محمود نظری

شهدا آگاهانه راه پرافتخاری را انتخاب کردند. آگاهی و شناخت آنان منبعث از مبانی فکری و روایتگر اندیشه فلسفی آنهاست. می توان از لابلای وصیت نامه ها مبانی فلسفی آنها را استخراج و ارائه کرد. هدف این مقاله کشف مبانی فلسفی آموزه های تربیتی مندرج در وصیت نامه شهدای دانشجوی دوران دفاع مقدس جهت ارئه راهکارهای تربیتی برای دست اندکاران امر تعلیم وتربیت است. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت اسنادی تحلیلی است. جهت تحلیل از شیوه "تحلیل محتوای عمیق" استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد در وصیت نامه شهدا درمورد هستی شناسی به اندازه ای پرداخته شده است که خواننده با مراجعه به وصیت نامه های شهدای دانشجو تصویر روشنی از خداوند و هستی، تعلق هستی به خداوند و تقابل حق وباطل و فناپذیری دنیا به دست می آورد. درعین حال در وصیت نامه شهدای دانشجو به چیستیِ هستی به میزان کم تری توجه شده است. در بعد انسان شناسی شهدای دانشجو در هیأت فیلسوف تمام عیار ظاهر شده و به ویژگی های انسان ازجمله آزادی، اراده ، شناساگربودن ، مسئولیت پذیری، پاک سرشت بودن و ترکیب جسم و روح پرداخته اند. درخصوص شناخت شناسی، بیشترین استناد شهدا برای شناخت، وحی و در مرتبه بعد کاریزما و درنهایت عقل است. اغلب شناخت شهدا را می توان جزو شناخت حصولی و از نوع عین الیقین محسوب کرد. در زمینه ارزش شناسی آنان توجه بارزی به نقش اراده و آگاهی در شکل گیری خیر و ارزش داشته و به ارزش های عبادی و اخلاقی به خوبی پرداخته اما به منشأ ارزش ها توجه کمی داشته اند.

مسأله عاطفی شر، مسأله ای است که برای کسی که در حال رنج کشیدن است رخ می دهد و به هیچ عنوان مساله ای فلسفی یا منطقی نیست، بلکه مسأله ای از نوع دینی، شخصی و عاطفی می باشد. در حقیقت این مسأله زمانی دامنگیر انسانِ خداباور می شود که با بروز شری که او را بی پناه و سرگشته ساخته است، احساس رهاشدگی و تنهایی می کند و نسبت به اطاعت از خدای خویش سست می شود؛ انسان در این حالت تشنه انکشاف عشق الاهی، حضور فعال، نوازش، توجه و مراقبت خدا است. دنبال راهی است که رابطه خود را با خدا بهبود بخشد و عشق و اعتماد آسیب دیده خود را به خدا اصلاح و ترمیم کند. مراقبت های شبانی از جمله پاسخ هایی است که مسیحیت در مواجهه با مساله عاطفی شر ارائه نموده است. این پاسخ ها برآمده از الاهیاتی است که رسالت واسطه گری در ابراز عشق و مراقبتِ الاهی به همه نیازمندان مراقبت را بر دوش دارد. در این راستا روش هایی برای ایجاد ارتباط با فرد رنج دیده ارائه می گردد و به کشیشان می آموزد چگونه با رنج دیده همدردی کنند و بدین ترتیب بتوانند از سنگینی رنج وی بکاهند.

با شکل گیری دهکده جهانی که افزایش ارتباط میان جوامع زبانی مختلف رابه همراه داشت،اختلافات بین فرهنگی بروز کرده،بستری برای ایجادسوء تفاهمات میان طرفین گفتگو شد.به پیامداین پدیداری بود که اواسط دهه هشتادمیلادی گروهی ازکارگزاران فراهم سازی کلاس های زبان خارجی درسطح اروپا و امریکا،برای پیشگیری ازنمودچنین سوءتفاهماتی،مباحث فرهنگی رادربرنامه های آموزشی خودگنجاندند.امانکته قابل تأمل دراین میان،پنهان ماندن این واقعیت ازنظرهابودکه تسلط برفرهنگ جامعه زبانی مقصد،تنها و نهایی ترین راه پیشگیری ازبروز اختلافات بین فرهنگی نیست،چرا که افراد درارتباطات بین فرهنگی نه با فرهنگ مقصد،بلکه بافرهنگ(نوپای) سومی،برآمده ازکنش ها و واکنش ها میان فرهنگ خودی وفرهنگ بیگانه،رو به رویند که توان درک و اداره آن افزون برشناخت فرهنگ مقصد،نیازمندمهارت های فراتری است که به مجموعه این مهارت ها توانش بین فرهنگی اتلاق می شود؛درمقاله حاضر،نگارندگان درابتدا با برشمردن این مهارت ها،به تعریف توانش بین فرهنگی می پردازند و آن رابه عنوان یک ضرورت در آموزش زبان های خارجی معرفی می کنند و در ادامه، با تأکید بر الزام آموزش توانش بین فرهنگی در کلاس های زبان خارجی، چگونگی تحقق این مهم را شرح می د هند.