فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۵۷۸ مورد.
۱۴۱.

تحلیل زمان و شاخص های زمانی در ضرب المثل ها با رویکرد نشانه-معناشناسی، مورد مطالعه: زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضرب المثل زمان گفته پردازی انفصال وجودی اتصال حالتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای فرهنگ عامه ضرب المثلها
تعداد بازدید : 318 تعداد دانلود : 876
ضرب المثل ها گونة خاصی از گفتمان هستند که مانند اصطلاحات عمل می کنند و با وجود فراوانی لغات، در آن ها یک واحد ثابت معنایی به وجود آمده که حتی مفهوم آن از نظر معناشناسی غیر قابل تغییر و از پیش تعیین شده است. اما مسئله ای که قابل توجه و تأمل به نظر می رسد این است که با شنیدن ضرب المثل و یا خواندن آن، مخاطب در چه زمانی در گفته پردازی قرار می گیرد؟ چگونه ضرب المثل ها قادرند زمان متفاوتی مانند زمان حالتی را خلق کنند؟ با توجه به اینکه عمل گفته پردازی پویا است و هر پویایی ای باید دارای بعد زمانی باشد، چگونه مخاطب ضرب المثل، در این تعامل گفتمانی می تواند در وضعیت جدیدی قرار بگیرد؟ روشی که ما برای پاسخ به این سؤالات برگزیده ایم، روش نشانه- معنا شناسی است که فونتنی، برتراند، بوردرن و دیگر نشانه شناسان مکتب پاریس، در چند سال اخیر تحت عنوان «نظام زمانیت در گفتمان ها» مطرح کرده اند. با تکیه بر این روش و همچنین با استفاده از فلسفة پدیدار شناسی، نظام زمانی ضرب المثل ها را تحلیل خواهیم کرد. هدف از پژوهش حاضر این است که نشان دهیم چگونه مخاطب ضرب المثل می تواند از وضعیت انفصال وجودی به وضعیت اتصال حالتی که عامل تجربه آن را ایجاد می کند، انتقال یافته و در سطحی از آگاهی و شناخت قرار بگیرد که بتواند «اکنون» را درک کند و همچنین تبیین این مسئله که چگونه زمان دستوری می تواند در این نوع گفته ها که اغلب «زمان حال» است، دخالت داشته باشد.
۱۴۲.

بررسی طرحواره های وجهیت در زبان فارسی با رویکرد شناختی

کلید واژه ها: افعال وجهی وجهیت ذهنی شدگی جبر و پویایی واقعیت تحولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 974 تعداد دانلود : 15
در این مقاله در پی بررسی چگونگی تبیین وجهیت در زبان فارسی، در قالب انگاره شناختی و رابطه وجه و وجهیت در زبان فارسی هستیم. هدف اصلی از انجام این پژوهش، مطالعه نظام وجهیت بر اساس نظریه های زبان شناسی شناختی و آزمودن نظریه های موجود با داده های فارسی است. بدین منظور، ابتدا پاره ای ملاحظات نظری این حوزه را مطرح کرده و سپس، بر اساس آنها، داده های زبان فارسی را تحلیل می نماییم؛ همچنین تعامل وجهیت با مقولات دستوری «گواه نمایی»، «عامل نفی» و «زمان دستوری» را نشان می دهیم. داده های این مقاله مبتنی بر شمّ زبانی گردآورنده جمع آوری شده اند. با مطالعه چهار فعل وجهی «باید، شاید، توانستن و خواستن» می توان چنین عنوان کرد که مفاهیم وجهیت این افعال بسیار تحت تأثیر «عامل نفی، زمان دستوری و وجه» در پاره گفتارها است و بر اساس ملاک های معنایی شناختی چون جایگاه قدرت، جهت جبر و ذهنیت قابل تببین هستند. در این راستا با توجه به مفاهیم شناختی ذهنیت، مقوله جبر و پویایی، اسنادسازهای زمینه و واقعیت تحولی می توانیم «باید و شاید» را افعال وجهی و «توانستن و خواستن» را افعال نیمه وجهی قلمداد نماییم؛ و دیگر اینکه برخلاف زبان انگلیسی این افعال جزو اسنادسازهای زمینه محسوب نمی شوند بلکه وجه در زبان فاسی نقش اسنادساز زمینه را بر عهده دارد.
۱۴۳.

بررسی نشانه شناختی عناصر دینی در فیلمِ نشانه ها اثر شیامالان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازنمایی عناصر دینی تحلیل نشانه شناختی فیلم نشانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 375 تعداد دانلود : 651
استفاده از نشانه ها برای بیان اندیشه ها و القای عقاید به مخاطب، روشی است که بشر از آغاز، با آن مأنوس بوده است. نشانه ها به سبب بهره گیری از معانی ضمنی، امکان بازنمایی غیرمستقیم پیام را ایجاد می کنند و بدین صورت، سبب اثر گذاری عمیق تر و طولانی تر پیام بر ذهن مخاطبان می شوند. شناخت این شیوه، به کارگزاران رسانه امکان می دهد پیام های دینی را جذاب تر و با عمق و اثرگذاری بیشتر، به مخاطبان عرضه کنند. نشانه ها دارای لایه های معنایی ای مختلف هستند؛ بنابراین، به منظور نفوذ به درون این لایه ها برای کشف معانی ضمنی نشانه ها و بررسی نقش آن ها در بازنمایی عناصر دینی به ویژه در رسانه پر مخاطب فیلم، تحلیل آن ها ضروری است. در این پژوهش کوشیده ایم از منظری نشانه شناختی، فیلم نشانه ها را تحلیل کنیم. یافته های تحقیق نشان می دهد در این فیلم، از حجمی گسترده از نشانه های دارای بار معنایی دینی استفاده شده است.
۱۴۴.

تفاوت شناختی در سرعت نامیدن تصویر میان مردان و زنان دوزبانة فارسی- انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پردازش زبانی بازیافت لغت آزمون نامیدن تصویر افراد دوزبانه متغیر جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 257 تعداد دانلود : 591
طی دو دهة اخیر در مطالعات روان شناسی زبان، به منظور فهم ارتباط دو زبان در ذهن، به ویژه در زمینة فعال سازی هر یک از دو زبان و همچنین سرعت بازیافت لغت، به افراد دوزبانه توجه زیادی معطوف شده است. یکی از مهم ترین دلایل در این بین، متفاوت بودن ساختارهای پردازش زبانی و همچنین سرعت بازیافت لغت در افراد دو زبانه در مقایسه با افرادی است که تنها به یک زبان تکلم می کنند. در این پژوهش سرعت پردازش و بازیافت اسم و فعل در هر یک از دو زبان اول و دوم (فارسی و انگلیسی) و همین طور بین زبان اول و دوم، با مشارکت چهل و دو دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه علامه طباطبائی و با استفاده از آزمون نامیدنِ تصویر مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج این پژوهش، در حالت بین زبانی، سرعت پردازش و بازیافت فعل در زبان انگلیسی به نحو معناداری بیش از سرعت پردازش و بازیافت فعل در زبان فارسی می باشد. همچنین در حالت درون زبانی، سرعت پردازش و بازیافت اسم در زبان فارسی نیز به نحو معناداری بیش از سرعت پردازش و بازیافت فعل در زبان فارسی است. در مرحلة بعد، نتایج با در نظرگیری متغیر جنسیت مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به اهداف این پژوهش در بررسی تفاوت های شناختی در سرعتِ نامیدن تصویر میان مردان و زنان دوزبانة فارسی- انگلیسی، در مورد سرعت پردازش و بازیافت لغت در زبان اول و دوم، می توان نتیجه گرفت که عملکردهای شناختی در زنان قوی تر است.
۱۴۵.

تحلیل و توصیف گویش شناختی یک زبان رمزی خانوادگی خاص در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آرگو گویش زبان شناسی اجتماعی زبان رمزی فرهنگ مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 43 تعداد دانلود : 587
در فرهنگ عامیانه گاهی این تمایل وجود دارد که گویشوران در میان خود به گونه ای سخن بگویند تا بیگانگان به راز و رمزشان پی نبرند. از این رو، برخی از خرده فرهنگ های محلی یا گروه های اجتماعی درصدد ساخت زبان رمزی1 (لوترا) برمی آیند تا از آن در میان گروه خود استفاده کنند. این زبان رمزی بیشتر بر پایه گویش غالب و رایج در هر منطقه ساخته می شود، قواعد صرف و نحو آن بر اساس همان گویش یا شبیه آن است و فرمول های خاص آوایی مهم ترین ابزار ایجاد رمز در آن هاست. در این مقاله ضمن مطالعه این پدیده در فرهنگ عامه مردم ایران، ویژگی های یک زبان رمزی خاص- که در میان یک گروه نسبتا گسترده خویشاوندی در مشهد رایج است- بررسی می شود و البته هنوز نام خاصی برای آن تعیین نشده است؛ اما با عنوان «زبان خانواده برومند» از آن یاد می شود. این زبان که حدود چهار تا پنج نسل از عمر آن می گذرد، زبان رمزی زنده ای است که در میان گویشوران خود نسل به نسل انتقال یافته و بیشتر ویژگی های زبان های رمزی را داراست. برخی از واژگان این زبان عربی است؛ برخی واژگان فارسی هستند که تغییر شکل یا تغییر آوایی یافته اند، و نیز برخی از آن ها واژگان ساختگی اند و ریشه مشخصی ندارند. این زبان تنها در میان همین گروه از مردم مشهد دیده شده است و در هیچ کجای ایران و جهان گویشور ندارد.
۱۴۶.

تطبیق نشانه- معناشناسی تصاویر دوزخ (در نگاره های معراج نامه شاهرخی و آثار دُره از کمدی الهی دانته)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معناشناسی نشانه شناسی تصویرسازی کمدی الهی معراج نامه شاهرخی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه بررسی نمادها
تعداد بازدید : 460 تعداد دانلود : 184
با نگاهی گُذرا به آثار نگارین معراج نامه شاهرخی (840 ه.ق) و تصویرسازی های کمدی الهی به ویژه در بخش دوزخ توسط گوستاو دُره (1870م) در می یابیم که این تصاویر شباهت های بی نظیری با هم دارند.کمدی الهی دانته که بزرگ ترین اثر ادبی اروپا در قرون وسطی (1300م/699 ه.ق) است و معراج نامه (شرحی که به صورت نثر درباره پدیده معراج پیامبر اکرم (ص) نوشته شده) به عنوان دو الگوی سفر معنوی و روحانی به عوالم پس از مرگ آدمی، برخاسته از باورهای قومی و دینی در دو فرهنگ غرب و شرق است. صرف نظر از ارجاعات تاریخی (از طریق ممسیس) و بینامتنی موجود در خلق تصاویر دو اثر مذکور که بازگو کننده مراحل گُذار و چگونگی رخدادها در این گونه آثار هستند، می توان گفت این مقاله سعی در بررسی تطبیقی این تصاویر در حوزة نشانه - معناشناسی دارد تا از این طریق با تحلیل نشانه شناختی (ساختارگرا) و تقابل های بنیادین معناشناختی در نظام های تصویری مشابه به شناخت و کشف دلالت های مشترک معنایی در آنها پرداخته و همچنین نقش پویاتری در درک مفاهیم عمیق درونی آنها ایفا کند. بنابراین از مهم ترین اهداف این پژوهش علاوه بر موارد فوق، شناخت و کشف نظام های تصویری مشابه در این دو نسخه از طریق تجزیه و تحلیل ساختارهای ژرف است که مقوله های معناشناسی بنیادین در آن مطرح می شود و سپس خوانش مشابه و توجه به دلالت پردازی آنها. این مطالعه به ما اجازه می دهد علاوه بر شناخت بهتر ساختارهای ژرف در نظام های تصویری مشابه میزان همگرایی و ارتباط این نظام ها نیز شناسایی و معلوم شود . پس از تطبیـق تصاویر با نمونه هایی عالی از دو متن همچون مجازات دروغ گویان و متکبران در معراج نامه شاهرخی و شکنجه فریب کاران و دزدان در کمدی الهی مواجه شدیم که دارای قطب های متقابل با دلالت پردازی های مشابهی هستند که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
۱۴۷.

بررسی پیکره بنیاد شیوة نام دهی خلیج فارس در مطبوعات و رسانه های آمریکایی به شیوة تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: خلیج فارس تحلیل گفتمان انتقادی تحلیل پیکره ای راهبردهای نام دهی متون رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 516
خلیج فارس به عنوان یک شاهراه جغرافیایی بین المللی که به هارتلند جهان نیز شهرت یافته و سومین خلیج بزرگ دنیا به شمار می آید، از چندین منظر حائز اهمیت است. از چند دهة قبل بر سر نام این منطقه منازعات و بحث های مختلفی درگرفته است و اخیراً نیز برخی کشورهای حوزة خلیج فارس و گاه بعضی خبرگزاری ها، مطبوعات، مؤسسات و نهادهای اروپایی و آمریکایی می کوشند اصطلاح مجعول «خلیج عربی» را جایگزین نام «خلیج فارس» کنند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که بسامد و شیوة توزیع کاربرد واژة خلیج عربی و سایر اصطلاحات مجعولی که توسط رسانه ها و مطبوعات آمریکایی مورد استفاده قرار می گیرد، چگونه است و چه رابطه ای بین کاربرد این اصطلاحات نو پدید با بازة زمانی انتشار مطلب/ خبر و گونه/ ژانر آن وجود دارد؟ روش انجام پژوهش به شیوة پیکره بنیاد و مبتنی بر تحلیل گفتمان انتقادی است. برای این منظور، عنوان Persian Gulf و سه اصطلاح Arabic / Arabian / Arab Gulf را در دو پیکرة انگلیسی، آمریکایی معاصر(COCA) با بیش از چهارصد و پنجاه میلیون واژه از متن های مطبوعاتی و رسانه ای معاصر (بین سال های 1990 - 2012) و پیکرة مجلة آمریکایی تایم با بیش از یکصد میلیون واژه (از سال 1923 - 2008) را مورد بررسی قرار دادیم و نتایج را به شیوة تحلیل گفتمان انتقادی تحلیل کردیم. پژوهش حاضر نشان داد که بسامد کاربرد عنوان Persian Gulf در هر دو پیکرة مورد استناد با بسامد هیچ یک از سه اصطلاح مجعول (و حتی مجموع بسامد آن ها) قابل مقایسه نیست. از سوی دیگر، در حالی که عنوان خلیج فارس به صورت بی نشان در کل بازة زمانی و گونه های خبری، کاربردی وسیع و غالب داشته است، سایر اصطلاحات، بیشتر در دهة 1980 م. و 1990 م. آن هم اغلب در متن های اقتصادی مرتبط با موضوع نفت، گزینش شده اند.
۱۴۸.

کنش خواندن و انسان شناسی ادبیات: تصویری از اندیشه ولفگانگ آیزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ولفگانگ آیزر کنش خواندن انسان شناسی ادبی منطق سه گانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 407 تعداد دانلود : 521
ولفگانگ آیزر، متفکر آلمانی، در نیمه دوم قرن بیستم نظریه ای را برای خوانش متن ادبی بسط داد که آفاق تازه ای را در ادراک متون ادبی ایجاد کرد. آیزر با تغییر کانون توجه مطالعات ادبی از نویسنده به خواننده، نخست به شیوه های قرائت متن پرداخت و آنگاه با گسترش بررسی هایش حوزه مطالعات ادبی را فراتر از مرزهای معهود برد و مفهومی  به نام «انسان شناسی ادبی» را پدید آورد. مقاله حاضر با تکیه بر سازه های اصلی تفکر آیزر می کوشد تصویری از کلیت این تفکر ارائه کند.
۱۴۹.

مقایسه کنش های گفتار در پیامک های فارسیِ زنان و مردانِ جوان بر اساس طبقه بندیِ سرل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان دانشجویان مردان کنش گفتاری پیامک سرل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 565 تعداد دانلود : 461
پیامک، به عنوان یکی از جدیدترین و در عین حال پرکاربردترین ابزارهای ارتباطیِ امروز، به سرعت در حال نفوذ در فرهنگ رسانه ایِ جوامع مختلف است و تحلیلِ متنِ پیامک ها، از دیدگاه های زبانی و کاربردشناختی، می تواند برخی زوایای پنهانِ هویت فرهنگیِ گروه های مختلف را برای پژوهشگران آشکار سازد. مقاله حاضر به تحلیل کنش های گفتار، بر اساس دسته بندیِ سرل، در 400 پیامک فارسی در دو گروه مساوی از دانشجویانِ زن و مرد بین سنین 17 تا 27 سال می پردازد. نتایج نشان داد که هرچند ترتیبِ فراوانیِ انواع کنش های گفتار در هر دو گروه تقریباً مشابه است، میزان کاربرد کنش های گفتاری عاطفی، اظهاری و تعهدی در زنان بیشتر از مردان بوده است. در مقابل، مردان نیز از کنش ترغیبی بیشتر از زنان استفاده کرده اند. اهمیتِ یافته ها از این لحاظ است که کاربرد بالاترِ کنش های عاطفی و تعهدی در زنان می تواند حاکی از نگرش ارزش مدار و اخلاق محور ایشان در تعاملاتِ رسمیِ اجتماعی، از طریق ابزارهای رسانه ای، نظیر پیامک، باشد. همچنین بسامد بالای کنش ترغیبی در پیامک های مردان می تواند نشانگر نوعی عمل گرایی و تبادل خواسته ها و توصیه ها و اوامر و نواهیِ مبتنی بر نیازهای کاریِ روزمره قلمداد شود. به دلیل ویژگی های بافتیِ داده های تحقیق، کنش اعلامی در پیامک ها مشاهده نشد.
۱۵۰.

رویکرد فرازبان معنایی طبیعی: فرض ها، مفاهیم و اهداف

کلید واژه ها: معنی شناسی واژگانی فرازبان معنایی طبیعی نخستی های معنایی دستور زبان ترکیبی مولکول معنایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
تعداد بازدید : 334 تعداد دانلود : 900
رویکرد فرازبان معنایی طبیعی، رویکردی تجزیه پذیر در معنی شناسی واژگانی برای تحلیل معنا است که از سوی آنا ویرزبیکا مطرح شد و تاکنون در مورد بیش از 30 زبان در سراسر جهان به کار رفته است. کلیف گودارد در کنار وی بیشترین سهم را در معرفی آن داشته است. ادعا این است که هسته کوچکی از معانی جهانی و اساسی به نام نخستی های معنایی وجود دارد که از راه واژه ها یا دیگر عبارات زبانی در همه زبان ها قابل بیان است و می تواند به عنوان ابزاری برای تحلیل معانی واژه های پیچیده زبان ویژه و فرهنگ ویژه به کار رود. در این رویکرد از واژگان (نخستی های معنایی) و قواعد نحوی خاصی (دستور زبان ترکیبی) برای تحلیل معنا استفاده می شود. هدف از نگارش این مقاله، معرفی این رویکرد است تا از این طریق زمینه آشنایی خوانندگان و به تبع آن پژوهش در این چارچوب در مورد زبان ها و گویش های ایرانی فراهم شود. در ادامه، به تحلیل معنایی چند واژه در زبان هورامی در چارچوب این رویکرد پرداخته شده است و نشان داده شده است که این رویکرد از توان بالایی در توصیف و تبیین ظرافت های معنایی و بار فرهنگی واژگان در زبان های مختلف برخوردار است.
۱۵۱.

Глаголы с семантикой обмана в тульских говорах (کاربرد فعل «درخواست کردن» در متون حقوقی (بر پایه مجموعه قوانین و مقررات منطقه ای))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سند رسمی عملکرد ارتباطی فعل نمایشی قوانین و مقررات منطقه ای هدف گفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 21 تعداد دانلود : 157
متن هر سندی با توجه به هدفی که از آن انتظار می رود، متشکل از جملاتی است که از نظر اصول گفتار به منزله ابزاری هستند که برای نیل به یک هدف خاص از آن ها استفاده می شود. در این مقاله ویژگی های ارتباطی جملاتی مورد تجزیه و تحلیل قرارمی گیرد که در آن ها از فعل «درخواست کردن» استفاده شده است. جملات نمونه از بین آن دسته از متون حقوقی انتخاب شده است که تشکیل دهنده مجموعه قوانین منطقه ای هستند. بر همین اساس، در این کار تحقیقی بخش نامه ها و مقررات به عنوان نمونه متون اداری، اظهارنامه ها و اقرارنامه ها، درخواست ها، سفارش نامه ها، استعلام ها، معرفی نامه ها، آگهی ها، یادداشت های اداری و مانند این ها به عنوان نمونه متونی که بار اطلاع رسانی دارند، برای تجزیه و تحلیل انتخاب شده اند. برای توصیف دقیق و کامل نحوه شکل گیری زنجیره گفتار در چارچوب هدف تعیین شده در این مقاله، عواملی که به نحوی در شکل گیری جملات انگیزشی دخیل و مؤثر هستند نیز بررسی شده است. از نظر عوامل محیطی، جملاتی انتخاب شده اند که در موقعیت گفتار رسمی به کار می روند. از نظر مشروط بودن، آن دسته از جملاتی انتخاب شده اند که جنبه خلاقانه دارند. مهم ترین نکته ای که در انتخاب نمونه متن ها لحاظ شده است، آزادی عمل مخاطب یا گیرنده، تأثیرگذاری و سطح متون است؛ زیرا این ویژگی ها با توجه به هدف یک سند ممکن است در اسناد گوناگون با همدیگر تفاوت داشته و تعیین کننده سطح استاندارد بودن یک متن باشند.
۱۵۲.

بررسی نگرش های شناختی و عاطفی دوزبانه های کردی-فارسی نسبت به زبان فارسی معیار بر اساس رویکرد ذهن گرایی

کلید واژه ها: دوزبانگی نگرش زبانی جامعه شناسی زبان نگرش عاطفی نگرش شناختی آزمون تطبیق صدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 751
در چند دهة اخیر، نگرش زبانی یکی از مهمترین موضوعات مطرح در حوزﮤ مطالعات زبان و به خصوص جامعه شناسی زبان به شمار می رود. با توجه به اهمیت مبحث نگرش زبانی افراد دوزبانه، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد ذهن گرایی به بررسی نگرش زبانی کردزبانان ساکن در شهر سنندج نسبت به زبان فارسی معیار می پردازد و با بهره گیری از دو ابزار پرسش نامه و آزمون تطبیق صدا، نگرش شناختی و عاطفی دوزبانه های کردی-فارسی را مورد سنجش قرار می دهد. بدین منظور، 148 زن و مرد دوزبانه، در دو گروه سنی (15-18 ساله و 22-32 ساله) و سه سطح تحصیلی متفاوت (دانش آموز دبیرستان، دیپلم و دانشجو) در شهر سنندج به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس از توزیع پرسش نامه و اجرای آزمون تطبیق صدا، داده ها جمع آوری شدند و مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته های حاصل حاکی از آن است که به طور کلی، نگرش زبانی کردزبانان ساکن شهر سنندج نسبت به زبان فارسی معیار مثبت نیست، و نگرش شناختی و عاطفی افراد نسبت به این زبان با یکدیگر متفاوت است. در پژوهش حاضر، برای نخستین بار این دو نوع نگرش با استفاده از دو ابزار متفاوت مورد بررسی قرار گرفتند. وجه تمایز این پژوهش با دیگر پژوهش های انجام شده در ایران، بهره گیری از آزمون تطبیق صدا برای سنجش نگرش عاطفی دوزبانه ها است.
۱۵۳.

Incorporating Cognitive Linguistic Insights into Classrooms: the Case of Iranian Learners’ Acquisition of If-Clauses(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cognitive linguistics Task-oriented If-clause

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : 247 تعداد دانلود : 649
Cognitive linguistics gives the most inclusive, consistent description of how language is organized, used and learned to date. Cognitive linguistics contains a great number of concepts that are useful to second language learners. If-clauses in English, on the other hand, remain intriguing for foreign language learners to struggle with, due to their intrinsic intricacies. EFL grammar books are paying focal attention to present explanations of if-clauses in terms of their form not meaning, hence not giving attention to their contextual meaning usage. Cognitive linguistic insights on if-clauses discuss their complexity in such a way that could be very beneficial for L2 learners. This study aims to investigate the effect of two different ways of teaching (cognitively-oriented and task-oriented) on learning English if-clauses. A sample of 60 non-English postgraduate students in three groups, two experimental groups (cognitively-oriented and task-oriented) and one control group participated in our study. The results indicated that participants from the cognitively-oriented group performed better than those in task-oriented and control groups and proved a higher degree of comprehending English if-clauses in different contexts. The findings have implications for curriculum and materials developers, as well as the English language teachers in incorporating insights from cognitive linguistics in second language materials.
۱۵۴.

بررسی گرایش ها و تحلیل بین فرهنگی دیوارنوشته ها: گفتمان خاموش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه شناسی گرافیتی دیوارنوشته کاربردهای زبان نقش زبانی هلیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 717 تعداد دانلود : 916
انسان ماهیتی تعاملی دارد و همیشه کوشیده است در گذر زمان طرز فکر، انتظارات و یا جهان بینی خود را به بشر عرضه کند. از آنجا که در گذشته وسایل ارتباط جمعی به آسانی در دسترس همه افراد نبوده است، «دیوارنوشته ها» ابزار قدرتمندی برای انتقال اندیشه ها و تمایلات به شمار می رفتند. در این پژوهش می کوشیم الگوهای رایج معنایی و گرایش ها را در دیوارنوشته های فارسی و انگلیسی بررسی کنیم تا با رفتارشناسی و جامعه شناسی این دو فرهنگ بیشتر آشنا شویم. یافته های تحقیق نشان می دهند که دیوارنوشته ها از نظر زبانی الگوی مشخصی را دنبال می کنند و نظام مند هستند؛ به طوری که می توان آن ها را با نقش های هفت گانه زبانی هلیدی مطابقت داد. منظور از نظام مند بودن، قابل بررسی بودن آن ها در چارچوب زبان شناسی و فرهنگی است. نتایج تحقیق نشان داد تفاوت هایی در اهداف زبانی و گرایش دیوارنوشته ها در زبان فارسی و انگلیسی وجود دارد. در دیوارنوشته های فارسی، نقش های «ابزاری»، «تخیلی» و «تعاملی»، بیشتر هستند. نتایج پژوهش هایی که در حوزه انسان شناسی انجام شده اند مهر تأییدی بر وجود این ویژگی ها در جوامع شرقی است. در دیوارنوشته های انگلیسی نیز نقش های «فردی» و «تنظیم کننده» نسبت به زبان فارسی بیشتر هستند که این تفاوت ها نیز مربوط به شاخص های فرهنگی دو زبان است. نقش های زبانی هلیدی ابزار مناسبی برای بررسی گرایش های دیوارنوشته ها به شمار می رود.
۱۵۵.

مقاله به زبان فرانسه: قلم خوردگی های یک چرک نویس یا سانسور یک ناخودآگاه؟ (Rature d'un brouillon ou censure d'un inconscient ?)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: متن ناخودآگاه پیشامتن مکانیسم های دفاعی خوانش قلم خوردگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای روانشناسی مفاهیم کلی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها روان شناسی زبان
تعداد بازدید : 11 تعداد دانلود : 354
بررسی پیشامتن ها این امکان را فراهم می آورد تا به عمق عملکرد عناصری که در آفرینش صورت و معنای یک اثر نقش تعیین کننده دارند نزدیک شویم. خط خوردگی های یک چرک نویس در زمره مهمترین ابزاری قرار دارد که منتقد برای آگاهی از فرآیند خلق اثر که در دو مرحله تولید پیشامتن ها و متن نهایی (با کاربرد ارتباطی) محقق می شود بهره می گیرد. از آنجایی که خط خوردگی ها مرتبط با مکانیسم های دفاعی مؤلف هستند، تغییرات اعمال شده بر متن به نوعی گزارشی از جهش های روانی او را فراهم می آورد. بدین ترتیب، نویسنده به عنوان خواننده متن خود به گفتگو با آن می نشیند. در واقع، با خط زدن نویسنده میان ذهن و روان خود از یک سو و تولید متن از سوی دیگر ارتباط برقرار می کند. قلم خوردگی با آشکارکردن روند فکری خالق اثر از لابه لای دغدغه ها و تردیدهایش نشان می دهد که چگونه آزادسازی مکانیسم های دفاعی داده های معنایی را به عقب رانده و در زوایای پیشامتن پنهان می کند. تغییرات ناشی از خط خوردگی ها از عملکرد ضمیر ناخودآگاه فرد خبر می دهد و اینچنین است که منتقد با محوریت دادن به مفهوم «سانسور» سعی دارد از تمایلات ناخودآگاه او آگاهی یابد. از این منظر، می توانیم بگوییم که منتقد با ارزش بخشیدن به پیشامتن ها به حوزه روانکاوی وارد می شود تا از نزدیک عملکردهای پیشانوشتاری یک متن را توضیح دهد. در این گفتار، برآنیم تا با توجه به مسأله «سیر تکوینی متن»، جهش های ناخودآگاه را که در پیشامتن منعکس می شود بررسی کرده و مفهوم متفاوتی از «زمان» در تولید اثر ارائه دهیم.
۱۵۶.

بررسی جامعه شناختی عبارات خطاب در فارسی گفتاری محاوره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتماعی خویشاوندی نام اصطلاح خطاب صمیمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 281 تعداد دانلود : 926
شناخت این که افراد چگونه باب گفت وگو را باز می کنند یا چگونه همدیگر را خطاب می کنند موضوعی مهم در مطالعات جوامع به منظور ایجاد روابط اجتماعی بین افراد است. در این پژوهش رفتار خطاب در گونه گفتاری فارسی بررسی می شود. در این مطالعه، تحلیل داده های جمع آوری شده از 43 گویشور فارسی نشان داد که ده نوع اصطلاح خطاب در مکالمات روزمره استفاده می شود: اسامی شخصی، عناوین (القاب)، اسامی مذهبی، اصطلاحات شغلی، اصطلاحات روابط خویشاوندی، اصطلاحات احترام آمیز و رسمی، اصطلاحات صمیمانه و خودمانی، ضمایر شخصی، عبارات توصیفی و اصطلاحات صفر. هم چنین استعاره ها و تابوها نیز در داده ها بررسی و تحلیل می شوند. تحلیل آماری اصطلاحات خطاب نشان می دهند که اصطلاحات صمیمانه و خودمانی را افراد مذکر بیشتر به کار می برند و اصطلاحات روابط خویشاوندی با افزایش سن گویشوران کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۵۷.

مفهوم سازی خشم در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشم استعاره ی مفهومی استعاره ی خشم حوزه های مبدا زبان شناسی شناختی.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 177 تعداد دانلود : 989
پژوهش حاضر به بررسی چگونگی مفهوم سازی خشم در زبان فارسی به کمک یکی از قوی ترین ابزارهای مفهوم سازی یعنی استعاره می پردازد. ابتدا استعاره های خشم در زبان فارسی، بر اساس مجموعه ای از جمله های گویشوران فارسی زبان شهر تهران طی سال 1390-1391 گردآوری شده و سپس حوزه های مبدأ به کاررفته در آنها با 13 حوزه مبدأ معرفی شده از سوی کوچش مقایسه می شوند. در نهایت، استعاره ها بر اساس الگویی که کوچش (2000) برای تقسیم بندی استعاره ی احساس ارائه کرده به سه دسته تقسیم می شوند. نتایج تحلیل بر روی 72 عبارت نشان می دهد که خرابی / ویرانی با بیشترین میزان فراوانی و پس از آن آتش / گرما، تغییر فیزیولوژیکی و رفتار / واکنش حیوانی با نسبت فراوانی برابر در جایگاه بعدی رایج ترین حوزه های مبدأ برای مفهوم سازی خشم در زبان فارسی هستند. در تقسیم بندی استعاره ها به سه گروه، غالب استعاره ها در گروه اول جای گرفتند؛ به عبارتی بیشتر استعاره ها واکنش احساسی حاصل از بروز حس خشم را بازنمایی می کنند. علاوه براین، تأثیر باورهای فرهنگی را در انتخاب حوزه های مبدأ مختلف در جوامع گوناگون و حتی درون یک جامعه می توان مشاهده کرد.
۱۵۸.

نگاهی جامعه شناختی به کنش گفتاری نفرین: مقایسه زبان های فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ کنش گفتار نفرین کردن مدل SPEAKING هایمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 533 تعداد دانلود : 74
با توجه به رابطه متقابل فرهنگ و زبان و در نظر گرفتن این حقیقت که زبان تجلی گاه فرهنگ مردم یک جامعه است، با فرهنگ کاوی زبان می توان از نظام فکری و فرهنگی جامعه آگاه شد. لذا پژوهش حاضر در صدد است تا به بررسی موشکافانه کنش گفتار نفرین در دو زبان فارسی و انگلیسی بپردازد. بدین منظور 200 فیلم (100 فیلم انگلیسی و 100 فیلم فارسی) مورد مطالعه قرار گرفته و گفتمان های حاوی نفرین یادداشت شده و کنکاش شد. پس از جمع آوری داده ها، آنها را با استفاده از مدل هایمز (1967)، مورد واکاوی قرار دادیم. یافته های این پژوهش نشان از فزونی استفاده از نفرین به هنگام عصبانیت در فرهنگ ایرانی است. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، به نظر می رسد که انگلیسی زبانان در موقعیت های مشابه به جای نفرین از فحش و ناسزا استفاده می کنند. افزون بر این، نتایج به دست آمده نشان داد که کنش گفتار نفرین توسط خانم ها بیشتر از آقایان مورد استفاده قرار می گیرد. در پایان، انگیزه های افراد از نفرین کردن بررسی و به 10 گروه تقسیم-بندی شد.
۱۵۹.

تحلیل وجه القایی زبان تصویری تبلیغات از دیدگاه کنشی و تنشی بر اساس رویکرد نشانه- معناشناختی (بررسی موردی: گفتمان تبلیغاتی داخلی و خارجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان تبلیغاتی نشانه - معناشناسی وجه القایی کارکرد کنشی کارکرد تنشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : 388 تعداد دانلود : 240
مهم ترین هدف گفتمان تبلیغاتی اعتمادسازی در هر بیننده یا خواننده جهت تشویق وی به خرید کالاست. این گفتمان، حاوی کارکردهای القایی مختلفی از جمله کارکردهای القایی کنشی و تنشی است. در کارکرد القایی کنشی، یک کنش منشأ القا می شود، در حالی که در کارکرد القایی تنشی نتیجه کنش، منشأ القاست. بنابراین، می توان ادعا کرد کارکردهای القایی تنشی در ادامه یک القای کنشی شکل می گیرند. از سوی دیگر، تبلیغات القایی کنشی و تنشی داخلی و خارجی شباهت هایی با یکدیگر دارند که به پیشینه ذهنی و دیدگاه فرهنگی سازندگان آنها مرتبط می شود. این مقاله بر آن است با مقایسه ابعاد مختلف کارکردهای کنشی و تنشی در تبلیغات داخلی و خارجی، از وجود ارتباط میان این دو کارکرد اطمینان یابد. بنابراین، هدف اصلی، تحلیل وجه القایی کنشی و تنشی نظام گفتمانی تبلیغات جهت مشخص نمودن رابطه بین این دو کارکرد زبانی در گفتمان مورد نظر است. بر این اساس، در تحقیق حاضر نمونه هایی از گونه های تبلیغاتی مربوط به بیلبوردها، مجلات و رسانه ها از سایت های اینترنتی استخراج و بر اساس کارکردهای گفتمانی کنشی و تنشی مطالعه شده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان