فردوس آقاگل زاده

فردوس آقاگل زاده

مدرک تحصیلی: استاد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۲۶ مورد.
۱.

نقش گفتمان شناختی برای مجاب سازی در متون اقتصادی: رویکرد نشانه - معناشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 307-329

کلید واژه ها: گفتمان شناختی مجاب سازی رویکرد نشانه - معناشناختی متن اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
شناخت جریانی فعال است که موجب بروز راهکارها یا شگردهای زبانی می گردد. نمی توان شناخت را فقط عنصری برای انتقال اطلاعات دانست؛ بلکه باید آن را به جریانی دانست که با تاثیرگذاری بر اطلاعات، منحرف یا کامل نمودن آن یا تغییر جهت دادن در چرخه انتقالی آن، عمل می نماید. در نظام گفتمان شناختی، تنها؛ جریان مجابی و زورآزمایی استدلالی است که سبب برتری و پیروزی یکی بر دیگری می گردد؛ چون مجاب سازی می تواند باوری را تغییر داده و باور دیگری را جایگزین آن کند. هدف اصلی مقاله حاضر آنست که با رویکرد نشانه- معناشناختی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی، تغییر نظام گفتمانیِ کنش محور به نظام گفتمانی تنش محور در اقتصاد ایران را بررسی نماید. در این مقاله برای آشنایی هر چه بیشتر با ارتباط نظام گفتمانی کنشی القایی(مجابی) برای بیان واقعیت موجود، بحران اقتصادی اخیر ایران را با تمرکز بر یک متن تولیدشده توسط محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی دولت دهم در پنجم بهمن ماه 1390 مورد بررسی قراردادیم. نتایج حاکی از آن بودکه رعایت و یا عدم پایبندی کنشگران اقتصادی به نظام گفتمان کنشی القایی(مجابی) برای بیان واقعیت در متون اقتصادی را می توان به عنوان عامل تاثیرگذاری در وضع معیشت مردم قلمداد نمود.
۲.

مقایسه واژه های آموزشی مجموعه های شیراز و پرفا با تمرکز بر بسامد واژگانی: پژوهشی پیکره بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۸ 180 - 153

کلید واژه ها: آموزش زبان فارسی گزینش محتوای آموزشی آموزش واژه بسامد واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۶
امروزه تلاش های پرثمری را در حوزه آموزش زبان فارسی شاهدیم؛ باوجوداین، به علت فقدان مطالعات وافی و کافی و نیز پژوهش های بنیادین در این زمینه، هنوز کاستی هایی به چشم می خورد. واژه گزینی و آموزش علمی واژه یکی از همین حوزه هاست که با ابهاماتی، چون اصول گزینش واژه های آموزشی زبان فارسی، سطح بندی واژه ها و نحوه آموزش آنها مواجه است. در آموزش واژه های زبان دوم/ خارجی، بسامد واژگانی و کاربردی بودن واژه ها دو اصل مهم تلقی می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی واژه گزینی دو مجموعه آموزشی شیراز و پرفا و مقایسه بسامد واژه های آموزشی آنها انجام گرفته و از این رو، بسامد واژگانی این دو مجموعه با یکدیگر مقایسه شده است. واژه های هر مجموعه به روش کتابخانه ای از واژه نامه انتهای کتاب ها جمع آوری شده است. سپس، میزان بسامد واژه های این دو مجموعه با فهرست واژه های چند پژوهش دیگر مقایسه شد. تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از نرم افزار مایکروسافت اکسل و روش های جدول محوری و فرمول نویسی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهند که در مجموع، 864 واژه، یعنی بیش از 30 درصد از واژه های این دو مجموعه مشترک هستند. همچنین، 15/47 درصد از واژه های مجموعه شیراز و 75/38 درصد از واژه های مجموعه پرفا حداقل در یک فهرست آمده اند. در نهایت، می توان چنین برداشت کرد که مجموعه شیراز با اشتراک حدود 50 درصد از واژگان آموزشی خود با حداقل یکی از فهرست های بسامدی انتخابی، وضعیت بهتری از جهت بسامد واژگانی نسبت به مجموعه پرفا دارد.
۳.

استعاره دستوری اسم سازی و بازنمایی ایدئولوژیک در گفتمان سیاسی برجام: رویکرد دستور نقش گرای نظام مند

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 21 - 44

کلید واژه ها: استعاره دستوری اسم سازی بازنمایی ایدئولوژیک برجسته سازی گفتمان شناسی انتقادی برجام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
پژوهش حاضر با هدف تبیین چگونگی برجسته سازی و حاشیه رانی کنش ها و واکنش ها در بازنمایی ایدئولوژیک متن، به دنبال یافتن پاسخی به این پرسش است که یک گفتمان سیاسی، چگونه از فرایند اسم سازی برای توصیف وقایع و رخدادها بهره می برد و این کاربرد در خدمت چه اهدافی است. بدین منظور متون سخنرانی رؤسای جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا پس از امضای توافق هسته ای برجام در سال 2015 از نگاه گفتمان شناسی انتقادی انتخاب شده است. در بخش اول تحلیل داده ها تعداد 508 بند شناسایی و تحلیل شده است، که شامل متن کامل سخنرانی طرفین مذاکره است. در بخش دوم تحلیل ها، کاربرد استعاره دستوری اسم سازی در پوشش اخبار تحولات پیرامون توافق هسته ای، در بازه زمانی پس از خروج آمریکا از توافق لغایت گام پنجم ایران در کاهش تعهدات برجامی، در دو رسانه داخلی و دو رسانه خارجی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است نقش اسم سازی در بازنمایی های متفاوت از رویدادی واحد در رسانه های گفتمان های رقیب، نمایان شود. داده های این بخش نیز شامل 8 عنوان خبری از رسانه های چهارگانه فوق در پنج مقطع زمانی خاص است، که در آن ها تحولی عمده پیرامون توافق برجام صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد هم در تنظیم متن سخنرانی دو رئیس جمهور و هم در پوشش تحولات سیاسی پیرامون توافق هسته ای توسط رسانه ها، استعاره های دستوری اسم سازی بیش از آنکه به دنبال حذف کنش گر از کانون توجه مخاطب باشد، به دنبال برجسته سازی خود کنش است و گفتمان های رقیب با این برجسته سازی ها به دنبال القای معنای موردنظر خود به مخاطب هستند.
۴.

ارزیابی دستور داستان در گفتمان روایتی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) ۱۳۶-۱۲۳

کلید واژه ها: ارزیابی زبان دستور داستان گفتمان روایتی آسیب شنوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
مقدمه: آزمون گفتمان روایتی فارسی که ابزاری برای بررسی بالینی گفتمان کودکان و بزرگسالان فارسی زبان با و بدون نیازهای ویژه به شمار می رود، مقیاسی برای ارزیابی دستور داستان ارائه نکرده است. پژوهش حاضر به منظور استانداردسازی آزمون دستور داستان در گفتمان روایتی فارسی زبانان مبتلا به اختلالات ارتباطی جهت ارزیابی بالینی انجام شد. روش کار: با استفاده از مقیاس لیکرت برای ارزیابی روایت، از پرسشنامه پنج سطحی برای سنجش وضوح عناصر چهار بخش روایت در مدل سلسله مراتبی ثرندایک استفاده شد. برای تعیین این که آیا سؤالات پیشنهادی، دامنه رفتاری مشاهده شده (دستور داستان) را پوشش می دهد، و برای همه آزمون گران ساده و ملموس است، و به طور کلی پرسشنامه دارای شاخص اعتبار محتوای بالایی بر اساس نظر متخصصان می باشد یا خیر، با شش زبان شناس و شش آسیب شناس گفتار و زبان مشاوره شد. برای تعیین روایی افتراقی، بررسی دستور داستان در رابطه با دو تکلیف بازگویی داستان و خلق بداهه روایت توسط دو گروه از دانش آموزان دبستانی با و بدون اختلال شنوایی در مدارس ابتدایی عادی انجام شد. پایایی به صورت درون ارزیاب و برون ارزیاب مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در بخش های صحنه و موضوع، بین میانگین نمرات گروه های شنوا و دچار آسیب شنوایی در خلق روایت یا بازگویی داستان تفاوت معنا داری وجود نداشت اما در بخش های اپیزودها (001/0>P) و گره گشایی (001/0>P)، نمرات گروه شنوا به طور قابل توجهی بالاتر از گروه آسیب دیده شنوایی بود. نتیجه گیری: روایی و پایایی آزمون مبتنی بر مدل ثرندایک مشخص کرد که برای ارزیابی بالینی دستور داستان موثر است.
۵.

Representation of Verbal Violence in Afsoone Sabz: A Critical Discourse Analysis(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Critical Literary Studies, Vol ۵, No ۱, Autumn and Winter ۲۰۲۲-۲۰۲۳ 143 - 158
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۷۸
The main objective of this study is to examine different layers of power relations between characters of Persian novels as represented by Afsoone Sabz utilizing Norman Fairclough’s critical discourse analysis framework (1996) which paves the way for decoding social structures that cause verbal abuse in Iran. To this end, Afsoone Sabz novel, written by Takin Hamzeloo, is chosen as the case study. It can be maintained that social structures like gender inequality, socioeconomic status differences, and class struggle determine verbal abuses in Persian. It is reasonable to argue that Hamzeloo uses her text to influence the audience (Iranians in general and Iranian women in particular) to be aware of social practices (gender inequality, socioeconomic status differences, class struggle and power relations) in an attempt to change, if not subvert, power relations (obtain gender equality and remove socio-economic inequality in Iran). The paper suggests that Hamzeloo uses othering strategy, as a powerful rhetorical tool, to portray the pessimistic outlook Iranian men hold about women through verbal abuse.
۶.

تحلیل ابعاد زیست محیطی بر برنامه های اول و دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر گفتمان سازندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) ۴۱۰-۳۹۲

کلید واژه ها: محیط زیست جمهوری اسلامی ایران برنامه توسعه اول برنامه توسعه دوم گفتمان سازندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۸۰
برنامه های توسعه راهبرد، چارچوب و الگوی حکمرانی و مدیریت سیاسی فضا را مشخص می کنند و این برنامه ها به ابعاد و وجوه مختلف حکمرانی می پردازند که یکی از مهمترین وجوه آن ابعاد زیست محیطی است. در این پژوهش، با هدف بررسی حکمرانی زیست محیطی گفتمان سازندگی با تاکید بر برنامه های اول و دوم توسعه نظام جمهوری اسلامی ایران و با به کارگیری روش تحلیل مضمون در قالب نکات کلیدی، کدگذاری اولیه، مضامین پایه فرعی و اصلی و نیز مضامین سازمان دهنده، ضمن ارائه تصویری کلان از ابعاد زیست محیطی گفتمان سازندگی به دنبال پاسخ به این سوال است که ابعاد زیست محیطی گفتمان سازندگی چگونه است؟ از بین جامعه آماری تحقیق (برنامه های اول و دوم توسعه) با روش نمونه گیری نظری 112 گزاره انتخاب و با کدگذاری آن ها 178 مفهوم اولیه (کد باز) شناسایی شده است. سپس با در نظر گرفتن اشتراکات محتوایی کدهای باز، 52 مضمون پایه فرعی، 14 مضمون اصلی و 9 مضمون سازمان دهنده براساس نظریه های تحقیق، محیط شناسی، نظر نخبگان و تشخیص نویسندگان تولید شده است. مضامین سازمان دهنده شامل بعد اقتصادی (مضمون اصلی اقتصاد سبز)، بعد اجتماعی (مضامین اصلی "رفاه و توسعه اجتماعی" و "تنطیم خانواده")، بعد سیاسی اداری (مضامین اصلی "حکمرانی خوب"، "تمرکززدایی" و "آمایش سرزمین")، بعد دیپلماسی (مضمون اصلی "دیپلماسی زیست محیطی")، بعد اکولوژیکی (مضامین اصلی "حفاظت و احیای محیط زیست"، "سازگاری با زیست بوم" و "مدیریت تغییرات اقلیمی") و بعد خدماتی (مضمون اصلی "حمل ونقل سبز")، بعد حقوقی (مضمون اصلی"حقوق زیست محیطی")، بعد فرهنگی (مضمون اصلی "اصلاح الگوی مصرف") و بعد امنیتی (مضمون اصلی "امنیت زیست محیطی") در قالب شبکه مضامین، ترسیم شده اند.
۷.

استعاره های وجه نمایی در آموزش زبان تافل با تکیه بر مهارت شنیداری: رویکرد زبان شناسی نقشگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 337-359

کلید واژه ها: دستور نقش گرای نظام مند استعاره دستوری بینافردی وجه نمایی آزمون تافل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل استعاره های دستوری بینافردی وجه نمایی (وجهیت) در بخش مهارت شنیداری کتاب های معیار آزمون بین المللی تافل می پردازد. روش پژوهش توصیفی با رویکرد تحلیل محتوای کیفی است و داده ها به روش اَسنادی گردآوری شد. بدین منظور، سه کتاب شامل راهنمای رسمی آزمون تافل اینترنتی و جلدهای اول و دوم کتاب آزمون های رسمی تافل که در مجموع دارای چهارده آزمون معتبر هستند، در نظر گرفته شدند. بخش شنیداری هر آزمون از شش متن شامل مکالمه و سخنرانی تشکیل شده است. ابتدا، بندهای هر متن به صورت جداگانه بررسی شدند. سپس، استعاره های وجه نمایی شناسایی شده و از نظر نوع و فراوانی مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. در تمامی بخش های شنیداری سه کتاب، تعداد 31 متن مکالمه و 53 متن سخنرانی بررسی و تحلیل شدند. در نهایت، تعداد 264 استعاره دستوری وجه نمایی شناسایی گردید. نتایج نشان داد استعاره دستوری وجه نمایی، در متن های سخنرانیِ بخش شنیداری فراوانی بیشتری نسبت به متن های مکالمه دارند. علاوه بر این، فراوانی استعاره های دستوریِ وجه نماییِ تصریحیِ شخصی نسبت به استعاره های تصریحیِ غیرشخصی بیشتر است. بنابراین، وجود انواع استعاره دستوری وجه نمایی در متن کتاب های معیار آزمون تافل تأیید شد. توجه به این مفهوم و آموزش آن به زبان آموزان می تواند به آنها در درک و تولید بهتر متن های علمی کمک نماید.
۸.

استعاره های دستوری وجه در بخش شنیداری کتابهای آموزش زبان تافل در چارچوب دستور نقشگرای نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 1 - 26

کلید واژه ها: دستور نقشگرای نظام مند استعاره دستوری بینافردی استعاره وجه آزمون تافل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۷
پژوهش حاضر با رویکرد دستور نقشگرای نظام مند، به توصیف و تحلیل استعاره های دستوری بینافردی وجه در کتابهای معیار آموزش زبان تافل می پردازد؛ و در پی پاسخ به این پرسش است که آزمون تافل، تا چه میزان توانسته از انواع استعاره دستوری وجه، به عنوان یکی از مفاهیم مطرح در زبانشناسی نقشگرای نظام مند که رویکردی ارتباط محور است و یک ویژگی مهم زبان علم را کاربرد استعاره دستوری می داند، استفاده نماید. رویکرد پژوهش حاضر تحلیل محتوای کیفی، و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. در این راستا سه کتاب آموزش زبان تافل که در مجموع شامل چهارده آزمون است، انتخاب شدند. بخش شنیداری هر آزمون دارای شش متن جدا در قالب مکالمه و سخنرانی است. ابتدا تک تک بندهای 84 متن به طور مجزا مشخص و بررسی شدند. سپس استعاره های دستوری در هر متن شناسایی و به لحاظ نوع و بسامد مقایسه شدند. یافته های حاصل از تحلیل داده ها نشان داد: 1- بسامد استعاره های وجه در متنهای مکالمه بیشتر از متنهای سخنرانی بخش شنیداری آزمون تافل است 2- از نظر نوع استعاره دستوری وجه، نتایج نشان داد انواع استعاره وجه در متن شنیداری استفاده شده و به ترتیب استفاده از وجه خبری و پرسشی، به جای وجه امری بیشترین فراوانی نسبت به سایر انواع استعاره های وجه را دارد. میتوان گفت حفظ وجهه و رعایت ادب باعث میشود افراد از وجه امری پرهیز نمایند. آگاهی از انواع استعاره دستوری وجه و آموزش صریح آن در فرایند زبان آموزی، به افراد در بالا بردن توانش استعاری آنها و در نتیجه درک و تولید بهتر متون علمی کمک می کند.
۹.

واکاوی مؤلفه های گفتمان مدار و میزان رازگونگی متن قراردادهای تسهیلات بانکی از منظر تحلیل گفتمان حقوقی و بُعد شناختی گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم مهر و آبان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۰) ۲۸۲-۲۵۷
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۲۱
مقاله پیش رو با هدف واکاوی تحلیل گفتمان حقوقی قراردادهای تسهیلات بانکی گردآوری شده است. مسئله این پژوهش عبارت است از تأملی بر تحلیل گفتمان حقوقی متون قراردادهای مرابحه، جُعاله، مشارکت مدنی و فروش اقساطی در گستره زبان شناسی حقوقی با استفاده از راهبرد بررسی مؤلفه های گفتمان مدار براساس الگوی ون لیوون (1996)، درنگی بر رازگونگی و مطالعه ابعاد شناختی گفتمان جاری در متون یادشده تا منابع ایجاد ابهام در این متون شناسایی شود. جهت ارزیابی فرضیات پژوهش با به کارگیری روش کیفی تحلیل گفتمان، مؤلفه های گفتمان مدار الگوی ون لیوون استخراج، میزان رازگونگی متن وانواع گونه های القایی در هر یک از بندهای قراردادهای مذکور شناسایی شده، بسامد و درصد وقوع آن ها استخراج شد. نتایج به دست آمده بیانگر وجود مؤلفه های گفتمان مدار صریح و پوشیده و رازگونگی در متن قراردادهای بیان شده است. کم ترین بسامد مؤلفه های صریح در قرارداد جعاله با بیست عدد و بیشترین درصد رازگونگی نیز در متن همین قرارداد به میزان 81.3 درصد دیده شد. بیشترین تعداد گونه القایی مبتنی بر تهدید نیزدر قراردادهای مرابحه و جُعاله با یازده عدد ملاحظه شد. از مجموع واکاوی های به عمل آمده چنین استنتاج می شود با توجه به وجود مؤلفه های گفتمان مدار پوشیده و نیز رازگونگی در متن تمام قراردادهای تسهیلاتی اصلح است برای شفاف سازی متون از به کارگیری مؤلفه های پوشیده اجتناب کرد تا با کاهش میزان رازگونگی از ابهام متن نیز کاسته شود. نتایج این پژوهش کارشناسان حقوقی بانک ها را در نگارش متن قراردادهایی با کاربردی همه فهم تر از زبان حقوقی یاری رسان خواهد بود.
۱۰.

زبان به مثابه قدرت قانون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۱۱ 41 - 72
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۱
قانون، مهم ترین قاعده و هنجار در زندگی مدرن محسوب می شود که به تنظیم روابط دولت با شهروندان و شهروندان با یکدیگر می پردازد. هر قانونی به یک نظام حقوقی تعلق دارد و بی راه نیست اگر گفته شود ارزش نظام حقوقی به کارایی و کیفیت قانون بستگی دارد. کیفیت قانون بیشتر در مراحل شکلی و پیشاقانونگذاری مشخص می شود که در این زمینه، زبان قانون از اهمیت والایی نسبت به دیگر مراحل برخوردار است. ارتباط همه اعضای جامعه با قانون، از طریق زبان صورت می گیرد. زبان، نقشی سازنده در کارکرد قانون دارد و این قانونگذار است که مقصود خود را با کلمات به قانون تبدیل می کند؛ درواقع می توان گفت زبان و قانون رابطه ای عمیق با هم دارند. نوع به کارگیری زبان در قانون، بیانگر کیفیت قانون است. بدین سان، تبیین نقش زبان در نظام حقوقی، به چگونگی کارکرد و کاربرد آن در قانون کمک کرده و نقشه راهی می شود برای نگارش مطلوب قانون. درنتیجه، این پژوهش با روش اسنادی به معرفی دانش زبان شناسی حقوقی پرداخته و اهمیت زبان را در نظام حقوقی تبیین می کند.
۱۱.

بررسی نقش زبان با سازوکارهای قدرت و اقناع در گفتمان اقتصادی (ایجاد تورم و پیش بینی های مربوط به آن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم بهمن و اسفند ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۷۲) ۵۴۰-۵۱۱
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی شناختی1 ما را در این امر یاری خواهد کرد که آسیب های واردشده به مردم از لحاظ اقتصادی چقدر می تواند بار کلامی داشته باشد. هدف اصلی مقاله حاضر آن است که بحران اقتصادی2 اخیر ایران را در ایجاد تورم و انتظارات تورمی3 (تأثیر متغیر های روانی بر نرخ تورم) در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی، با رویکرد نورمن فرکلاف (1989) و تمرکز بر متن تولیدشده با محوریت تک نرخی کردن ارز توسط رئیس کل بانک مرکزی دولت دهم در پنجم بهمن ماه 1390بررسی کند. کنشگران اقتصادی4 مجهز به سازوکارِ قدرت5 در گفتمان اقتصادی6می توانند با ابزار اقناع7، ایدئولوژی8 خود را که در این متن تک نرخی کردن ارز است به مخاطب منتقل کند. این مقاله برای آشنایی هرچه بیشترِ ارتباط بین رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی شناختی با اقتصاد به بررسی نرخ ارز و تأثیر گفتمان بر روی آن می پردازد و تأثیر ابزار اقناعی در گفتمان اقتصادی را مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل کیفی از نوع تحلیل گفتمان است. داده های این پژوهش با انتخاب پنج جمله آغازین از متنِ «سایت تحلیلی خبری عصر ایران» با کد خبری 195709 برگزیده شده اند و پس از تحلیل متن در سه سطح توصیف9، تفسیر10و تبیین11؛ نقش زبان را در ایجاد تورم در جامعه بررسی کردیم. نتایج حاکی از آن است که کنشگران اقتصادی مجهز به سازوکار قدرت در گفتمان اقتصادی به همراه ابزار اقناع می توانند در تهییج اذهان و نگرش مردم نقش بسزایی داشته باشند.
۱۲.

The Study of Mazandarani Compounds in Terms of Internal Structure, Syntactic Category, Semantic Classification and Head Position(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: The International Journal of Humanities, Volume ۲۹, Issue ۱ (۲۰۲۲) 24-47
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
Compounding is one of the most common and also very productive word formation processes among languages in the world. Because of its productivity and high frequency, it has precisely been studied by many Iranian and non-Iranian linguists. However, this productive process has not yet been studied in Mazandarani. In the present study, first Mazandarani compound words taken from Tabari dictionary, have been analysed in the form of a table and based on the criteria such as syntactic category, semantic classification of compound types (endocentric, exocentric and dvandva), the position of head and being verbal or nonverbal. By taking into consideration the above mentioned criteria and based on three fundamental concepts, namely, head, dependent (non-head) and feature percolation, the resulting compounds have been analysed separately. At the end of the article, after studying and evaluating the hypotheses, appropriate explanations have been presented. The high frequency of “N+ N → compound noun construction” refers to their predictability in meaning compared to other constructions. It means that there is a direct relationship between high frequency of a word formation process and its semantic predictability. Also, the reason why endocentric compounds are more frequent than others is due to the fact that both constituents of the compound are used in their original meanings. Hence, endocentric compounds are unmarked elements and are easier to learn in the process of language learning. The above mentioned findings are in line with markedness theory. That is why the frequency of occurrence of unmarked elements is higher than marked ones which is related to language universals.
۱۳.

بازنمایی های ایدئولوژیک در رسانه: بررسی بازتاب تحولات برجام در رسانه ها بعد از خروج آمریکا لغایت گام نهایی ایران در کاهش تعهدات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 107 - 130

کلید واژه ها: بازنمایی ایدئولوژیک نظام گذرائی برجام شبکه خبر شبکه پرس تی وی صدای آمریکا‏ شبکه خبری بی بی سی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۲
هدف پژوهش حاضر تبیین بازنمایی های ایدئولوژیک و جهت دار تحولات سیاسی در رسانه های خبری منتخب است. پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی و با ترکیبی از روش های کمّی و کیفی به تحلیل داده ها پرداخته است. بدین منظور عناوین برگزیده دو رسانه داخلی (وبسایت شبکه خبر و شبکه پرس تی وی) به نمایندگی از گفتمان جمهوری اسلامی و دو رسانه خارجی (وبسایت صدای آمریکا بخش فارسی و بی بی سی بخش انگلیسی) به نمایندگی از گفتمان طرف غربی در بازه زمانی خروج آمریکا از توافق، لغایت گام نهایی ایران در کاهش تعهدات هسته ای بررسی شد. داده های موردنظر با استفاده از مبانی نظری گفتمان انتقادی و چارچوب نظری هلیدی در زبان شناسی نقش گرا تحلیل شدند. نتایج حاصل از بررسی زبان شناختی عناوین خبری در این رسانه ها نشان می دهد که هریک از گفتمان ها در تلاش هستند که مسئولیت شکست برجام را متوجه گفتمان رقیب سازند. تحلیل زبانی عناوین خبری رسانه های گفتمان های رقیب مؤید این رویکرد ایدئولوژیک است. هم چنین رسانه ها به نمایندگی از طرف گفتمان خودی در تلاش هستند که با برجسته ساختن اقدامات مثبت خود و انتساب ویژگی های مقبول به گفتمان متبوع خویش، تصویری مثبت از خود ارائه نمایند. آن ها در این مسیر با برجسته سازی برخی کنش ها و کنشگران، برخی دیگر را به حاشیه می رانند و گاه با ارائه اطلاعات ناقص و جهت دار به ذهن مخاطب جهت می دهند.
۱۴.

واکاوی ساخت های ایدئولوژیکی زبان در روزنامه های فارسی زبان استان کردستان: تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۷ 83 - 103

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی ساخت های ایدئولوژیکی روزنامه های کردستان رازگونگی مناطق مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۹۱
پژوهش حاضر به بررسی ساخت های ایدئولوژیکی زبان در روزنامه های فارسی زبان استان کردستان پرداخته است. داده های پژوهش برگرفته از (250) متن در بازه زمانی آذر (1394) تا اواخر خرداد (1395) است که پیرامون انتخابات مجلس و تصویب لایحه تجاری مرزها است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است و با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی رویکرد تلفیقی فرکلاف و الگوی ون لیوون، متون روزنامه ها را واکاوی کرده است. یافته های به دست آمده بیان گر آن است که با بررسی متون روزنامه های (سیروان، سوران، روژان، دیار کهن و هفته نامه ده نگی کردستان) ساخت های ایدئولوژیکی زبان به ترتیب در روزنامه<strong> </strong> سوران با صراحت بیشتری بیان شده است و کمترین میزان پوشیدگی و رازگونگی را دارد که در راستای قدرت و با جریان حاکم بر جغرافیای سیاسی استان کردستان هم سو است. روزنامه سیروان نیز هم سو با ساختارهای قدرت گام برمی دارد و متون آن از صراحت کمتری برخوردار است و بنابراین بیشترین پوشیدگی و رازگونگی را دارد. روزنامه<strong> </strong> ده نگی کردستان و دیار کهن نیز نسبت به جریانات و جناح های مجلس رویکردی بسیار منتقدانه دارند و روزنامه روژان نیز با تمرکز بر تصویب لایحه تجاری مناطق مرزی، سیاست های نمایندگان مجلس را به چالش می کشد.
۱۵.

اصل توالی رسایی در خوشه های انسایشی در واژه های بسیط در مقایسه با توالی های انسایشی در مرز ترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 1 - 23

کلید واژه ها: همخوان انسایشی واژه مرکب واژه بسیط خوشه توالی اصل توالی رسایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۱۷
به طور سنّتی تصوّر بر این است که سازمان دهی اجزاء در یک هجا و در میان هجاها از اصول رسایی پیروی می کند. عامل رسایی نه تنها در چینش واحدهای واجی در سطح هجا محدودیت ایجاد می کند، بلکه در حوزه واژه و در تعیین نوع توالی های موجود در مرز هجاها نیز تأثیرگذار است. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تخطّی خوشه ها و توالی های انسایشی ها از اصل توالی رسایی است. به منظور پاسخ به این پرسش (15446) واژه مرکّب و مشتق - مرکّب برای بررسی توالی و (14336) واژه بسیط برای بررسی خوشه از فرهنگ های فارسی جمع آوری شده و اطّلاعات واج شناختی مربوط به هر واژه استخراج شده است. نتایج نشان می دهد که الف: بسامد انسایشی ها به مثابه عضو دوم در خوشه (7/5) برابر عضو اوّل و در توالی (3/2) برابر عضو اوّل است؛ ب: بسامد محدوده رسایی منفی در خوشه (82%) و در توالی (74%) است؛ همچنین میزان تخطّی از اصل توالی رسایی در خوشه (18%) و در توالی (26%) است؛ ج: همه موارد تخطّی از اصل توالی رسایی در خوشه های موجود در واژه های بسیط مربوط به وام واژه ها است.  
۱۶.

بازنمایی های ایدئولوژیک در گفتمان سیاسی برجام؛ مطالعه موردی سخنرانی رؤسای جمهور ایران و آمریکا رویکرد نقش گرای نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 113-132

کلید واژه ها: توافق هسته ای تحلیل گفتمان انتقادی بازنمایی ایدئولوژیک برجسته سازی حاشیه رانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
در تاریخ 23 تیرماه سال 1394 ایران و شش قدرت جهانی پس از دو سال مذاکره به توافقی درزمینه برنامه هسته ای ایران دست یافتند. این توافق که به توافق برجام معروف شد، نقطه پایانی بر چندین سال تحریم های بین المللی علیه ایران بود. پژوهش حاضر به تحلیل بازنمایی های متفاوت رؤسای جمهوری ایران و آمریکا از توافق هسته ای برجام می پردازد. این پژوهش تلاشی در جهت کاربست نظریه نقش گرای نظام مند هلیدی در تبیین بازنمایی های ایدئولوژیک است. در بخش تحلیل گفتمان توصیفی ابتدا داده ها از منظر نظام گذرایی از دو جنبه مورد تحلیل قرار گرفته اند. در این بخش ابتدا نوع فرایند به کارگرفته شده و بسامد هریک از فرایندها در متن داده ها مورد محاسبه قرار گرفته است. سپس پس از شناسایی مشارکان اصلی در متن، نوع نقشی که به هریک از آن ها سپرده شده مورد تحلیل قرار گرفته است. داده ها در این بررسی برگرفته از نخستین موضع گیری رؤسای جمهوری ایران و آمریکا پس از حصول توافق برجام است. نتایج نشان می دهد اوباما بیشتر بر کنش ها و روحانی بر توصیف تمرکز دارد. هر دو رئیس جمهور برخی مشارکان را در حاشیه قرار می دهند و برخی را برجسته می سازند. طرفین در توصیف های خود از قرارداد به دنبال بازنمایی مثبت گفتمان خودی و ساختارشکنی معنای موردنظر گفتمان رقیب هستند.
۱۷.

برجسته سازی زبان شناختی با افزودن توازن آوایی، واژگانی و گروهی در متن اسناد رسمی و تأثیر آن بر درک مخاطب: رویکرد زبان شناسی حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 97 - 112

کلید واژه ها: زبان شناسی حقوقی اسناد رسمی برجسته سازی قاعده افزایی زبان خودکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۶۵۰
اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند، پس از امضا قابل انکار نیستند و باید به طور کامل به وسیله مخاطب درک شوند. هرچه متن به زبان خودکار نزدیک تر باشد، آسان تر درک می شود. به همین دلیل است که متون علمی، بر خلاف متون ادبی، خالی از ابزارهای زیبایی آفرینی هستند. برای ساده سازی متن اسناد رسمی در چارچوب زبان شناسی حقوقی، پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر در پی شناسایی و در صورت امکان بازنویسی نمودهای برجسته سازی، به مثابه ویژگی زبان ادب بوده است که می تواند با دور کردن این متن ها از زبان خودکار، درک را برای مخاطب دشوار کند. برای شناسایی این نمود ها و نشان دادن تأثیر آن ها بر درک مخاطب، صد نمونه سند رسمی ( پنجاه نمونه از کتاب نمونه اسناد و پنجاه نمونه از اسناد واقعی تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی 1479 تهران) بررسی و تحلیل شده اند. نتایج نشان داد که برجسته سازی در این سند ها از راه قاعده افزایی و با ایجاد توازن در (1240) مورد تکرار در سطوح آوایی، واژگانی و گروهی، در واژه های عربی و حقوقی صورت گرفته است. حذف توازن و بازنویسی در درصد قابل توجّهی از نمونه ها (03/65%)، ممکن بوده و این جایگزینی ها باعث افزایش معنادار (40) درصدی در میزان درک صد نفر از مراجعه کنندگان به دفتر اسناد رسمی شده است.  
۱۸.

استعاره های دستوری گذرایی در بخش شنیداری کتاب های آزمون زبان تافل: رویکرد زبان شناسی نقش گرای نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 271-308

کلید واژه ها: دستور نقش گرای نظام مند استعاره دستوری تجربی نظام گذرایی آموزش زبان تافل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۰
پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل استعاره های گذرایی در بخش شنیداری کتاب های آموزش زبان تافل می پردازد. در این راستا سه کتاب رسمی آموزش تافل (مجموعاً چهارده آزمون، هرکدام شامل شش متن مکالمه و سخنرانی) با رویکرد توصیفی و تحلیل محتوا بررسی شد. ابتدا بندهای این 84 متن استخراج و سپس استعاره های گذرایی در آنها شناسایی و به لحاظ نوع و بسامد مقایسه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد: 1) استعاره گذرایی در متن های سخنرانی (با 68% فراوانی) بسامد بالاتری از متن های مکالمه دارد؛ 2) دو فرایند مادی (با فراوانی 38%) و رابطه ای (با فراوانی 28%) به ترتیب دارای بیشترین بسامد نسبت به سایر فرایندها در معنای استعاری هستند. نتایج آزمون من-ویتنی نشان داد تعداد استعاره گذرایی در بخش سخنرانی از بخش مکالمه به طور معنادار فراوانی بیشتری دارد. لذا استفاده بیشتر از متن سخنرانی در بخش شنیداری تافل آن را در سنجش توانش ارتباطی و استعاری داوطلبان کارآمدتر می نماید.
۱۹.

بررسی فرایند ترکیب و دسته بندی آن از نظر معنایی و رابطه بین عناصر سازنده آن در زبان مازندرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (شماره ۱۱) 143 - 172

کلید واژه ها: فرایند ترکیب سازه فعلی سازه غیرفعلی ترکیب وابستگی ترکیب همپایگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
در پژوهش حاضر کلمات مرکب مازندرانی برگرفته از فرهنگ تبری (نصری اشرفی، 1381)، از نظر معنایی و رابطه بین عناصر سازنده بررسی شده است. برمبنای دسته بندی بیستو و اسکالیز (2005)، به عنوان چارچوب نظری پژوهش، ترکیب سه دسته اصلی همپایگی، اسنادی/ توصیفی و وابستگی را در بر می گیرد. این دسته بندی مبتنی بر روابط دستوری ممکن بین دو سازه در ساختارهای نحوی است. از نظر رابطه بین عناصر سازنده، ترکیب دو دسته فعلی و غیرفعلی را شامل می شود. تأکید مقاله حاضر عمدتا بر ترکیب فعلی و دسته بندی آن است. ترکیب فعلی نوعی ترکیب وابسته است که در ساختار آن سازه غیرفعلی، متمم سازه فعلی است. ترکیب های فعلی از نظر معنایی به چهار دسته موضوعی، غیرموضوعی، گروهی و مکرر تقسیم بندی می شوند. شواهد نشان می دهدکه انطباق نسبتا کاملی بین مازندرانی و دسته بندی بیستو و اسکالیز وجود دارد.
۲۰.

تحلیل گفتمان روابط قدرت بین کنشگران در داستان های تألیف شده برای کودکان ایرانی به زبان فارسی با رویکردشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 69 - 96

کلید واژه ها: الگوهای ذهنی تحلیل گفتمان انتقادی داستان کودکان زبان شناسی شناختی قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۲۶۳
در بیشتر موقعیت های ارتباطی، قدرت کنشگران بر کنش های زبانی تأثیر می گذارد و گفت وگویی را شکل می دهد که نشان دهنده ی فرادستی یا فرودستی طرفین گفت وگو است. روابط قدرت در داستان های کودکانه نیز مانند هر گفتمان دیگری برقرار است و چگونگی تعاملات شخصیت های داستانی را تعیین می کند. این پژوهش بر آن است تا انواع این روابط و اهداف گفتمانی آن ها را در متون داستانی کودکان شناسایی کند تا الگوهای ذهنی مرتبط با روابط قدرت را که در تولید این متون ایفای نقش کرده اند، مشخص کند. برای دستیابی به این هدف، راهبردهای زبانی متأثر از روابط قدرت بین کنشگران در چارچوب تحلیل گفتمان اجتماعی شناختی وندایک (2000) و نظریه ی الگوهای ذهنی تحلیل شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و شیوه ی گردآوری داده ها به این گونه بوده که پیکره ای متشکل از صد داستان چاپ شده ی ناشران کتاب کودکان در گروه های سنی «الف»، «ب» و «ج» مطالعه شده است. از این پیکره، سی داستان به روش هدفمند انتخاب و روابط قدرت بین شخصیت ها تحلیل گردیده است. براساس نتایج، کلان ساختاری که تولید متون بر مبنای آن شکل گرفته، سلطه گری را همواره محکوم به شکست نشان داده است. به عبارت دیگر، الگوی ذهنی به کاررفته در تولید متون داستانی برای کودکان ایرانی به زبان فارسی از کلیشه ی روابط قدرت مسطح، همبستگی و برابری بین کنشگران پیروی کرده و روابط فرادست، فرودست را به حاشیه رانده است. این کلیشه، دیدگاه اجتماعی فارسی زبانان را به صاحبان قدرت می نمایاند. برنامه ریزان آموزشی، نویسندگان، مترجمان و ویراستاران حوزه ی کتاب کودک می توانند از نتایج این تحقیق استفاده کنند.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان