درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل تحقیقات انجام شده در حوزه افت تحصیلی فرزندان شاهد در بنیاد شهید و امور ایثارگران از سال 1373 تا 1385، به منظور نیل به یافته های هماهنگ و منسجم از نتایج مطالعات مختلف و تعیین اندازه اثر واقعی و سطح معنا داری هر یک از عوامل تاثیرگذار (فردی، خانوادگی، آموزشی، اجتماعی و محیطی) بر افت تحصیلی و مشخص کردن متغیرهایی است که دارای بیشترین تاثیر بر افت تحصیلی فرزندان شاهد است. جامعه آماری این پژوهش برگرفته از تمام پژوهش های انجام شده در بنیاد شهید و امور ایثارگران از سال 1373 تا 1385 در زمینه افت تحصیلی فرزندان شاهد (اعم از دانش آموز و دانشجو) است. به منظور دسته بندی متغیرهای مربوط به عوامل موثر در افت تحصیلی فرزندان شاهد، پس از تفکیک آن ها به دسته عوامل فردی، خانوادگی، آموزشی و اجتماعی ـ محیطی، این عوامل با برنامه CMA تحلیل شدند. در 11 پژوهش، 26 متغیر فردی و در 13 پژوهش، 43 متغیر خانوادگی و در 6 پژوهش، 14 متغیر آموزشی و در 5 پژوهش، 6 متغیر محیطی ـ اجتماعی شناسایی شد. بیشترین اندازه اثر در بین عوامل فردی به متغیر «نگرش به آینده شغلی»، در بین عوامل خانوادگی به متغیرهای «داشتن مسوولیت اداره خانواده» و «بیماری مستمر یکی از اعضای خانواده» اختصاص یافت. بین اندازه اثر متغیرهای موثر در افت تحصیلی (فردی، خانوادگی، آموزشی و اجتماعی ـ محیطی) فرزندان شاهد برحسب مقطع تحصیلی، روش های آماری و روش های مختلف نمونه گیری تفاوتی مشاهده نشد.

"پژوهش حاضر با هدف پایایی سنجی و اعتباریابی مقیاس خودراهبری در یادگیری فیشر و همکاران (۲۰۰۱) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانهای شهر اصفهان بود. بر اساس جدول کوهن و همکاران (۲۰۰۱) ۲۰۰ نفر از بین آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه خودراهبری بر روی آنها اجرا شد. پس از گردآوری داده ها، ضریب پایایی آزمون (۸۲/۰) محاسبه شد. تحلیل عاملی گویه های خودراهبری بیانگر آن بودکه بیش از ۶۳ درصد واریانس نمرات یادگیری خودراهبر (توسط چهارده عامل) با مقیاس تحت اعتباریابی، تبیین می شود. پس از شش بار چرخش عوامل، همبستگی میان هر گویه با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن سه عامل مطرح شده توسط سازندگان تست، استخراج و نامگذاری گردید. در نهاِیت می توان از این مقیاس برای سنجش میزان خودراهبری در یادگیری دانش آموزان دختر جهت انجام پژوهش های گوناگون و انتخاب روش تدریس متناسب شرایط دانش آموزان استفاده کرد و دانش آموزان را به یادگیرندگانی مادام العمر تبدیل نمود. "

آزمونهای پیشرفت تحصیلی متعددی جهت سنجش فرایند نوشتن ساخته شده اند. هدف پژوهش حاضر نیز ساخت و استانداردسازی آزمون پیشرفت تحصیلی نوشتن پایه اول ابتدایی است. پس از ساخت خرده آزمونها و گویه ها بر اساس جدول مشخصات آزمون، اجرای مقدماتی، و اصلاح گویه ها بر اساس ویژگیهای روان سنجی، فرم نهایی آزمون شکل گرفت. آزمون شامل دو بخش املا و بیان نوشتاری است. خرده آزمونهای اول تا چهارم بخش املا و خرده آزمونهای پنجم و ششم بخش بیان نوشتاری را تشکیل می دهند. این آزمون بر روی یک نمونه 400 نفری از دانش آموزان پایه اول ابتدایی (200 دختر و 200 پسر) شهر تهران که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند اجرا گردید. نتایج یافته ها نشان داد که این آزمون دارای پایایی و روایی قابل قبولی است. ضریب پایایی که با استفاده از روش همسانی درونی (القای کرونباخ) به دست آمده به ترتیب برای خرده آزمونهای اول تا ششم 0.94، 0.93، 0.88، 0.68، 0.60 و 0.69 می باشد. در روایی ملاکی بین هوشبهر کلامی، نمره دیکته و معدل درسی دانش آموزان با نمرات آزمون پیشرفت تحصیلی نوشتن همبستگی معناداری وجود دارد. در روایی افتراقی بین میانگین نمرات دانش آموزان عادی، دانش آموزان دچار اختلال یادگیری و دانش آموزان عقب مانده ذهنی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین خرده آزمونها نیز با یکدیگر دارای همبستگی هستند که این عامل نیز به عنوان شاخصی برای وجود روایی در آزمون تلقی می شود.

"مقدمه: هدف این مطالعه رواسازی نسخه ایرانی پرسش­نامه ارزیابی دانشجویان از کیفیت تدریس و آزمون مقدماتی الگوی مارش در ارزشیابی کیفیت تدریس بود. روش: در کل 339 دانشجوی دانشگاه سمنان در این مطالعه شرکت داشتند. شرکت­کنندگان پرسش­نامه ارزیابی دانشجویان از کیفیت تدریس را تکمیل نمودند و نمرات امتحان پایان­ترم آنها جمع­آوری شد. تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی سئوال- نمره­ی کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی­های روان­سنجی ابزار اجرا شد. تحلیل عاملی تاییدی، به­منظور فراهم آوردن شواهد روایی اجرا شد. یافته­ها: تحلیل عاملی اکتشافی، مدلی 6عاملی را آشکار کرد. درحالی­که مدل 6عاملی با روش تحلیل عاملی تاییدی برازنده نبود. هماهنگی درونی پرسش­نامه ارزیابی دانشجویان از کیفیت تدریس بالا بود (936/0= α ). نمرات ارزیابی از کیفیت تدریس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان به­طور معنی­دار مرتبط بود (05/0= r ). نتیجه­گیری: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، ساختار 9عاملی مارش را تایید نمی­کند، اما با این دیدگاه مارش که کیفیت تدریس سازه­ای چندبُعدی است، همسو است. بر پایه نتایج، استفاده از این ابزار برای ارزیابی کیفیت تدریس اساتید و تفسیر آن باید با احتیاط همراه باشد. "

اهداف: شناخت انگیزه های یادگیری در دانشجویان پزشکی از عوامل مهم و موثر در ارتقای سطح آموزش پزشکی است. هدف این پژوهش، بررسی انگیزه های یادگیری دانشجویان پزشکی مقطع علوم پایه بر اساس مدل انگیزشی کلر بود. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در 308 دانشجوی مشغول به تحصیل در نیمسال دوم 91-1390 در مقطع علوم پایه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که براساس مدل انگیزشی جان کلر طراحی شده بود. پرسش نامه در 4 محور جلب توجه، تناسب، اطمینان و رضایت با 20 سئوال طراحی شد. روایی صوری و محتوایی و پایایی پرسش نامه (83/0) مورد تایید قرار گرفت. داده های جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آزمون های T استیودنت و مجذور کای تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین نمره دانشجویان از پرسش نامه انگیزشی کلر در محدوده 20 تا 77 بود. میانگین نمره کل دانشجویان دختر به طور معنی داری پایین تر از دانشجویان پسر بود (01/0=p). عوامل انگیزشی مرتبط با تناسب در دختران دانشجو نقش مهم تری در افزایش انگیزه آنها برای یادگیری، نسبت به پسران داشتند (01/0=p). نمره دانشجویان از پرسش نامه انگیزشی ارتباطی با سن و تعداد ترم های گذشته از تحصیل آنها نداشت، اما ارتباط معکوس معنی داری با معدل دانشجویان مشاهده شد. نتیجه گیری: طرح سئوال در شروع درس، استفاده از وسایل کمک آموزشی، صحبت از آینده و جنبه های معنوی و انسانی رشته پزشکی، واضح تربودن اهداف درس و دانستن اهداف آموزشی، خواندن مطالب مورد علاقه و چالش برانگیزبودن یک درس از مهم ترین عوامل انگیزشی مرتبط با یادگیری در دانشجویان پزشکی هستند.

این پژوهش با هدف ساخت، و بررسی روائی و پایائی آزمون تشخیصی خواندن و درک مطلب برای دانش آموزان کلاس های سوم و چهارم ابتدایی شهر شیراز انجام شد. به این منظور 1200 دانش آموز از کلاس های سوم، چهارم و پنجم به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، آزمون تشخیصی سطح خواندن و درک مطلب در دو بعد خواندن و درک مطلب با 11 خرده آزمون که شامل سلیس خوانی، توسعه واژگان، آگاهی واج شناختی ایده اصلی متن، ارجاعات محتوایی، حقایق و ایده ها در متن، ارتباطات علی و معلولی در متن، توالی وقایع، گرفتن نتایج بر اساس شواهد، تفسیر و هدف نویسنده بود. پس از بررسی مقدماتی اجرا شد و بر اساس شاخص های روان سنجی تحلیل و اصلاح شد. سپس برای بررسی روایی آن، از شیوه های روائی وابسته به ملاک روائی محتوایی و همبستگی نمره های خرده آزمون با یکدیگر و پایایی آن به روش بازآزمایی بررسی گردید که در سطح مطلوب بود. تحلیل عامل انجام شد که نشانگر روش مطلوب آزمون بود. یافته ها بیانگر آن بود که روائی ملاکی در سطح بالا و پایایی در سطح مورد قبول بود. از نظر پایایی بالاترین خرده آزمون ها به ترتیب سلیس خوانی، واژگان و ایده اصلی متن و ارجاعات محتوایی بودند و از نظر روایی بهترین خرده آزمون ها سلیس خوانی و واژگاه و ایده اصلی متن بود. نتایج نشان داد آزمون تشخیصی خواندن در مورد خواندن و میزان درک مطلب اطلاعات لازم، را ارائه می دهد و می تواند در جهت تشخیص و سرند مشکلات خواندن و میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کاربرد داشته باشد.

هدف از این پژوهش، ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان بود که به روش توصیفی و از نوع تحلیل عاملی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دبیرستانی خمینی شهر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای تعداد 696 نفر(356 دختر و 340 پسر) از آنان انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان (محقق ساخته) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان بود. داده ها به روش تحلیل عاملی اکتشافی، روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس و آلفای کرونباخ تحلیل و سپس نرمال بودن توزیع داده ها در نمره کل و زیرمقیاس ها مطالعه شد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی تعیین سه عامل بود که با عنوان خودکارآمدی مهارت های تحصیلی، خودکارآمدی عملکرد تحصیلی و خودکارآمدی آینده تحصیلی نام گذاری شدند که همگی دارای توزیع نرمال بودند. این عوامل همگی از مقدار ویژه بالاتر از 1 برخوردار بودند. روایی همگرای خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان با استفاده از همبستگی با پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینکز (73/0 r= 001/0 p=) و همچنین، بررسی تفاوت در دو جنس تأیید شده است و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 93/0، و برای خرده مقیاس های عملکرد تحصیلی 89/0، مهارت های تحصیلی 84/0 و آینده تحصیلی 83/0 محاسبه شد. پرسشنامه 26 سؤالی خودکارآمدی تحصیلی برای جامعه دانش آموزان می تواند به عنوان ابزاری معتبر به منظور سنجش میزان باور و اعتماد به توانایی های تحصیلی استفاده شود.

اهداف: به منظور استفاده کارآمد از نظرات دانشجویان برای ارزشیابی عملکرد استادان، باید پرسش نامه هایی جامع که دارای سئوال های تعمیم پذیر و مبین متغیرهای اصلی مورد آزمون باشد، طراحی شوند. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی پرسش نامه ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان بود. روش ها: این مطالعه پیمایشی در جامعه دانشجویان دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد و 626 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی از 5 دانشکده انتخاب شدند. برای سنجش روایی هر پرسش فرم ارزشیابی اساتید، از پرسش نامه محقق ساخته شامل 99 سئوال بسته پاسخ استفاده شد. برای تعیین پایایی با روش ضریب توافق از فرم های تکمیل شده ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان، 26 نمونه از دانشکده فنی، 42 نمونه از دانشکده های کشاورزی، علوم پایه و تربیت بدنی و 66 نمونه از دانشکده علوم انسانی به تناسب جمعیت دانشکده ها مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: روایی محتوایی برخی از مولفه های سئوال های اصلی کمتر از 30% بود و ارتباط کمی با سئوال اصلی داشت. ضریب توافق به دست آمده برای همه سئوال ها بالا بود. در دانشکده فنی- مهندسی، سئوال 11، در دانشکده های کشاورزی، تربیت بدنی و علوم پایه سئوالات 13 و 14 و در دانشکده علوم انسانی سئوالات 6، 12، 13 و 14 پرسش نامه ارزشیابی از بالاترین توافق برخوردار بودند. نتیجه گیری: روایی محتوایی پرسش نامه ارزشیابی اساتید دانشگاه گیلان در بعضی از سئوالات پایین است. درخصوص پایایی (ضریب توافق) سئوالات پرسش نامه نیز گرچه همه آنها از پایایی بالایی برخوردارند، ولی این درجه توافق از دانشکده ای به دانشکده دیگر متفاوت است.

در سال های اخیر تحولات جنسیتی گسترده ای در حوزه ی آموزش عالی و تحصیلات دانشگاهی به وقوع پیوسته است که نمی توان آنها را محدود و منحصر به تحولات کمی و افزایش چشمگیر نسبت دانشجویان دختر دانست، به همین اعتبار دیدگاه های جدیدتر بر ابعاد کیفی این تحول تاکید داشته و آن را در عرصه ی وسیع تری از پیامدهای تحصیلی دنبال کرده اند که بدون شک بخش عمده ای از این بررسی ها معطوف به توضیح افزایش انگیزش و دلبستگی تحصیلی دختران و نیز پیشرفت تحصیلی بیشترآنها در مقایسه با دانشجویان پسر بوده است. در تحقیق حاضر تلاش شده است که پس از مروری نظری بر وجوه عمده ی تفاوت های جنسیتی در توانایی های شناختی، عملکرد تحصیلی و تبیین آن با استناد به برخی دیدگاه ها، به این مهم پرداخته شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روان سنجی سیاهه ارزیابی آمادگی تحصیلی کودکان پیش دبستانی در حیطه رویکرد به یادگیری برای دانش آموزان پیش دبستانی دختر و پسر عادی و کم توان ذهنی اجرا شد. روش: نمونه مورد مطالعه در این پژوهش تعداد 1193 دانش آموز پیش دبستانی (1022 دانش آموز عادی و 171 دانش آموز کم توان ذهنی) دختر و پسر سازمانهای آموزش و پرورش شهر تهران، شهرستانهای تهران، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، مرکزی، همدان و سمنان بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب و سیاهه مذکور در مورد آنها تکمیل شد. برای تحلیل سوالها و برآورد ویژگیهای روان سنجی مولفه های پرسشنامه، از مدل کلاسیک آزمون استفاده شد. همسانی درونی مقیاسها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برآورد شد. یافته ها: ضرایب همسانی درونی مولفه های پرسشنامه به ترتیب برای مولفه کنجکاوی و علاقه 0.95، مولفه پایداری و توجه 0.95، مولفه خلاقیت و نوآوری 0.96، تعمق و تفسیر 0.95 و کل پرسشنامه 0.98 است. در خصوص روایی نیز تحلیلهای مختلفی صورت گرفت از جمله این تحلیلها می توان به تمایزگذاری گروهی اشاره کرد. تفاوت بین میانگین نمرات کودکان عادی و گروه کودکان کم توان ذهنی پیش دبستانی در همه مولفه ها و کل پرسشنامه در سطح 0.001 معنی دار بود. نتیجه گیری: به طور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مولفه ها و کل پرسشنامه، از اعتبار و روایی مطلوب و بالایی برخوردارند و با اطمینان می توان از آنها برای سنجش عملکرد کودکان پیش دبستانی در حیطه رویکردها به یادگیری استفاده کرد.

جهت بررسی میزان اعتبار پرسشنامه ارزشیابی دانشجویان از اساتید که یکی از متداول ترین و پرکاربردترین شیوه ها در ارزشیابی فعالیت اعضا هیات علمی دانشگاههای سراسر کشور می باشد 9562 پرسشنامه تکمیل شده توسط همه دانشجویان (دختر و پسر) دانشگاه سمنان در نیمسال اول 79- 78 به دو شکل مورد تحلیل قرار گرفت: 1- ابتدا همه پرسشنامه ها 2- یک درس به طور تصادفی در هر گروه آموزشی. جهت ارزیابی میزان اعتبار نتایج بدست آمده از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که اعتبار و دقت پرسشنامه ارزشیابی به طور جدی مورد تردید می باشد. گامهای اساسی در اصلاح افزایش اعتبار پیشنهاد شده است.

هدف: انطباق و هنجاریابی آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا برای دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه های شهر تهران (آزاد و دولتی). روش: پس از ترجمه و اجرای اولیه آزمون رو ی تعدادی از دانشجویان، فرم اصلاح شده به وسیله 1000 دانشجو از پنج گروه تحصیلی علوم پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و علوم پایه که به صورت دردسترس انتخاب شده بودند، تکمیل شد . برای تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی برای سه مهارت ارزشیابی، تحلیل و استنباط t و z دو رشته ای نقطه ای پیرسون، رتبه درصدی و نمره کل بر اساس جنس، برای هر یک از پنج گروه تحصیلی و کل دانشجویان و همچنین آزمون های همخوانی درونی (آلفای کرونباخ و دونیم کردن ) استفاده شد . یافته ها: پایایی فرم انطباق یافته آزمون با استفاد ه از روش دونیم کردن 78/0 و با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ برای مهارت ارزشیابی 79/0 ، برای مهارت تحلیل 75/0 ، برای مهارت استنباط 91/0 و برای کل آزمون 83/0 به دست آمد. به علاوه میانگین نمرات مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان همه رشته های دانشگاه های تهران ا ز نمرات چند دانشگاه آمریکایی به طور بارز و معنی داری کمتر بود. نتیجه گیری: پایایی فرم انطباق یافته آزمون مطلوب می باشد و هنجارهای آن برای دانشجویان شهر تهران محاسبه و ارایه شده است.

هدف پژوهش حاضــر، ساخت و اعتباریابی مقیاسی بــرای سنجش انگیزه تحصیلی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه اصفهان بر اساس نظریه خودمختاری است. بدین منظور 123 نفر دانشجوی دختر و پسر مقطع کارشناسی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه اصفهان انتخاب و بررسی شدند. روش پژوهش توصیفی و از نوع آزمون سازی بود. پس از بررسی مبانی نظری انگیزه تحصیلی و بررسی روایی صوری و محتوایی، مقیاس مقدماتی انگیزه تحصیلی دانشجویان ساخته شد. داده های حاصل از ابزار پژوهش، با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و آلفای کرونباخ و ضرایب همبستگی تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان داد مقیاس انگیزه تحصیلی دانشجویان از هفت عامل تشکیل شده است که چهار عامل آن ( خودکار آمدی تحصیلی ، انگیزه پیشرفت ، خود پنداره مثبت و انگیزه درونی برای کسب دانش ) مربوط به انگیزش درونی و سه عامل دیگر (محیط آموزشی ، عوامل اجتماعی و عوامل اقتصادی) مربوط به انگیزش بیرونی هستند. ضریب روایی همزمان مقیاس سنجش انگیزه تحصیلی با عملکرد تحصیلی به ترتیب عبارت از: عوامل اقتصادی 75/ 0 ، محیط آموزشی 72/0، خود پنداره مثبت 78/0، عوامل اجتماعی 77/0، انگیزه درونی برای کسب دانش78/0، انگیزه پیشرفت 76/0 و خودکار آمدی تحصیلی 84/0 است. ضریب آلفای کل مقیاس نیز 92/0 است. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد مقیاس انگیزه تحصیلی از روایی و پایایی رضایت بخشی برخوردار است.