درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی دین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۰۱ تا ۶۲۰ مورد از کل ۱٬۰۵۶ مورد.
۶۰۱.

تحولات دینداری بر اساس تفاوت های نسلی در ایران(1388-1353)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه پذیری سیاسی دین داری عرفی شدن تفاوت نسلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۴۲۸
مقالة حاضر از رهگذر تحقیقات انجام گرفته به بررسی تحولات دین داری در جامعه ایران از سال 1353 تا 1388 می پردازد. با توجه به این که حکومت قبل از انقلاب اسلامی حکومت دینی نبود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت جمهوری اسلامی با انواع سیاست هایی که به کار برد، سعی وافری در اسلامی کردن جامعه داشت. سؤال اصلی این مقاله، آن است که آیا هم زمان با فرآیندهای رسمی اسلامی کردن جامعه یا سیاست های جامعه پذیری سیاسی ـ مذهبی، دین داری فردی ایرانیان نیز افزایش یافت یا این که وضع به گونه دیگر است. علاوه بر یافته های توصیفی که در مورد وضعیت دین داری ایرانیان در طول 3 دهه گذشته عرضه می شود، تفاوت میان گروه های مختلف سنی با استفاده از نظریه تغییر اجتماعی نیز نشان داده شده است. این تحقیق، بر اساس تحلیل ثانوی نتایج پیمایش هایی که در سطح ملی از سال 1353 تا 1388 انجام شده به بررسی تحولات دین داری در جامعه ایران پرداخته است. اهم نتایج به این شرح است: 1ـ دین داری مردم ایران از سال 1353 تا 1388 در تعداد بیشتری از شاخص ها کاهش یافته است، اگرچه جز در تعداد کمی از شاخص ها، این کاهش چشم گیر نیست. 2ـ در سال 1388 دین داری گروه سنی 50 ساله به بالا (جوانان اول انقلاب) نسبت به گروه سنی جوان بیشتر است.
۶۰۲.

مطالعه میزان پایبندی دینی جوانان شهر اهواز

کلید واژه ها: جوانان دینداری شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۶۴
" هدف این پژوهش بررسی میزان تقید به دین در جوانان شهر اهواز است. پرسشنامه سنجش دین داری مسلمانان که بر اساس الگوی گلاک و استارک تهیه شده است، به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد و چند سؤال به عنوان نظرخواهی از جوانان در مورد وضعیت دین در جامعه به آن افزوده گردید. پس از تکمیل پرسشنامه های تحقیق که به صورت مراجعه حضوری به منازل انجام شد، داده ها با رایانه و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. جامعه آماری شامل 814 نفر از جوانان 29-18 سال شهر اهواز است با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که دینداری جوانان شهر اهواز در ابعاد اعتقادی و عاطفی قوی تر و بر اساس طیف لیکرت، بین زیاد و خیلی زیاد قراردارد، اما در ابعاد پیامدی و مناسکی ضعیف تر بوده و نزدیک به متوسط قرار دارند و نمره کل دین داری جوانان نیز در حد بالاتر از متوسط و نزدیک به زیاد به دست آمد. همچنین از نظر جنسیت در همه ابعاد دین داری، میانگین نمره جوانان دختر بالاتر از جوانان پسر بوده است. علاوه بر این، از دیدگاه جوانان شهر اهواز مهم ترین علت دین گریزی جوانان مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور و نارضایتی از مسئولان در این زمینه است. "
۶۰۴.

بررسی وضعیت التزام دانشجویان به ابعاد و نشانه¬های دین¬داری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: دین اعتقادات دینی دین داری اخلاق دینی احکام دینی عبادات دینی نشانه های دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۱۳
موضوع این مقاله، سنجش دین¬داری و در حوزه جامعه¬شناسی دین قرار دارد. در این نوشتار، با اذعان به سابقه¬ی بیش از پنجاه ساله¬ی مطالعات تجربی و میدانی انواع، میزان و تغییرات دین¬داری، ضمن بیان گونه¬شناسی هیل و هود از مقیاس-های غربی سنجش دین¬داری، مهمترین انتقادات مربوط به مقیاس¬های مزبور نیز مطرح شده است. سپس برخی از مدل¬های داخلی سنجش تجربی دین¬داری معرفی و مورد ارزیابی انتقادی قرار گرفته و پس از آن نیز مدل مورد استفاده در سنجش دین¬داری در این پیشنهاد شده است. در ادامه، در مبحث روش تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به عنوان مناسب¬ترین روش و ابزار برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز این تحقیق یاد شده است. جمعیت آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی شهر قم و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 334 نفر برآورد شده است. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخگویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پائین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است. این یافته¬ها بیانگر گرایش به دین¬داری باطنی (التزام به ابعاد و نشانه¬های فردی دین)، در مقابل دین¬داری اجتماعی (التزام نسبت به ابعاد و نشانه¬های جمعی دین)، است.
۶۰۶.

شناسایی نگرش بانوان ورزشکار نسبت به حجاب در ورزش به کمک روش کیو(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: ذهنیت تحلیل عاملی روش کیفی ابزار سنجش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه زنان حضور زن در اجتماع و سیاست و مساله حجاب
تعداد بازدید : ۲۴۵۵ تعداد دانلود : ۹۶۸
این مقاله می کوشد کارآمدی روش کیو را برای شناسایی ذهنیت ها نسبت به موضوعی خاص در قالب یک مطالعه واقعی بیان کند. به این ترتیب، فرایند اجرای تحقیقی با روش کیو با استفاده از مسیر طی شده در این مطالعه شرح داده خواهد شد؛ بنابراین، خواننده با اصطلاحات مربوط به این روش و چگونگی اجرای تحقیق کیو آشنا خواهد شد. در این مطالعه، 20 بانوی ورزشکار مشارکت داشتند و در نهایت، دو ذهنیت نسبت به حجاب در میان آنها به دست آمد. برای توصیف این دو ذهنیت از 36 جمله کمک گرفته شده است که نگاه های مختلف را نسبت به حجاب از دیدگاه بانوان ورزشکار نشان می دهند.
۶۱۰.

کتاب شناسی دین و رسانه (1)

۶۱۱.

چرخش فرهنگ گرایانه در پژوهش های رسانه و دین

۶۱۲.

جایگاه دین در عرصه علوم انسانی در ایران بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم دین انقلاب اسلامی ایران علوم انسانی متافیزیک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
تعداد بازدید : ۱۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
در این مقاله ابتدا در قالب یک بحث نظری به بررسی دیدگاههای اثبات گرایی و مابعد اثبات گرایی در مورد امکان تاثیر گذاری ارزشهای دینی در علوم به خصوص علوم انسانی پرداخته شده است و با توجه به پذیرش نظری تاثیر ارزشها در علوم انسانی در دیدگاههای مابعد اثبات گرایی، تلاش گردیده تا ضمن بررسی گفتمانهای مختلف در مورد نحوه تاثیرگذاری ارزشهای دینی در علوم انسانی در دوران بعد از انقلاب اسلامی، ویژگیهای گفتمان و راهبرد مسلط در این دوران تبیین گردد.
۶۱۴.

تبیین بی ثباتی خانواده با تکیه بر نظریه ی استاد مطهری(ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خانواده مطهری بی ثباتی خانواده نظریه های خانواده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۱۶۳۱ تعداد دانلود : ۶۹۶
این مقاله از یک سو کوششی در جهت بازخوانی اندیشه ی استاد مطهری در موضوع خانواده است و از سوی دیگر، می کوشد یک الگوی نظریه پردازی اسلامی به منظور اسلامی کردن علوم اجتماعی ارائه دهد و به همین دلیل، رویکرد نظری بر آن حاکم است، هرچند نظریه ای که ارائه خواهد شد، با توجه به فرضیه های مختلفی که در چارچوب نظری آن لحاظ گردیده، زمینه ی پژوهش های تجربی گوناگونی را فراهم می سازد. بر اساس این نظریه، استحکام پیوند خانوادگی و در مقابل بی ثباتی آن، بیش از هر چیز ناشی از توجه یا بی توجهی به تفاوت های فطری زن و مرد است.
۶۱۵.

طرح سنجش تأثیر کثرت گرایی بر سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: کثرت گرایی کثرت گرایی اجتماعی کثرت گرایی معرفتی سکولار شدن نظریة سازه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۳ تعداد دانلود : ۵۳۱
چکیده: برای سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه، مسیرهای احتمالی متعددی بیان شده است. آیا کثرت گرایی نیز می تواند مسیری برای سکولار شدن آنان باشد. این جستار، با انتخاب چارچوب نظری «سازه گرایی»، درصدد پاسخگویی به سؤال بالا است. برای انجام دادن این مهم، ابتدا به تعریف مفهومی اصطلاحات «کثرت گرایی» و «سکولار شدن» می پردازیم، آنگاه با ارائة الگوی تحلیل، که در آن به عوامل کثرت گرایی و شاخص های سکولار شدن اشاره شده است، مسئله تبیین می شود. در این باره، این تحقیق به دو نتیجة مشخص می رسد: یکی اینکه کثرت گرایی معرفتی، سبب سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه می شود و دوم اینکه در ایران به علت پیروی از دین واحد و یکدست و تشکیل حکومت دینی بر پایة آن و اینکه کشوری به لحاظ دینی، واحد است، کثرت گرایی اجتماعی در آن موردی ندارد. لذا سکولار شدن افراد از این مسیر، به نظر محتمل نمی رسد؛ اما از مسیر کثرت قرائات دینی (کثرت گرایی معرفتی) اگرچه تا سکولار شدن راهی بس طولانی در پیش دارد، اما نسل جوان و قشر تحصیلکردة امروز، تحت تأثیر جریان های روشنفکری غربی هستند که احتمالاً در آینده، به سکولار شدن جامعة ایران خواهد انجامید.
۶۱۶.

گونه شناسی هیئت های مذهبی زنانه در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هیئت های زنانه مناسک دینی هیئت های عامه پسند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۲۵۷۷
یکی از ویژگی هیئت‌های مذهبی به عنوان مهم‌ترین کانون برای انجام مناسک عزاداری، آمیختگی آن با حیات اجتماعی ـ فرهنگی و اخلاقی مؤمنان است. از این‌رو ابزار مهمی در جهت بازنمایی حیات مذهبی ـ فرهنگی و حتی اقتصادی آنان نیز به شمار می‌آید. وقوع انقلاب اسلامی آغاز تحول نگرشی و سبک زندگی در میان توده مردم بوده که فهم آنان از عناصر اصلی مناسک دینی و عزاداری متحول وخود این مناسک را با تغییرات محتوایی و صوری بسیاری مواجه نموده است. به گونه‌ای که از اواخر دهه 1370 اشکال جدید هیئت‌های دینی و مداحی گسترش یافتند که ساختار و عناصر هویتی آنها با انواع سنتی تفاوت بسیار دارد.
۶۱۷.

Reconceptualising Religion : A Philosophical Critique of Religious Studies as Cultural Studies

نویسنده:

کلید واژه ها: Religious Studies Cultural Studies Philosophy of Religion Anthropology Concept of Religion

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۵
The aim of my argument (1) is to reconceptualise what is now called religious studies as the study of institutionalised values, and the relation between values and the legitimation of power in a specific society. Though I do not talk much about power here, it is always a fundamental issue in the study of specific social groups.The first assumption which I make in this paper is that the way analytical concepts are or are not used is important. Nothing is ever perfect but fuzzy, ambiguous and contradictory concepts can create false problems and false understanding. We work with guiding notions the whole time: if they are left unclarified they are dangerous. If they are made explicit, we can see where we stand in relation to a particular writer. We can see how s/he is using a key word and we can agree or disagree.
۶۱۹.

مطالعه معیارهای انتزاعی دینداری در استان مازندران 1385

نویسنده:

کلید واژه ها: دین دانش آموز باورهای دینی آگاهی و دانش دینی مناسک دینی و عواطف دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۶۳۳
دین، واقعیتی اجتماعی است؛ وقتی شخصی به دین عمل میکند در واقع حس همبستگی و خود اتکایی به گروه و خلاصه حس بودن در جامعه را نشان میدهد. تجلی ارزش ها و نشانه های دینی بودن فرد را در نگرش، گرایش و کنش های آشکار و پنهان او میتوان جست و شناسایی کرد. این بررسی معیارهای ذهنی دینداری 700 نفر از دانش آموزان پیش دانشگاهی (پیش دانشجویان بعنوان خروجی و ماحصل نهاد آموزش و پرورش) را مورد هدف قرار می دهد. در این بررسی با عنایت به آثار پژوهشی انجام شده در کشور از روش پیمایشSurvey و نمونه گیری خوشه ای طبقه ای با استفاده از پرسشنامه حضوری بهره جسته ایم. میزان روایی پرسشنامه محاسبه 8970% و تمامی آزمون های تحقیق در سطح 99% قابلیت اطمینان مورد سنجش واقع شده اند. نتایج نشان داد که : میزان تعیین معیار دینداری از شاخص آگاهی و دانش دینی26% ، باورهای دینی21% ، مناسک دینی31%، عواطف دینی32% است. همچنین معادله رگرسیونی گویای این مطلب است که 46 درصد واریانس معیارهای دینداری مورد نظر دانش آموزان پیش دانشگاهی در این پژوهش قابل تبیین است. نتایج حاکی از آن است که شعائر مذهبی رشد بیشتری از محتوای معنوی دین دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان