فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۷٬۲۷۳ مورد.
۶۸۱.

بررسی نقشه سفر مشتری در فروشگاه ها ی الکترونیکی کتاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سفر مشتری نقشه سفر مشتری نقاط تماس کتاب فروشی الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۲۶
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نقاط تماس نقشه سفر مشتری در فروشگاه ها ی الکترونیکی کتاب انجام شد. سفر مشتری شامل نقاط تماسی است که تمام موارد آن نمادی از تعاملات و ارتباطات بین فروشگاه و مشتریان، از مرحله پیش از خرید تا مرحله پس از خرید، از طریق محصولات، خدمات و دستگاه ها در نظر گرفته می شود. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه افرادی است که تجربه خرید حداقل چند کتاب از فروشگاه های الکترونیکی را داشته اند که شامل 670 نفر بوده است. به منظور گردآوری داده ها از دو روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شد. داده های حاصل از تکمیل پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس برای تجزیه و تحلیل یافته ها استفاده شد. محاسبه شاخص های آمار توصیفی، محاسبه پایایی، اجرای آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون توزیع دو جمله ای و آزمون های کروسکال والیس و یومن ویتنی توسط نرم افزار اس.پی.اس.اس. صورت گرفت.  یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که 41 نقطه تماس در سه مرحله پیش از خرید، خرید و بعد از خرید تقسیم بندی شدند. ده نقطه تماس از این 41 نقاط تماس از دید مشتریان از اهمیت بالاتری برخوردار بودند که به ترتیب شامل: مرحله قبل از خرید نقاط تماس تبلیغات مجازی، رتبه بالا در موتورهای جستجو، خواندن نظرات و امتیازدهی مشتریان قبلی فروشگاه، شهرت و اعتبار تجاری فروشگاه، طراحی وبگاه فروشگاه و راهنمای استفاده از وبگاه فروشگاه در مرحله خرید نقاط تماس تعامل با واحد پشتیبانی فروشگاه و پرداخت هزینه درب منزل و در مرحله پس از خرید نقاط تماس آگاهی رسانی فروشگاه از محصولات جدید و دریافت خدمات پس از فروش هستند.
۶۸۲.

ارزیابی محیط رابط کاربری نرم افزار ارائه جلسات مجازی اسکای روم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط رابط کاربر نرم افزارهای ارائه جلسات مجازی اسکای روم کنفرانس ویدئویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۰
هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی محیط رابط کاربری نرم افزار اسکای روم و یافتن نقاط قوت و ضعف محیط رابط کاربری این نرم افزار انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بود. برای ارزیابی از روش ارزیابی مکاشفه استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها شامل یک سیاهه وارسی و یک پرسشنامه محقق ساخته براساس معیارهای دهگانه نیلسن بود. روایی سیاهه وارسی و پرسشنامه به روش اعتبار محتوا توسط چند تن از اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و مهندسی نرم افزار تأیید شد و پایایی برای سیاهه وارسی 0.86 و برای پرسشنامه 0.90 بود. در این پژوهش 10 ارزیاب متخصص نرم افزار اسکای روم را بررسی کردند. پس از تکمیل سیاهه وارسی و پرسشنامه توسط ارزیابان، با آنها مصاحبه ای از طریق نرم افزار اسکای روم برگزار گردید. در این مصاحبه نقاط قوت و ضعف محیط رابط اسکای روم پرسیده شد. یافته ها: در این پژوهش 12 نقطه قوت و 17 نقطه ضعف عمده و اساسی در محیط رابط کاربری نرم افزار اسکای روم یافت شد. همچنین یافته ها نشان داد که 66% معیارها رعایت شده است؛ اما درجه شدت رعایت معیارها 2.61 بود که با اطمینان 95 درصد در سطح متوسط ارزیابی شد. همچنین محیط رابط کاربر این نرم افزار در معیارهای «پیشگیری از خطا»، «انعطاف پذیری و کارایی استفاده» و «راهنما و مستندات» دچار مشکل اساسی بود و نیاز به توجه بیشتری داشت. ارزش/اصالت اثر: از نظر متخصصان مشکلات یافت شده می تواند برای نرم افزار مشکل ساز باشد همچنین ممکن است باعث دلزدگی، گیج شدن و در نهایت، عدم استفاده کاربر شود. بنابراین، توصیه می شود طراحان نرم افزار اسکای روم مشکلات یافت شده را حل نمایند.
۶۸۳.

پرکاربردترین عملکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی

کلید واژه ها: پردازش زبان طبیعی علوم کتابداری و اطلاع رسانی بازیابی اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف از پژوهش حاضر، بررسی پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل اسنادی یا کتابخانه ای و با مداقه و بررسی و تحلیل متون انجام شده است. یافته ها نشان داد که تاکنون کاربردهای مهمی از پردازش زبان طبیعی در حوزه های مختلف انجام شده است. در این پژوهش پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی عبارت بودند از: نمایه سازی خودکار، استخراج خودکار اطلاعات یا خلاصه سازی خودکار، بازیابی اطلاعات، بازیابی اطلاعات بین زبانی (نظام بازبین)، بازیابی اطلاعات موسیقیایی، رده بندی خودکار و سیستم های پرسش و پاسخ. نتایج نشان داد که پردازش زبان طبیعی، همچنان دارای قابلیت های خوب و مفیدی در حوزه های مختلف و ازجمله در رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی است که باید با برشمردن مزایا و هزینه ها، نسبت به ادغام پردازش زبان طبیعی در حوزه های موضوعی مختلف اقدام نمود.
۶۸۴.

تحلیل محتوای اسناد سیاست گذاری در حوزه کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست گذاری ملی کتابخانه عمومی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۳۱۳
هدف : هدف از این پژوهش تعیین مقوله ها و موضوعاتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط مشی گذاری، مسائلی را شناسایی کند که سیاست گذاران درصدد یافتن راه حل برای آن ها بوده اند. روش : این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست ها ، قوانین و مقرراتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی به تصویب نهادهای سیاست گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده اند. در این خصوص، نُه مصوبه مهم که به طور خاص کتابخانه های عمومی را مدنظر قرار داده اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک های اعتبار پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تأیید پذیری استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئله «سیاست های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران اداره کتابخانه های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعه مفید و مصوبه شورای فرهنگ عمومی درباره ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه بندی شد.
۶۸۵.

هیجان ها و نظریه های هیجان در بازیابی اطلاعات: شناخت نقش ها و کاربردها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات هیجان نظریه های هیجان جستجوی اطلاعات رفتار اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۲۷
مقدمه : هیجان ها همان طور که هر فعالیت و رفتار انسانی در زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می دهند، در فرایند بازیابی اطلاعات نیز تأثیر و اهمیت ویژه ای دارند؛ مسئله ای که در حوزه بازیابی اطلاعات توجه اندکی به آن صورت گرفته است. از این رو، نوشتار حاضر درصدد است تا نقش و کاربرد هیجان و نظریه های هیجان را در بازیابی اطلاعات تشریح نماید. روش شناسی: مطالعه حاضر با رویکرد کتابخانه ه ای نوشته شده است. اطلاعات لازم با استفاده از بررسی و مطالعه منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه ها، اینترنت و پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی گردآوری شد. یافته ها: هیجان ها جزء جدایی ناپذیر تمام فعالیت های انسانی از جمله فعالیت های بازیابی اطلاعات شامل رفتار های اطلاعاتی، جستجوی اطلاعات و نظایر آن و تعامل انسان با رایانه هستند. هیجان ها در بازیابی انواع منابع متنی، صوتی و تصویری نقش ویژه ای دارند. هیجان های مثبت، رفتار موفقیت آمیز را تسهیل کرده و هیجان های منفی، مانع عملکرد مناسب فرد می شوند. نتیجه : شناخت هیجان ها در مراحل مختلف بازیابی اطلاعات و بهره گیری از نظریه های هیجان به منظور شناخت علل ایجاد هیجان ها، عوامل اثرگذار بر آن ها و نظایر آن، گامی مهم در کنترل هیجان ها و افزایش ایجاد هیجان های مثبت در فرایند بازیابی اطلاعات موفقیت آمیز خواهد بود. همچنین طراحان نظام های اطلاعاتی و کتابداران را در ارائه خدمات مطلوب تر و کارپسندتر به کاربران یاری خواهد کرد.
۶۸۶.

مطالعه اکتشافی عوامل مؤثر بر آینده کسب وکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی کارآفرینانه فرصت های کارآفرینی ظرفیت های کارآفرینانه چهارچوب های کارآفرینانه علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۴۲۲
هدف: امروزه با افزایش تعداد فارغ التحصیلان علم اطلاعات و دانش شناسی توجه به آینده شغلی این قشر از جامعه یکی از چالش های پیش روی آنان است. از این رو هدف پژوهش حاضر این است که با رویکردی آینده نگرایانه به کشف عوامل مؤثر بر آفرینش کسب وکار برای فارغ التحصیلان این رشته بپردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع اکتشافی با استفاده از روش دلفی است. جامعه آماری در بخش دلفی 15 نفر از صاحب نظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و کارآفرینی بوده است و در بخش اکتشافی از نظریات 165 نفر از خبرگان بهره برده شد. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن با بر اساس آزمون تحلیل عاملی تأیید شد و پایایی بر اساس آزمون آلفای کرونباخ برای تمامی مؤلفه ها بالاتر از 7/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین و انحراف معیار، آزمون بارتلت، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 و لیزرل نسخه 8/8 استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل مؤثر بر آینده کسب وکار کارآفرینانه در سه عامل فرصت های کارآفرینانه، ظرفیت های کارآفرینانه، و چهارچوب کارآفرینانه قرار می گیرند. برای بررسی مدل تحقیق بار عاملی گویه ها و شاخص های برازش مدل محاسبه شد و با توجه به آنکه بار عاملی تمامی گویه ها بالاتر از 4/0 برآورد شد و شاخص های برازش مدل نیز دارای مقدار موردنظر بودند، مدل پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر با رویکردی اکتشافی و با دیدگاه آینده نگرایانه در خصوص عوامل مؤثر بر کسب وکار کارآفرینانه در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شده است. از این پژوهش می توان به منظور بهبود محیط کسب وکار و ایجاد فضای مطلوب برای کار و رشد روحیه کارآفرینی در دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی استفاده کرد.
۶۸۷.

نقش اضطراب رایانه ای در پذیرش سامانه اطلاعاتی مدیریت کتابخانه های عمومی مبتنی بر نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب رایانه ای پذیرش فناوری سامانه مدیریت کتابخانه های عمومی (سامان) کتابخانه های عمومی نظریه یکپارچه پذیرش فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش میزان پذیرش و نقش اضطراب رایانه ای کاربران کتابخانه های عمومی در میزان استفاده از سامانه مدیریت کتابخانه های عمومی (سامان) در چهارچوب نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری ( UTAUT ) بود. روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف، کاربردی و از نظرِ نحوه گردآوری داده ها توصیفی– هم بستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی نهادی استان کرمان مشتمل بر 130 کتابخانه که مجموعاَ شامل 35906 مراجعه کننده بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر برآورد شد که به روش چندمرحله ای صورت گرفت. برای اجرای پژوهش از دو پرسش نامه پذیرش فناوری اطلاعات (گودرزوند چگینی و اسماعیلی، 1394) و مقیاس اضطراب رایانه ای (هنسن، گلاس و نایت) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که بین متغیرهای مدل یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری، و قصد رفتاریِ استفاده از نرم افزار کتابخانه ای سامان رابطه معنادار وجود داشت. سطح پذیرش نرم افزار کتابخانه ای سامان برحسب جنسیت کاربران کتابخانه های عمومی استان کرمان تفاوت معنی دار نداشت اما برحسب سن کاربران تفاوت معنادار داشت. اضطراب رایانه ای تعدیل کننده رابطه انتظار عملکرد، انتظار تلاش و تأثیر اجتماعی با قصد رفتاری استفاده کاربران از نرم افزار کتابخانه ای سامان بود. همچنین، اضطراب رایانه ای تعدیل کننده رابطه شرایط تسهیل گر با استفاده کاربران از نرم افزار کتابخانه ای سامان بود. اصالت/ارزش: از آنجا که تاکنون پژوهشی به بررسی نقش اضطراب رایانه ای در پذیرش سامانه مدیریت کتابخانه های عمومی در چهارچوب نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری نپرداخته است، نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر اهمیت نقش اضطراب رایانه ای در پذیرش و استفاده به منظور ارتقای این سامانه می تواند مفید واقع شود.
۶۸۸.

اشتراک گذاری دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه های عمومی: مطالعه موردی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتراک دانش دانش پنهان انتقال دانش پنهان کتابداران کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۲۷
هدف : با توجه به اهمیت انتقال تجارب کتابداران به یکدیگر در راستای انجام هرچه بهتر وظایف حرفه ای خود، پژوهش حاضر با هدف کشف روش های انتقال و اشتراک دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس و عوامل مؤثر بر آن انجام شد . روش : روش پژوهش پیمایشی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس بود که 400 کتابدار را در برگرفته است. براساس فرمول کاکران تعداد 190 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه بود. روایی پرسشنامه با نظر اساتید و متخصصان علم اطلاعات سنجیده شد و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ (α=0.82) مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. اولویت بندی روش های اشتراک دانش پنهان و نیز عوامل مؤثر بر آن با کمک آزمون کروسکال والیس تعیین شد و از معادله رگرسیون خطی چند متغیره جهت سنجش روابط میان عوامل مؤثر و ویژگی های جمعیت شناختی استفاده شد . یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین روش های انتقال دانش پنهان بین کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس به ترتیب، ارتباط کلامی با همکاران و شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت بوده است. هر سه دسته عوامل فردی، سازمانی و وابسته به فناوری در انتقال دانش ضمنی از دید کتابداران مؤثر بودند؛ درحالی که عوامل سازمانی بیشترین امتیاز و عوامل فردی کمترین امتیاز را داشته اند. همچنین معادله رگرسیون تنها وجود رابطه میان سن و جنسیت کتابداران و عوامل وابسته به فناوری را تأیید کردند . اصالت/ارزش : تا کنون پژوهشی در داخل کشور در خصوص روش های اشتراک دانش پنهان بین کتابداران کتابخانه های عمومی انجام نشده است. از آنجا که عوامل سازمانی و وابسته به فناوری از دید کتابداران مهم ترین عوامل مؤثر در اشتراک دانش پنهان بوده اند. توجه ویژه به این دو عامل می تواند در برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت نهاد کتابخانه های عمومی کشور جهت تسهیل و تقویت انتقال دانش پنهان میان کتابداران سودمند باشد .
۶۸۹.

مقایسه بین وضع موجود و مطلوب کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری فناوری معنایی مدل سازی معادلات ساختاری بازیابی اطلاعات ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۴۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه بین وضع موجود و مطلوب به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد . روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرارگرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری واریانس محور، مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM)، آزمون های کلموگروف اسمیرنوف و کروسکال والیس استفاده شد. یافته ها: بین وضع موجود شرکت های نرم افزاری کتابخانه های دیجیتالی ایران از نظر ساختار معماری فناوری معنایی، ابزارهای معنایی و فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات با وضع مطلوب به دست آمده در پژوهش اختلاف معنی داری وجود دارد. میانگین رتبه ها برابر با 5/14، 63/11و 5/29 است که بسیار بزرگ تر و بهتر از وضع موجود می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت فناوری های معنایی، کتابخانه های دیجیتالی ایران، از نظر کاربرد این فناوری ها در بازیابی اطلاعات، وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند و همچنین مستلزم بازنگری جدی و تلاش برای رسیدن به وضع مطلوب از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی هستند.
۶۹۰.

بررسی اثربخشی آموزش پویایی اجتماعی در ارتقای مهارت های ارتباطی کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان خمینی شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های ارتباطی آموزش پویایی اجتماعی کتابخانه های عمومی کتابداران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
هدف: در حرفه کتابداری کیفیت ارتباط کتابدار نقش مهمی در جذب کاربر به کتابخانه دارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، ارتقای کیفیت مهارت های ارتباطی کتابداران بر اساس رویکرد پویایی اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری اطلاعات از پژوهش های نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان خمینی شهر در سال 1398 است که از این جامعه ۳۰ نفر از کتابداران به روشِ نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام با 15 عضو) قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه مهارت های ارتباط بین فردی کویین دام (2004) استفاده شد. قبل از اجرای مداخله، پرسش نامه مهارت های ارتباط بین فردی به عنوان پیش آزمون در میان افراد گروه های آزمایش و کنترل اجرا شد. سپس، پروتکل مهارت های ارتباطی بر مبنای رویکرد پویایی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل در گروه آزمایش به مدت هشت جلسه اجرا شد، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. در ادامه، مجدداً پس آزمون برای گروه های آزمایش وکنترل اجرا شد. یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تفاوت معناداری بین میانگین نمرات مهارت های ارتباطی و ابعاد آن در گروه های آزمایش و کنترل وجود دارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که آموزش پویایی اجتماعی در ارتقای مهارت های ارتباطی کتابداران مؤثر بوده است . اصالت/ارزش: ارزش این مطالعه در کاربرد یک مداخله با هدف ارتقای مهارت های ارتباطی کتابداران بر اساس رویکردی فرامدرن است. با مرور پژوهش هایی که تاکنون در حوزه کتابداری انجام شده است می توان به اهمیت متغیر ارتباط در این حرفه پی برد، اما اکثر مطالعات انجام شده در این خصوص از نوع توصیفی بوده است و مطالعه ای که به بررسی اثربخشی یک مداخله در خصوص ارتقای کیفیت مهارت ارتباطی کتابداران پرداخته باشد یافت نشد . ازاین رو، این مطالعه به لحاظ روش و موضوع دارای ارزش است.
۶۹۱.

هنرمندان طراح تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خمسه نظامی شاه تهماسب تشعیر نگارگران مکتب تبریز طراح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۵۰
هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوهش، کتابخانه ای و از وبگاه موزه های بریتانیا و دیگر موزه های ذکر شده در متن است. یافته ها: تشعیرهای خمسه نظامی به عنوان آخرین اثر مکتب تبریز دوم نشانگر اوج پیشرفت طراحی با آب مرکب و پرداز است. این اثر الهام بخش هنرمندانی بوده که تشعیرهای مرقع گلشن را در مکتب گورکانی کار کرده اند. در این پژوهش از بحث های کلی آرتور پوپ بر اساس جملات صادقی بیگ افشار و عالی افندی درباره آقامیرک، فراتر رفته و بر تصور این که این آثار توسط یک هنرمند و شاگردانش کار شده، خاتمه می دهد. تطبیقات و مطالعات جزئیات آثار ویژگی های قلم و شیوه هنرمندان آن عصر را به گونه ای بارزتر نمایانگر می کند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد نگارگرانی چون میرزا علی، سلطان محمد، قدیمی، میر سید علی، مظفرعلی و آقامیرک در انجام این تشعیرها نقش عمده داشته اند. برخی از تشعیرها رابطه معنی داری با نگاره ها به ویژه جزئیاتی که در پس زمینه نگاره ها استفاده شده اند، دارند.
۶۹۲.

بررسی دیدگاه دنبال کنندگان صفحه های اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران در رابطه با نحوه مشارکت و ویژگی های محتواهای ارائه شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازاریابی شبکه های اجتماعی اینستاگرام مشارکت کاربران کتابخانه عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۶۹۴
هدف: این پژوهش بر آن است تا دیدگاه دنبال کنندگان صفحه های اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران را در رابطه با نحوه مشارکت و ویژگی های محتواهای ارائه شده در آن ها بررسی کند. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دنبال کنندگان صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران بوده است. از میان 602 نفر جامعه پژوهش (دنبال کنندگان صفحات کتابخانه های عمومی ایران)، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 235 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه ها نیز با استفاده از ابزار spss و آمار توصیفی و استنباطی، پاسخ شرکت کنندگان مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: اکثریت شرکت کنندگان در پژوهش معتقدند که دریافت اطلاعات مربوط به رویدادهای کتابخانه، اطلاع از اخبار کتابخانه و آشنایی با منابع کتابخانه مهمترین انگیزه های آن ها برای دنبال کردن صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران است. همچنین دیدگاه کاربران در مورد چگونگی مشارکت خود متوسط و در مورد ویژگی محتواهای ارائه شده نسبتاً خوب بوده است. رابطه میان متغیر مشارکت کاربران و متغیرهای انگیزه، مدت زمان عضویت و سن کاربران معنی دار و مستقیم و رابطه میان متغیر مشارکت و متغیر عضویت معنی دار و معکوس است. همچنین میان متغیر ویژگی محتواهای ارائه شده با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شبکه اجتماعی اینستاگرام ابزار مناسبی برای بازاریابی کتابخانه ها در شبکه های اجتماعی است و پیشنهاد می شود که کتابداران از محتواهای معرفی منابع کتابخانه، اطلاع رسانی رویدادهای کتابخانه به صورت مختصر و مفید و به روز و همچنین قالب های عکس و فیلم که مشارکت کاربران در آن ها بیشتر بوده است استفاده کنند.
۶۹۳.

فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی در ایران و جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراتحلیل رفتار اطلاع یابی عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۲۷
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های مؤثر بر رفتار اطلاع یابی و سنجش اندازه اثر آن ها از مقالات داخلی و خارجی این حوزه است. علاوه بر این، متغیرهای تعدیلگر مؤثر بر رفتار اطلاع یابی شناسایی و اندازه اثر آن ها نیز محاسبه شده اند. روش: روش پژوهش حاضر فراتحلیل است. جامعه پژوهش کلیه پژوهش های انجام شده در پایگاه داخلی استنادی علوم جهان اسلام ( ISC ) و برای پژوهش های بین المللی پایگاه پروکوئست ( ProQuest ) بود. با توجه به معیارهای ورود به پژوهش تعداد 89 پژوهش انتخاب شدند که از میان آن ها برای محاسبه اندازه اثر، 19 پژوهش دارای متغیر وابسته رفتار اطلاع یابی و متغیرهای مستقل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی بودند که وارد فراتحلیل شدند. پژوهش ها به روش پیمایشی و با به کارگیری ابزار پرسش نامه در جوامع متفاوت و برحسب سنجه های پایا به انجام رسیده اند. داده ها با استفاده از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه 2 ( CMA2 ) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تعداد 16 متغیر و عامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی در چهار زیرگروه اصلی دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کادر درمان و شهروندان در پژوهش های این حوزه شناسایی شدند. نتایج کلی فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر یا ضریب تأثیر مؤلفه ها و عوامل موثر بر رفتار اطلاع یابی 589/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حد زیاد ارزیابی می شود. همچنین، میزان اندازه اثر متغیرها و عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی بر اساس دو متغیر گروه نمونه (دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کادر درمان و شهروندان) و میدان مطالعه ( پژوهش های داخلی و خارجی ) متفاوت است و این دو متغیر، متغیرهای تعدیلگر عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی هستند. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه مطالعات زیادی در خصوص عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی انجام شده است، جای پژوهشی که به صورت فراتحلیل به نتایج آن ها بپردازد خالی بود. در پژوهش حاضر تلاش شده است این خلأ پر شود. یافته های این پژوهش در کل نشان داد مؤلفه هایی وجود دارند که رفتار اطلاع یابی را تحت تأثیر قرار می دهند و اثرات این مؤلفه ها با توجه به گروه های مختلف جامعه و بافت محلی متفاوت است.
۶۹۴.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پایان نامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایان نامه ها کتابداری و اطلاع رسانی آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۰ تعداد دانلود : ۳۰۳
هدف: شناساندن پایان نامه های تحصیلی فارسی مرتبط با سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: پایان نامه هایی که تمامی یا بخشی از آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مربوط می شود با جستجو در منابع کتابشناختی، شناسایی شد. با مطالعه چکیده و در صورت نیاز متن کامل آنها، توصیفگرهایی به هر یک اختصاص یافت. با دسته بندی توصیفگرها موضوع های اصلی و فرعی پایان نامه ها شناسایی شد. یافته ها : از اواخر دهه 1340 تا اواخر دهه1390 تعداد 409 عنوان پایان نامه در چهار دسته به ترتیب: مدیریت سازمانی (32%)، سازماندهی اطلاعات (30%)، خدمات و اشاعه (22%)، و مدیریت مجموعه (5/15%) تدوین شده است. بیش از نیمی از آنها در دانشگاه های دولتی و بیش از نیمی به روش پیمایشی تولید شده است. رایج ترین ابزار گردآوری داده ها (32%) پرسشنامه بوده است؛ اعضای هیئت علمی سازمان در 28% آنها نقش راهنما یا مشاور داشته اند. بخش پردازش و سازماندهی و بخش پژوهش بیشتر از سایر بخش ها موضوع پایان نامه ها بوده اند. نتیجه گیری:  سازماندهی اطلاعات فعالیت پراهمیتی با تأثیر فراسازمانی است و از نتایج آنها همه کتابخانه های کشور استفاده می کنند و بر آموزش دانشگاهی تأثیر دارد. اما تنوع موضوع های مربوط به مدیریت سازمانی سبب افزایش شمار پایان نامه در این عرصه در مقایسه با سازماندهی اطلاعات شده است. از اندک شمار بودن پایان نامه های مربوط به مدیریت مجموعه (که نیمی از آن هم به متن پژوهی نسخه های خطی تعلق دارد) نباید آسان گذشت. این کوتاهی به ویژه در زمینه بررسی مجموعه با توجه با کمبودهای شناخته شده در مجموعه های کتابخانه ملی بیشتر محسوس است. نیاز به انجام پژوهش های دوره ای درباره استفاده کننده ضرورت دارد. مقایسه کیفیت پایان نامه های کارکنان سازمان با پایان نامه های دانشجویان و استادان غیر سازمانی و بهره برداری بخش های سازمان از همه پایان نامه ها موضوع های شایسته بررسی های بعدی است.
۶۹۵.

چارچوب سواد اطلاعاتی 2016 در ارزیابی سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی (مطالعه موردی دانشگاه شهید چمران اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سواد اطلاعاتی کتابخانه های دانشگاهی فناوری اطلاعات و ارتباطات چارچوب سواد 2016 دانشگاه شهید چمران اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۷
مقدمه: با ظهور قرن بیست و یکم، مراکز آموزشی در حال گذر از فرایند آموزشی به فرایند یاددهی-یادگیری هستند که در این فرایند، هر شهروندی باید در هر شرایطی به طور آزادانه در معرض یادگیری، آموزش و پرورش خود قرار گیرد.  لذا توجه به آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی از عناصر کلیدی در پیشبرد یادگیری مادام العمر و نظام آموزشی نوین محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی نسبت به عوامل اثرگذار بر وضعیت سواد اطلاعاتی در دانشگاه شهید چمران اهواز است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش پیمایشی انجام می شود. جامعه پژوهش شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز است، که تا نیمسال دوم سال 98-1397 حداقل دو نیمسال از تحصیل خود گذرانده اند. به دلیل بزرگ بودن جامعه پژوهش، نمونه گیری انجام شد. بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی- مورگان نمونه گیری انجام شد و اندازه نمونه، 380 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته سواد اطلاعاتی است که، روایی آن را اساتید گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز تأیید کرده و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ، معادل 82% برآورده شد که نمره مطلوبی برای سنجش پایایی است. یافته ها: بر اساس داده های بدست آمده، از نظر جامعه پژوهش حاضر ویژگی های زمینه ای و آموخته های پیشین در سطوح زیاد و متوسط، اعضای هیأت علمی در سطح متوسط و امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات و کتابخانه های دانشگاه در سطوح متوسط و کم بر وضعیت سواد اطلاعاتی پاسخگویان تأثیرگذار بوده است. این چهار عامل بر اساس میانگین رتبه ای که کسب کرده اند به ترتیب، شامل ویژگی های زمینه ای، سپس اعضای هیأت علمی، پس از آن امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه و در انتها کتابخانه های دانشگاهی بر وضعیت سواد اطلاعاتی جامعه تحت مطالعه مؤثر بوده اند. بحث و نتیجه گیری: با در نظر داشتن این که آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی و توجه به روش های فناورانه، اولین اولویت کتابخانه های دانشگاهی توسط انجمن کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشی در سال 2018 تعیین گردید، و همچنین با دقت در چارچوب 2016 سواد اطلاعاتی در توجه به نقش دانشجو به عنوان یادگیرنده و کتابدار به عنوان واسطه یادگیری مهارت های لازم، کتابخانه های دانشگاهی باید خدمات خود را به گونه ای ارائه دهندکه دانشجویان به طور مستقل از اساتید و کتابداران مهارت های سواد اطلاعاتی خود را ارتقاء دهند و نیازهای اطلاعاتی خود را مرتفع سازند . پیشنهاد می شود بر اساس مواارد مطرح شده در  چارچوب 2016، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به سمت استفاده بیشتر از فضای مجازی مانند وب 2 و استفاده از امکاناتی چون وب سایت های کتابخانه ای و میز مرجع مجازی و گفتگوی پیوسته سوق داده می شوند.
۶۹۶.

توسعه مدل خلق دانش سازمانی در شرکت های دانش بنیان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلق دانش سازمانی شرکت های دانش بنیان رفتار برنامه ریزی شده تناسب وظیفه-فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۳۰
هدف پژوهش: این مقاله با هدف توسعه مدل خلق دانش سازمانی در شرکت های دانش بنیان ایران ارائه می شود. به این منظور از دو نظریه تناسب وظیفه- فناوری و نظریه رفتار برنامه ریزی شده، جهت بررسی تناسب فناوری اطلاعات با وظایف موجود و نیز واکاوی ابعاد روان شناختی افرادی که در شکل گیری فرایند خلق دانش در شرکت های دانش بنیان تأثیرگذارند استفاده شده است. روش شناسی: مقاله حاضر با روش تحلیل محتوای متون انجام گرفته که کاربست دو نظریه حوزه روان شناختی و فناوری اطلاعات را در توسعه خلق دانش سازمانی مورد بررسی قرار می دهد. یافته ها: شرکت های دانش بنیان، خلق دانش جدید را عنصر کلیدی خود در کسب برتری با سایر سازمان ها می دانند. ارکان عمده این فرایند را ابعاد روان شناختی افرادی که در خلق دانش سازمانی تأثیرگذارند، در کنار تناسب فناوری اطلاعات با وظایف موجود سازمانی تشکیل می دهند. مؤلفه هایی مانند نگرش، هنجار ذهنی و کنترل، نیت فرد را در خلق دانش سازمانی منعکس نموده و تناسب وظایف سازمانی با فناوری های موجود، از ارکان مهم شکل گیری و خلق دانش سازمانی می باشند. نتیجه گیری: شرکت های دانش بنیان به منظور بهینه سازی اهداف عمده خود که عبارتند از استفاده مؤثر از دانش موجود و نیز خلق دانش جدید، لازم است تا در بستر فعالیت های دانشی توجه ویژ ه ای به عوامل شناختی افراد و نیت رفتاری آن ها در بحث مشارکت در مراحل چهارگانه خلق دانش داشته باشند. همچنین در نظر داشتن تناسب فرایندهای کاری با فناوری های مورد استفاده می تواند تسهیل گر فعالیت ها و عامل سرعت بخشی به آن ها باشد؛ چرا که ساختار ایجاد شرکت های دانش بنیان بر مبنای رقابت، نوآوری و روزآمد بودن در رده فناوری و دانش تخصصی مربوطه است که همگی این موارد از طریق فناوری ها تسهیل می شوند.
۶۹۷.

آینده سامانه های بازیابی اطلاعات متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سامانه های بازیابی اطلاعات متنی سامانه های بازیابی اطلاعات بازیابی اطلاعات آینده نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۸۹
هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات متنی هدف این پژوهش است. روش شناسی: داده ها از متون و پیمایش نظرات متخصصان بازیابی اطلاعات به روش نمونه گیری هدفمند گردآوری شده است. یافته ها: بُعد فناوری بیشترین تأثیر را بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات خواهد داشت. بُعد هوش مصنوعی با ضریب 93 مؤثرترین شناخته شد. حق مؤلف در بُعد سیاسی با ضریب86 و وابسته شدن مشاغل به اطلاعات در بُعد اجتماعی-فرهنگی با ضریب 87 و برنامه های همراه با ضریب 86 در شاخص اقتصادی مهمترین عوامل موثر بر آینده سامانه های متنی خواهد بود.
۶۹۸.

تجربه زیسته متخصصان کتابداریِ پزشکی در زمینه ربط اطلاعات در شبکه اجتماعی لینکدین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات ربط شبکه های اجتماعی لینکدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات در شبکه اجتماعی لینکدین. روش: 17 مشارکت کننده (9 مرد و 8 زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده ها به روش دیکلمنکدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: استخراج 441 کد اولیه و هفت مقوله شامل سامانه اطلاعاتی ، سامانه بازیابی ، ویژگی های سند ، ویژگی های پایگاه ، ویژگی های کاربر ، درخواست ها و پرسش ها و وجود بازخورد از داده ها استخراج شد و نشان داد شبکه لینکدین نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی مشارکت کنندگان دارد.
۶۹۹.

طراحی الگوی آماری کتابخانه های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمار کتابخانه ها الگوی آماری کتابخانه های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۸۵
هدف: ارائه الگوی آماری کتابخانه های ایران روش پژوهش: رویکرد پژوهش آمیخته است. پیشینه آمار کتابخانه ها در ایران و جهان با نمونه گیری هدفمند شناسایی، مرور نظام مند، و تحلیل اسنادی شد. جستجوی پایگاه های اطلاعاتی فارسی و لاتین با کلیدواژه «آمار کتابخانه ها» منابع مرتبط شناسایی، و تکراری ها با غربالگری حذف شد. با ارزیابی 138 منبع در ایران و 223 منبع در جهان انتخاب، و بررسی شد. اقلام اطلاعاتی آمار کتابخانه ها از آن ها استخراج شدند. با روش کمی دلفی اقلام الگوی آماری کتابخانه های ایران با اجماع نظر متخصصان با نمونه گیری غیراحتمالی اعتباریابی و تکمیل شد. با روش کیفی گراندد تئوری توصیف و طبقه بندی الگوی آماری کتابخانه های ایران در واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری با مصاحبه از مصاحبه شونده ها با نمونه گیری مبتنی بر هدف و ابزار پرسشنامه باز انجام شد. کدگذاری باز طبقه های اصلی اقلام و مقوله های واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری شناسایی؛ با محوری، رابطه طبقه و مقوله ها استخراج؛ با انتخابی، توسعه نظام مند طبقه و مقوله های الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شدند. یافته ها: الگوی آماری کتابخانه های ایران 59 قلم؛ پنج طبقه مجموعه ها، خدمات، منابع انسانی، منابع مالی، و زیرساخت؛ مقوله واحد گزارش گیری عهده دار گردآوری آمار کتابخانه های ایران در کتابخانه های دانشگاهی، تعاونی، عمومی، مدارس، تخصصی، و استانی؛ مقوله کاربرد الگوی آماری کتابخانه های ایران در پنج سطح بین المللی، منطقه ای، ملی، استانی، و محلی؛ و مقوله واحد اندازه گیری جلد، عنوان، افزوده، موجودی، وجین، نفر، ساعت، ریال، مترخطی، و مترمربع شناسایی شد. درنهایت، الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شد. نتیجه گیری: الگوی آماری کتابخانه های ایران در راستای ایجاد نظام گردآوری آمار کتابخانه ها؛ و زیربنای تدوین استاندارد آمار کتابخانه های ایران است.
۷۰۰.

بازنمون روابط تبارشناختی علمی در متون درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نسب شناسی علمی روابط نسبی تبارشناسی علمی پیشینه های کتابشناختی فهرست های رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۹۸
مقدمه: نسب شناسی به عنوان یکی از قدیمی ترین علوم، به مطالعه رابطه خویشاوندی افراد بشر و توالی و تناسب نسل آنها می پردازد و کارکردی مشابه در فضای علمی دانشگاهی با عنوان «نسب شناسی علمی» به کار می رود. روابط در یک خاندان و تبار علمی شامل روابط نسبی و روابط غیرنسبی است. غنی سازی پیشینه های کتابشناختی از طریق شناسایی و افزودن حداکثر روابط میان موجودیت ها برای ساختن سوپر رکورد (فراپیشینه) حائز اهمیت است و سازماندهی دانش به دنبال رفع این مسئله برای نیل به وب معنایی است. هدف از این پژوهشی بررسی این رابطه و شناخت ابعاد و ویژگی های آن به منظور بازتعریف در فهرست های رایانه ای است. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی و با استفاده از روش های تحلیل استنادی و پیمایشی و با ابزارهای سیاهه وارسی، مصاحبه و پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کتاب های درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به تعداد 30 عنوان کتاب و 1452 رکورد استنادی تشکیل می دهند. تمامی رکوردها در قالب شناسنامه استناد مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. در مرحله بعد، شناسنامه هر کتاب، شامل تحلیل استنادها و روابط نویسندگان، طی مصاحبه نیمه ساختاریافته، مورد تأیید نویسندگان قرار گرفت. یافته ها: میزان تأثیرپذیری هر یک از نویسندگان از افراد مورد استناد مشخص شد. سپس بر اساس یافته های مصاحبه و همچنین تحلیل رزومه نویسندگان، انواع روابط نسبی و غیرنسبی پدیدآور با افراد تحلیل شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که روابط علمی در خاندان علمی نویسندگان کتاب های درسی به روشنی قابل ردیابی است؛ دانشجویان برای تبیین و توضیح و توجیه و اعتباربخشی به اساتید خود استناد می دهند. بیشترین استناد در مقام تکریم و قدردانی به اساتید است درحالی که بیشترین استناد به دانشجویان در مرور پیشینه ها است. با پیوند این یافته ها به یافته های اثرگذاری، می توان به شبکه دلایل استناددهی افراد با توجه به نقش آنها در یک خاندان و تبار علمی پی برد. چنان که رابطه روابط تبار علمی با دلایل استناددهی نیز معنادار شده است. استنادها بیشتر در بخش مقدمات و تعاریف و بحث استفاده شده که بیانگر اتکا به دیگران برای توجیه و ارائه تعاریف به کاررفته است. یافته ها در بررسی وضعیت نویسندگان نشان داد که گستره نفوذ اندیشه افراد صاحب نام در حوزه علوم اطلاعات و دانش شناسی از جایگاه و مقبولیت علمی و همچنین در برخی موارد جایگاه های اداری آنها نشئت می گیرد. همچنین مشخص شد که روابط نسبی جایگاه مهمی در ظهور و بروز اندیشه این افراد در کتاب های درسی داشته است. یافته ها در بخش اثرگذاری از روابط نسبی نشان داد که استناد دهندگان دارای روابط نسبی تحت تأثیر خاندان علمی خود قرار دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان