درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: این پژوهش در پی بررسی ساختار طبقه بندی رشته ها و همپوشانی آن ها در طبقه بندی موضوعی آی اس آی، به منظور شناسایی خطاهای نظام مند ناشی از آن در مطالعات علم سنجی است. روش: پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام پذیرفته است. جامعه پژوهش همه مقالات نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس در سال ۲۰۰۷ به همراه استنادهای آن ها در طول سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد نمایه نامه استنادی علوم اجتماعی با ۳۲۴۲۰ عنوان (۷۹/۳۲درصد)، بالاترین میزان همپوشانی را به نسبت کلّ مقالات خود با نمایه نامه استنادی جامع علوم دارد و نمایه نامه استنادی هنر و علوم انسانی نیز با ۱۳۰۸ مقاله (۴۷/۴درصد به نسبت حجم خود و ۱۶/۰درصد به نسبت حجم نمایه نامه استنادی جامع علوم)، کمترین میزان همپوشانی با نمایه نامه استنادی جامع علوم را دارد. این وضعیت منجر به افزایش حجم تولیدات علمی و میزان رؤیت پذیری برخی رشته ها شده است. بیشترین افزایش حجم نسبت به حجم اولیه و رؤیت پذیری نسبت به رؤیت پذیری اولیه در رشته های حوزه هنر و علوم انسانی مشاهده شد. جهت همپوشانی موضوعی یا تداخل محتوایی رشته های حوزه علوم بیشتر به سمت علوم اجتماعی است و برعکس؛ اما جهت همپوشانی موضوعی رشته های حوزه هنر و علوم انسانی با حوزه علوم و علوم اجتماعی تفاوت معناداری ندارند.

مقدمه: مطالعه حاضر به منظور شناسایی مهمترین عوامل موثر بر شکل گیری رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و در راستای سنجش میزان تاثیر این عوامل بر رفتار اشتراک دانش آنها انجام شد. پژوهش حاضر تلاش نموده است تا ضمن شناسایی و استخراج عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان، نوع روابط حاکم بین عناصر موثر بر آن را مشخص کند. روش شناسی: این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» و بر پایه آزمون برخی از عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. برای این منظور، پس از استخراج برخی از مهمترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش بر پایه مطالعه اکتشافی، فرم نظر سنجی تدوین و بر مبنای نظرات کسب شده از ۱۸ نفر از خبرگان این حوزه، با استفاده از آزمون فریدمن عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش شناسایی و استخراج شد. سپس الگوی مفهومی پژوهش طراحی و پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه محقق ساخته ، با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای، تعداد ۳۹۰ پرسشنامه توزیع گردید که ۳۷۱ پرسشنامه مبنای تحلیل داده ها قرار گرفت. برای آزمون الگوی پیشنهادی پژوهش و تحلیل داده ها از نرم افزار لیزرل و از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون فریدمن نشان داد که بر پایه نظر خبرگان؛ ارزش درک شده، انگیزش، سهولت درک شده و اعتماد عمده ترین عوامل موثر بر رفتار اشتراک دانش است. این عوامل در کنار دو عامل «نگرش به اشتراک دانش» و «قصد رفتاری» الگوی اولیه پژوهش را شکل داد. در این پژوهش، ۶ فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. از مجموع ۶ فرضیه طراحی شده در این پژوهش، ۱ فرضیه مورد تایید قرار نگرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ارزش درک شده بر قصد اشتراک دانش تاثیر مستقیم و معنی داری دارد. همچنین، نتایج نشان دهنده تاثیر مستقیم و معنی دار انگیزش بر نگرش و قصد اشتراک دانش بود. افزون بر این، تاثیر سهولت درک شده بر نگرش و قصد اشتراک دانش اثبات گردید. نگرش و قصد اشتراک دانش نیز به صورت مستقیم و معنی داری رفتار اشتراک دانش را شکل دادند. بحث و نتیجه گیری: در یک جمع بندی کلی از متغیرهای مورد مطالعه می توان گفت که اعتماد، انگیزش، نگرش و قصد اشتراک دانش به عنوان متغیرهای مهم و تاثیر گذاری در تحقق رفتار اشتراک دانش دانشجویان ایفای نقش می کنند و برای بروز و توسعه این رفتار باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند. از این رو، دانشگاه ها در صورتی که بخواهند فرایند اشتراک دانش را توسعه داده و سهم بیشتری از اشتراک علمی در درون دانشگاه را به دست آورند بایستی به اعتماد، انگیزش و نگرش دانشجویان به فرایند اشتراک دانش بیش از پیش توجه کنند. در واقع، رفتار اشتراک دانش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد اگر چه متاثر از کلیه عوامل مورد بررسی در این پژوهش بود لیکن میزان اعتماد، انگیزه آنها به اشتراک دانش، نگرش و قصد آنها به اشتراک دانش از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در چارچوب نتایج الگوی نهایی این پژوهش، نه تنها توجه به اعتماد، انگیزش، نگرش مثبت و قصد اشتراک دانش ضروری است، بلکه لازم است تا افزون بر توجه به توسعه ارزش درک شده از اشتراک دانش، بایسته ها و ملزومات زیرساختی اشاعه و اشتراک دانش تولید شده به منظور تسهیل این فرایند نیز وجود داشته باشد.

هدف:هدف این مقاله استخراج مولفه هامؤلفه های اصلی مطلوبیت در خریداران کتاب های فارسی دانشگاهی. روش شناسیشناسی:برای نیل به این هدف از روش پژوهش تحلیل محتوای توصیفی استفاده شده که گردآوری داده ها با استفاده از تحلیل محتوای متون و مصاحبه نیمه باز با 200 خریدار کتاب های دانشگاهی از سه ناشر دانشگاهی: سمت، مرکز نشر دانشگاهی، و دانشگاه تهران در مدت سه ماه (مهر – آذر 1394) انجام شد. یافته ها:یافته هااز نظر مصاحبه شوندگان سه  مولفهمؤلفه نهایی: کیفیت محتوا، اعتبار کتاب، و نیاز اطلاعاتی؛ به عنوانبه عنوان مقوله های اصلی مطلوبیت شناخته می شوند. علاوه بر آن، اولین اولویت خریداران در اخذ تصمیم خرید، قیمت کتاب ، در نهایت اولویت هریک از مولفه ها نسبت به دیگر مولفه ها با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری براساس بار عاملی هر مولفه انجام شد و پس از آن  به ترتیب به میزان عرضه کتاب، نیاز اطلاعاتی خریدار، کیفیت کتاب، اعتبار ناشر، و در نهایت، میزان تقاضا (جایگاه کتاب در سبد فرهنگی خانوار) برای هر کتاب است. بحث و نتیجه گیری: افزایش کیفیت کتاب های دانشگاهی و برقراری ارتباط بهتر و بیشتر میان سرفصل های آموزشی دانشگاه ها و کتاب های چاپ شده می تواند تا حد زیادی خرید این کتاب ها را بهبود بخشد.

دانش مربوط به فرآیندهای سازمانی یکی از مهمترین انواع دانش سازمانی است. بخش قابل توجهی از سرمایه های دانشی که در حین فرآیندهای کاری توسط کارکنان سازمان تولید می شود، با جدایی افراد از سازمان از دست می رود و امکان بازیابی آن وجود ندارد. بنابراین ، اکتساب و بازیابی این دانش ارزشمند برای استفاده مجدد ضروری است. این پژوهش، به دنبال ارائه مدلی به منظور اکتساب دانش فرایندها است و مدل اکتساب دانش فرایندها با استفاده از استنتاج مبتنی بر مورد پیشنهاد شده است. استنتاج مبتنی بر مورد، رویکردی در هوش مصنوعی است که بر مبنای نظریه ادراکی پایه گذاری شده است. مدل پیشنهادی پژوهش در قالب سیستم نرم افزاری طراحی و در بانک اقتصاد نوین پیاده سازی شده است. یکی از خروجی های این پروژه را می توان بهبود تصمیم گیری مسئولین شعب دانست. این مدل علاوه بر کلیات، جزئیات دانش را نیز نشان می دهد. همچنین می تواند علاوه بر دانش موفقیت، موارد شکست را نیز مدلسازی کند. بعلاوه، استفاده مجدد از دانش فرایندها راحت تر صورت گرفته و سرعت تصمیم گیری برای اجرای فرایند افزایش می یابد. با توجه به امکان استفاده مجدد از دانش های پیشین، کیفیت تصمیم گیری افزایش می یابد. از آنجا که درس آموخته های موفقیت و شکست در مورد فرایند موجود است لذا ریسک اجرای فرایند کاهش می یابد. این مدل علاوه بر روش استخراج، مدلسازی دانش را نیز تسهیل می کند. در مدل پیشنهادی از مستندات موجود استفاده می شود و نیاز به تعامل زیاد با خبره کاهش می یابد.

در نظام های نوشتاری، رابطه یک- به -یک میان واج ها و نگاره ها همواره برقرار نیست. از آنجایی که در نظام نوشتاری فارسی واکه های کوتاه اغلب فاقد صورت نوشتاری هستند، تعداد حالت های ممکن خواندن کلمات خارج از واژگان افزایش می یابد و به این ترتیب عمق خط فارسی زیاد در نظر گرفته می شود. اما علیرغم وجود چنین ویژگی هایی در خط فارسی، فارسی زبانان هنگام خواندن کلمات فارسی موجود در واژگان ذهنی خود و کلماتی که برای اولین بار با آن ها در متون گوناگون مواجه می شوند، قادرند رشته حروف را تبدیل به واج کنند. این پژوهش نشان می دهد فارسی زبانان با استفاده از روشی ساختاری-احتمالاتی، هنگام خواندن، رشته حروف را به رشته واج ها تبدیل می کنند. منظور از بخش ساختاری روش، استفاده فارسی زبانان از اطلاعات زبانی از قبیل: ساختواژه فارسی، قواعد واژ واجی فارسی و آشنایی با صورت نوشتاری و تلفظ کلماتی است که با الگوهای ساختواژی عربی مطابقت دارند. منظور از بخش احتمالاتی، در نظر گرفتن احتمال وقوع واکه های کوتاه با توجه به بافت نوشتاری است که این واقعیت می تواند فارغ از اطلاعات زبانی فارسی زبانان صورت پذیرد. در تحقیق حاضر مدلی ساختاری-احتمالاتی معرفی و عملکرد آن با نرم افزارهای تبدیل حرف به واج فارسی مقایسه شده است. به طور کلی این نتیجه به دست آمد که عملکرد مدل ساختاری-احتمالاتی پژوهش برای ارائه برونداد واجی کلمات خارج از واژگان، در مقایسه با نرم افزارهای تبدیل حرف به واج فارسی بهتر و به تلفظ فارسی زبانان نزدیک تر است.

هدف: آشنایی با مفهوم رده بندی های مردمی، نقاط قوت و ضعف آنها، و پیشنهاد در راستای بهره گیری از نقاط قوت رده بندی های مردمی برای تقویت نظام های سازماندهی دانش. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای است که در آن، ادبیات حوزه رده بندی های مردمی و پژوهش های انجام شده در این زمینه مرور و تحلیل شده است. نتیجه گیری: رده بندی های مردمی و نظام های سازماندهی دانش حرفه ای (مانند اصطلاح نامه ها، هستی شناسی ها، و طرح های رده بندی) هریک نقاط قوت و ضعفی دارند که تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف نیازمند مطالعات جدی در این زمینه است. با تکیه بر نقاط قوت رده بندی های مردمی و کشف و تحلیل ساختار و الگوهای پنهان موجود در این رده بندی ها می توان برای تقویت و روزآمدسازی نظام های سازماندهی دانش حرفه ای عمل کرد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر رفتار مشتری محور با میانجی گری دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان طراحی و اجرا گردید. روش: در این پژوهش پیمایشی، از روش آماری همبستگی از نوع معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه مورد بررسی کل کتابداران استان کرمان بود. نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران 135 مشارکت کننده برآورد شد که به شیوه خوشه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از چهار پرسشنامه استاندارد بازاریابی داخلی، رفتار مشتری محور، دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی استفاده گردید. داده های به دست آمده به روش معادله یابی ساختاری با کمک نرم افزارهای AMOS و PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که اولاً مدل از برازش خوبی برخوردار است. نتایج نشان داد که بازاریابی داخلی بر رفتار مشتری محور تأثیر معناداری دارد و بر دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی نیز تأثیر دارد. دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی نیز بر رفتار مشتری محور تأثیر معناداری دارد و در نهایت دلبستگی شغلی بر تعهد عاطفی تأثیر مثبت و معنادار دارد. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر نشان دادن این نکته است که با برآورده شدن نیازهای کارکنان در سازمان (بازاریابی داخلی)، دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی، کتابداران مشتری محور می شوند و ارتباط بهتر و مؤثرتری با مراجعان برقرار می کنند.

هدف: هدف عمده ی این پژوهش ارائه ی چارچوبی جهت ایجاد مخزن سازمانی در دانشگاه های کشور است. این پژوهش بیان می کند چگونه می توان برای ایجاد یک مخزن سازمانی اقدام کرد، و تنها مسائلی که پیرامون ایجاد یک مخزن سازمانی وجود دارد را شرح می دهد. روش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی-توسعه ای است. همچنین این پژوهش از نظر جمع آوری اطلاعات با روش توصیفی و مشاهده ی نمونه ها انجام گرفته است و از یک سیاهه ی وارسی به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است. چهار مخزن سازمانی مربوط به کالج سلطنتی لندن، دانشگاه علوم و فناوری هنگ کنگ، مدرسه بازرگانی آی سی اف اِی آی و دانشگاه پردو به عنوان نمونه بررسی شدند. یافته ها: با توجه به اطلاعات به دست آمده از نمونه ها، هر یک از عناصر مربوط به مخزن سازمانی مورد بررسی قرار گرفتند و محدوده ی مربوط به هرکدام مشخص شد. در نهایت ارتباط بین هر یک از این عناصر به وسیله ی یک نمودار نشان داده شد. دانشگاه های کشور با توجه به این مدل می توانند به ایجاد یک مخزن سازمانی در دانشگاه اقدام نمایند.

مقدمه: رفتار اطلاع یابی از مهمترین موضوع های مورد توجه پژوهشگران، برای شناسایی نیازهای واقعی و مشکلات استفاده کنندگان در بازیابی و استفاده از اطلاعات است و در این میان پیامد نگاه فرایندی به جست وجوی اطلاعات، بازنگری در نحوه و نوع خدمات اطلاعاتی است که می توان به مراجعه گنندگان ارائه کرد. هدف این پژوهش مقایسه رفتار اطلاع یابی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان در تدوین پایان نامه بر اساس الگوی فرایند جست وجوی اطلاعات Kuhlthau در سال 1391 خورشیدی و در محیط کتابخانه ای و الکترونیکی بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه نارمنجی است که بر اساس پرسشنامه «کراکر» با عنوان «پرسشنامه فرایند پژوهش» بومی سازی شده است. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تأیید و نارمنجی(1389) میزان Cronbach's alpha را جهت پایایی پرسشنامه، برای جنبه های شناختی (اندیشه ها) 78درصد و برای جنبه های عاطفی 87درصد ذکر نموده است (6). جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد در حال تحصیل ورودی سال 1390 تا 1388 خورشیدی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 196 نفر تعیین شده و نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام گرفت. نوع آمار، توصیفی (میانگین و توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون تی مستقل و همبستگی پیرسون) و نرم افزار مورد استفاده SPSS20 بوده است. یافته ها: دانشجویان دو دانشگاه مورد بررسی، مراحل الگوی Kuhlthau را با تفاوت های عمده ای طی کرده اند؛ به طوری که فقط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در یک یا چند مرحله از ترتیب مراحل این الگو تبعیت کرده است. در حیطه احساسات، در مراحل اول (شروع) و ششم (ارائه) تفاوت معناداری بین دانشجویان دو دانشگاه مشاهده شد. تفاوت در حیطه کنش ها (مجموع مراحل) بین دو دانشگاه معنادار بود. بررسی رابطه جنسیت با مراحل الگوی Kuhlthau نشان داد که تنها بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) و نمره کل حیطه احساسات بین دو جنس اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین بین مرحله سوم (بررسی اطلاعات) حیطه احساسات با سن دانشجویان رابطه معکوس و معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دانشجویان دانشگاه اصفهان در تدوین پایان نامه مطابق با مراحل الگوی Kuhlthau عمل نکرده اند و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز تنها از یک پنجم ترتیب آن پیروی کرده اند. در برخی مراحل حیطه احساسات و حیطه کنش ها بین رفتار اطلاع یابی دانشجویان دو دانشگاه تفاوت معناداری وجود دارد. بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) حیطه احساسات الگوی Kuhlthau با جنسیت رابطه معناداری وجود دارد به نحوی که مردان اطمینان بیشتری در فرایند جست وجوی اطلاعات از خود نشان می دهند. همچنین بین احساسات مرحله سوم (بررسی اطلاعات) با سن رابطه معکوس و معناداری وجود دارد به طوری که با افزایش سن دانشجویان تردید کمتری در فرایند جست وجوی اطلاعات از خود نشان می دهند.

هدف: شناسایی و تعیین ویژگی های نسخ خطی بافت اطلاعاتی ایرانی-اسلامی برای توصیف آنها از دیدگاه سازماندهی اطلاعات و دانش.<br /> روش شناسی: این پژوهش توسعه ای-کاربردی با روش تحلیل محتوا انجام شده است. با استفاده از روش اسنادی و فن دلفی، ویژگی های (داده های) نسخ خطی بافت اطلاعاتی ایرانی-اسلامی استخراج و تنظیم شد. 14 متخصص و صاحب نظر در حوزه های نسخه پژوهی و سازماندهی اطلاعات و دانش با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین از پرسشنامه برای شناسایی ویژگی های نسخ خطی بافت اطلاعاتی ایرانی-اسلامی استفاده شد.<br /> یافته ها: برای توصیف و سازماندهی نسخ خطی بافت اطلاعاتی ایرانی-اسلامی، 19 ویژگی اصلی و 224 ویژگی فرعی نیاز است. ویژگی های اصلی عبارت اند از: عنوان، نویسنده، نوع نسخه، اصالت، رده بندی، شناسگر، موجودی، شرایط دسترسی، حفاظت، ساختار محتوا، استنساخ، موضوع، تصحیح، حقوق نسخه، زبان، اشیای مرتبط، اجازه (گواهی نقل)، مشخصات ظاهری، و یادداشت.<br /> نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر می تواند برای ایجاد یک پروفایل کاربردی فراداده ای جهت توصیف و سازماندهی نسخ خطی بافت اطلاعاتی ایرانی-اسلامی به ویژه در محیط الکترونیکی به کار رود. همچنین نقاط دسترسی مناسبی برای بهبود دسترس پذیری به این منابع برای پژوهشگران فراهم می کند که به پیروی از آن، توسعه مطالعات نسخه پژوهی و افزایش تولیدات علمی مربوط را به دنبال خواهد داشت.

هدف: این تحقیق با هدف تحلیل کارایی نسبی و تحلیل حساسیت شاخص های کتابخانه های نهادی استان ها انجام گرفته است. روش: روش تحقیق مورد استفاده کاربردی بوده است و ۶ شاخص ورودی و ۳ شاخص خروجی از مستندات و آمارهای کتابخانه ای استخراج شده است. جامعه آماری تمامی استان های کشور در سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ بوده است. از مدل ریاضی تحلیل پوششی داده ها برای محاسبه کارایی استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان از حضور هرمزگان، خراسان جنوبی و قزوین در سه رتبه اول و استان های آذربایجان غربی، فارس و یزد در سه رتبه نهایی دارد. حساس ترین شاخص در کل شاخص ها، شاخص تعداد اعضا در خروجی ها بوده است و بالقوه ترین شاخص تعداد صندلی ها در ورودی ها می باشد. در تحلیل کیفیت رتبه ها و مقدار ارقام کارایی، استان های مازندران، خراسان شمالی و ایلام را می توان جزء باکیفیت ترین استان های کارا دانست؛ اما در میان استان های ناکارا استان های خراسان رضوی و اصفهان بهترین کیفیت ارقام کارایی را دارا بودند. در مجموع برای هر استان توجه به شاخص های حساس و برنامه ریزی برای کاهش حساسیت های بالا پیشنهاد می گردد