درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هنگامی که از نسل های دانشگاهی سخن به میان می آید، ملاحظه می شود که گویا سنگ پایه و مبنای تفکیک ها و توسعه ها، افزایش سطح استقلال و خوداتکایی بوده است. حال اگر سنگ پایه تمییز و تشخیص نسل ها، ارائه خدمات علمی سودمندتر باشد، چگونه می توان نسل ها را پی در پی متمایز ساخت، رصد کرد و معرفی نمود. در این امتداد این سؤال مطرح می شود که؛ دانشگاه های پیشرو در امر تولید علم و به تبع آن ارائه خدمت اجتماعی مهم (ثروت و امنیت و آگاهی)، چه ویژگی هایی دارند؟ بدیهی است که سؤال فوق، حال و هوای آرمانی و تصویرپردازانه نوعی دانشگاه برتر را در نظر می آورد. در امتداد این سؤال، سؤال دیگر این پژوهش مطرح می شود که همگرا با دانشگاه پیشرو، کتابخانه های دانشگاهی باید چه ویژگی هایی داشته باشند و برحسب کدام فضیلت متمایز گردند؟ روش: در پرتو این سؤال، در این پژوهش، ابتدا به مطالعه تطبیقی ویژگی های پنج دانشگاه پیشرو براساس تراز جهانی QS پرداخته شده است؛ سپس ویژگی های کتابخانه های آن ها مقایسه شده و پس از آن، ویژگی های دانشگاه پیشرو، رصد و بازپردازی شده اند. یافته ها: بر این اساس، در کتابخانه های خوب آینده، بر دسترسی سریع تر، بهتر و تحلیل شده تر اطلاعات و مدیریت دانش به ویژه از حیث تولید، نگهداری و اشاعه دانش تأکید می شود.

هدف: هدف مقاله حاضر، مقایسه دیدگاه دبیران و دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز درباره ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی و کتابدار متخصص، هدف اصلی این پژوهش است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام گرفته و جامعه آماری آن، تمامی دبیران و دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز در سال تحصیلی 92 – 1391 را شامل می شود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود و برای تحلیل داده ها از آزمون تی و تحلیل واریانس استفاده شد. در این پژوهش دیدگاه دبیران و دانش آموزان اهواز درباره مؤلفه های ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی، ضرورت وجود کتابدار متخصص در کتابخانه های آموزشگاهی، میزان ارتباط برنامه های درسی دانش آموزان با کتابخانه و خدمات آن جهت ایجاد انگیزه استفاده از منابع و خدمات کتابخانه مدرسه و میزان توانایی«کتاب یاران» در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی دبیران و دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که  دبیران و دانش آموزان وجود کتابخانه و کتابدار متخصص در مدرسه را لازم می دانند. دبیران توانایی کتاب یاران را در حد متوسط و دانش آموزان در حد نامطلوب ارزیابی کردند. بین دیدگاه دبیران و دانش آموزان در مؤلفه های ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی، ارتباط برنامه های درسی دانش آموزان با منابع کتابخانه جهت ایجاد انگیزه برای استفاده کتابخانه مدرسه و میزان توانایی کتاب یاران در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی آن ها تفاوت معناداری وجود داشت به طوریکه در همه موارد فوق، نظرات معلمان میانگین بالاتری داشت که از نظر آماری نیز معنی دار بود. اصالت/ ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن اَبعاد اهمیت کتابخانه های آموزشگاهی و تصور دبیران در باب توانایی هایی کتاب یاران برای مدیریت و هدایت کتابخانه است، به طوری که هرچند ضرورت وجود کتابدار را در حد مطلوب می دانند اما گویا با متوسط ارزیابی کردن توان کتاب یاران، مشکل قابل توجهی را متوجه کتابخانه های آموزشگاهی نمی دانند.

بخش قابل توجهی از اطلاعات قابل دسترس در پایگاه داده های متنی ذخیره شده است که شامل مجموعه بزرگی از اسناد و منابع مختلف (مانند مقالات خبری، کتاب ها، ایمیل ها و صفحات وب) است. افزایش چشمگیر این نوع اطلاعات، وجود ابزارهایی برای ارزیابی خودکار منابع متنی را بیش از هر زمان دیگری آشکار می کند. در این میان خلاصه سازی خودکار متون یکی از راهکارهایی است که از اتلاف وقت کاربران می کاهد. خلاصه سازی استخراجی به معنای انتخاب مهمترین جملات یک متن با هدف کوتاه نمودن آن است به شکلی که اطلاعات مهم متن ورودی را در بر داشته باشد. در این پژوهش با بکارگیری و ترکیب روش های پردازش زبان طبیعی دقت خلاصه های استخراجی بهبود می یابد و و روشی برای اصلاح الگوریتم ها و معیارهای امتیازدهی به جملات، ارائه می شود. در روش پیشنهادی برای امتیازدهی به کلمات، از برچسب نقش دستوری کلمات در جمله به عنوان ضریب اهمیت کلمات استفاده می شود که در نتیجه با انتخاب بهتر کلمات و جملاتی که بار محتوایی بیشتری دارند، باعث دقت خلاصه سازی افزایش می یابد. علاوه برآن، برای انتخاب جملات مناسب از متن، ازروش های مبتنی بر گراف شباهت بکارگرفته می شود به گونه ای که با تغییر وزن جملات انتخاب شده در پیمایش گراف، در هر گام چالش افزونگی اطلاعات برطرف می شود.در نهایت نتایج بدست آمده با معیارهای استانداردی مانند «بازخوانی» و «دقت» و بر روی یک پیکره متنی استاندارد فارسی نیز ارزیابی می شود.

هدف: مقاله بررسی تأثیر فرایندهای مدیریت دانش بر قابلیت پویایی در سازمان های دانش بنیان است. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر اساتید، محققین، کارمندان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی( واحد علوم و تحقیقات) که از طریق فرمول کوکران 278 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که ضریب تأثیر فرایندهای مدیریت دانش(اکتساب دانش، تبدیل دانش، به کارگیری دانش و حفاظت دانش) بر قابلیت های پویا مثبت و معنی دار است. اصالت پژوهش: این مقاله حاصل یک پژوهش کاربردی بوده و پیش از این در هیچ مجله دیگری به چاپ نرسیده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی کاربرد فناوری معنایی برای سازماندهی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 3 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی «پارس آذرخش»، «پروان پژوه» و «پیام مشرق» بود. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی بود که در 3 بخش معماری فناوری معنایی، ابزارها و سطح پیاده سازی شده، نوع منابع اطلاعاتی و سطح استفاده آن ها مورد استفاده قرارگرفت. یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دیجیتالی از نظر کاربرد فناوری معنایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند و بر این اساس، نیازمند تقویت تمامی نقاط ضعف شناسایی شده در این پژوهش هستند. نرم افزارها در خصوص معماری فناوری معنایی نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند. همچنین، در خصوص زبان های پیاده سازی شده فناوری معنایی عملکرد بسیار ضعیفی داشته و هیچ یک از ابزارهای این فناوری جدید را برای توسعه و اجرایی شدن ندارند. اکثریت سطح ابزارهای به کاررفته نیز در مرحله اولیه یعنی شناخت بودند. همچنین، در بیشتر موارد منابع اطلاعاتی را خارج از محیط پایگاه اطلاعاتی نگه داری کرده و تنها فایل های متنی را برای جست وجوی تمام متن داشتند. در کل، نرم افزارهای مورد مطالعه در یک سطح قرار دارند و در موارد اندکی از یکدیگر پیشی گرفته اند. این پژوهش ضمن تهیه یک سیاهه وارسی در زمینه بررسی کاربرد فناوری معنایی برای سازماندهی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی بر اساس پیشینه های موجود و نظر متخصصان، این امکان را فراهم آورده است که طراحان و برنامه نویسان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی بتوانند ضمن برطرف کردن نقاط ضعف و قوت، با معیارها و مؤلفه های موجود در این زمینه و درجه اهمیت هر یک از آن ها بهتر آشنا شده و در طراحی و تولید آینده خود از آن بهره بگیرند

هدف پژوهش، تبیین مدل هوش گیلفورد به عنوان پردازشگر نظام اطلاعات مدیریت با موجودیت ها ی کتابخانه و موزه، در سطح محتوا، عملیات پردازش و فرآورده است. روش پژوهش، از نوع اکتشافی و تحلیل محتوا است. یافته ها نشان می دهد، در سطح محتوا، شنیداری با اشیای محتوایی صوتی، دیداری با اشیای محتوایی تصویری، معنایی با دانش تخصصی اشیای محتوایی صوتی و تصویری ، نمادی با شناسه ISSN و ISBN و فنخا، رفتاری با پاسخ کاربران براساس دانش معادل است. در سطح عملیات پردازش، شناخت با فرایند شناخت اشیای محتوایی، حافظه با فرایند ذخیره سازی و بازیابی، تفکر واگرا با فرایند ایجاد ارزش افزوده اطلاعات و دانش، تفکرهمگرا با فرایند دسته بندی اطلاعات عینی و ذهنی و دانش صریح و ضمنی اشیای محتوایی، ارزشیابی با فرایند ارزیابی عملکرد معادل است. درسطح فرآورده، واحد با عناصر اشیای محتوایی، ارتباط واحدها با رابطه عناصر اشیای محتوایی، طبقه یک گروه با طبقه بندی اشیای محتوایی، نظام شناسایی ارتباطات ساختاری با ایجاد نظام معنایی اشیای محتوایی، تحول حاصل از فراوری با استخراج، کشف، و استدلال از داده های موجود، کاربرد حاصل از کاربست محتوا با پایگاه های اطلاعاتی، سیستم های خبره، و نگاشت دانش معادل است. در نتیجه، نظام اطلاعات مدیریت موجودیت های عملکرد کتابخانه و موزه بر اساس ساختار مدل مفهومی هوش گیلفورد امکان پذیر است.

هدف:شناسایی میزان عوامل اثرگذار رفتاری بر ارتباطات علمی و تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه های ایران. روش شناسی:در این پیمایش تحلیلی با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته 378 عضو هیأت علمی دانشگاه ها در مراکز استان ها به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب و عوامل اثرگذار بر رفتار ارتباطات و تولیدات علمی آنها بررسی شد. یافته ها:متغیرهای ویژگی های شخصیتی، سبک شناختی، تضاد سازمانی، و سبک رهبری می توانند واریانس ارتباطات علمی را به صورت معناداری تبیین کنند. اما متغیرهای مهارت های ارتباطی و اطلاعاتی و انحراف از هنجارهای اجتماعی و شناختی علم سهمی در این پیش بینی نداشتند. همچنین، بین ارتباطات علمی با تولیدات علمی رابطه معناداری به دست آمد و از نظر آماری توانست واریانس تولیدات علمی را به صورت معناداری تبیین کند. نتیجه گیری: گرچه بیشتر متغیرهای عوامل رفتاری بر ارتباطات علمی تأثیر مستقیم داشته است؛ اما، این عوامل به واسطه ارتباطات علمی بر تولیدات علمی آن تأثیرگذار بوده است. تولیدات علمی می تواند با توسعه ارتباطات علمی افزایش یابد و متغیر ارتباطات علمی نیز خود می تواند متأثر از ویژگی های شخصیتی، سبک شناختی، تضاد سازمانی، و سبک رهبری باشد.

مقدمه: مطالعه حاضر به منظور شناسایی مهمترین عوامل موثر بر شکل گیری رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و در راستای سنجش میزان تاثیر این عوامل بر رفتار اشتراک دانش آنها انجام شد. پژوهش حاضر تلاش نموده است تا ضمن شناسایی و استخراج عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان، نوع روابط حاکم بین عناصر موثر بر آن را مشخص کند. روش شناسی: این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» و بر پایه آزمون برخی از عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. برای این منظور، پس از استخراج برخی از مهمترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش بر پایه مطالعه اکتشافی، فرم نظر سنجی تدوین و بر مبنای نظرات کسب شده از ۱۸ نفر از خبرگان این حوزه، با استفاده از آزمون فریدمن عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش شناسایی و استخراج شد. سپس الگوی مفهومی پژوهش طراحی و پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه محقق ساخته ، با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای، تعداد ۳۹۰ پرسشنامه توزیع گردید که ۳۷۱ پرسشنامه مبنای تحلیل داده ها قرار گرفت. برای آزمون الگوی پیشنهادی پژوهش و تحلیل داده ها از نرم افزار لیزرل و از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون فریدمن نشان داد که بر پایه نظر خبرگان؛ ارزش درک شده، انگیزش، سهولت درک شده و اعتماد عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش است. این عوامل در کنار دو عامل «نگرش به اشتراک دانش» و «قصد رفتاری» الگوی اولیه پژوهش را شکل داد. در این پژوهش، ۶ فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. از مجموع ۶ فرضیه طراحی شده در این پژوهش، ۱ فرضیه مورد تایید قرار نگرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ارزش درک شده بر قصد اشتراک دانش تاثیر مستقیم و معنی داری دارد. همچنین، نتایج نشان دهنده تاثیر مستقیم و معنی دار انگیزش بر نگرش و قصد اشتراک دانش بود. افزون بر این، تاثیر سهولت درک شده بر نگرش و قصد اشتراک دانش اثبات گردید. نگرش و قصد اشتراک دانش نیز به صورت مستقیم و معنی داری رفتار اشتراک دانش را شکل دادند. بحث و نتیجه گیری: در یک جمع بندی کلی از متغیرهای مورد مطالعه می توان گفت که اعتماد، انگیزش، نگرش و قصد اشتراک دانش به عنوان متغیرهای مهم و تاثیر گذاری در تحقق رفتار اشتراک دانش دانشجویان ایفای نقش می کنند و برای بروز و توسعه این رفتار باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند. از این رو، دانشگاه ها در صورتی که بخواهند فرایند اشتراک دانش را توسعه داده و سهم بیشتری از اشتراک علمی در درون دانشگاه را به دست آورند بایستی به اعتماد، انگیزش و نگرش دانشجویان به فرایند اشتراک دانش بیش از پیش توجه کنند. در واقع، رفتار اشتراک دانش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد اگر چه متاثر از کلیه عوامل مورد بررسی در این پژوهش بود لیکن میزان اعتماد، انگیزه آنها به اشتراک دانش، نگرش و قصد آنها به اشتراک دانش از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در چارچوب نتایج الگوی نهایی این پژوهش، نه تنها توجه به اعتماد، انگیزش، نگرش مثبت و قصد اشتراک دانش ضروری است، بلکه لازم است تا افزون بر توجه به توسعه ارزش درک شده از اشتراک دانش، بایسته ها و ملزومات زیرساختی اشاعه و اشتراک دانش تولید شده به منظور تسهیل این فرایند نیز وجود داشته باشد.

امروزه کاربردهای سیستم اطلاعات مکانی به محیط کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی وارد شده و برخی کتابخانه های پیشرفته دنیا جهت بهبود استفاده از فضا و منابع موجود از مزایای «جی آی اس» بهره می گیرند. هدف پژوهش حاضر طراحی پایگاه مسیریابی در کتابخانه «مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی» به منظور تسهیل دستیابی کاربران به امکانات و خدمات کتابخانه است. روش پژوهش پیمایش توصیفی است و ماهیت پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. در این پژوهش، داده های مورد نیاز از بخش های مختلف کتابخانه و با مطابقت اطلاعات واقعی با نقشه های موجود (مشاهده) گردآوری شد. به منظور پیاده سازی، ورود داده ها و تشکیل پایگاه اطلاعات مکانی مسیریابی از نرم افزار «آرک جی آی اس» استفاده شد. از آنجا که در پژوهش حاضر با شبکه عبور و مرور سروکار داریم و چون مقادیر زمان برای راه ها غیرمنفی است، از الگوریتم «دایجکسترا» برای مسیریابی مبتنی بر زمان استفاده شد. بعد از ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی مسیر، تعیین کوتاه ترین مسیر در کمترین زمان امکان پذیر شد. از این سیستم برای درک بهتر چگونگی رسیدن کاربران به ورودی کتابخانه و دسترسی به امکانات کتابخانه ای در جهت افزایش سودمندی و کارایی کتابخانه استفاده گردید. این مسئله ایده جدیدی است که به کارگیری آن در کتابخانه های دنیا به تازگی آغاز شده است.

امروزه با پیشرفت فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و پدیدار شدن تأمین کنندگان اطلاعات به اشکال گوناگون به مثابه رقیبی برای کتابخانه ها در فضای دیجیتال و محیط وب، کتابخانه ها با مشکل جدی بحران مشارکت از سوی کاربران خود مواجه شده اند. یکی از جدیدترین راهکارها برای غلبه بر چنین بحرانی بازی وارسازی خدمات کتابخانه ای است. بازی وارسازی را به منزله «کاربست محرک های مرتبط با انجام بازی در بسترهای نامرتبط با بازی» تعریف نموده اند. بر این اساس پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن طراحی نرم افزار بازی وارسازی شده وب سایت کتابخانه ای، به بررسی تأثیر پیاده سازی آن بر مؤلفه های خودتعیین گری کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بپردازد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی بوده که به روش شبه تجربی تک گروهی با پیش آزمون و پس آزمون انجام می شود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (به استثنای دانشجویان سال اول مقطع کارشناسی) تشکیل می دادند (N=45 ). نخست نرم افزار بازی وارسازی شده کتابخانه دانشگاهی علوم پزشکی بوشهر با نام «سامانه کتاب دان» طراحی شد و سپس میزان اثربخشی سامانه مذکور در مقایسه با نرم افزار اصلی کتابخانه بر روی آزمودنی ها از طریق پرسشنامه استاندارد «مقیاس برآورده ساختن نیازهای مرتبط با تجربه بازیکنان/کاربران» مورد سنجش قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس 22 استفاده شد. در بخش آمار توصیفی از مؤلفه هایی چون فراوانی، درصد فراوانی، آزمون میانگین، واریانس، و انحراف معیار، و در بخش آمار تحلیلی از آزمون هایی چون تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تی تک متغیره، و تی زوجی استفاده شد . نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نرم افزار اصلی کتابخانه به لحاظ میزان انطباق با مؤلفه های خودتعیین گری کاربران با میانگین وزنی 38/3 از سطح پایینی برخوردار است و در مقابل سامانه کتاب دان از نظر میزان انطباق با مؤلفه های خودتعیین گری کاربران با میانگین وزنی 40/5 وضعیت مطلوبی دارد. همچنین میزان اثربخشی سامانه کتاب دان بر تمامی مؤلفه های چهارگانه خودتعیین گری بیش از حد متوسط بود، در حالیکه میزان اثربخشی نرم افزار اصلی کتابخانه بر تمامی مؤلفه های چهارگانه خودتعیین گری به جز مؤلفه «شایستگی» کمتر از حد متوسط گزارش شد. به علاوه، میزان انطباق نرم افزار اصلی کتابخانه با مؤلفه های خودتعیین گری دانشجویان دختر و پسر پایین تر از حد متوسط و میزان انطباق نرم افزار بازی وارسازی شده کتابخانه با مؤلفه های خودتعیین گری آنان در سطح بالایی قرار دارد. با توجه به ضرورت و اهمیت بازی وارسازی در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی بایستی مدیران این کتابخانه ها با در نظر گرفتن ساختارها، محرک ها و اجزای بازی و بر پایه نیازهای اساسی روانشناختی کاربران به طراحی وب سایت هایی بپردازند که منجر به مشارکت هر چه بیشتر کاربران در بهره مندی از خدمات اطلاعاتی ارائه شده از طرف کتابخانه ها شود.

هدف:مطالعه تطبیقی سوء رفتار علمی در برخی کشورهای مورد اتهام شامل ایران، عربستان، ترکیه، مصر، فلسطین اشغالی، هند، پاکستان، امریکا، چین، ژاپن، کره جنوبی، سوئد، و فرانسه است. روش شناسی:تمامی پژوهش های کشورهای مذکور که از 2010 تا 2017 در پایگاه وب علوم (وب آو ساینس) نمایه و سپس به دلیل سوء رفتار علمی سلب اعتبار شده اند استخراج و به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. در این پیمایش تحلیلی با روش مقایسه ای و با رویکرد علم سنجی وضعیت مقالات سلب اعتبارشده برخی کشورهای مورد اتهام، از حیث میزان همکاری با کشورهای دیگر، دوره زمانی، میزان استنادهی ، انواع بدرفتاری های علمی به تفکیک کشورها، رشته ها، و حوزه های علمی بررسی گردید. یافته ها:بیشترین نوع سوء رفتار علمی، سرقت علمی و متعلق به رشته های حوزه علوم پایه است. چین بیشترین مقالات سلب اعتبارشده در رشته ها و حوزه های مختلف علمی داراست.  بیشترین مقاله سلب اعتبارشده مربوط به حوزه علوم پزشکی است. نتیجه گیری:مقالات سلب اعتبارشده در سال های اخیر روند روبه رشدی داشته است. در مجموع،  ایران، هند، و پاکستان بیشترین میزان سوء رفتار را نسبت به کل تولیدات علمی داشته اند.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت مزایا و معایب شبکه های اجتماعی اینترنتی در حوزه خواندن و راهکارهای اثربخشی از دیدگاه اعضای کتابخانه های عمومی شهر سنندج می باشد. روش: مطالعه حاضر از نوع کیفی است و داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. افراد مشارکت کننده 24 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر سنندج در تابستان سال 1395 بودند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری اطلاعات با روش تحلیل موضوعی انجام گرفت. یافته ها: بر اساس اهداف پژوهش تحلیل داده ها منجر به استخراج 38 موضوع اصلی در 3 مقوله کلی شامل مزایا، معایب و راهکارهای اثربخشی گردید. در مقوله مزایا، موضوعات اصلی شامل دسترس پذیری اطلاعات، آگاهی بخشی، جذابیت ها، تبادل اطلاعات، برقراری ارتباط، شکل گیری اجتماعات خواندن، پر کردن اوقات فراغت، ترویج فرهنگ خواندن، بازاریابی، ایجاد رغبت و خودانگیختگی در خواندن، افزایش خواندن و کسب مشاوره بودند. در مقوله معایب، موضوعات شامل ضعف محتوا، اتلاف وقت، تغییر رفتار خواندن، نیازمندی ها، اثرات مضر بر جسم، اعتیاد به استفاده، جذابیت های بصری و خدمات منحرف کننده از خواندن، ناپایداری محتوا، محدودیت های ساختاری، عدم کسب لذت از خواندن، مجازی بودن، ترغیب به بی هدفی در خواندن، عدم دستیابی به دستاورد روشن، عدم سازماندهی اطلاعات، تغییر ذائقه و ترجیحات مطالعاتی، تأثیر منفی بر حوزه نشر و دشواری پذیریش و سازگاری با رسانه جدید در بین مسن ترها بودند. موضوعات مقوله اثربخشی نیز فرهنگ سازی، ایجاد شناخت، آموزش، محتواسازی، شبکه سازی، نیازسنجی، نیازسازی، هدف گرایی و برنامه ریزی و اعمال کنترل و نظارت بودند. هر کدام از موضوعات نیز دارای زیرموضوعاتی هستند. ارزش/اصالت: ارزش پژوهش حاضر در آن است که با ارائه اطلاعات مناسب در خصوص مزایا، معایب و راهکارهای اثربخشی استفاده از شبکه های اجتماعی در راستای خواندن، شیوه مواجهه صحیح با این رسانه اجتماعی و بهره گیری مؤثر از آن را در راستای خواندن به افراد نشان می دهد.

وضعیت مناسب ایران در توسعه علم و دانش در سطح بین المللی نشان دهنده نظام تصمیم گیری نهادینه شده در کشور در این بخش دارد. در اسناد بالادستی کشور نیز همواره به ایجاد جایگاه مطلوب کسب دانش و فناوری در کشور پرداخته شده است. در این مقاله سعی شده است با توجه به توسعه فناوری ها و زیرساخت های فناوری اطلاعات، کارکردهای فناورانه مدیریت اطلاعات علمی و فناورانه در زنجیره ارزش پژوهش و مدیریت منابع را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و زمینه سازی توسعه خدمات پژوهشی را در کشور بررسی نماییم. رویکرد این مقاله عمدتا رویکردی کیفی است و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و میدانی صورت می گیرد. ابتدا زنجیره ارزش نظام اطلاعات علمی و فناوری کشور و ذینفعان، کاربردها، نیازمندی ها بر اساس بررسی اسناد قبلی و بالادستی و بین المللی شامل اهداف و راهبردها، طرح ها و اقدامات و نظام خدمات شناسایی می گردد و همچنین خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات، فهرست، گروه بندی و تعریف خدمات و سیستم های مبتنی بر فناوری اطلاعات شناسایی می گردد و در نهایت کارکرد فناوری اطلاعات مدیریت اطلاعات علمی و زنجیره پژوهش بر پایه ذینفعان به عنوان یک مدل مفهومی ارائه می گردد.

مقدمه: هدف بررسی وضعیت منابع کتابخانه های عمومی استان بوشهر و مشخص شدن میزان آمادگی کتابداران کتابخانه های عمومی استان بوشهر در پاسخ گویی به نیاز اطلاعات سلامت مراجعه کنندگان به عنوان یکی از نیازهای اطلاعاتی مهم آنها است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف و نوع کاربردی، و از نظر شیوه گردآوری داده ها به روش پیمایشی- توصیفی انجام شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه و سیاهه وارسی استفاده شد. در این پژوهش 77 کتابدار مشارکت داشتند و 57 کتابخانه عمومی استان بوشهر بررسی شد. از آزمون کای اسکوار برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: بررسی وضعیت منابع و خدمات کتابخانه های استان بوشهر نشان داد که تعداد منابع اطلاعاتی در ارتباط با موضوع سلامت از نظر کمی ضعیف (5/2 درصد) است و خدمات اطلاعات سلامت نیز ارائه نمی گردد. همچنین بررسی میزان آمادگی لازم در کتابداران جهت ارائه منابع سلامت پایین ارزیابی شد که در بین آنان، بیشترین میزان آمادگی مربوط به فارغ التحصیلان کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به مدیران و برنامه ریزان کتابخانه های عمومی کمک می کند که به طور ویژه ای به مجموعه سازی در رده 610 کتابخانه ها اهتمام ورزند و کتابخانه های عمومی را مکانی مناسب برای پاسخ گویی به نیاز اطلاعات سلامت جامعه معرفی می کند. همچنین دسترس پذیری اطلاعات سلامت در کتابخانه های عمومی می تواند منجر به جذب کاربران سلامت به کتابخانه های عمومی و بهبود جایگاه کتابخانه های عمومی در جامعه اطلاعاتی شود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کیفی وب سایت های کتاب فروشی های برخط ایران است. روش : این پژوهش کاربردی با استفاده از روش ارزیابانه با رویکرد وب سنجی انجام شده است. جامعه آن را وب سایت ۷۲ کتاب فروشی برخط معرفی شده از سوی خانه کتاب ایران تشکیل می دهد. برای گردآوری داده ها از سیاهه وارسی وب کیوای ام استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که قدمت فعالیت حدود نیمی از کتاب فروشان کمتر از ۱۰ سال است و بیشتر آنان متعلق به بخش خصوصی هستند. ۸۲% از آنان در سه شهر تهران، قم، و مشهد فعال هستند و بقیه نیز در ۸ شهر ایران مستقر هستند. بیش از نیمی از وب سایت ها با دامنه IR ثبت شده بود. همچنین، وب سایت ها از نظر شاخص "قابلیت استفاده" در وضعیت متوسط و در شاخص "قابلیت عملکرد" در حد خوب هستند. از نظر شاخص "قابلیت اطمینان"، در وضعیت عالی و در شاخص "کارایی" در وضعیت خیلی خوب ارزیابی شدند. ارزیابی کلی وب سایت ها حاکی از آن است که هیچ وب سایتی در وضعیت ضعیف قرار ندارد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت وب سایت ها براساس معیارهای وب کیوای ام، در وضعیت متوسط قرار دارند.

تاخیر در انتشار پدیده ای است که می تواند بر اشاعه اطلاعات علمی تاثیر منفی داشته باشد. مقاله حاضر با هدف مطالعه وضعیت روزآمدی انتشار نشریات مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بررسی تاثیر ویژگی مجله ها بر تاخیر در انتشار آن ها انجام شده است. جامعه این پژوهش که با رویکرد کاربردی انجام شده، از تعداد 1156 مجله علمی پژوهشی و علمی ترویجی تحت پوشش وزارت علوم تشکیل شده است. در این راستا وضعیت انتشار تمامی این   مجله ها تا انتهای سال 1394 بر اساس سامانه ارزیابی نشریات و همچنین با مراجعه به وب سایت مجله ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از میان مجلات مصوب، 581 عنوان (25/50 درصد) به صورت روزآمد و بدون تاخیر منتشر می شوند. با این وجود نشریات علمی کشور به طور متوسط با 92/0 شماره تاخیر در انتشار مواجه بوده اند. نتایج پژوهش بیانگر وجود تفاوت آماری معنادار میان تاخیر در انتشار نشریات رشته ها و گروه های موضوعی مختلف بود. کمترین میزان تاخیر در نشریات گروه دامپزشکی و بیشترین میزان تاخیر در نشریات گروه علوم انسانی مشاهده شد. یافته ها نشان داد که متغیرهای رتبه مجله، برخورداری از سامانه پیوسته مدیریت، زبان انتشار، نمایه سازی در پایگاه های استنادی و همچنین سابقه و عمر مجله ها بر میزان تاخیر در انتشار آن ها تاثیرگذار است. به عبارت دیگر مجله های دارای رتبه علمی پژوهشی، برخوردار از سامانه پیوسته مدیریت، منتشر شده به زبان انگلیسی، نمایه شده در پایگاه های استنادی ملی و بین المللی و مجله های دارای سابقه و عمر بیشتر، از میزان تاخیی کمتری در انتشار نسبت به سایر مجله ها برخوردار بودند. نهایتا بررسی عملکرد ناشران این مجله ها در انتشار روزآمد مجلاتشان نیز بیانگر این است که نشریات دانشگاه های خوارزمی، علامه طباطبایی و شهید بهشتی از بیشترین میزان تاخیر در نشر برخوردار بوده اند.

هدف: هدف پژوهش بررسی کیفیت زندگی کتابداران کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی از نظر سلامت جسمی و روانی است. روش: جامعه پژوهش شامل تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی است که در زمان توزیع پرسش نامه در محل خدمت حضور داشته اند و در صورت تمایل پرسش نامه را تکمیل کرده اند. به علت کوچک بودن جامعه پژوهش، جامعه نمونه معادل جامعه پژوهش در نظر گرفته شد. از مجموع 158 نفر واجد شرایط تکمیل پرسش نامه 127 نفر به صورت داوطلبانه در این پیمایش مشارکت کردند. ابزار گردآوری داده ها، فرم کوتاه شده پرسش نامه استاندارد ویر و شربورن[1] بود که با استفاده از نرم افزار SPSS18 تجزیه و تحلیل شد. پایایی این ابزار با روش آلفای کرونباخ برابر 83/0 به دست آمد. یافته ها : یافته ها نشان داد عملکرد جسمانی و ایفای نقش جسمی کتابداران کتابخانه های عمومی آذربایجانغربی بیشتر از حد متوسط و سلامت روانی آنان در سطح کمتر از متوسط قرار دارد. کیفیت زندگی کتابداران کتابخانه های عمومی در تمام شهرهای استان نسبتاً مطلوب است. کیفیت زندگی کتابداران شهرهای چندقومیتی بیشتر از تک قومیتی و شهرهای کردنشین بیشتر از شهرهای ترک نشین است. بین سابقه خدمت کارکنان و وضعیت کیفیت زندگی آنان رابطه معناداری وجود دارد. بین جنس و رشته تحصیلی کارکنان با وضعیت کیفیت زندگی آنان رابطه ای وجود ندارد. نتیجه گیری: آگاهی از وضعیت سلامت جسمانی و روانی کتابداران و برنامه ریزی برای ارتقای سلامت آنان، به ارتقای کیفیت خدمات کتابخانه ای کمک شایانی خواهد کرد. در این مطالعه نقش تفاوت های قومیتی در وضعیت سلامت کتابداران بررسی شده است.

هدف:مطالعه طولی و مصوّرسازی تحول شبکه مشارکت بین المللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم. روش شناسی:با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی، همه مقاله های حاصل از همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی تا انتهای سال 2013 میلادی نمایه شده در پایگاه وب آوساینس (879,36 مقاله) مطالعه شد. یافته ها:87/20% از کل تولیدات علمی کشور از طریق مشارکت پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران از سایر کشورهای جهان انجام شده است. همکاری های بین المللی کشور از نرخ متوسط رشد سالانه 06/63% برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 179 کشور جهان همکاری داشته اند که از این میان، بیش از 64% از تولیدات مشارکتی حاصل همکاری با پژوهشگرانی از پنج کشور ایالات متحده امریکا، کانادا، انگلستان، آلمان، و استرالیا بوده است. بیشترین میزان همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی به حوزه های موضوعی مهندسی الکترونیک، علم مواد چندرشته ای، و ریاضیات کاربردی تعلق داشت. نتیجه گیری:براساس داده های وب آوساینس، شبکه همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی در سال 1969 متولد شده و در طول زمان، تحولات رشد یافتن (در هشت بازه زمانی) و کوچک شدن (در یک بازه زمانی) در این شبکه به وقوع پیوسته است. همچنین، در بررسی بازه های زمانی مختلف مشاهده شد که فقط تغییر ساختاری مهمی که در شبکه رخ داده، کاهش چگالی شبکه در طول زمان بوده است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه میان سطح پیچیدگی و فاصلهو » آذرخش « ،» سیمرغ « معنایی آیکون های رابط جس توجوی نرم افزارهای با میزان مطلوبیت آ نهاست. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از » نیکا « نظر شیوه گردآوری داد هها پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش شامل دو دسته کاربران و متخصصان بود. کاربران شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز و متخصصان شامل 30 نفر از اساتید رشته علم اطلاعات و دان ششناسی بودند. پس از شناسایی آیکو نهای مطلوب و نامطلوب توسط کاربران، سطح پیچیدگی و فاصله معنایی آیکو نها توسط متخصصان تعیین شد. یافت هها نشان داد که بین آیکو نهای مطلوب و نامطلوب از نظر سطح پیچیدگی و فاصله معنایی تفاوت معن اداری وجود دارد و میانگین سطح پیچیدگی و فاصله معنایی آیکو نهای مطلوب نسبت به آیکو نهای نامطلوب کمتر است. همچنین، رابطه معنادار و قوی بین سطح پیچیدگی با فاصله معنایی آیکو نها وجود دارد. هرچه پیچیدگی آیکون بیشتر شود، فاصله معنایی نیز بیشتر خواهد شد و بالعکس. عل یرغم اهمیت مطالعه رابطه سطح پیچیدگی و فاصله معنایی آیکو نها، پی شترمطالع های که به بررسی تأثیر ویژگ یهای شناختی بر مطلوبیت آیکو نهای نر مافزارهای کتابخانه ای پرداخته باشد، مشاهده نشد. این مطالعه م یتواند ویژگ یهای آیکو نهای مطلوب را آشکار ساخته و به طراحان در طراحی آیکو نهای مناسب یاری رساند و بدی نوسیله تعامل بهتر و آسانتری میان کاربران و سامانه کتابخان ههای دیجیتال به ارمغان آورد.