صادق ملکی آورسین

مقدمه و هدف : با استفاده از مهارت های واقعی و ضروری نشات گرفته از آموزه های الهی می توان یک زندگی با آرامشی برای انسان مضطرب امروزی مهیا نمود. این مطالعه با هدف بازاندیشی در محتوای آموزش برنامه درسی مهارت های زندگی توسط متخصصین تعلیم و تربیت اسلامی برای دانش آموزان ششم ابتدایی انجام شده است. روش شناسی پژوهش : پژوهش حاضر به جهت استفاده از روش کیفی (تحلیل محتوای عرفی) و کمی از نوع ترکیبی می باشد. مشارکت کنندگان بخش کیفی، متخصصان تعلیم و تربیت اسلامی بوده، حجم نمونه به شیوه گلوله برفی با شرکت 17 نفر با اشباع نظری اطلاعات به پایان رسید. جامعه آماری دوم، 33 نفر از متخصصان برنامه درسی بودند که به تعداد سی نفر از طریق کوکران انتخاب گردیدند. نظر گروه اول به شیوه مصاحبه عمیق، نیمه ساختارمند انجام، سپس داده ها طی سه مرحله کدگذاری تلخیص و مورد تحلیل قرار گرفت. در گروه دوم اطلاعات با پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با استفاده از Spss با روش t تک نمونه ای مورد تحلیل قرارگرفت. روایی کمی به صورت روایی صوری و ضریب پایایی هم به روش کرونباخ انجام و در پایان الگوی طراحی شده مربوطه توسط متخصصان مورد تایید و اعتبارسنجی قرارگرفت. یافته ها : الگویی مطلوب از محتوای برنامه درسی مهارت های زندگی اسلامی با 18 مقوله اصلی و محوری بدست آمد. بحث و نتیجه گیری: محتوا باید با توجه به همه ابعاد وجودی انسان، واقعیت های محیط زندگی (تفاوت ها، شرایط فرهنگی و مذهبی)، جهت ایجاد و تقویت وحدت ملی، با کمک ادبیات محلی، شفاهی و به صورت کاربردی در مقابل مهارت های صرفا" بلااستفاده نظری و با نگاهی متوازن به دنیا و آخرت، با رویکردی هنری و زیبا شناسانه برای هریک از دانش آموزان تهیه گردد.  

زمینه و هدف: برنامه درسی مبتنی بر شایستگی از رویکردهای جدید در حوزه آموزش است که می تواند زمینه رشد فراگیران را فراهم کند؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی ملزومات اجرای برنامه درسی مبتنی بر شایستگی برای دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در درس مطالعات اجتماعی بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. جامعه آماری پژوهش معلمان شهرستان تبریز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، تعداد 18 نفر؛ نمونه ی پژوهش را تشکیل دادند. اشباع ایده ی نظری ملاک تعداد نمونه بود. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد.پس از ضبط مصاحبه ها و پیاده سازی آن ها، داده ها و اطلاعات به روش دیکلمن، تانر و الن (1989) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. جهت صحت و استحکام داده ها و اطلاعات در پژوهش حاضر از 4 معیار مقبولیت، قابلیت اعتماد، تائید پذیری و انتقال پذیری استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ملزومات اجرای برنامه درسی مبتنی بر شایستگی در درس مطالعات اجتماعی شامل: الزامات آشنایی دانشجو معلمان با نقش خود، تأکید بر مسئله محوری، توجه به نقش آگاهی علمی، تأکید بر روش های فعال تدریس، تفاوت های فردی فراگیران، توجه به ارزش ها و هنجارها، تعامل اثربخش در یادگیری، ارزشیابی، پرورش مهارت گوناگون، توجه به مسائل اجتماعی، کاوشگری، محتوای کتب و پژوهش محوری است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق برای اساتید و برنامه ریزان درسی درس مطالعات اجتماعی و همچنین اساتید و دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان می تواند مورد استفاده قرار گیرد.