علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۹۸۱ تا ۳٬۰۰۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.

۲۹۸۱.

امکان سنجی جایگزینی منابع مرجع الکترونیکی رایگان به جای منابع مرجع چاپی در کتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: الهام عسکریان کاخ رحمت الله فتاحی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا تحلیل ساختار منابع مرجع منابع مرجع الکترونیکی مطالعه کاربردی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۱۲

پژوهش حاضر، به منظور بررسی امکان جایگزینی منابع مرجع الکترونیکی رایگان به جای منابع مرجع چاپی، به روش کتابخانه ای (بررسی متون) و موردپژوهی و تحلیل محتوا انجام شده است. از بین 1364 منبع مرجع چاپی موجود در دانشگاه فردوسی مشهد مربوط به سال های 1990 تا 2006 میلادی، 25 منبع (5 دایره المعارف، 5 راهنما، 5 واژه نامه، 5 اطلس، و 5 زندگینامه) انتخاب گردید. همچنین، 25 منبع مرجع الکترونیکی معادل آنها نیز برگزیده شد. در هر یک از این منابع، 5 مدخل (در مجموع 250 مدخل) ارزیابی شد و پس از مقایسه میانگین نمره های حاصل از ارزیابی، قابلیت پاسخگویی منابع الکترونیکی و نیز چاپی به اطلاعات مورد نیاز، مشخص شد. بین میانگین نمرات کل حاصل از ارزیابی منابع الکترونیکی و منابع چاپی تفاوت معنی دار وجود داشت. از آنجا که تفاوت نمرات، در انواع منابع مورد نظر پژوهش (دایره المعارف ها، راهنماها، واژه نامه ها، اطلس ها، و زندگینامه ها) به نفع گروه منابع الکترونیکی بوده است، منابع مرجع الکترونیکی رایگان قابلیت زیادی برای جایگزینی، به جای منابع مرجع چاپی دارند. همچنین، بین میانگین نمره های کسب شده از ارزیابی شاخص های کیفیت محتوای منابع مرجع چاپی و منابع مرجع الکترونیکی تفاوت معنی دار، به نفع گروه الکترونیکی بوده است. بدین معنی که به لحاظ محتوایی، این احتمال وجود دارد که منابع مرجع الکترونیکی رایگان بتوانند جانشین منابع مرجع چاپی مشابه و معادل شوند. از طرفی، تفاوت معنی دار بین نمره های دریافتی حاصل از مقایسه شاخص های سنجش قابلیت های جستجو و ساختار منابع مرجع چاپی و الکترونیکی نشان داد که منابع مرجع الکترونیکی رایگان، قابلیت جایگزینی زیادی به جای منابع مرجع چاپی مشابه و معادل دارند.

۲۹۸۲.

ارزیابی سرمایه های فکری و اجتماعی شرکت های رتبه بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کامران فیضی محمدحسین رونقی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: سرمایه فکری سرمایه ساختاری سرمایه رابطه ای سرمایه انسانی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۸۹۰ تعداد دانلود : ۷۴۸

در جهان رقابتی کنونی، یک شرکت علاوه بر توجه به سرمایه های فیزیکی، نیازمند کنترل و ارزیابی سرمایه های غیرفیزیکی نیز است. در این بین، حفظ و نگهداری سرمایه های فکری و اجتماعی یک سازمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مقاله حاضر ضمن معرفی ابعاد مختلف این دو سرمایه حیاتی، به ارزیابی آنها در بین سازمان های ایرانی که در صنعت پویای فنّاوری اطلاعات مشغول فعالیت هستند، پرداخته است. در ادامه، پژوهشی پیمایشی با هدف سنجش ابعاد گوناگون سرمایه های فکری و اجتماعی در بین سازمان های رتبه بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران و مقایسه رابطه این نوع سرمایه ها با رتبه بندی آنها توسط این شورا انجام شده است. هدف دیگر این پژوهش، بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و اجتماعی و امتیاز هر شرکت در قالب یک مدل است. در این پژوهش، ارتباطات بین عوامل در قالب فرضیه هایی مورد تحلیل آماری قرار گرفته اند و نتایج به اختصار بیان شده است.

۲۹۸۳.

تعامل در بازیابی اطلاعات و واکاوی مدل های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرحناز صدوقی علی ولی نژادی حسین وکیلی مفرد حافظ محمد حسن زاده حمید بورقی

منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) زمستان ۱۳۹۰ ویژه نامه ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات مدل سنتی بازیابی اطلاعات تعامل بازیابی اطلاعات مدل اپیزودی بلکین مدل شناختی اینگورسن مدل چندسطحی ساراسویک

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۰۰۸ تعداد دانلود : ۱۸۹۲

فرآیند جستجوی اطلاعات، فرآیندی تعاملی است زیرا کاربر بر فرآیند جستجو کنترل دارد و در این مسیر، دست به انتخاب می زند. پرسش کاربر ممکن است در طی این فرآیند با توجه به بازخوردهای حاصل از نتایج بازیابی، یک سیر تکاملی را طی کند. از طرف دیگر، درون نظام بازیابی اطلاعات، فرایندهایی وجود دارند که به غیر از کاربر، توسط هیچیک از عناصر این نظام (رایانه، رابط کاربری و ...) تحقق نمییابند. این مسأله به خصوص در مورد ""تعامل""، یعنی فرایند اتصال کاربر به سایر عناصر نظام و قضاوت ربط، نمود بیشتری دارد. این نوشته، نگاهی بر چیستی ""تعامل"" در بازیابی اطلاعات داشته است، سپس مدل سنتی بازیابی اطلاعات و نقاط قوت و ضعف آن را مرور کرده است. در ادامه، مدل های جاری بازیابی تعاملی اطلاعات (مدل اپیزودی بلکین، مدل شناختی اینگورسن، مدل چندسطحی ساراسویک، و بازخورد تعاملی اسپینک) به تفصیل، تفسیر شده اند.

۲۹۸۴.

کتابداری و اطلاع رسانی و مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد خندان

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶۷

کلید واژه ها: فلسفه علم پارادایم توماس کوهن علم بهنجار علم انقلابی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۸۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۳۸

هدف: هدف از این مقاله بررسی این امر است که آیا مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن، دارای مصداق یا مصادیقی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی هست یا خیر. روش: پس از بررسی اجمالی کتاب «ساختار انقلاب های علمی» و به ویژه مفهوم پارادایم در آن، نظریه پردازی های مربوطه در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی انتقادی قرار می گیرند و پیشنهادهایی مبنی بر لزوم نگرش پارادایمی در این حوزه ارائه می شود. یافته ها: کوهن پارادایم را محور اساسیِ اجماع و اتفاق نظر در یک جامعه علمی می داند. پس معنی پارادایم را نباید با «نحله»، «رهیافت»، «نظریه»، «پیش فهم» و نظایر آنها خلط کرد. به ویژه حضور «نحله های فکری متعارض» در یک حوزه علمی را نباید به معنی «وجود پارادایم های مختلف» دانست، زیرا کوهن وضعیت رقابت بین نحله های متعارض را وضعیت ماقبل پارادایمی می داند. با توجه به این مطلب، بسیاری از نظریه پردازی هایی که حول و حوش مفهوم پارادایم در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی انجام شده اند، از معنی مورد نظر کوهن دور افتاده اند. همچنین، مباحثی که درباره «نامگذاری» این رشته درگرفته اند، از این ضعف رنج می برند که به خصلتِ اجماع آفرینِ پارادایم و فقدان آن در کتابداری و اطلاع رسانی بی توجه بوده اند. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله کمک به تأملات مربوط به بنیان های نظری علم کتابداری و اطلاع رسانی و تدقیق در مفهوم پارادایم با توجه به مسائل این رشته است.

۲۹۸۵.

دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی: گروه ها، رشته ها، گرایش ها و مقاطع تحصیلی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا فدایی الهام برمر

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ 13 - 26

کلید واژه ها: دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی رشته تحصیلی گرایش گروه آموزشی مقطع تحصیلی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۳۳

هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه یک الگوی مناسب در خصوص گروه ها، رشته ها، گرایش ها و مقاطع تحصیلی دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد دانشکده می تواند با عنوان «علوم و فناوری اطلاعات»، و 14 رشته شامل «مدیریت رکوردها و آرشیو»، «مدیریت و سازماندهی نسخ خطی و آثار کمیاب»، «کتابداری و اطلاع رسانی»، «سیستم های اطلاعاتی»، «مدیریت دانش»، «تاریخ و فلسفه اطلاعات»، «مدیریت اطلاعات»، «مدیریت اطلاعات و کتابخانه»، «علم سنجی»، «اقتصاد اطلاعات و دانش»، «چاپ و نشر»، «سیستم های اطلاعات مدیریت»، «مرجع شناسی و خدمات اطلاعات» و «فناوری اطلاعات» فعالیت نماید. رشته کتابداری و اطلاع رسانی می تواند دارای 4 گرایش کتابخانه های دیجیتال، دانشگاهی، عمومی و تخصصی باشد. برنامه کارشناسی ارشد دوگانه برای کتابداری و اطلاع رسانی با رشته های ادبیات کودک، علم رایانه و مدیریت و کارشناسی ارشد دوگانه آرشیو با رشته های تاریخ، ادبیات، علم رایانه و مدیریت پیشنهاد می گردد.

۲۹۸۶.

رابطه محیط اطلاعاتی و سواد اطلاعاتی: مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهناز شیبانی حمیدرضا جمالی مهمویی امیررضا اصنافی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ 27 - 48

کلید واژه ها: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز سواد اطلاعاتی محیط های اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۴۴

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی محیط های اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز و رابطه این محیط ها با مهارت های سواد اطلاعاتی آنان می پردازد. روش: پیمایشی از نوع توصیفی_همبستگی و ابزار آن پرسشنامه ای بود که بین 278 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد که با نمونه گیری مطبّق انتخاب شده بودند، توزیع شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که محیط های اطلاعاتی اصلی این دانشجویان عبارتند از: محیط سایت کامپیوتر دانشگاه، کتابخانه و خوابگاه. همچنین پر اهمیت ترین دلایل دانشجویان جهت استفاده از محیط های اطلاعاتی عبارتند از: حضور افراد خبره و متخصص در آن محیط، آسان بودن برقراری ارتباط با افراد حاضر در آن محیط، افزایش دانش و تجربیات شخصی در نتیجه تبادل اطلاعات در آن محیط و امکان برطرف نمودن مسائل مربوط به تحقیق، پروژه و پایان نامه از طریق اطلاعات کسب شده از آن محیط. در خصوص وضعیت سواد اطلاعاتی، دانشجویان، در سطح 5 مهارت تعریف شده، از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و مهارت سواد اطلاعاتی دانشجویان کم است.

۲۹۸۷.

بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال های 1990-2010 در وبگاه علوم (Web of Science) با هدف ترسیم نقشه علمی این دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید رحمت الله فتاحی فرشید دانش فرامرز سهیلی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) تولید اطلاعات

تعداد بازدید : ۱۳۸۹ تعداد دانلود : ۷۲۸

هدف پژوهش حاضر بررسی تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد در یک دوره 20 ساله به منظور تعیین میزان همکاری گروهی و ترسیم ساختار علمی این دانشگاه بر اساس میزان استنادهای دریافتی مدارک منتشر شده ی پژوهشگران این دانشگاه می باشد. پژوهش حاضر مطالعه ای با استفاده از شاخص های علم سنجی است که با بکارگیری برخی از قوانین و روش های این حوزه از قبیل قاعده لوتکا، بردفورد و تحلیل استنادی به تحلیل داده های بدست آمده این پژوهش که از پایگاه وب آو ساینس گردآوری شده، پرداخته است. نتایج نشان داد که در این بازه زمانی، پژوهشگران این دانشگاه موفق به انتشار 2318 مدرک نمایه شده در WOS گردیده اند. نتایج نشان دهنده این است که توزیع فراوانی مشارکت نویسندگان این دانشگاه از قاعده لوتکا تبعیت می کند، همچنین توزیع فراوانی موضوعی مدارک هسته، تولید شده توسط نویسندگان این دانشگاه از قاعده برادفورد تبعیت می کند. نتایج همچنین نشان داد که دانشگاه فردوسی مشهد در تولید علم جهانی از نرخ متوسط رشد برابر با 2/34 درصد برخوردار بوده است. تحلیل استنادهای مدارک مورد بررسی نشان داد که بین تعداد نویسندگان مدارک با تعداد استنادهای دریافتی و میزان مشارکت یک نویسنده با تعداد مدارک منتشر شده توسط وی رابطه مثبت وجود دارد. در نهایت، ساختار علمی این دانشگاه بر اساس میزان استنادهای جهانی با استفاده از نرم افزار هیست سایت (Hist Cite) ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد که نقشه علم این دانشگاه از 9 خوشه موضوعی تشکیل گردیده است.

۲۹۸۸.

بررسی میزان انعکاس موضوعات کتابداری واطلاع¬رسانی در کتابهای درسی دوره متوسطه و پیش¬دانشگاهی (شاخه نظری) در سال تحصیلی 90-1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میثم جوان بخت اسماعیل وزیری مریم یقطین

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلید واژه ها: دوره متوسطه کتابهای درسی کتابداری و اطلاع رسانی پیش دانشگاهی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۴۷ تعداد دانلود : ۱۶۰۹

یکی از راههای شناساندن جایگاه هر رشته علمی برای جامعه و بخصوص دانشآموزان انعکاس مسائل مربوط به آن رشته در متون درسی است. نظر به اهمیت نقش محتوایی کتابهای درسی در انعکاس موضوعات و مسائل گوناگون و از طرف دیگر ناشناخته ماندن رشته کتابداری و اطلاعرسانی در دوران تحصیل برای دانش آموزان، در پژوهش حاضر میزان توجه به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاعرسانی در محتوای کتابهای درسی با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی و تحلیل گردید. ابزار اندازه گیری در این پژوهش چک لیست محتوای کتاب درسی بود. یافته های حاصل از بررسی 43 کتاب دوره متوسطه و پیش دانشگاهی شاخه نظری نشان داد کتابهای رشته علوم انسانی نسبت به سایر رشتهها بیشتر به موضوعات این رشته علمی توجه داشته اند. در بین کتابها از لحاظ میزان اطلاعات، کتاب «زبان فارسی» سال دوم دبیرستان مشترک تمامی رشتهها و از نظر تعداد دفعات کتاب «دین و زندگی» دوره پیشدانشگاهی مشترک تمامی رشتهها به موضوعات علوم کتابداری و اطلاعرسانی پرداخته اند. مقولة مرجع و کلیات در رشته کتابداری و اطلاعرسانی هم از نظر تعداد دفعات و هم از نظر حجمی که کتابهای درسی به آن پرداخته اند، بیشتر از سایر مقوله ها در کتابهای درسی دوره دبیرستان و پیشدانشگاهی شاخه نظری، منعکس گردیده است

۲۹۸۹.

بررسی میزان همپوشانی و امکان جایگزینی مجله های چاپی فارسی کتابخانه¬های دانشگاه فردوسی مشهد با مجله های الکترونیکی فارسی مرکز منطقه¬ای اطلاع¬رسانی علوم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین دیانی وجیهه حاجی محمدی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلید واژه ها: پایگاه اطلاعات مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری مجله های علمی ـ پژوهشی مقاله های تمام متن مجله های الکترونیکی مجله های چاپی مجله های فارسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۳ تعداد دانلود : ۸۲۷

پژوهش حاضر با هدف نشان دادن توان عملی پایگاه مقاله های تمام متن فارسی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در تکمیل مجموعه مقاله های فارسی موجود در کتابخانه های دانشگاه فردوسی، انجام گرفته است. جامعة مورد مطالعه، مجله های علمی ـ پژوهشی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجله های علمی ـ پژوهشی فارسی موجود در دانشگاه فردوسی و مجموعه ادواریهای الکترونیکی علمی ـ پژوهشی فارسی پایگاه مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری است که بین سالهای 1386 – 1382 و در چهار حوزة موضوعی علوم، علوم انسانی، فنی و مهندسی و کشاورزی، بررسی شده است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد: 1. از جمع کل 206 عنوان مجله مصوب وزارت علوم، پایگاه مرکز منطقه ای 142 عنوان را داراست که 15/63% در حوزه علوم، 66/66% در حوزة علوم انسانی، 28/54% در حوزة فنی و مهندسی و 80/87% در حوزة کشاورزی است. در نتیجه، میتوان از پایگاه مقاله های تمام متن فارسی مرکز منطقه ای به عنوان مکمل یا جایگزین مجله های چاپی فارسی دانشگاه فردوسی استفاده کرد. 2. از جمع کل 206 عنوان مجله مصوب وزارت علوم، دانشگاه فردوسی 125 عنوان مجله را داراست که 89/57% در حوزة علوم، 93/63% در حوزة علوم انسانی، 14/37% در حوزة فنی و مهندسی و 17/73% در حوزة کشاورزی است. در نتیجه، سابقه ای کامل از مجله های فارسی علمی ـ پژوهشی در کتابخانه های دانشگاه فردوسی وجود ندارد. 3. از بین 12 کتابخانه مورد بررسی در دانشگاه فردوسی، 50% از کاردکس و 6/41% از فهرست الفبایی برای تعیین موجودی و شماره های مجله ها استفاده میکردند، در حالی که 3/8% از هیچ گونه ابزاری استفاده نمیکردند. 4. از بین 12 کتابخانه دانشگاه فردوسی، تنها 2 کتابخانه از رونوشت فهرست مندرجات مجله ها و فهرست الکترونیکی مقاله ها، برای دسترسی به محتوای موضوعی مجله ها استفاده میکردند. 5. موفقیت بازیابی مقاله ها در پایگاه مرکز منطقه ای، از دانشگاه فردوسی بیشتر است. 6. سرعت بازیابی مقاله ها در پایگاه مرکز منطقه ای، از دانشگاه فردوسی بیشتر است. 7. مجموعه مجله های کتابخانه های دانشگاه فردوسی در مقایسه با پایگاه مرکز منطقه ای جامعیت کمتری دارد. بنابراین، فرضیه پژوهش تأیید می شود. 8. دانشگاه فردوسی مشهد به لحاظ مجله های گذشته نگر، از مجموعه الکترونیکی مرکز منطقه ای بینیاز نیست.

۲۹۹۰.

بررسی مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد و سنجش میزان همخوانی آن با معیارهای تخصصی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهری پریرخ مهدی زاهدی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: سیستم مدیریت اطلاعات مخازن سازمانی مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد سیستم مدیریت منابع علمی دانشگاه فردوسی مشهد سیماد تولیدات علمی دانشگاه ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۲ تعداد دانلود : ۸۶۷

یکی از وظایف مهم دانشگاه ها، انجام پژوهش و تولید دانش است. مخازن سازمانی، سیستم های مناسبی برای سازماندهی این دانش و دروازه اصلی برای نمایاندن سرمایه فکری دانشگاه و دسترس پذیر ساختن آن هستند. از سال 1385، دانشگاه فردوسی مشهد اقدام به طراحی مخزن سازمانی خود، یعنی «سیستم مدیریت منابع علمی دانشگاه فردوسی مشهد» (سیماد) برای گردآوری و سازماندهی اطلاعات علمی اعضای هیات علمی کرده است. هدف عمده این پژوهش، شناسایی ویژگی های یک مخزن سازمانی و بررسی میزان همخوانی وضعیت کنونی مخزن سازمانی موجود (سیماد) با آن ویژگی هاست. این پژوهش، از نوع کاربردی بود و با روش پیمایشی و مطالعه موردی انجام گرفت. برای اینکه بتوان از همه جنبه ها، اطلاعاتی در رابطه با موضوع مورد پژوهش به دست آورد، در گردآوری اطلاعات از چند دیدگاه، یعنی سازمان و سیستم و کاربران، وضعیت بررسی شد و در هر مورد شیوه و ابزار گردآوری مناسب به کار رفت. مشخصات یک مخزن سازمانی مطلوب به شش گروه و یا معیار دسته بندی شدند. این دسته بندی زیرساخت ابزارهای گردآوری اطلاعات و نیز ساختار تحلیل اطلاعات به دست آمده را تشکیل داد. یافته ها نشان داد که در مورد خط مشی ها و مستندات و استفاده از سیستم، ضروریست در مخزن سازمانی دانشگاه به بازنگری و تغییر پرداخته شود. از نظر مدیریت/ اداره، «سیماد» در وضعیت متوسط و در رابطه با چشم اندازها و سیاست ها و ویژگی های فنی، وضعیت مناسبی دارد. نتیجه آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که در مقایسه با معیارهای یک مخزن سازمانی مطلوب، به طور تقریبی، ویژگی های مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد در حد متوسط قرار دارد.

۲۹۹۱.

پویش محیطی برای گردآوری و استفاده از اطلاعات در فعالیت تصمیم گیری مدیران کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه باب الحوائجی محمدرضا فرهادپور

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ 135 - 152

کلید واژه ها: پویش محیطی تصمیم گیری کتابخانه های دانشگاهی محیط خارجی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۴۳

هدف: هدف این مطالعه رفتار پویش محیطی مدیران کتابخانه های دانشگاهی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور درگردآوری و استفاده از اطلاعات در تصمیم گیری و ترسیم آینده سازمان است. روش:روش پیمایش تحلیلی برای بررسی و تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها استفاده شده است. کتابخانه های مرکزی واحدهای بزرگ (33 واحد دانشگاهی) و بسیار بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی (61 واحد دانشگاهی) در سطح کشور جامعه آماری این مطالعه است. یافته ها: یافته ها نشان داد که بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 68/4)، فناوری (میانگین = 14/4) و اجتماعی و فرهنگی (میانگین = 4) از دیدگاه مدیران بخش های محیطی مهم و نامطمئن هستند به لحاظ تغییرپذیری بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 32/4)، فناوری (میانگین = 07/4) و اجتماعی و فرهنگی (میانگین = 94/3) از دیدگاه مدیران بخش های محیطی دارای نرخ تغییر بالا مشخص شده اند. بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 26/4)، فناوری (میانگین = 98/3) و رقبا (میانگین= 88/3) نیز بخش های محیطی پیچیده هستند. همچنین نتایج نشان داد که اطلاعات درباره محیط از منابع کتابخانه (میانگین= 25/4)، خدمات اطلاع رسانی الکترونیکی (میانگین=2/4)، مخاطبان و مشتریان (میانگین=06/4) و متخصصان مربوطه (میانگین=06/4) با تناوب و فاصله زمانی بیشتری در تصمیم گیری مدیران مورد استفاده قرار گرفته اند و عدم قطعیت محیطی درک شده در بخش مخاطبان و مشتریان و اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با سایر بخش ها رابطه همبستگی نسبتاً معنی داری با استفاده از اطلاعات منابع اطلاعاتی درباره محیط در تصمیم گیری دارد.

۲۹۹۲.

بررسی ویژگی های شخصیت کتابداران و اطلاع رسانان و ارتباط آن با خشنودی شغلی آنان در کتابخانه های تخصصی و پژوهشی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیده سپیده سیدعسگری نادر نقشینه رضا رستمی مسعود غلامعلی لواسانی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 33 - 57

کلید واژه ها: خشنودی شغلی کتابخانه های تخصصی و پژوهشی کتابدار و اطلاع رسان ویژگی های شخصیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۳۴

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه میان ویژگی های شخصیت کتابداران و اطلاع رسانان متخصص شاغل در کتابخانه های تخصصی و پژوهشی شهر تهران با خشنودی شغلی آن ها می پردازد. روش: روش پژوهش پیمایشی است و برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو و پیمایش خشنودی شغلی استفاده شده است. جامعه پژوهش کتابداران و اطلاع رسانان دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی شاغل در کتابخانه های تخصصی و پژوهشی شهر تهران است. یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن هستند که دو عامل شخصیت روان رنجورخویی و توافق با خشنودی کلی کتابداران و اطلاع رسانان از شغلشان رابطه منفی و معنادار (به ترتیب 05/0p< و 01/0p<) دارند که فرضیه پژوهش را درباره رابطه میان ویژگی های شخصیت و خشنودی شغلی در خصوص این دو عامل شخصیت تأیید می کند. یافته ها میان خشنودی کلی از شغل با ویژگی های جمعیت شناختیِ سن و سابقه کار رابطه معناداری را نشان نمی دهند. نتایج حاکی از رضایت مندی بیشتر مردان نسبت به زنان کتابدار و اطلاع رسان است.

۲۹۹۳.

فوکسونومی در کتابخانه های سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهشید التماسی مژگان التماسی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: برچسب فوکسونومی کتابخانه2 وب2 رده بندی کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۹۹

امروزه کتابداری اینترنتی و کتابخانه2، جایگاه ویژه ای یافته اند، از دیگر جهت، بحث سازماندهی مشارکتی منابع وب یا همان فوکسونومی سطح مواد الکترونیکی و اینترنتی مطرح است و میتوان گفت کتابخانه های فیزیکی را دربر نمیگیرد. این نوشته، بر اساس تجربه یک کتابخانه فنی دانشگاهی که از فوکسونومی برای ایجاد کتابخانه2 در راستای افزایش دسترسی و میزان استقبال مخاطبان کتابخانه از مواد موجود در آن و با هدف ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی کاربران کتابخانه، نوشته شده است تا نشان دهد، وجود چنین نظامی حتی در دنیای فیزیکی نیز قابل به کارگیری است. با توجه به وجود منابع ارزشمند علمی در کتابخانه های دانشگاهی و لزوم استفاده دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها از آنها در راستای بالا بردن و روزآمدی سطح آگاهیها، انجام چنین کاری در کتابخانه ها لازم به نظر میرسد. چالشها و فوایدی که در اجرای طرح ایجاد گردیده، همراه با راهکارهای رفع این نواقص، در این نوشته ارائه شده است. این مقاله با توجه به اینکه در واقع حاصل یک طرح است، از روش پژوهش عملیاتی استفاده نموده است

۲۹۹۴.

بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی استان کرمانشاه با استفاده از مدل پذیرش فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عادل سلیمانی کیومرث زرافشانی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات مدل پذیرش فناوری هنرستان کشاورزی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۲۱

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی در استان کرمانشاه با استفاده از مدل پذیرش فناوری2 است. این پژوهش از نوع تحقیقات پیمایشی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ترجمه شده دیویس، استفاده گردید. به منظور سنجش روایی پرسشنامه، از روش ترجمه معکوس بهره گرفته شد. اعتبار این پرسشنامه توسط پانل متخصصان تایید گردید و پایایی آن به وسیله آزمون آلفای کرونباخ برای کلیه بخش ها بالاتر از 7/0 محاسبه شد. جامعه آماری این مطالعه را 52 نفر از هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی در شهرستانهای کرمانشاه، اسلام آباد غرب، سنقر، روانسر، قصرشیرین و بیستون تشکیل دادهاند که با توجه به محدود بودن جامعه از روش سرشماری استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای برداشت ذهنی از مفیدبودن و نگرش به استفاده از فناوری اطلاعات اثر مثبت ومعنی داری بر تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات داشتند. تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات نیز اثر مثبت و معنی داری بر استفاده از فناوری اطلاعات داشت. همچنین، برداشت ذهنی از آسانی استفاده از فناوری اطلاعات بر نگرش به استفاده از فناوری اطلاعات اثر مثبت ومعنیداری داشت. نتایج این مطالعه میتواند دستاوردهایی برای برنامهریزان آموزش متوسطهکشاورزی داشته باشد، بدین صورت که سیاست گذاران آموزش متوسطه کشاورزی می توانند مفیدبودن فناوری اطلاعات را در فرآیند یاددهی- یادگیری به هنرآموزان یادآور شوند. از طرفی، آموزش در حد تسلط می تواندآسانی استفاده از فناوری اطلاعات را در هنرآموزان تقویت نماید

۲۹۹۵.

ویکی ها به عنوان ابزارهای مدیریت دانش در سازمان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین پاشائی زاد

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: مدیریت دانش ویکی دانش مشارکتی نرم افزار اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۶۹ تعداد دانلود : ۸۸۱

شرکت ها و سازمان ها در تلاش برای ارتقا و حفظ دانش و خرد کارکنان، در روش های مختلف طبقه بندی غرق شده اند. توجه به جنبه هایی از یک برنامه موفقیت آمیز مدیریت دانش می تواند منجر به خلق مزیت های رقابتی بسیاری گردد. از این رو، راه حل های متعددی برای مدیریت دانش، خلق و به کارگرفته شده است. ناخرسندانه، بسیاری از این راه حل های کاربردی به دلیل آنکه بیشتر بر فنّاوری تأکید داشته اند تا ایجاد یک فضای مساعد برای دریافت و به اشتراک گذاری دانش، با شکست مواجه شده اند. طرح های نوآورانه مدیریت دانش وسیله ای برای گردآوری و سازماندهی و دسترسی به اساسی ترین سرمایه یک شرکت یا سازمان، یعنی دانش، فراهم می کنند. نرم افزارهای اجتماعی و ابزارهای ارتباطی برای همکاری و تعامل با به کارگیری فنون اجتماعی به جای اجزای نرم افزاری، باعث به دست آوردن دانش از طریق روش های متعدد شده اند. ظهور و گسترش فنّاوری های اطلاعاتی، به ویژه اینترنت، امکانات بسیار زیادی را برای توسعه دانش در بین همه اعضای جوامع انسانی فراهم نموده است. یکی از پیامدهای بسیار مفید این فنّاوری، تولّد نوع خاصی از ابزارهای تولید دانش توسط عموم مردم و به صورت مشارکتی به نام ویکی1 است که امکان مشارکت و سهیم شدن تمامی افراد جامعه را در تولید و خلق و نیز مدیریت دانش فراهم نموده است. ویکی، نوعی نرم افزار سرور یا خدمتگر است و از یک یا مجموعه ای از صفحات وبی تشکیل شده و با این هدف طراحی شده است تا هر فردی که به آن دسترسی داشته باشد بتواند محتوای آن را با استفاده از یک زبان نشانه گذاری2 ساده شده، نوشته یا اصلاح نماید. در این مقاله، یکی از راه حل های نرم افزار اجتماعی، یعنی روش ویکی، در تولید و مدیریت دانش مورد بررسی قرار می گیرد.

۲۹۹۶.

مقایسه وضعیت موجود و مطلوب کتابخانه های دانشگاهی یزد در اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه مکی زاده سید حبیب الله میرغفوری

منبع: علوم و فناوری اطلاعات پاییز ۱۳۹۰ ویژه نامه مدیریت کتابخانه ها

کلید واژه ها: مدیران کارکنان کتابخانه های دانشگاهی مدیریت کیفیت فراگیر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۱۵ تعداد دانلود : ۸۱۸

اجرای نقش مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یک پدیده مترقی در سازمان ها و مراکز آموزشی و فرهنگی امری مهم محسوب می شود. به کارگیری شاخص ها و مدل های مدیریت کیفیت فراگیر در کتابخانه های این مراکز همراه با ایجاد تسهیلات و امکانات، میزان توفیق آنها را بیشتر و عملکرد آنها را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، نظام حمایتی مطمئن برای هر نوع اقدام اعم از تغییر بنیادی و محدود سازی، باعث توسعه و اصلاح و تحول فکری خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه وضعیت موجود و مطلوب کتابخانه های دانشگاه یزد در اجرای مدیریت کیفیت فراگیر از دیدگاه کارکنان و مدیران است. وضعیت موجود در این پژوهش به معنی چگونگی اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر در زمان حاضر است و منظور از وضعیت مطلوب، میزان انتظارات افراد از اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر است. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که مدیران وضعیت موجود را 3.33M= برآورد کرده اند. همچنین، نتایج آزمون تی مستقل برای بررسی تفاوت نگرش مدیران و کارکنان در وضعیت مطلوب حدود 33/4 و برای مدیران 22/4 به دست آمد که به نظر می رسد انتظار کارمندان از وضعیت مطلوب سطح بالاتری نسبت به انتظار مدیران دارد. نتایج آزمون تی وابسته برای بررسی تفاوت نگرش مدیران در وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معنی داری را در سطح (01/0 P <) نشان داد. نگرش کارمندان در مورد وضع مطلوب (39/0 S=، 15/4 = M) با نگرش آنها در وضع موجود (65/0 S=، 04/3 M=) تفاوت معنی داری داشت. با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندعاملی برای بررسی تفاوت نگرش کارکنان و مدیران زن و مرد در وضعیت کنونی، تفاوت نگرش زنان و مردان نسبت به وضع موجود کتابخانه ها معنی دار مشاهده نگردید و اثر تعاملی جنس با سمت در سطح 05/0 P< معنی دار به دست آمد. تفاوت نگرش افراد نسبت به وضعیت موجود و مطلوب در تمام اصول یازده گانه مدیریت کیفیت فراگیر از معنی داری بالا (01/0 P<) برخوردار بود. تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک تحصیلی بر اصول یازده گانه وضعیت موجود در سطح (05/0 P<) تفاوت معنی دار مشاهده گردید. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک بر اصول یازده گانه وضعیت مطلوب نشان داد که اثر سمت بر مؤلفه های وضعیت مطلوب معنی دار نیست، ولی نتایج مربوط به اثر مدرک نشان داد که افراد با مدارک تحصیلی متفاوت نگرش های متفاوتی در مورد اصول مربوط به وضعیت مطلوب دارند.

۲۹۹۷.

بررسی اثر سرمایه گذاری در فنّاوری اطلاعات (IT) بر بهره وری سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد فاریابی مینا تجویدی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات پاییز ۱۳۹۰ ویژه نامه مدیریت کتابخانه ها

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات فرآیند کسب و کار بهره وری سازمان تمرکززدایی از فرآیند تصمیم گیری در سازمان ها

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۶۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۲۲

افزایش رقابت جهانی، سازمان ها را مجبور می کند که از منابع موجود استفاده بهینه و کارا نمایند تا عملکرد سازمانی خود را بهبود بخشند. یکی از ابزارهای بهبود عملکرد سازمان ها، سرمایه گذاری در فنّاوری اطلاعات (IT) است که در سی سال گذشته رشد چشم گیری داشته است. درحالی که سازمان ها سعی دارند تا با سرمایه گذاری در فنّاوری اطلاعات، عملکرد سازمانی خود را بهبود بخشند، بسیاری از مطالعات پیشین نشان دهنده غیرمعنی دار بودن اثر فنّاوری اطلاعات بر بهره وری سازمان هاست. در سال های اخیر، برخی مطالعات کوشش نموده اند تا عدم صحت تناقض IT–بهره وری را اثبات نمایند. براساس این مطالعات، فنّاوری اطلاعات تأثیر مستقیم بر بهره وری سازمان ندارد و از طریق بهبود فرایند کسب و کار و فرایند تصمیم گیری غیرمتمرکز در سازمان، عملکرد سازمان را ارتقاء می بخشد و منجر به بهبود بهره وری سازمان می شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثر IT بر بهره وری سازمان ها با استفاده از پرسشنامه در نمونه ای از سازمان های تولیدی و خدماتی استان آذربایجان شرقی و در قلمرو زمانی سال 1388 است. نتایج تحقیق نشان دهنده تأثیر مثبت فنّاوری اطلاعات (IT) به عنوان یک متغیر تأثیرگذار بر دو عامل اشاره شده، یعنی تمرکززدایی از فرآیند تصمیم گیری و بهبود فرآیندهای کسب و کار، می تواند منجر به افزایش بهره وری در سازمان شود.

۲۹۹۸.

مهارت های جست وجوی آنلاین در میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز: شناسائی عوامل تاثیرگذار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید نظام الدین ارسن عبدالرسول جوکار

منبع: کتاب سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۵)

کلید واژه ها: سواد اطلاعاتی دانشگاه شیراز بازیابی اطلاعات مقطع کارشناسی جست وجوی پیوسته

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۲۲۰ تعداد دانلود : ۵۵۱

هدف: هدف تحقیق حاضر سنجش میزان آشنایی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز با مهارتهای جستوجوی پیوسته در پایگاه های اطلاعاتی و عوامل اثرگذار بر این مهارتهاست. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی توصیفی و تحلیلی است . براساس منابع موجود در زمینه مهارتهای جستوجو، هفت مهارت و هشت عامل تاثیرگذار در شناخت این مهارتها انتخاب شد. تحقیق حاضر بر آن است تا درصد آشنایی دانشجویان با هر یک از این مهارتها، تاثیر عوامل اثرگذار بر این مهارتها، و تفاوت مهارتها در دانشجویان سال اول و آخر را مورد بررسی قرار دهد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده به کمک آمار توصیفی و تحلیلی انجام شد و نرمافزار به کارگرفته شده نرم افزار علوم اجتماعی بوده است. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ آشنایی با مهارتهای جستوجو، میان دانشجویان سال اول و آخر، تفاوت معنیداری وجود نداشته و میزان آشنایی دانشجویان با این مهارتها پایینتر از حد متوسط بود. درکل، بین برخی عوامل اثرگذار با میزان آشنایی با مهارتهای جستوجو تفاوت معنیداری مشاهده شد. نتیجهگیری: در کل، میزان آشنایی دانشجویان مقطع کارشناسی با مهارتهای جستوجوی رضایتبخش نبود و به منظور بهبود آن پیشنهاداتی ارائه گردید.

۲۹۹۹.

ساختار و محتوای خط مشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضیه یزدان نیا سعید رضایی شریف آبادی منصوره باقری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷)

کلید واژه ها: دسترسی خط مشی نسخه های خطی نهاد کتابخانه های عمومی کشور کتابخانه آستان قدس رضوی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران کتابخانه ملی ملک کتابخانه ملی تبریز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۵۸ تعداد دانلود : ۶۸۶

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های موجود درخط مشی دسترسی بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور و تحلیل دیدگاه تهیه کنندگان اینگونه خط مشیها انجام شده است. روش/رویکرد پژوهش: با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی به تحلیل خط مشی مدون دسترسی و ارائه خدمات بخش خطی کتابخانه های کشور پرداخته است. یافتهها: در خط مشی مدون کتابخانه های کشور 9 مولفه وجود دارد که هر یک دارای مقوله ها و زیر مقوله های متعدد است. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با 4 مولفه کمترین و کتابخانه ملی ایران با 9 مولفه بیشترین معیارها را برای دسترسی به نسخه های خطی خود تعیین کرده است. نتیجهگیری: اهمیت مولفه ها در خط مشی ها مختلف است. دو مولفه ارائه منابع و خدمات به مراجعان و شرایط و مشخصات استفاده کنندگان از مولفه های مهم و اساسی خط مشی ها هستند

۳۰۰۰.

شناسائی نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت مراجعه کنندگان کتابخانه های سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی خادمیان اعظم خواجه نامقی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: نیازهای اطلاعاتی کتابخانه های عمومی سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی رضایت مراجعه کنندگان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۷۴۵

هدف: نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت جامعه کتابخانههای سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (41 کتابخانه) را از نظر مراجعه کنندگان، کتابداران، و مسئولان کتابخانهها بررسی شناسائی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: دادهها با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. حجم نمونه مربوط به مراجعه کنندگان، با استفاده از جدول مورگان تعیین شد و در مورد کتابداران و مسئولان کتابخانهها همه جامعه مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: بیشتر مراجعهکنندگان، زن (حدود 60 درصد) و دارای تحصیلات دانشگاهی (حدود 40 درصد) و آموزشگاهی (حدود 60 درصد) هستند. مراجعهکنندگان بیشترین نیاز خود را به کتاب؛ و در بین انواع کتابها، به کتابهای درسی و کمکدرسی اعلام کردهاند. در بین موضوعها، بهترتیب داستان و رمان، رایانه و اینترنت، دینی و مذهبی عمومی، شعر و نثر ، ریاضیات، فیزیک، و شیمی در اولویت قرار دارند. همچنین، بهترتیب، از کیفیت کتابها و سپس، کمیت یعنی تعداد نسخهها، و در انتها جامع بودن موضوعی کتابها رضایت دارند. بیشتر مسئولان کتابخانهها مرد و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. نسبت کتابداران زن و مرد تقریباً مساوی است و تقریباً نیمی از آنها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. مسئولان و کتابداران، در بین انواع کتابها، بیشترین نیاز را به کتابهای کمک درسی و درسی؛ و در بین موضوعها بیشترین نیاز را به داستان و رمان، رایانه و اینترنت، فیزیک و ریاضیات ذکر کردهاند. نتیجهگیری: دانشآموزان و دانشجویان مراجعان اصلی کتابخانهها هستند و باید نیازهای اطلاعاتی آنها در اولویت قرار گیرد. مقایسه نظر مراجعهکنندگان با کتابداران و مسئولان کتابخانهها نشان میدهد که بین نظر آنها تفاوت اندکی وجود دارد. هر کتابخانه از جامعه و ویژگی خاصی برخوردار است و نیازمند تدوین خطمشی ویژهای است.

درخت حوزه‌های تخصصی