درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله بر اساس تحقیقی با مفروض احساس تهدید و نا امنی سامان یافته است و در پی پاسخ به این پرسش است که تهدید ادراک شده توسط شهروندان چگونه است. احساس تهدید و ناامنی از سوی شهروندان، پدیده­ای است که دارای تبعات روانی و اجتماعی است و نیاز به یک تحقیق و سنجش برای درک این نوع تهدیدات وجود دارد. این پژوهش به مطالعه تهدیدات مهم سیستم­های اطلاعاتی و همچنین تحلیل بالاترین تهدید احساس شده از سوی شهروندان تهرانی می­پردازد. این تحقیق از جنبه هدف، توسعه­ای و تا حدودی کاربردی است. از نظر ماهیت، تحقیقی توصیفی پیمایشی است. در مرحله اول برای به­دست آوردن تهدیدات مهم از سوی سیستم­های اطلاعاتی، به روش هدف­دار، تعداد 10 نفر از متخصصین دانشگاهی انتخاب و به روش دلفی، مهم­ترین تهدیدات استخراج شده­اند. این تهدیدات در قالب پرسشنامه و با حجم نمونه 330 نفر از میان شهروندان تهرانی که به نوعی در معرض سیستم­های اطلاعاتی قرار گرفته­اند، پیمایش شده­اند. یافته­های تحقیق حاکی از آن است که از بین تهدیدات فردی، اخلاقی، سیاسی ـ روانی، اجتماعی ـ اقتصادی و فرهنگی، بالاترین تهدید احساس شده، تهدیدات سیاسی ـ روانی هستند.

اهمیت رسانه در حکمرانی جدید در قالب مباحثی چون «حکمرانی خوب» همواره مورد تأکید کارشناسان مدیریت دولتی و مدیریت رسانه بوده است. از سوی دیگر، محققان علوم سیاسی و مطالعات بین الملل نیز در قالب موضوعاتی چون دیپلماسی رسانه، پروپاگاندا، و جنگ نرم به نقش رسانه در شکل دهی قدرت نرم ملل و مکاتب اشاره کرده اند. با این حال، بررسی موضوع از یک سو از نبود تبیین جامع نگر و عملیاتی از نقش رسانه در مدیریت هوشمندانة امور داخلی کشورها و از سوی دیگر از تعاملات و روابط بین الملل آن حکایت دارد. این موضوع در عصر جهانی شدن و در کشوری چون ایران، که چندین دهه با هجمة نرم و سخت عوامل داخلی و خارجی مواجه بوده است، بیش از پیش اهمیت می یابد. این پژوهش با مرور قاعده مند مبحث رسانه، فرهنگ، حکمرانی، و قدرت نرم آغاز شده است. در ادامه، پس از بررسی الزامات و کارکردهای رسانه در فضای جنگ نرم، موارد استنتاجی در قالب الگویی عملیاتی از سیاست گذاری رسانه عرضه شده و در پایان نیز یافته ها و الزامات اجرایی و کاربردی جمع بندی شده است. به نظر می رسد رسانه ای با دغدغه های اخلاق مدارانه و ملی گرایانه در عصر جهانی شدن برای نیل به تعالی می بایست حائز چهار کارکرد جذب، تدافع، تهاجم، و تدبیر باشد. در تعریف این مقاله، رسانة متعالی رسانه ای است که هم در بعد داخلی و هم در بعد سیاست خارجی، در تدبیر و توسعة امور، در کنار مردم و حاکمیت و مبتنی بر فرهنگ ها و ارزش های پایة جامعه باشد. نتایج این پژوهش می تواند چهارچوبی برای مطالعات و سیاست گذاری های جامع نگر در عرصة پدافند نرم و در نتیجه زمینه ساز تثبیت و توسعه قدرت هوشمند فرهنگ یا ایدئولوژی مورد نظر باشد.

«زمان»، با «شرایط و تحولات» پیوند عمیق دارد. از همین رو چه بسا دو پدیده یا فرایند به طور «هم زمان» آغاز شوند، اما شرائط تاریخی و فرهنگی، سیر و سرنوشت تحولات یکی را متفاوت از دیگری کند. حکایت توسعه یافتگی در دو کشور ایران و ژاپن نیز از همین قرار است. عموماً مواجهه ایران و ژاپن با غرب در قرن نوزدهم را سرآغاز فرایند توسعه و نوسازی در این کشورها می دانند. اما ژاپن بعد از گذشت یک دوره نسبتاً کوتاه ده ساله از زمان پذیرش شرایط تجارت تعرفه ای (1858)، با ورود ناوگان امریکا به این کشور تا تشکیل دولت مدرن با «بازگشت میجی» (1868) عملاً وارد مسیر نوسازی شد. بررسی آثار تاریخی و اندرزنامه ها که انعکاس دهنده شرایط روز جامعه در عصر قاجار است و نشان دهنده رفتارهای اجتماعی مردم آن دوره است، حکایت از نبود عناصر کلیدی و حیاتی برای توسعه است. هرچند شاید این رفتارها ریشه در گذشته های دورتر داشته باشد. می توان گفت هرچند جرقه آغاز گذار از یک جامعه سنتی به عصر مدرن به واسطه مواجهه با غرب زده شد، پیمودن موفقیت آمیز مسیر نوسازی، مرهون زمینه های مساعد برای پیمودن این راه مشکل بود. نهادینه شدن مقولاتی چون «وظیفه و مسئولیت پذیری در قبال وظایف محوله و نقش های اجتماعی اختصاص یافته به افراد»، در کشوری چون ژاپن، حرکت در این مسیر را تسهیل کرد.

در فرایندهای ارتباطی هدف اصلی را اغلب اقناع مخاطب بیان کرده و کلید اقناع را تغییر نگرش دانسته اند. یکی از اساسی ترین ابزارهای ارتباطی در ارتباطات انسانی گفتگوست؛ ازاین رو، کلام ابزاری در مباحث اقناعی است. هدف این مقاله تبیین نظریات مطرح در حوزه ارتباطات انسانی با موضوع اقناع، بر اساس شیوة مناظره ای امام رضا(ع) است.دیدگاه استبدادی و متعصّبانه به انسان، ارتباطی منفعت طلبانه و اقناعی در جهت تحمیق و مسخ انسان را دنبال می کند؛ حال آنکه توجه به مصالح انسانی و داشتن دغدغه رشد و تعالی بشر، این ارتباط را به ابزاری برای هدایت فرد به سوی مصالح انسانی مبدل می سازد. ارتباطی که با هدف رفع جهل، شناخت، اطلاع یابی از عقاید و تفاسیر دیگران نسبت به موضوعات یکسان آغاز می گردد و الزاماً هدف اقناع و تغییر نگرش ندارد. براین اساس، تبیین و توضیح مفاهیم و اصطلاحات مطرح در حوزه ارتباطات اقناعی، موضوعیّت می یابد. مقاله حاضر پژوهشی بنیادی و میان رشته ای است که با هدف بررسی اقناع و تغییر نگرش در ارتباطات انسانی، با توجه به سیره ارتباطی امامان معصوم(ع) و با رویکردی برون دینیانجام شده است.

مکتب های ادبی غربی نتوانسته اند به صورت مستمر و پایدار مورد توجه و پیروی ادبا و شعرا قرار گیرند، چه غالباً بدون ویژگی های اصیل انسانی- اخلاقی بوده اند. اصل مترقی مهدویت، باور اصیل مذهب شیعه و غایت بعثت همة انبیای الهی در راستای تحقق وعدة الهی مبنی بر حاکمیت دین حق و رهایی نوع بشر از جهل، ظلم و کفر است و طرح نظریة ادبیات مهدویت می تواند در سایة این باور مترقی شیعه، همة انسان ها را در همة زمان ها و مکان ها زیر پرچم عدالت، ایمان، برابری و یکتاپرستی جمع کند. ادبیات صرفاً برای ادبیات بودن یا به دلیل لذت هنری- وجدانی، ارزشی ندارد بلکه ادبیات برای انسان است و انسان به دنبال سعادت. سنت های ادبی همچون عناصر ادبیات، انواع، مضامین و فنون ادبی این قابلیت را دارند که در قالب نظریة ادبیات مهدویت به کار گرفته شوند و زمینة سعادت و خوشبختی همة انسان ها را در سراسر جهان فراهم سازند. این مقاله در پی آن است که نظریة مترقی ادبیات مهدویت و عناصر، فنون و مضامین آن را مورد طرح و بسط قرار دهد.

این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین رابطه بین عوامل محیطی در شکل دهی به مدیریت رسانه و همچنین تبیین رابطه بین مالکیت و مدیریت رسانه صورت گرفته است. بر این اساس، نظام های سه گانه مدیریت رادیو تلویزیون (تجاری، عمومی و دولتی) به روش مقایسه تطبیقی تحلیل شدند و شباهت ها و تفاوت های آنها مورد بررسی قرار گرفت. در مقایسه تطبیقی، سازمان رسانه ای به مثابه یک سیستم باز در نظر گرفته می شود که در تعامل با محیط قرار دارد، بنابراین، دو سیستم شامل سیستم مدیریت، با چهار زیر سیستم؛ مالکیت و نظارت، فلسفه مدیریت، راهبرد تولید و راهبرد پخش و سیستم محیط نیز با چهار زیرسیستم؛ تأمین منابع مالی، مخاطبان، فناوری های ارتباطی و جهانی شدن مورد توجه قرار گرفتند. نتیجه کلی پژوهش این است که هر کدام از نظام های مدیریت رسانه، از ساختارهای محیطی خاصی تبعیت می کنند و عوامل محیطی نقش مهمی در شکل دهی به مدیریت رسانه دارند. مالکیت رسانه نیز مدیریت رسانه را شکل می دهد، در حقیقت، ساختارهای محیطی بین نقش مالکان و مدیران رسانه همگرایی ایجاد می کند و عملکرد آنها را به منظور دستیابی به الزامات ساختاری در مدیریت رسانه در یک راستا قرار می دهد.

این مقاله، تحول مفهوم دینی پایان تاریخ را در سینمای آمریکا در سال های 1989 تا 2011 با استناد به متن 13 فیلم شامل سیصد، اسکندر، پرسپولیس، خانه شن و مه ، کرش، پادشاه ایران، شبی با پادشاه، کشتی گیر، روز استقلال، هنکاک، 2012، کتاب الی و مهمانان هتل استرویا مطالعه می کند. از پایان دهه 1970 میلادی، فیلم های ژانر جنگی _ روشن فکری برای اثبات عنصری عینی به نام برتری فرهنگی غرب ساخته می شدند. سپس به تدریج برای اثبات بی سرانجامی تاریخ از دهه 1990، برای اثبات پایان تاریخ به معنای دینی ساخته شدند. نکته بارز و متفاوت این برداشت دینی آن است که در فیلم هایی از این سبک، منجی جهان، شخصیتی انسانی، ولی نه مقدس و در عین حال، خیالی و افسانه ای و گاه با کالبدی ماورای انسانی است. برای آنکه نشان دهیم این برداشت صرفاً احساسی نیست و واقعیت دارد، روایت شناسی سیزده فیلمی را که کم و بیش به این گروه مربوط می شوند و گاهی با بن مایه های مخالفت با ایران ساخته شده اند، بررسی می کنیم. به لحاظ نظری با استفاده از رویکرد چند رشته ای ارتباطات و مطالعات فرهنگی می توان گفت مفهوم پایان تاریخ در بستر کنش های نمادین در دیالوگ فیلم ها بازتاب یافته است تا پدیده ارتباطی منجی تقدس زدوده را بازنمایی کند. از نظر مطالعات فرهنگی نیز روابط قدرت در سطح جهان امپراتوری (به تعبیر میکل هارت و آنتونیونگری، امپراتوری،1384) در بازسازی این مفهوم تأثیر داشته است تا شکل گیری امپراطوری مورد حمایت ایدئولوژیک قرار گرفته تبدیل به اسطوره ای بشود که حضورش طبیعی جلوه کند. به لحاظ روش شناسی نیز برای شناخت بازنمایی مفهوم پایان تاریخ در متون این فیلم های سینمایی از تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، نشانه شناسی بارت و روایت شناسی تاریخی که قبلا روش آن را در مجله نقد _ 2004 _ ساختاربندی کرده ام، استفاده شده است و تحلیل میدان سینمایی نیز با رویکرد ساختارگرایی تکوینی بوردیو انجام می شود. در کنار این روش ها از اظهار نظر دیگران، درباره زندگی تولیدکنندگان فیلم ها استفاده شده است. نتایج احتمالی بر این اصل استوار خواهد بود که جنس قدرت با روابط کهن اقتصاد سیاسی قابل تعریف و سنجش پذیر نیست و در عوض، جنس قدرت، نرم افزاری و غیر ملموس است (همو: فصل اول و دوم) و بیشتر در گفتمان فیلم ها و کالاهای فرهنگی یافت می شود. این فیلم ها نیز انسان را نه با ترس از نیروهای ماورایی یا نیروهای سخت، بلکه با امید به آینده دار بودن تاریخ به تعادل اجتماعی و پیروی از هنجارهای جهان امپراتوری جدید هدایت می کنند.

گفتمان با نقش معنادار رفتارها و ایده های اجتماعی در زندگی سیاسی اجتماعی انسان ها و جوامع سروکار دارد، به گونه ای که در آن، سیستم های معانی، جهان بینی و فهم مردم از نقش خود در جامعه را جهت می دهد. گفتمان ها با باید و نبایدها سرو کار دارند و به اصطلاح، هنجاری و شبه ایدئولوژیک هستند که با تغییر ارزش ها، نگرش و رفتار افراد و جامعه پیوند می یابند. نظریه گفتمان به زبان ساده؛ یعنی ایجاد فضایی از اندیشه ها به گونه ای که این اندیشه ها، بر دیگر حوزه های اندیشه ای حاکم و مسلط شود تا جایی که الگوی رفتاری مردم بر اساس آن شکل گیرد. به تعبیر دیگر، در گفتمان به گونه ای با تصویرسازی برای جامعه سر و کار داریم که از طریق خلق واژگان، اصطلاحات، تصاویر، ایده ها و گزاره های مرتبط و منسجم و به اندازه کافی، قانع کننده، به تغییر و شکل دهی رفتار مخاطب و مردم نظر داریم. گفتمان در فضای تعاملی ایجاد می شود؛ تعامل با تاریخ، تعامل با شرایط اجتماعی، تعامل با قدرت و تعامل با نهادها به ویژه نهادهای ارتباطاتی و رسانه ای. در بحث سیاست گذاری عمومی با توجه به این امور و از طریق اقناع و ترغیب، به وسیله رادیو و تلویزیون می توان از گفتمان به مثابه یک ابزار سیاست گذاری در سطح کلان جامعه و بین الملل بهره جست. به طور کلی، دال مرکزی، مفصل بندی، هژمونی و سلطه، عاملیت، ضدیت و غیریت سازی، ایجاد یک نظم اندیشه ای و نظم اجتماعی نوین و... از مؤلفه های اصلی گفتمان تلقی می شوند. در مورد پایان هستی و جهان، دو دیدگاه بدفرجام انگاری و خوش فرجام انگاری وجود دارد که در تضاد و تقابل یکدیگر قرار دارند. ما بر این مدعا هستیم که بر اساس آموزه های اسلامی به ویژه تعالیم تشیع، آینده و پایان خوش و پر از نشاط، امید و زیبا برای انسان و جهان تصویر شده است. این ایده را به واسطه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به صورت یک گفتمان غالب با حوزه گستره جهانی می توان مطرح کرده و بدین شکل، فضای غالب گفتمانی را با محوریت جمهوری اسلامی توسعه داد. با توجه به اصول و مبانی اندیشه ای و جهان بینی اسلامی، مؤلفه های گفتمان خوش فرجام انگاری جهان که در نظریه فرج و موعودگرایی مکتب تشیع منعکس شده است و در آن، به توحیدمحور بودن، حکیمانه و هدفدار بودن خلقت و نظام آفرینش، بهره مندی هستی از غایت و نهایت حکیمانه، خلافت الهی انسان، حکومت عدل صالحان در آخرالزمان، برقراری صلح و امنیت جهانی، برقراری جامعه صالح و دولت کریمه به عنوان مفصل بندی این گفتمان اشاره شده است. در دیگر نظام های فکری و سیاسی نسبت به پایان تاریخ و پایان هستی چنین صراحتی منطقی و منسجم با عنوان گفتمانی خوش فرجام انگاری وجود ندارد، بلکه به ناخوش فرجام انگاری تمایل دارند یا در برخی از نظام های فلسفی و عقیدتی، دیدگاه های نزدیک به موعودگرایی موردنظر فلسفه انتظار و فرج وجود دارد که به انسجام گفتمانی فلسفه فرج نیست. از آنجا که این گفتمان، نویدهای امیدوارکننده و نشاط آفرینی برای بشر حیران شده امروزین در انواع مکاتب و فلسفه ها دارد، می تواند به صورت شایسته گسترش بیابد.

رسانه جمعی به عنوان یک نهاد، سازمان و یک کنشگر فعّال فرهنگی اجتماعی، در اصل موجودیت و هویت یابی سازمانی و نیز در مقام نقش آفرینی و ایفای کارکردهای محول و محقق، لاجرم از دو نظام الگویی تأثیر می پذیرد: الگوی ساختی یا الگوی هنجاری معطوف به ساختار، و الگوی کارکردی یا الگوی هنجاری معطوف به حوزه عمل. رسانه ملی نیز به عنوان یک رسانه دینی، خلق برنامه های دارای جهت گیری دینی، از این قاعدة عام مستثنی نیست. این نوشتار در صدد است با الهام از منابع اصیل اسلامی، به عنوان تنها مرجع و الگوی هنجاری معتبر، برای هدایت نظری و عملی نهادهای اجتماعی کشور، قواعد رفتاری و منطق عملی رسانه ملی در ایفای کارکردهای حرفه­ای عموماً، و کارکرد سرگرمی به عنوان برجسته ترین کارکرد این رسانه، خصوصاً، در قالب طرح مجموعه ای از اصول راهبردی و خطوط راهبری عملی به مثابة بنیادهای هنجاری هدایت گر رسانه در تأمین این مهم بدست دهد.

فساد اداری معضلی چالش برانگیز در جوامع است که در زمینة مبارزه با آنرویکردهای انضباطی- اجتماعی و پیشگیرانه مطرح است. دراین میان، توجه به رویکردهای پیشگیرانه می تواند هزینه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مبارزه با فساد را کاهش دهد و تبعات کمتری را متوجه دولت ها نماید. فرهنگ به عنوان مهم ترین عامل در رویکرد پیشگیرانه می تواند نقش مؤثر و تعیین کننده ای را در ارتقای سلامت اداری ایفا نماید. این تحقیق با هدف بررسی نقش فرهنگ سازمانی در کاهش فساد اداری صورت پذیرفته و برای بررسی، شاخص های فرهنگی ارزش های جاری، ساختار فرهنگی سازمان و فرهنگ منابع انسانی مطالعه شده است. این تحقیق بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش پیمایشی (زمینه یابی) انجام می شود. جامعه آماری، ادارات دولتی و غیردولتی شهرستان تهران ونمونه این پژوهش، دو سازمان دولتی و دو سازمان غیردولتی می باشند که روی هم 697 نمونه به روش غیراحتمالی و سرشماری انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهند که هم در سازمان های دولتی و هم در سازمان های خصوصی، فرهنگ سازمانی در جهت ارتقای سلامت نظام اداری مؤثر بوده و داستان ها و الگوهای سازمانی، قوی ترین مؤلفه و ارزش های سنتی، ضعیف ترین مؤلفه فرهنگی در کاهش فساد اداری بوده اند. کارکنان سازمان های غیردولتی نقش فرهنگ سازمانی در کاهش فساد اداری را در مقایسه با کارکنان سازمان های دولتی قوی تر ارزیابی کرده اند. میان نقش مؤلفه ها در کاهش فساد اداری از دیدگاه زنان و مردان و همچنین، با میزان تحصیلات رابطة معناداری مشاهده نگردیده است. در نهایت راهکارهای فرهنگی مانند تأکید بر ارزش های سنتی و اخلاقی، مدیریت مشارکتی و مواردی از این قبیل پیشنهاد می گردد.

در این مقاله سعی شده است که با شناخت گفتمان های موجود در باب تجربه دینی، چگونگی بازنمایی آن ها در فیلم های سینمایی ایران، بعد از انقلاب اسلامی تشریح شود. گفتمان های دینی موجود در جامعه ایران، هر یک تعریفی از مفهوم «تجربه دینی» ارائه می کنند. در این مقاله، با استفاده از مطالعه اسنادی، هم مفهوم «تجربه دینی» از دیدگاه گفتمان ها شناسایی شده است و هم با استفاده از «نظریه بازنمایی» و «روش تحلیل گفتمان»، چگونگی بازنمایی گفتمان های شکل گرفته حول این مفهوم در فیلم های سینمایی ایران نشان داده شده است. با پژوهشی اسنادی می توان سه گفتمان عمده «روشنفکری»، «روشنفکری دینی» و «سنت اسلامی» را در رابطه با تجربه دینی از یکدیگر متمایز کرد. در گفتمان روشنفکری، تجربه دینی به عنوان تجربه ماورائی، امری شخصی و بی اعتبار محسوب می شود. در گفتمان روشنفکری دینی، تجربه دینی اصالت می یابد و تنها راه ارتباط انسان با خداوند محسوب می گردد و در گفتمان سنت اسلامی نیز تجربه دینی بر اساس آموزه های دینی تبیین می شود،. تفاوت دو گفتمان آخر این است که بر خلاف گفتمان روشنفکری دینی، در گفتمان سنت اسلامی، هر نوع تجربه ماورائی، دینی محسوب نشده و تجربه دینی جایگزین شریعت و مناسک دینی نمی گردد.برای ملموس کردن بیشتر مباحث نظری، یک فیلم سینمایی که بازنمایی نسبتاً کاملی از تجربه دینی در هر یک از گفتمان های فوق باشد انتخاب شده است. بدین ترتیب فیلم های «بوی کافور، عطریاس»، در گفتمان روشنفکری، «مارمولک» در گفتمان روشنفکری دینی و «تولد یک پروانه» در گفتمان سنت اسلامی، با توجه به مؤلفه های گفتمانی و حوزه های گفتمان گونگی، مورد تحلیل قرار گرفته است.

بحران های گوناگون جزء جدایی ناپذیر زندگی بشر امروزه شده است. با توجه به نقش گسترده رسانه ها در ابعاد مختلف زندگی بشر و رشد روز افزون استفاده از اینترنت و فضای مجازی، شناسایی نقش این رسانه های نوین (رسانه های مجازی) در مدیریت بحران های اجتماعی ضروری است. در این پزوهش به منظور رسیدن به اهداف، به بررسی آثار و نظرات افراد صاحب نظر حوزه های مدیریت بحران و رسانه از طریق مصاحبه و روش کتابخانه ای پرداخته و برای تجزیه وتحلیل نتایج مصاحبه، از تحلیل محتوای مصاحبه ها استفاده شده است. فضای مجازی ابزاری است که می تواند در صورت اتخاذ راهبرد مناسب برای کنترل بحران در مراحل مختلف (به خصوص در بحران های اجتماعی) به خوبی عمل کند و نقش مؤثری ایفا کند. راه های مختلفی برای کاهش اثرات بحران و مدیریت آن وجود دارد. روش هایی مثل تاکتیک های رسانه ای، از راهبرد های ارتباطی استفاده می کنند که در این مقاله بر روی شیوه های ارتباطی و رسانه ای از طریق فضای مجازی برای مدیریت بحران های اجتماعی تمرکز شده است.

هدف کلی این پژوهش بررسی نقش شبکه استانی افلاک در تقویت فرهنگ بومی استان لرستان است. روش تحقیق، پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه افراد بالای پانزده سالِ شهر خرم آباد است که از این میان، تعداد 400 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و درنهایت 400 پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه افلاک در تقویت بیشتر مؤلفه های فرهنگ بومی استان لرستان موفق بوده است. 

یکی از ابزارهای کارا برای شناسایی تحولات و تغییرات فرهنگی در دوره های تاریخی مختلف استفاده از "نام" و تحولات آن است. بدین لحاظ، شناخت تحولات نام گذاری کودکان یکی از منابع مفید و قابل اطمینان برای شناخت تحولات فرهنگی در جامعه ایران است. در این مقاله در نظر است با رویکرد نظری دولت محور و با استفاده از تحلیل فرایند نام گذاری در ایران از سال 1340 تاکنون، فرایند تحولات فرهنگ عمومی را در طی این دوران تا حدودی مشخص نماید. برای این مهم 50 اسم پربسامد از سال 1340 تا 1388 را که تقریبا 60 درصد کل نام گذاری ها در هر سال را شامل می شدند، مورد تحلیل و طبقه بندی بر حسب گرایش های فرهنگی نهفته در آن ها قرار گرفت. سپس برای تعیین تاثیر رویکرد دولت ها و بستر اجتماعی و سیاسی بر گرایش های فرهنگی نام گذاری، تاریخ 50 ساله ایران را از سال 1340 تا کنون بر اساس نقش و رویکرد دولت ها به هشت دوره تاریخی تقسیم شده و سپس تحولات نام گذاری را بر حسب این دوره های تاریخی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج گرایش ملی اسلامی نام گذاری مسلط ترین گرایش در عرصه فرهنگی کشور طی سا ل های اخیر بوده است، مهمترین تحول در این گرایش افزایش معنادار آن در دوره اصلاحات است. همچنین نتایج نشان می دهد که روند به کارگیری اسامی اسلامی سنتی، در جامعه ایرانی رو به کاهش گذاشته است. گرایش به اسامی اسلامی مدرن در سال 57 و با آغاز انقلاب با یک افزایش چشمگیر مواجه است. اما آنچه در باب گرایش نام گذاری اسلامی ایدئولوژیک مشخص است رابطه معنادار آن با انقلاب است. این گرایش نام گذاری با شروع موج انقلابی در سال 56 متولد می شود. و در دوره انقلاب به اوج خود می رسد. اسامی حامل فرهنگ ایرانی باستانی در دوره پیش از انقلاب چند سالی افزایش می یابند اما با شروع انقلاب گرایش به این نام ها به شدت کاهش می یابد اما مجددا در دوران سازندگی به طور معناداری افزایش می یابند. یکی از گرایش های نوظهور در حیطه نامگذاری، گرایش ایرانی مدرن می باشد. این گرایش از دوره جنگ به بعد با سرعت زیادی در فرهنگ عمومی جامعه گسترش یافته است.