مقایسه اثربخشی آموزش فنون توجه آگاهی و فنون شناختی-رفتاری بر علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر
حوزه های تخصصی:
اضطراب امتحان یکی از پدیده های رایج است که بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی دارد. در سال های اخیر روش های گوناگونی برای درمان آن مورد استفاده قرار گرفته است که پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی آموزش فنون توجه آگاهی و شناختی- رفتاری بر علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم شهرستان ازنا در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل داده بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 45 دانش آموزی که نمره بالاتر از 50 از آزمون اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) کسب کرده بودند، برای نمونه پژوهشی انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در سه گروه، آموزش فنون توجه آگاهی، فنون شناختی -رفتاری و گروه گواه جایگزین شدند. به یکی از گروه های آزمایشی فنون توجه آگاهی، گروه دیگر آزمایشی فنون شناختی- رفتاری در طی 10 جلسه آموزش داده شد و گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها قبل از و بعد از مداخله ها با استفاده از پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) جمع آوری شد. تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که آموزش فنون توجه آگاهی و فنون شناختی -رفتاری تأثیر معناداری بر کاهش اضطراب امتحان و مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر دارد (001/0>P). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که میزان تأثیر فنون توجه آگاهی بر اضطراب امتحان و مؤلفه نگرانی بیشتر از فنون شناختی-رفتاری بود (001/0 > P) و بر مؤلفه هیجان پذیری تفاوت معناداری بین دو روش وجود نداشت (05/0<P). بر اساس یافته ها می توان گفت هر دو مداخله در کاهش علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر اثربخش هستند و فنون توجه آگاهی می تواند جایگزین مناسبی برای فنون شناختی-رفتاری در درمان اضطراب امتحان باشد.