تصمیم گیری، باید به سه موضوع «ماهیت و طبیعت فراگیران»، «محتوای موضوع» و «محدودیت های زمانی» توجه داشته باشد. یکی از روش هایی که سابقه طولانی در نظام های آموزشی دارد، تدریس به روش سخنرانی است. ارایه اصول، مفاهیم و حقایق به طور شفاهی از طرف مدرس و یادگیری از طریق گوش کردن و یاداشت برداشتن از طرف فراگیر، اساس این روش را تشکیل می دهد و توضیح و توصیف پدیده ها از سوی مدرس نقش عمده ای دارد. روش سخنرانی دارای اصول و مراحل، آمادگی (از نظر تجهیزات، عاطفی و زمان)، مقدمه (ایجاد رابطه بین معلم و شاگرد و جلب توجه)، محتوا و متن (جامع بودن محتوا، سازمان دهی منطقی محتوا، استقرار توجه شاگردان در طول ارایه محتوا) و جمع بندی است که در صورتی که این مراحل به خوبی و با مهارت و انگیزه اجرا گردد، می تواند تاثیر مطلوب و اثربخشی بالایی در فراگیران داشته باشد. نتیجه گیری.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل هزینه- سودمندی پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه تهران و تأثیر استفاده از پایگاه ها در تولیدات علمی است. پژوهش حاضر، از نوع مطالعات توصیفی است که با روش پیمایشی انجام شده است. از میان پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه تهران، پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت، پروکوئست، اشپرینگر، امرالد، آکسفورد و ابسکو به عنوان جامعه آماری این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. هم چنین، از میان اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشگاه، 150 دانشجو و 70 عضو هیأت علمی به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها نشان داد که از میان پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی، پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت بیشترین میزان استفاده از مقالات تمام متن الکترونیکی را به خود اختصاص داده است. نتایج به دست آمده در رابطه با هزینه- سودمندی پایگاه های اطلاعاتی مقالات تمام متن الکترونیکی در دانشگاه تهران در سال 2014 نشان داد که بیشترین هزینه - سودمندی، به پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت تعلق دارد. در مورد وجود رابطه بین میزان استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مقالات تمام متن الکترونیکی دانشگاه تهران و میزان رشد علمی کاربران مشخص شد که رابطه مثبت معناداری بین میزان استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مقالات تمام متن الکترونیکی دانشگاه تهران و میزان رشد علمی (تعداد مقالات) اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی وجود دارد. محققان، انجام چنین پژوهشی برای هر سازمانی لازم می دانند، چرا که از این طریق می توان نشریات سودمند از نظر هزینه را شناسایی و کتابخانه ها را در انتخاب نشریات با صرف هزینه کمتر و استفاده بیشتر یاری داد.